بخش 4

75

نصب حجرالاسود

كعبه با وجود آن كه در ادوار مختلف تجديد بنا شد ولي جايگاه حجر (اين تنها سنگ ثابت وتغيير نيافته كعبه از ابتداي بنا) هيچ گاه تغيير نكرده است و توسط شايستگاني درجاي خودنصب شده است :

1- حضرت ابراهيم خليل الله ( عليه السلام ) ، حجر براي نخستين بار توسط آن پيامبر عظيم الشأن توحيدي هنگام بناي كعبه به ديوار كعبه گذارده شد.

2- حضرت محمد رسول الله ( صلي الله عليه وآله وسلم ) ، پنج سال قبل از بعثت در تجديدبناي كعبه به علت تخريب ناشي از سيل ، «حجر»به دست نبي مكرم ( صلي الله عليه وآله وسلم ) در ديوار كعبه جاي گذاشته شد ، آن گاه كه قسمتي از ديوار كعبه بالا آمد و بين قبايل بر سر نصب «حجر» اختلاف افتاد ، همگان بر قبول تصميمي كه آن امين خردمند بگيرد اتفاق كردند ، پس به دستور آن ستوده بزرگ ردايي گستردند ، «حجر» را به درون آن نهاد و بفرمود تا بزرگان قبايل گوشه هاي ردا را برداشته و پاي ديوار كعبه آورند ، آن گاه حضرت به دستان مبارك خود آن را نصب نمود.

3- حضرت امام سجاد ( عليه السلام ) ، در سال 73 (يا 74) هجري در تجديدبناي كعبه (به علت تخريب ناشي ازسنگباران مكه )«حجرالاسود»به دست امام سجاد ( عليه السلام ) كارگذاشته شد. درسال(64هـ.ق)سپاه يزيد در مقابله با ابن زبير (كه بر حجاز مسلط شده بود) مكه را سنگباران كرد كه در اين درگيري قسمت هايي از كعبه آسيب ديد و بعد از پايان محاصره ، ابن‌زبير كعبه را ترميم و حجر اسماعيل را داخل كعبه نمود ، ولي كعبه باز در جريان محاصره مكه توسط « حجاج » آسيب ديد و چون ابن زبير كشته شد ، عبدالملك بن مروان دستور بازسازي آن را داد كه در اين تجديدبنا « حجاج »كعبه را به شكل قبلي اش درآورد. (حجر اسماعيل را در خارج از خانه قرار داد) و «حجرالاسود» را امام زين العابدين ( عليه السلام ) نصب فرمودند.

76

4- حضرت ولي الله اعظم ( عجل الله تعالي فرجه الشريف ) ، در سال (337 يا 339 هـ.ق) بعد از ربوده شدن «حجر»توسط قرامطه، به وسيله امام زمان حضرت حجت ولي عصر ( عجل الله تعالي فرجه الشريف ) كار گذاشته شد. در ايام خلافت مقتدر بالله هيجدهمين خليفه عباسي (295-320 هـ.ق) كه از دوره هاي تيره و پرآشوب حكومت عباسيان است در سال (317 يا 310 هـ.ق) قرامطه با قوت گرفتن در بحرين با سپاهي به فرماندهي ابوطاهر سليمان بن ابوسعيد حسن جنابي قرمطي به عنوان حج عازم مكه شدند ولي در روز نهم ذي حجه خانه هاي مكه و اموال حجاج را غارت نمودند و مردم را در مسجدالحرام كشتند (و به طوري كه نقل كرده اند آنها طي مدت (6 تا 11) روزي كه درمكه بودند تعداد هزار و هفتصد نفر را در حالي كه از استار كعبه گرفته بودند، كشتند ⁽¹⁾و تعداد كشتگان مجموعاً به حدود سي هزار نفر رسيد) آنها در 14 ذي الحجه «حجرالاسود» را از كعبه جدا ساختند و به هَجَر ⁽²⁾ از بلاد احساء بردند (طبق برخي نوشته ها بر اين منظور كه در آن جا عبادتگاهي بسازند و مردم را از كعبه منصرف كنند و به آن جا به كشانند) آنها مدت ها «حجرالاسود» را نزد خود نگه داشتند و پيشنهادات قطب سياسي جهان اسلام يعني بني عباس در بغداد و فاطمي ها در افريقا را براي برگرداندن حجر، رد مي كردند تا آن كه مأيوس از موفقيت در جلب نظر مردم و هلاكت قرمطي (به علت ابتلا به بيماري جذام و كرم افتادن به تنش) حاضر به برگشت دادن حجرالاسود گرديدند. به نقلي «الراضي بالله» حجر را به مبلغ 000ر50 دينار خريد ولي اين نقل را با توجه به سال وفات الراضي (329 هـ.ق)و سال نصب حجر (337 يا 339 هـ.ق) صحيح نمي‌دانند. به نقلي ديگر