بخش 1

1

بسم الله الرحمن الرحيم

3

پلي به سوي ملكوت (2)

ويژة عمرة مفرده

* * *

راهنماي معنوي زائران

9

فصل اول

* طليعه

* در مكتب مكه مكرمه

* در مكتب مدينه منوره

* تقويم مناسبت‌هاي ماه‌هاي قمري

* توصيه‌هاي آيةالله ميرزا جواد ملكي تبريزي در ماه‌هاي قمري

11

طليعه

حج و عمره، پررمز و رازترين و نمادي‌ترين عبادات است. حج و عمره، شكوهمندترين محفل ديدار خالق و مخلوق است. حج، سير الي الله است كه با دل كندن از همه تعلقات دنيوي شروع مي شود و تا ديدار يار، ادامه مي يابد. عارفان با همه مقامات و كمالات، سلوك خويش را در اين راه به اتمام مي‌رسانند و عابدان حلاوت بهترين عبادات خود را در اين مأوي جستجو و عالمان در رهگذر اين سفر بر علم و معرفت خويش مي افزايند. حج و عمره بهترين ميعادگاه مسلمانان است كه در آن مسلمانان با يكديگر آشنا مي شوند و ضمن بررسي مشكلات در صدد رفع آن بر مي آيند. مكه و مدينه يادآور رنج ها و مصائب پيامبر (صلّي الله عليه وآله وسلّم) در مسير تبليغ اسلام و رستگاري بشريت است. پيام حج، پيام آزادگي و رهايي است. پيام طواف كعبه، طواف دل است، به دنبال معبود گشتن است. رها شدن از غير و بندگي خدا را پذيرفتن است.

خداي را سپاس كه فرصت عشق و پرستش خود را در موسم حج و عمره به بندگان بخشيد و مناسك حج و عمره را به منظور پالايش صحيح روح و روان آدمي بدو عطا كرد. در اين رهگذر و در پي تحقق اهداف عاليه اين سفر معنوي مبتني بر اصل ارتقاء محوري براي استفاده هر چه بهتر از لحظات اين سفر معنوي، بر آن شديم تا با تهيه كتابي با هدف "راهنماي

12

معنوي زائران"، زمينه استفاده بهتر آنها را از فرصت شكوهمند عمره فراهم نماييم.

ناگفته پيداست كه براي قريب به اتفاق زائران بيت الله الحرام بويژه آناني كه براي اولين بار اين سفر الهي را تجربه مي كنند، همواره اين سؤال هنگام ورود به مكه مكرمه و مدينه منوره مطرح بوده است كه چگونه از اين فرصت و نعمت خدادادي به بهترين شكل استفاده كنند و چه اعمالي را، چه وقت، در كجا و چگونه انجام دهند؟

"پلي به سوي ملكوت (2)" تلاش كرده است با مراجعه به كتب روايي و سيرة معصومين: و توصيه‌ها و راهنمايي‌هاي علماء و عرفاي بزرگ اسلامي به اين سؤال زائران پاسخ گويد و با بيان اعمال و عبادات مكه و مدينه،‌ دست‌هاي نياز زائران را به آسمان ملكوت نزديك كند.

از تلاش هاي ارزشمند سركار خانم كريمي و پيگيري و نظارت حجةالاسلام والمسلمين آقاي حميد نگارش كه در فرصتي اندك تهيه و تنظيم و تدوين اين اثر را عهده دار شدند، تقدير و تشكر به عمل مي‌آيد.

اميد است كه نقد و نيك انديشي صاحبان نظر، كاستي‌هاي اين اثر را جبران نمايد و به غنا و تعميق آن در چاپهاي بعدي بيافزايد.

13

در مكتب مكه مكّرمه

حضرت امير (عليه السلام) مي‌فرمايد: خداوند متعال حج را براي فروتني مردم در مقابل عظمت و بزرگي‌اش قرار داده است. براي تصديق مردم به عزت و سلطنتش علامت و نشانه قرار داده است و از ميان بندگان خود شنوندگاني را برگزيد كه دعوتش را اجابت نموده و سخن او را تصديق كردند و در جاي پيامبران ايستاده و به ملائكه‌اي كه عرش خدا را طواف مي‌كنند همانند شدند و سود فراواني در تجارت بندگي و پرستش حق تعالي بدست ‌مي‌آورند و از يكديگر به سوي وعده‌گاه الهي سبقت مي‌گيرند. خداوند سبحان آن خانه را علامت و پرچم و نشانٍٍة اسلام قرار داد و او را پناهگاه پناهندگان تعيين كرد و حج را واجب نمود و احترامش را لازم دانست و رفتن بسوي آن را امر كرد.⁽¹⁾

تمرين اصول دين

در مكتب مكه زائر مشق اصول دين مي‌كند. وقتي براي ديدار خانة دوست با پوشيدن لباس احرام و گفتن «لبيك» همه مظاهر دنيا را كنار گذاشته، تنها و منقطع رو به او مي‌آورد، صبغه الهي مي‌گيرد. و با تمام وجود در برابر خداوند سر تسليم فرود آورده و به مكاني وارد مي‌شود كه تمام انبياي عظام

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 - وسائل الشيعه/ ج 8/ ص 6 و نهج البلاغه / خطبه 1/ ص 41/ ترجمه محمد دشتي.

14

بخصوص ابراهيم خليل (عليه السلام) و حضرت ختمي مرتبت6 براي تحكيم ‌دين حق تلاشها كرده و رنج‌ها ديده‌اند. زائر خانه خدا با يادآوري اين رنج‌ها و تلاش‌ها نظر به راه و انديشة آنان دارد. آن هنگام كه همه، يك دست و يك رنگ با صفوفي فشرده، يكدل و يك‌صدا، نواي ملكوتي «لبيك» را سر مي‌دهند و به دور از منيّت‌ها و رنگ و شكل‌ها و فارغ از هياهوي دوگانگي‌ها و اختلافات طبقاتي، طواف و سعي مي‌كنند و هيچ تعارض و مشكلي، سبب اختلاف اعمالشان نمي‌شود، نمايي از عدل الهي را به تصوير مي‌كشند. از سوي ديگر اين يك رنگي و حركت و دوري از خانواده و متعلقات دنيوي با دو تكّه لباس سفيد و توقف در موقف‌هاي مختلف، همه يادآور معاد و رستاخيز است. پس از انجام اعمال و مناسك و فرائض نيز، زائران، پاي‌بند به عهد و ميثاقي كه با خداي خويش بسته‌اند، اعمال را به اتمام مي‌رسانند. باشد كه با عروجي كه پيدا كرده‌اند همواره در ملكوت اعلي به پرواز درآيند و با پيروي هميشگي از دستورات حق، از فرود خويش جلوگيري نمايند. ان‌شاء‌الله

به هوش اي دل كه ميقات است اينجا *** مـحل نفـي و اثبـات اسـت اينجا

از اينـجا بـايــد آهنـگ سفــر كــرد *** يـقيـن خويـشتـن را بـارور كــرد

حديث مرگ قبل از مرگ اين اسـت *** طريق وصل حق‌جويان چنين است

15

قـدم در دامــن محـراب بگـذار *** بـه سجـده سـرچنان مهتاب بگذار

بــگو لبيــك يا معبـود، لبيــك *** مـرا تنـها تـويـي مـقصـود، لبيـك

در مكتب مدينه منوره

مدينه، شهري است كه همه خانه‌ها و محله‌هايش، همسايه مسجد و خانه پيامبر (صلّي الله عليه وآله وسلّم) ‌ است. از هر جاي شهر كه به راه افتي، گذرت به مسجد است و از ميان مسجد به هر جاي شهر كه بخواهي مي‌تواني بروي. در مسجد النبي، محمد (صلّي الله عليه وآله وسلّم) را زيارت مي‌كني و در جوارش فاطمه (عليها السلام) را و اين ها همه از يك خانه و يك مسجد دربستر زمان جاري شده‌اند.

مسلمان بودن

در مدرسه مدينه مي آموزيم كه چگونه مي‌توان مسلمان بود و خلق و خوي مسلماني داشت. همان خويي كه تو را محمدي و مسجدي مي‌كند. شايد كه در هنگام بازگشت به شهر و ديار خود رنگ و بوي آنان را به خود بگيري و گَرد دوري از اين مسجد و خانه را از خود دور كني. ارتباط با خانه پيامبر خدا و اهل بيت او و مسجدي كه از آن اسلام گسترش يافته است، ارتباطي جدا نشدني است. نزول وحي از آسمان

16

ملكوت به قلب پيامبر (صلّي الله عليه وآله وسلّم) در مكه و مدينه و مسجدالحرام و مسجدالنبي. آري مقصد معلوم و راه روشن است، باشد تا كه راه گم نكنيم و به بي‌راهه نرويم.

همراهي پيامبر (صلّي الله عليه وآله وسلّم)

در مدرسه مدينه مي آموزيم كه در طول تاريخ، آنان كه متخلق به اخلاق پيامبر (صلّي الله عليه وآله وسلّم) شدند، در احد، خندق و تبوك پرواز را تجربه كردند و در خاطره تاريخ جاودانه شدند. امّا گروهي ديگر كه دل در گرو دنيا و لذات مادي داشتند، شكست اُحُد را رقم زدند. اُحُد عبرتگاه بزرگ مسلمانان است تا همگان بدانند در تمامي عقبه‌ها و جنگ‌هاي سخت، حتي اگر رسول‌خدا (صلّي الله عليه وآله وسلّم) حاضر باشد و اخلاق آنان محمدي نباشد نتيجه فقط شكست است. در عوض اگر نبّي و ولّي غايب باشند اما تو عطر محمدي را بوئيده باشي و اخلاقت رنگ آسمان گرفته باشد، هر كه باشي، از هر كجا كه آمده باشي، و هر كجا قدم گذاري، عبرتي است حسنه براي صاحبان خرد.

خودباوري

در مدرسه مدينه مي آموزيم كه مسلمانان با پيشينة تاريخي و منابع غني فرهنگي و علمي، سرآمد همه اقوام بودهاند و آن چه امروز مي تواند دوباره آنان را از اين تفرقه و وضعيت اسف بار نجات دهد، بازگشت به همان سرمايه‌ها و پيشينه وحياني و فرهنگي است.

17

شهري زنده

در مدرسه مدينه مي‌آموزيم كه چگونه يك شهر مي‌تواند همواره منشاء و سرچشمه نورانيت و بركت براي همه جهانيان در طول تاريخ باشد.

18

* تقويم عمره

مناسبت‌هاي ماه‌هاي قمري

ربيع الاول

1 هجرت پيامبر اكرم (صلّي الله عليه وآله وسلّم) از مكه به مدينه (سال 13 بعثت) ـ ليلٍة المبيت 5 وفات حضرت سكينه (عليها السلام) 8 شهادت امام حسن عسكري (عليه السلام) (260ق) 9 آغاز ولايت حضرت ولي عصر ( عجل الله تعالي فرجه الشريف ) (260ق) 10 سالروز ازدواج پيامبر اكرم (صلّي الله عليه وآله وسلّم) با حضرت خديجه (عليها السلام) (15 سال قبل از هجرت) 12 ميلاد پيامبر اكرم (صلّي الله عليه وآله وسلّم) طبق روايت عامه 15 بناي مسجد قبا اولين مسجد در اسلام سال(1ق) 17 ميلاد پيامبر اكرم (صلّي الله عليه وآله وسلّم) (سال عام‌ الفيل) ـ ولادت حضرت امام صادق (عليه السلام) (83ق) 22 بخشش فدك به حضرت زهرا (عليها السلام) توسط پيامبر اكرم (صلّي الله عليه وآله وسلّم) به فرمان خداوند سبحان 23 ورود حضرت معصومه (عليها السلام) به قم (201ق) 26 صلح امام حسن مجبتي (عليه السلام) (41ق)

19

ربيع الثاني

8 ولادت امام حسن عسكري (عليه السلام) (232ق) 10 وفات حضرت معصومه (عليها السلام) (201ق) بنابر قولي

جمادي الاولي

5 ولادت حضرت زينب كبري 3 (5ق)ـ روز پرستار 13 شهادت حضرت زهرا (عليها السلام) (روايت اول) (11ق) 15 ولادت حضرت امام زين العابدين (عليه السلام) (36ق) 27 وفات حضرت عبدالمطلب (عليه السلام) جدّ پيامبر (صلّي الله عليه وآله وسلّم)

جمادي ا لثاني

3 شهادت حضرت زهرا (عليها السلام) (روايت دوم) (11ق) 13 رحلت ام البنين (عليها السلام) مادر حضرت عباس (عليه السلام) (64 ق) 20 ولادت حضرت فاطمه زهرا (عليها السلام) (5 بعثت) ـ ولادت امام خميني (ره) ـ (روز مادر) 21 وفات ام كلثوم 3 دختر حضرت علي (عليه السلام) (61ق)

رجب

1 ولادت امام محمد باقر (عليه السلام) (57ق) 3 شهادت حضرت امام هادي (عليه السلام) (254ق)

20

9 ولادت حضرت علي اصغر (عليه السلام) (60ق) 10 ولادت امام محمدتقي (عليه السلام) (195ق) 13 ولادت مولي الموحدين حضرت علي (عليه السلام) 23 سال قبل از هجرت ـ (روز پدر) 15 ـ 13 ايام البيض (اعتكاف) 15 شهادت حضرت زينب كبري (عليه السلام) 25 شهادت امام موسي كاظم (عليه السلام) (183ق) 26 وفات حضرت ابوطالب (عليه السلام) (دهم بعثت) 27 عيد مبعث (13 سال قبل از هجرت)

شعبان

3 ولادت امام حسين (عليه السلام) (4ق)ـ روز پاسدار 4 ولادت حضرت ابوالفضل العباس (عليه السلام) (26 ق) ـ روز جانباز 5 ولادت امام زين العابدين (عليه السلام) (38ق) 11 ولادت حضرت علي اكبر (عليه السلام) (33) 15 ولادت حضرت مهدي ( عجل الله تعالي فرجه الشريف ) (255ق)

رمضان

10 وفات حضرت خديجه 8 15 ولادت امام حسن مجتبي (عليه السلام) (3 ق) 17 جنگ بدر (2ق) 20 و 18 22 و
ليالي مباركة قدر 19 ضربت خوردن حضرت امير (عليه السلام) (40 ق) 21 شهادت امام علي (عليه السلام) ـ عروج حضرت‌عيسي (عليه السلام)

21

25 وقوع جنگ نهروان (38ق) جمعه آخر رمضان
روز قدس

شوال

1 عيد سعيد فطر 6 جنگ حنين 7 شهادت حضرت حمزه (عليه السلام) ، عموي بزگوار پيامبر (صلّي الله عليه وآله وسلّم) 8 تخريب قبور ائمه بقيع 15 وفات حضرت عبدالعظيم حسني (عليه السلام) 22 فتح اندلس به دست مسلمانان 25 شهادت پرچم دار تشيع حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) (148ق)

22

توصيه‌هايي از آيت الله ميرزا جواد ملكي تبريزي در ماههاي قمري⁽¹⁾

ربيع الاول

ـ 8 ربيع شهادت امام حسن عسكري (عليه السلام) اندوهگين بودن و شكرانه به خاطر خلافت امام عصر ( عجل الله تعالي فرجه الشريف ) و اظهار ناراحتي به خاطر غيبت.

ـ 17 ربيع توسل به ائمه جهت اصلاح حال و عمل خويش.

ـ زيارت حضرت امير (عليه السلام) و پيامبر اكرم (صلّي الله عليه وآله وسلّم) .

ـ روزه به شكرانه ولادت.

ـ تضرع در برابر ائمه: براي شفاعت و طلب رحمت.

ـ درخواست از پيامبر (صلّي الله عليه وآله وسلّم) جهت شفاعت.

ـ پايان بردن روز با سلام و صلوات بر ائمه:.

ربيع الثاني

ـ روز ولادت امام حسن عسكري (عليه السلام) اظهار شادي نمايد و به محضر حضرت ولي عصر ( عجل الله تعالي فرجه الشريف ) عرض تبريك گفته و از امام

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 - گلچيني از كتاب المراقبات حضرت آيت الله ميرزا جواد ملكي تبريزي (قدس سره)

23

حسن (عليه السلام) تعجيل درظهور و سلامتي امام عصر ( عجل الله تعالي فرجه الشريف ) را خواهان شود.

جمادي الاولي

ـ بزرگداشت ولادت امام سجاد (عليه السلام) در 15 جمادي الاولي

جمادي الثاني

ـ اول ماه دعاهاي وارده در مفاتيح خوانده شود

ـ سوم: شهادت بانوي مظلومه حضرت زهرا (عليها السلام) و اظهار اندوه و اقامه عزا برگزار گردد.

ـ بيستم: روزه و صدقه دادن و اظهار شادي براي ولادت بانوي دو عالم.

رجب

ـ حديث نفس و مناجات با خدا و راز و نياز

ـ مراقبت بيشتر در اعمال و رفتار و كردار

ـ احياي شب اول

ـ خواندن اذكار و ا دعيه‌هايي كه در مفاتيح است

ـ روزه اول ماه

ـ خواندن نماز حضرت سلمان به اين شرح:

سي ركعت است 10 تا 2 ركعتي در هر ركعت بعد از حمد سه مرتبه توحيد و سه مرتبه كافرون خوانده شود و بعد از سلام دستها را بلند كرده و اين دعا ‌خوانده شود:

24

لاَ إِلهَ إِلاّ اللّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْكُ ، وَلَهُ‌الْحَمْدُ ، يُحْيِي وَيُمِيتُ ، وَهُوَ حَيٌّ لاَ يَمُوتُ ، بَيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلَي كُلِّ شَيْء قَدِيرٌ. اللّهُمَّ لاَ مانِعَ لِما أَعْطَيْتَ ، وَلاَ مُعْطِيَ لِما مَنَعْتَ ، وَلاَ يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ

آنگاه دستها را به صورت كشيده و دعا كند. در پانزدهم هم قسمت دوم نماز سلمان را به همين صورت مي‌خواند فقط تغييري در دعاي آخر دارد كه به اين صورت است: بعد از عَلَي كُلِّ شَيْء قَدِيرٌ مي‌گويد: إِلهاً واحِداً أَحَداً فَرْداً صَمَداً ، لَمْ‌يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلاَ وَلَداً.

در روز آخر ماه نيز قسمت سوم نماز سلمان خوانده مي‌شود كه مانند گذشته است فقط در قسمت آخر دعاي بعد از نماز تغييري دارد به اين شرح: بعد از عَلَي كُلِّ شَيْء قَدِيرٌ مي‌گويد:

وَصَلَّي اللّهُ عَلَي مُحَمَّد وَآلِهِ الطَّاهِرِينَ، وَلاَ حَوْلَ وَلاَ‌قُوَّةَ إِلاّ بِاللّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ. ⁽¹⁾

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 - اين نماز را پيامبر اكرم (صلّي الله عليه وآله وسلّم) به حضرت سلمان (عليه السلام) آموختند و فرمودند: هر كه در ماه رجب اين سي ركعت نماز را بخواند، خداوند او را در زمرة نمازگزاران آن سال قرار داده و ثواب شهداي بدر را به او عنايت مي‌كند. (به نقل از المراقبات در مراقبت ماه رجب الحرام).

25

ـ روزه آخر ماه در موقع افطار و اظهار تقصير به درگاه خدا و اعتراف به گناهان و استغفار،؛ تسليم اعمال نيك خود به ائمه:

شعبان

ـ روزه در اول، سوم، نيمه و سه روز آخر ماه

ـ نماز مخصوص و روزه در پنج شنبه‌ها

ـ در شب پانزدهم، كه شب قدر است و شب تقسيم روزي‌ها، بسيار تضرع كند و روزي حلال و سرنوشت خوب از خدا بخواهد. شب را به احيا و استغفار و چشم پوشيدن از لذات و خواب و راحتي بگذراند.

ـ در شب سجده را با دعاي ويژه: (سَجَدَ لَكَ سَوادِي وَخَيالِي و بَياضي) بخواند.

ـ توسل به حضرت ولي عصر ( عجل الله تعالي فرجه الشريف ) نمايد.

ـ در جمعه آخر ماه شعبان،‌ جبران كوتاهي‌هاي قبل، طلب آمرزش، دعا و تلاوت قرآن و توبه نمايد.

ـ از پانزدهم به بعد به طور دائم اين دعا را بخواند:

اللّهُمَّ إِنْ لَمْ تَكُنْ غَفَرْتَ لَنا فِيما مَضَي مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فِيما بَقِيَ مِنْهُ

ـ سه روز آخر را روزه گرفته و به رمضان وصل نمايد.

26

رمضان

ـ ماه رمضان سبب صفاي نفس، خضوع و فروتني، فروكش كردن شهوات و لذات، گرسنگي و كم‌خوابي و انجام عبادات است، لذا روزه داران طبق توصية حضرت امام صادق (عليه السلام) بايد:

در موقع روزه، خود را در دالان آخرت ببينند، قلب را از عيوب و دل را از كينه پاك كنند، محبت خود را به خدا خالص كنند، جسم خود را براي عمل به دستورات الهي مهيا كنند، اعضاي خود را به ويژه زبان از مجادله و گناه و قسم خوردن حفظ نمايند. حضرت در آخر حديث مي‌فرمايند: اگر به آن‌چه گفته شد عمل كردي حق روزه را ادا كردي والاّ از ثواب روزه، كمتر بهره بردي.⁽¹⁾

وظايف روزه داران:

ـ شب اول پناه بردن به معصومين

ـ قرائت قرآن و دعا (افتتاح، ابوحمزه، جوشن كبير و... ) بنابه حال و نشاط خود.

ـ غسل در شب و روز اول.

ـ افطار دادن.

ـ خواندن نماز در شب‌هاي قدر به اين ترتيب: بعد از نماز عشا، قبل از نماز شب، 2 ركعت در هر ركعت، حمد (عليه السلام) مرتبه توحيد و بعد از سلام 70 مرتبه استغفر الله و اتوب اليه و درخواست حاجات.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 - به نقل از المراقبات در مراقبت ماه مبارك رمضان.

27

ـ احيا و شب زنده داري در شبهاي قدر.

ـ ذكر امام سجاد (عليه السلام) در شب بيست و هفتم از اول تا آخر شب گفته شود:

اللَّهُمَّ ارْزُقني التَّجافِيَ عَنْ دارِ الغُرُورِ ، وَالإِنابَةَ إِلَي دارِ الْخُلُودِ ، وَالاسْتِعدادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوتِ.

و در شب آخر نماز پيامبر را خوانده به اين شرح:

10 ركعت (5 تا 2 ركعتي) در هر ركعت بعد از حمد ده مرتبه توحيد و در هر ركوع و سجود ده مرتبه تسبيحات اربعه و پس از سلام آخرين ركعت (دهم) هزار مرتبه استغفرالله و اتوب اليه و بعد به سجده رفته و بگويد:

يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ ، يَا ذَا الجَلالِ وَالإِكرامِ ، يَا رَحْمانَ الدُّنيا وَالآخِرَةِ وَرَحِيمَهُما ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ ، يَا إِلهَ الأَوَّلِينَ وَالآخِرِينَ ، اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا ، وَتَقَبَّلْ مِنَّا صَلاتَنا وَصِيامَنا وَقِيامَنا.

ـ در روز آخر رمضان محاسبه نفس، وداع با رمضان، توبه صادقانه و تعهد به عهدهايي كه با معصومين: بسته است. و در آخر شب سجدة شكر براي درك ماه رمضان.

شوال

در شب اول كه شب عيد فطر است خداوند دوست دارد بنده‌اش به او خوش گمان باشد و اميد را به خوف ترجيح دهد.

28

ـ خواندن دعاي هلال ماه در شب ا ول كه در صحيفة سجاديه آمده است (ضميمه مي‌باشد).

ـ احياي شب اول

ـ غسل مقارن غروب آفتاب در شب اول

ـ خواندن اين دعا بعد از نماز نافله مغرب: يَا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ ، يَا ذَا الْجُودِ ، يَا مُصْطَفِيَ مُحَمَّد وَناصِرَهُ صَلِّ عَلَي مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَاغْفِرْ لِي كُلَّ ذَ نْب أَحْصَيْتَهُ وَهُوَ عِنْدَكَ فِي كِتاب مُبِين.

ـ تكبير بعد از نماز مغرب و عشا و صبح و نماز عيد.

اللّهُ أَكْبَرُ اللّهُ أَكْبَرُ لاَ إِلهَ إِلاّ اللّهُ وَاللّهُ أَكْبَرُ اللّهُ أَكْبَرُ وَلِلّهِ الْحَمْدُ ، الْحَمْدُ لِلّهِ عَلَي مَا هَدانا ، وَلَهُ الشُّكْرُ عَلَي مَا أَوْليَنَا.

ـ خواندن نماز عيد.

تذكر: اعمال و عبادات مستحبي كه به مناسبت ايام مختلف، در اين فصل آمده متنوع است. بديهي است بيان اعمال، به منزلة انجام همة آن‌ها، نمي‌باشد. بلكه هر كس به فراخور حال خود و شرايط مكاني و زماني، بخشي از آن را انتخاب و انجام مي‌دهد.