بخش 5

بخش چهارم : کاظمین و ســـــــامرّا * زیارت امام کاظم (علیه السلام) * سلمان فارسی «مدائن» * زیارت امام هادی و امام عسکری(ها) *سرداب و محل غیبت امام عصر (علیه السلام) * محمد بن علی الهادی(ها) معروف به سید محمد


107


بخش چهارم

كاظمين و ســـــــامرّا

زيارت امام كاظم (عليه السلام)

زيارت امام هادي و امام عسكري (عليهما السلام)

سرداب و محل غيبت امام عصر (عجل الله تعالي فرجه الشريف)

محمد بن عليّ الهادي (عليهما السلام) معروف به

سيد محمد


109


زيارت امام كاظم (عليه السلام)

سَأَلْتُ الرِّضَا (عليه السلام) : عَنْ زِيَارَةِ قَبْرِ أَبِي‌الْحَسَنِ هَلْ هِيَ مِثْلُ زِيَارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْن (عليه السلام) قَالَ: نَعَمْ.

راوي گويد : از امام رضا (عليه السلام) : پرسيدم آيا زيارت قبر پدرتان مثل زيارت قبر حسين (عليه السلام) است؟

فرمود : بلي.(1)

ابو نجران قال : سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَر (عليه السلام) عَمَّنْ زَارَ رَسُولَ اللَّه (صلّي الله عليه وآله وسلّم ) قَاصِداً قَالَ: لَهُ الْجَنَّةُ وَمَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِي الْحَسَن (عليه السلام) فَلَهُ الْجَنَّةُ.

ابونجران گويد : از امام جواد (عليه السلام) پرسيدم از ثواب كسي كه قصد زيارت رسول خدا (صلّي الله عليه وآله وسلّم ) كرده است.

فرمود : بهشت براي اوست و هر كس قبر امام كاظم (عليه السلام) را زيارت كند نيز بهشت براي اوست.(2)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- وسائل الشيعه 10 /427

2- همان 10 / 429


110


موضوع پيشنهادي :

1- خشم و آثار سوء آن (ضررهاي روحي

و جسمي و ..).

2- راه‌هاي غلبه بر خشم.

3- با عمل، ديگران را به خوبي‌ها دعوت

كنيد!

من در اين كنج قفس غوغاي محشر مي‌كنم

پيروي از مادرم زهــراي اطــــهر مي‌كنم

گــرچه در قيد غل و زنجير مي‌باشم ولـي

استقامت در برِ دشمــن چو حيــدر مي‌كنم

گــاه سنــدي مي‌زند سيلــــــي به رويم

ياد سيلـــي خوردن خاتون محشر مـي‌كنم

گر ز پا و گردن رنجور من خـون مي‌چكد

يـــاد ميخ و سينة مجروح مـــادر مي‌كنم

* * *

اي مـهـر سپهـر عشق و اميد جـواد

نـور تـــو دهد جلوه به خورشيد جــواد

جايي كه تـويي كريم، مسكين نشـود

از درگـه رحمت تـــو نوميـــد جــواد

وفايي


111


سلمان فارسي در شهر مدائن

منصور بن بُزرُج گويد: قُلْتُ لأَبِي عَبْدِاللَّهِ الصَّادِق (عليه السلام) مَا أَكْثَرَ مَا أَسْمَعُ مِنْكَ سَيِّدِي ذِكْرَ سَلْمَانَ الْفَارِسِيِّ.

فَقَال (عليه السلام) لا تَقُلْ سَلْمَانَ الْفَارِسِيَّ وَلَكِنْ قُلْ سَلْمَانَ الْمُحَمَّدِيَّ، أَ تَدْرِي مَا كَثْرَةُ ذِكْرِي لَهُ؟

قُلْتُ: لا

قَالَ: لِثَلاثِ خِلالٍ:

إِحْدَاهَا إِيثَارُهُ هَوَي أَمِيرِ الْمُؤْمِنِين (عليه السلام) عَلَي هَوَي نَفْسِهِ

وَالثَّانِيَةُ حُبُّهُ الْفُقَرَاءَ وَاخْتِيَارُهُ إِيَّاهُمْ عَلَي أَهْلِ الثَّرْوَةِ وَالْعُدَدِ

وَالثَّالِثَةُ حُبُّهُ لِلْعِلْمِ وَالْعُلَمَاءِ

إِنَّ سَلْمَانَ كَانَ عَبْداً صَالِحاً (حَنِيفاً مُسْلِماً وَما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ‏).

منصور بن بزرج گويد : به امام صادق (عليه السلام) عرض كردم: چه بسيار مي‌شنوم كه از سلمان فارسي ياد


112


مي‌كني !

حضرت فرمود : نگو سلمان فارسي، بلكه بگو: سلمان محمدي ، آيا مي داني چرا؟

عرض كردم: نه.

فرمود: به‌خاطر سه خصلت:

1- او خواستة اميرالمؤمنين (عليه السلام) را بر خواستة خود ترجيح داد.

2- فقرا را دوست داشت و آن‌ها را بر اهل ثروت و قدرت اختيار كرد.

3- علم و علما را دوست داشت.

سلمان عبد صالح و مسلمان پاكي بود و از مشركين نبود.(1)

در فضيلت سلمان روايات زيادي رسيده است، از جمله:

1 - پيامبر 6 و علي 7، از علم مخزون الهي كه ديگران تحمل آن را نداشتند، به سلمان مي‌آموختند.

2 - اگر ابوذر مي دانست آنچه در قلب سلمان (از معارف الهي) است، هر آينه او را (به جرم ارتداد يا سحر) مي كشت.

3 - او مردي است كه خاكش از خاك ما و روحش از روح ماست.

4 - سلمان از من است هر كس به او جفا كند به من جفا كرده است و هر كس او را اذيت كند مرا اذيت كرده است ....

5- او اسم اعظم مي دانست و فرشتگان با او سخن مي گفتند ...

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- سفينة البحار 2 / 701


113


برادر سلمان

جواني كورة آهنگري را ديد و از ترس قيامت غش كرد، مردم گمان كردند او مرض صرع دارد، وي گفت : به‌ ياد آية شريفة (وَ لَهُمْ مَقامِعُ مِنْ حَدِيد)1 افتادم اين حالت به من دست داد. سلمان او را به برادري انتخاب كرد، وقتي مرگ جوان نزديك شد، سلمان در كنار بسترش حاضر شد، به ملك‌الموت گفت : يا مَلَكَ الْمَوْتِ اُرْفُقِ بِاَخِي. اي فرشته با برادرم مدارا كن. او جواب داد يا ابا عبدالله (كنية سلمان) إنّي بِكُلِّ مُؤمنٍ رَفِيقٌ. من با هر مؤمني مدارا مي‌كنم.(2)

موضوع پيشنهادي :

1- رسيدن به كمالات معنوي در مدّت كم.

2- عوامل تأثير گذار در رشد معنوي انسان (ارادة قوي - دوست و مشاور كامل و مطمئن و ...).

3- صبر و تحمل در راه رسيدن به هدف.

يـاد تو مرا ذكر و عبادت شده است

دلدادة تو اهل سعادت شده است

با ياد تــو اي هميشه جــاويد، دلـم

كانون محبت و ارادت شده است

وفايي

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- و براي ] وارد كردن ضربت بر سر [آنان گُرزهايي آهنين است.

حج / 21

2 - سفينة البحار 2 / 704


114


زيارت امام هادي و امام عسكري (عليهما السلام)

قالَ الاِمَامُ الحَسَنُ الْعَسْكَري (عليه السلام) : قَبْرِي بِسُرَّ مَنْ رَأَي أَمَانٌ لِأَهْلِ الْجَانِبَيْنِ

امام حسن عسكري (عليه السلام) فرمود : قبرم در سامرّا امان است براي اهل هر دو جانب (شرق و غرب)(1)

زيارت از طرف ائمه (عليهم السلام)

قُلْتُ لَهُ يَعْنِي أَبَا الْحَسَنِ الْعَسْكَرِي (عليه السلام) إِنِّي زُرْتُ أَبَاكَ وَجَعَلْتُ ذَلِكَ لَكُمْ فَقَالَ لَكَ مِنَ اللَّهِ أَجْرٌ وَثَوَابٌ عَظِيمٌ وَمِنَّا الْمَحْمَدَةُ.

داوود صرمي گويد: به امام هادي (عليه السلام) عرض كردم: من پدرت را زيارت كردم و ثوابش را براي شما قرار دادم . فرمود : براي تو به اين وسيله ثواب و اجر عظيم است و سپاسگزاري هم از جانب ما خواهد بود.(2)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- وسائل الشيعه 10 / 448

2- همان 10 / 464


115


موضوع پيشنهادي :

1- بيان تاريخ امامان معصوم: و فشار

حاكمان بر شيعيان.

2- آماده سازي شيعيان براي عصر غيبت

امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) .

3- بيان سيرة ائمه (عليهم السلام) در ارجاع

شيعيان به عالمان دين (رجوع به

مجتهدين و آگاهان به حلال و حرام).

اي آنكــه بـود به سينه ها مأوايت

جــان و دل ما فــدايي غم‌هايت

تا آنكه جبين به خاك كويت ساييم

ما را به طلب به كوي سامـرايت

* * *

بيــا اي غم، دلــم را رهبري كــن

ز شــادي‌ها دل ما را بري كــن

وجــودم را به بـحر غصه بنشـــان

مرا غرق عزاي عسكــري كــن

* * *


116


سرداب و محل غيبت امام عصر (عليه السلام)

قال الصادق (عليه السلام) : مَنْ مَاتَ مُنْتَظِراً لِهَذَا الأَمْرِ كَانَ كَمَنْ كَانَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ لا بَلْ كَانَ بِمَنْزِلَةِ الضَّارِبِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّه (صلّي الله عليه وآله وسلّم ) بِالسَّيْف.(1)

امام صادق (عليه السلام) فرمود: هر كس در حال انتظار ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) بميرد مثل كسي است كه در خيمة حضرت بوده باشد. نه ، بلكه مثل كسي است كه در كنار پيامبر خدا (صلّي الله عليه وآله وسلّم ) در دفاع از دين شمشير زده باشد.

ابوغانم خادم ، صاحب كتاب غيبت گويد : فرزند امام عسكري متولد شد، اسم او را محمد گذاشت و روز سوم به اصحابش نشان داد و فرمود:

هذا إمَامُكُمْ مِنْ بَعْدِي وَخَلِيفَتِي عَلَيْكُمْ وَهُوَ الْقَائِمُ الَّذِي تَمْتَدُّ إِلَيْهِ الْأَعْنَاقُ بِالِانْتِظَارِ فَإِذَا امْتَلَأَتِ الْأَرْضُ جَوْراً وَظُلْماً خَرَجَ فَمَلَأَهَا قِسْطاً وَعَدْلاً.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- منتخب الاثر / 628


117


اين امام شما بعد از من و جانشين من بر شماست. او قيام كننده اي است كه مردم بسيار انتظار او را مي كشند وقتي زمين پر از جور و ظلم گرديد، قيام نموده، زمين را پر از عدل و داد مي كند.(1)

موضوع پيشنهادي :

1- انتظار و آثار آن.

2- وظايف شيعيان در عصر غيبت امام عصر (عجل الله تعالي فرجه الشريف) (منتظرين واقعي و ...).

3- امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) در روايات اهل سنّت.

اي گل تــو بيا بار دگر رأفت كن

با خسته دل هجــر رخت صحبت كن

هر چند كه لايق نيم اما تـــو مرا

يك شب به تماشاي رخت دعوت كن

* * *

اي كاش كه خواب وصل تعبير شود

آوازة حسن تــــــو جهان گير شود

بر بــام رسيــده آفـتاب عـمــرم

ترسم به خــــــدا نيايي و دير شود

* * *

با زمزمه، بزم عشق را گرم كنيد

با نالـــه، قلوب سخت را نـــرم كنيد

اينقدر چــرا رويـد دنبال گناه

از روي امـام عصــــر خود شرم كنيد

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- منتخب الاثر في الامام الثاني عشر ص 411 / ينابيع الموده / 460


118


سيّد محمد (عليه السلام)

محمد بن علي الهادي (عليهما السلام) معروف به سيد محمد.

امام عسكري (عليه السلام) در عزاي برادرش سيد محمد (عليه السلام) گريبان چاك داد وقتي از علت آن سؤال شد فرمودند:

قَدْ شَقَّ مُوسَي عَلَي أَخيهِ هَاروُنَ

موسي (عليه السلام) هم در عزاي برادرش هارون گريبان چاك داد.

سيد محمد (عليه السلام) در نزديك سامرا مدفون است و قبرش مشهور و مورد زيارت شيعيان و دوستان اهل بيت (عليهم السلام) است، شيعيان حوائج خود را به آن حضرت عرضه مي كنند و مشهور است كه نذرها بر آورده مي شود. مرحوم نوري صاحب كتاب مستدرك الوسائل اعتقاد فراواني به زيارت ايشان داشته اند .

از عظمت ايشان همين بس كه شيعيان گمان داشتند بعد از امام هادي (عليه السلام) سيد محمد (عليه السلام) امام شيعيان خواهد بود ولكن با مرگ ايشان در زمان حيات امام هادي (عليه السلام) امر بر مردم روشن گشت و به


119


اشتباه خود پي بردند.

امام هادي (عليه السلام) بعد از رحلت سيد محمد (عليه السلام) به امام عسكري (عليه السلام) فرمود:

يَا بُنَيَّ أَحْدِثْ لِلَّهِ شُكْراً فَقَدْ أَحْدَثَ فِيكَ أَمْراً.

فرزندم! شكر خدا را بجاي آور كه امر و حقيقت بر مردم روشن شد.

موضوع پيشنهادي :

1- بيان فضيلت امامزادگان (حضرت

عباس (عليه السلام) ، حضرت سيد محمد (عليه السلام) ،

حضرت زينب (عليها السلام) و فاطمة معصومه (عليها السلام)

و غيره ...).

2 - با خيرات و باقيات صالحات مي‌توان

براي هميشه زنده بود .

3- گاهي امام معصوم (عليه السلام) در عزاي

شيعه‌اش غمگين مي شود (امام

عسكري (عليه السلام) براي سيد محمد و امام

زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) براي شيخ مفيد (رحمه الله) و ...)


| شناسه مطلب: 77395