اماکن زیارتی و آثار تاریخی حلب
آثار تاریخی و اماکن زیارتی در سایر استانهای سوریه اماکن زیارتی، تاریخی و سیاحتی در سایر استانهای سوریه نیز حائز اهمیت و مورد توجه زایران و جهانگردان است. بعداز استان دمشق، استانهای حلب، حمص، رقه، سویدا، حماه، طرطوس، لاذقیه و تدمر نیز دارا
آثار تاريخي و اماكن زيارتي در ساير استانهاي سوريه
اماكن زيارتي، تاريخي و سياحتي در ساير استانهاي سوريه نيز حائز اهميت و مورد توجه زايران و جهانگردان است.
بعداز استان دمشق، استانهاي حلب، حمص، رقه، سويدا، حماه، طرطوس، لاذقيه و تدمر نيز داراي مقابر متبركه و آثار ارزشمند برجاي مانده از هزاره ها و صده هاي گذشته است.
* حلب *
حلب دومين شهر پرجمعيت سوريه است كه در 280 كيلومتري پايتخت قرار دارد و از 30 قرن قبل از ميلاد داراي تمدن عظيمي بوده و مورخان آن را به فرزندان "عمليق وعماليق" نسبت داده اند.
اين شهر شاهد سكونت اقوام حيئون، آشوريها، يونانيها، مصريها و رومي ها بوده و در هر دوره با نامهاي حليا، حلياس، حلوان، باروا، حلب الشهدا و "حلب" خوانده شده است.
حلب درسال 17 به دست "اباعبيد بن جراح" فتح شد ويكي از پايگاههاي نظامي در جنگهاي مسلمانان عليه صليبي ها بوده است.
اين شهر به دليل داشتن بيش از 150 اثر باستاني از سوي سازمان يونسكو بعنوان يكي از شهرهاي مهم فرهنگي و تاريخي جهان بشمار مي آيد* اماكن زيارتي و آثار تاريخي حلب *
..................................
* مشهدالحسين(ع) مسجد النقطه *
كاروان اسيران كربلا و سرهاي شهدا در عزيمت به شام در شهر حلب كنار تپه اي به نام جوشن يك شب توقف كردند و سرمبارك امام حسين/ع/ برروي صخره اي قرار دادند، هنگامي كه براي حركت سر را برداشتند چند قطره خون براين صخره جاري شد كه مردم حلب آگاهي يافته و در اطراف اين صخره و قطرات خون مبارك سيدالشهدا(ع) به عزاداري پرداختند.
همه ساله در روز عاشورا آن خون بر سنگ مي جوشيد و توجه بسياري از مردم شام را به خود جلب مي كرد تا اينكه عبدالملك بن مروان اموي دستور انتقال سنگ را از آن نقطه داد.
بعدها "سيف الدوله حمداني" شيعه در سال 350 هجري بر مكان آن سنگ، بارگاه و مسجدي ساخت كه آن را "مسجد النقطه" ناميد.
* مشهد المحسن بن الحسين(ع)*
در اين مكان محسن فرزند شيرخواره يا"سقط شده" امام حسين(ع) به خاك سپرده شده است. به نوشته "ابن شحنه" در سال 351 هجري "سيف الدوله حمداني" شبي در قصر خود ديد كه در يك نقطه شهر، نوري به آسمان برخاست، صبح به محل مزبور رفت و پس از حفاري سنگي يافت كه برآن نوشته شده بود: "هذا قبر محسن بن الحسين بن علي(ع)" و سپس دستور داد تا مرقدي بر آن ساختند اين مشهد حدود 300 متر بالاتر از "مشهدالحسين/ع/" قرار دارد.
* مقبره شهاب الدين سهروردي *
شيخ شهيد بنيانگذار حكمت اشراق درسال 549 هجري در سهرورد زنجان بدنيا آمد، وي در دوران كودكي بر بيشتر علوم اسلامي و فلسفي احاطه يافت و بعدها به شام سفر كرد. سهروردي براثر بدگويي هايي كه از وي نزد "صلاح الدين ايوبي" حاكم وقت كردند به حبس افتاد و در سال 582 به شهادت رسيد و مقبره وي در شمال ميدان باب الفرج داخل "جامع سهروردي " قرار دارد.
* آرامگاه زكرياي نبي(ع) *
يكي از پيامبران الهي و آخرين انبياي عهد قديم بوده، حيات اورا 6 قرن قبل از ميلاد مي دانند. مرقد مطهر وي در داخل شبستان جامع الكبير حلب قرار دارد.
* آرامگاه معروف بن جمر ازنوادگان امام صادق(ع) *
وي يكي از فرماندهان ملك ظاهر بيبرس و از مجاهدان في سبيل الله بود، سالها در ميدان جهاد عليه صليبي ها سپري كرد و در 640 هجري در نبرد انطاكيه به شهادت رسيد قبر وي در داخل "سوق الزرب" بزرگترين بازار حلب قرار دارد.
"آرامگاه ابوالعلاي معري" شاعر و فيلسوف معروف نيز در شهر "معره النمان" در نزديكي حلب واقع است.
* قلعه تاريخي حلب *
در مركز ميدان اصلي شهر حلب "باشكوه ترين و زيباترين قلعه جهان" از زمان رومي ها برجاي مانده است. عمارت اصلي اين قلعه از آثار "سيف الدوله حمداني حاكم موصل، حلب و رقه" در سده چهارم است.
گرادگرد اين قلعه خندقي به عمق صدمتر وعرض 200 متر قرار دارد كه ارتفاع بالا تا كف آن به 400 متر مي رسد، اين قلعه به وسيله پلي به ستونها و پله هايي از سنگ استوار است كه آن را با خارج مرتبط مي سازد اين قلعه منحصر به فرد مورد توجه بسياري از جهانگردان است.
عمارتهاي درون اين قلعه عبارتند از: قصر سلطان سيف الدوله حمداني در بالاي قلعه، زندان در سمت راست قصر، حمامهاي نظامي و سلطنتي، جامع كبير و جامع صغير نيز در انتهاي قلعه قراردارند.
همچنين در راهروي ورودي قلعه در ايواني صورت قبر و صندوقي وجود دارد كه قسمتي از سر حضرت يحيي(ع) در آن بوده است. اين صندوق در سال 435 هجري كشف شد و مكان آن به مقام ابراهيم(ع) و مقام خضر(ع) معروف است و در كنار آن "باب الجنان" يا مشهد علي(ع) بخاطر سنگ نوشته اي از خط مبارك آنحضرت وجود دارد.
از ديگر آثار تاريخي برجاي مانده از قرون گذشته در شهر حلب مي توان به مساجد تاريخي، موزه ، بيمارستانها، حمامها ، مدارس ، كتابخانه ها و آثار تاريخي اطراف حلب مانند قلعه(سمعان، حارم) و شهركهاي النعمان ، دنا ، كركميش(چرابلس) و عين دارا اشاره كرد.
* رقه يا صفين *
شهر "رقه" يكي از مناطق تاريخي سوريه كه درتاريخ اسلام و بويژه شيعه جايگاه خاصي دارد اين شهر در سال 37 هجري شاهد يكي از وقايع مهم تاريخ اسلام و محل رويارويي حق و باطل( نبرد قاسطين با طلقا) بوده است.
معاويه براي انتقام از خون پدران و خاندان خود در جنگ بدر كه بوسيله علي(ع) ريخته شده بود و به ظاهر براي خونخواهي عثمان خليفه سوم در محلي بنام صفين در كنار رودخانه فرات اردو زد در اين نبرد خون بهترين صحابه از جمله عمار ياسر، اويس قرني، و تعداد 25 نفر از صحابه بدري و حدود دوهزار نفر از ياران علي (ع) ريخته شد.
شهر قديمي رقه(رافقه) در مجاورت منطقه صفين قرار دارد و صفين در واقع به ساحل رودخانه فرات گفته مي شود. اين شهر چون از آب رودخانه فرات مشروب مي شده نام رقه بر خود گرفته است.
رقه در 574 كيلومتري شمال شرق دمشق و در شش كيلومتري مرز جنوبي تركيه قرار دارد و از جمله آثار تاريخي و مذهبي اين شهر " باب علي(ع) و ديوار قديمي رقه" كه حضرت علي(ع) براي ورود به منطقه صفين از آن عبور كرده است، همچنين مقبره "عمار ياسر" و "مرقد اويس قرني" و "ابي بن كعب"، شهر رصافه، شهرك عين ديوار و قلعه جعبد از ديگر اماكن متبركه و آثار تاريخي اين استان به شمار مي روند.
* حمص *
يكي از شهرهاي قديمي سرزمين شام در 145 كيلومتري دمشق است. مردم اين شهر گرايش زيادي به بني اميه داشته و در جنگ صفين معاويه را ياري داده و دشمني سختي نسبت به حضرت علي(ع) و شيعيان نشان مي دادند با اينهمه عده اي از شيعيان نصيريه دراين شهر زندگي مي كردند.
از آنجايي كه بسياري از صحابه براي تبليغ دين اسلام به اين سرزمين روي آورده اند، قبور صحابه، جامع و مقبره خالدابن وليد، جامع و مقبره عمربن عبدالعزيز در اين شهر واقع شده است.
همچنين "قلعه الحصن" از قلعه هاي ديدني سوريه در نزديك حمص قرار دارد.
حضور "دحيه كلبي" سفير پيامبر اكرم (ص) در حمص كه "حامل نامه اي از سوي رسول الله(ص) به "هرقل امپراطور روم" براي دعوت به اسلام بود" نيز يك خاطره ارزشمند و تاريخي در اين شهر است.
* حماه *
در 185 كيلومتري شمال دمشق واقع است و سابقه تاريخي آن به قرنها قبل از اسلام مي رسد اين شهر همزمان با شهر حلب به تسلط مسلمانان در آمد.
آثار تاريخي دوران قبل و بعد از اسلام دراين شهر عبارتنداز: مساجد تاريخي قلعه ها، قصرها، ديرالصليب، بيمارستان نوريه، آرامگاه و خانقاه شيخ عفيف الدين گيلاني از عرفا و متصوفه متوفي به سال 990، آسياب آبگردان، رودخانه العاصي و شهر باستاني اقاميه.
* استان سويدا *
يكي از شهرهاي تابعه اين استان كه اهميت بسيار ويژه اي در تاريخ اسلام و شخص پيامبر(ص) دارد شهر تاريخي "بصرا" است.
"بصرا" در 132 كيلومتري جنوب دمشق قرار دارد قدمت آن به هزاره اول پيش از ميلاد مي رسد اين شهر قبل و بعد از اسلام موقعيت تجاري بسيار خوبي براي شبه جزيره و شام داشته است.
بصرا محلي است كه حضرت محمد (ص) حدود 30 سال قبل از بعث براي نخستين بار در سن دوازده سالگي همراه عمويش ابوطالب و بازرگانان مكه در سفر تجارتي به شام وارد اين شهر شد و راهبي بنام "بحيرا" با مشاهده آثار رسالت و نبوت در چهره مبارك او به آينده درخشان اين كودك اشاره كرد و گفت: اين همان پيامبر موعود تورات وانجيل مي باشد كه نامش "احمد و محمد(ص)" است، او را از چشم دشمن و يهوديان پنهان كنيد تا در امان ماند.
مردم اين شهر با وجود فقر و تنگدستي بسيار مهمان نواز و مهربان هستند، از جمله آثار تاريخي اين شهر "دروازه اصلي تاريخي شهر" ، "قلعه و تئاتر بصري" (مجموعه ايست داراي قلعه، حمام، ورزشگاه، تئاتر كه اطراف آن خندق بزرگي حفر شده واز آثار دوران روميهاست) ، بازارها، حمامها، معابد، جامع عمري ، دير و كليساي بحيراي راهب و جامع مبرك يا "ناقه" مي باشند.
* شهرك سويدا *
در 106 كيلومتري جنوب دمشق واقع است، داراي موزه بسيار جذاب و زيبايي از آثار دوره يونان و بيزانس از جمله كتيبه هايي از قرن سوم ميلادي و قلعه اي نيز از آن دوران در اين شهر برجاي مانده است.
همچنين در روستاها و شهركهاي تابع سويدا/ سليم، شفا، عنبل و شهبا/ آثاري همچون معبد فيلييون، تئاتر قرن سوم ميلادي، كليساي برج، معبد خدايان بيزانس وجود دارد.
در اين شهر به دليل آب و هواي مطلوب، بيشتر زمينهاي آن به كشت زيتون اختصاص يافته است.
* طرطوس *
از استانهاي ساحلي سوريه كه در 96 كيلومتري غرب استان حمص قراردارد.
طرطوس در قرن ششم ميلادي به تصرف صليبي ها درآمد و آثار برجاي مانده در اين شهر عبارتند از: قلعه حصن، قلعه يحمور، حصن سليمان، حصن طرطوس، قلعه الخوابي، جزيزه ارادوس، تل الكزل مركز شهر قديمي سميرا، آثار دوران يونانيها، روميها و آثار اسلامي.
* لاذقيه *
لاذقيه يكي از استانهاي ساحلي و تاريخي كه در 348 كيلومتري شمال غربي دمشق قرار دارد و زماني در تصرف صليبي ها بوده است.
اين شهر داراي جنگلهاي انبوه و چشمه سارهاي زلال است و جزيره باستاني "ارواد" بر سر راه آن قرار دارد.
قلعه صلاح الدين مربوط به دوره بيزانس، قلعه هاي كهف، مهالبه، بين قحطان و مرقب از جمله آثار تاريخي برجاي مانده در لاذقيه است.
* موته *
درنزديكي مرز اردن قرار دارد، اين سرزمين شاهد يكي از جنگهاي رسول خدا(ص) مي باشد كه به فرماندهي "زيد بن حارثه و جعفربن ابيطالب" تا مرزهاي روم با سپاهيان "امپراتور هرقل" به نبرد پرداخت.
دراين سرزمين تعدادي از شهداي گرانقدر اسلام به خاك سپرده شده اند از جمله زيد بن حارثه جعفر بن ابيطالب / جعفرطيار/، عبدالله بن رواحه، مسعود بناسود بن حارث، وهب بن سور، بعد بن قيس حرث بن نعمان، ابوطالب و جابر دو فرزند عمربن زيد، عمرو و عامر دو فرزند سعيد بن حارث ، عبدالله بن عمرو بن حرام و عبدالله بن ابي احيحه.
* شهداي يرموك *
جنگ يرموك درسال 11 هجري در دوران خلافت ابوبكر و روزهاي آخر حيات رسول گرامي اسلام(ص) با روميان روي داد كه دراين نبرد تعدادي از صحابه به شهادت رسيدند و در همانجا مدفون شدند.
* تدمر *
يكي از مناطق سرزمين شام كه هزاران سال قدمت فرهنگي و تاريخي دارد شهر تدمر مي باشد، اين شهر در 160 كيلومتري حمص واقع شده است.
درحدود 75 هزار سال پيش دراين سرزمين انسانهايي زندگي مي كرده اند كه آثار و بقاياي تاريخي آنها در غارها يافت شده است بناي اين شهر را به هزاره هفتم قبل از ميلاد نسبت مي دهند.
نام "تدمر" يا "پالميرا" از نخل گرفته شده زيرا در شمال اين سرزمين نخلهاي خرماي فراواني وجود داشته است.
" تدمر" دختر حسان از ششمين نسل حضرت نوح(ع) است و داراي عجيب ترين خانه بوده كه بر ستونهاي سنگي و مرمر ساخته شده بود و مردم گمان مي كردند اين بنا توسط جنيان براي حضرت سليمان(ع) ساخته شده است.
مي گويند: وقتي "مروان بن محمد" آخرين خليفه اموي كه مخالفين خود را در شهر مي كشت به تخريب ديوار تدمر پرداخت و به شكافي در كنار ديوار برخورد و پس از داخل شدن به آن خانه، جنازه زني را بر روي تختي ديد كه با هفتاد پارچه و حله پوشيده شده و بر كتيبه اي نوشته بود:
"بنام خداوند ، من تدمر دختر حسان هستم خداوند كسي را كه داخل خانه من شود دچار ذلت و خواري نمايد"، بنابراين مروان آنجا را به حال خود گذاشت.
دراين شهر آثار فراواني از دوران قبل از اسلام وجود دارد كه عبارتند از: "معبد بل (خورشيد)" يكي ازبناهاي شگفت انگيز كه در وسط آن، بت و مجسمه بل قرار داشته است.
در داخل اين معبد بزرگ 20 معبد وجود داشته و هزاران گروه و دسته از قبايل سرزمين شام و شهرهاي تابعه و همچنين از شبه جزيره براي شركت در مراسم خاص طواف بر گرد بت بل به اينجا مي آمدند، بناي ساختمان مركزي آن درسال 32 ميلادي انجام شده و بناي ساير قسمتها تا دو قرن بعد ادامه يافته است.
"قوس النصر"(باب النصر)، يكي از دروازه هاي خيابان اصلي شهر بوده و مجسمه هايي از زنان ساقي بر چهارستون عظيم اين خيابان ساخته شده است.
"معبد نبو" مخصوص پرستش خداي نبو ساخته شده كه برروي آن چهل كتيبه وجود دارد.
"معبد بعلشمين(خداي آسمان)" در سال 132 ميلادي شناخته شده است.
"تئاتر و مجلس شيوخ تدمر"، در قرن دوم ميلادي ساخته شده كه تنها پلكانها و ستونهاي آن باقيمانده است.
همچنين حمامهاي باقيمانده در اين شهر از قرن دوم ميلادي نمايانگر تمدن و فرهنگ مردم اين سامان بوده است.
* قنيطره، جولان *
جولان از مناطق مشهور و قديمي شام بوده و در دوران قديم به آن "تراكونيت" مي گفتند.
اين منطقه از دامنه جبل شيخ تا وادي يرموك امتداد داشته و شهر كنوني قنيطره يكي از شهرهاي آن بوده است و در حال حاضر جولان به تپه هايي گفته مي شود كه به اشغال اسرائيل درآمده است.
استان قنيطره قبل از تجاوز اسرائيل 153 هزار نفر جمعيت داشته است وقتي رژيم صهيونيستي به اين منطقه حمله كرد پنج روستا (الفجر، عين، قياع سعد، بقعات، مجدالشمس) را به تصرف خود درآورد.
هم اكنون جمعيت اين روستاها به 16 هزار نفر مي رسد كه زيرفشار رژيم اسرائيل هستند كه زمينهاي آنها را گرفته و محصولاتشان را ارزان مي خرند.
142 روستا و شهر توسط اسرائيل دراين منطقه از بين رفته و هم اكنون 40 محله و 5 روستا به انضمام تپه هاي جولان همچنان در اشغال صهيونيستها است.
استان قنيطره نسبت به ساير مناطق سوريه از موقعيت جغرافيايي بهتري برخوردار است و داراي آب فراوان و محصولات متنوع است و در طول سال حدود 750 ميليمتر بارندگي دارد فاصله اين منطقه تا درياي مديترانه شش كيلومتر است و تنها 200 متر از سطح دريا ارتفاع دارد.
موقعيت مطلوب جغرافيايي و همچنين اشراف تپه جولان بر كل استان قنيطره، رژيم صهيونيستي را بر آن داشت تا قسمتي از اين استان را به اشغال درآورد و قنيطره به كلي ويران شد.
"وسيعلم الذين اي منقلب ينقلبون"
به اميد آزادي سرزمينهاي اشغالي و پيروزي حق بر باطل.
پايان