بخش 8

176

71 ـ محل رفت و آمد فرشتگان

اسحاق بن عمار گويد : امام صادق ( عليه السلام ) فرمود :

« مَا بَيْنَ قَبْرِ الْحُسَيْنِ ( عليه السلام ) إِلَي السَّمَاءِ السَّابِعَةِ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِكَةِ » ^{( 1 )} .

« ميان قبر حسين بن علي ( عليه السلام ) تا آسمان هفتم ، محل رفت و آمد فرشتگان است . »

در حديثي ديگر اسحاق بن عمّار مي گويد : از امام صادق ( عليه السلام ) شنيدم كه فرمود :

« لَيْسَ مِنْ مَلَك فِي السَّمَوَاتِ إِلَّا وَهُمْ يَسْأَلُونَ اللهَ عَزَّوَجَلَّ أَنْ يَأْذَنَ لَهُمْ فِي زِيَارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ ( عليه السلام ) فَفَوْجٌ يَنْزِلُ وَفَوْجٌ يَعْرُجُ . » ^{( 2 )}

« هيچ فرشته اي در آسمان ها نيست مگر آن كه از خداوند مي خواهد تا قبر حسين بن علي ( عليه السلام ) را زيارت كند ، پس گروهي از آنها پايين آمده و گروهي به آسمان ها برمي گردند . »

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 223

2 ـ همان ، ص 223

177

72 ـ شيوه زيارت ابي عبدالله ( عليه السلام )

زيارت ابي عبدالله الحسين ( عليه السلام ) بايد به گونه اي انجام شود كه غم و حزن جانكاه آن زمان را در خاطره ها زنده كند و زائران را به ادامه راه آن حضرت تشويق نمايد . امام صادق ( عليه السلام ) فرمود :

« اِذا اَرَدتَ زِيارَةَ الحُسَين فَزُرهُ وَأَنتَ كَئِيتٌ حَزينٌ مَكرُوبٌ ، شَعثاً مُغبراً جائِعاً عَطشاناً ، فَاِنَّ الحُسَينَ ( عليه السلام ) قُتِلَ حَزيناً مَكرُوباً شَعثاً مُغبراً جائِعَاً عَطشاناً ، و سَلْهُ الحَوائِجَ وَانصَرِف عَنهُ ، وَلاتَتَّخِذهُ وَطَناً » . ^{( 1 )}

« هر گاه خواستي حسين ( عليه السلام ) را زيارت كني ، آن حضرت را با حالتي غمگين ، اندوهناك ، ژوليده ، پريشان ، گرسنه و تشنه زيارت نما ، زيرا حسين بن علي ( عليه السلام ) در حالتي غمين ، گرد و خاك بر صورت نشسته ، و تشنه و گرسنه به شهادت رسيد ، آن گاه نيازهاي خود را بخواه و برگرد و آنجا را وطن قرار مده . »

كرام بن عمرو ، در حديثي ديگر همين نكات را از

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 142

178

امام صادق ( عليه السلام ) نقل كرده است . ^{( 1 )} شايد بتوان از ذيل حديث ، استفاده كرد كه هدف از زيارت ، آمدن زائر به اين ديار ، و آشنايي با مصائب و اهداف حسين بن علي ( عليه السلام ) است ، تا پس از آن به وطن خويش بازگشته ، براي تحقّق اهداف آن امام همام تلاش كند و راه و رسم آن حضرت را ادامه دهد تا مظلومان احساس امنيت كنند و ظالمان از تجاوز و ستم بازداشته شوند . [ فَيَأمَن المَظلُومُونَ مِن عِبادِك . . . ]

امام صادق ( عليه السلام ) از مفضّل بن عمر مي خواهد تا با حالي افسرده و غمين و غبارآلوده به زيارت حسين بن علي ( عليه السلام ) برود . ^{( 2 )}

زيارت حسين بن علي ( عليه السلام ) همچنين بايد شرايط عاشورا و كربلاي حسيني ، و گرسنگي و تشنگي آن حضرت و اهل بيت ( عليهم السلام ) و يارانش را در خاطره ها زنده كند و الهام بخش براي كساني باشد كه مي خواهند در مسير قيام حسيني حركت نموده ، اهداف آن حضرت را محقق سازند . از امام صادق ( عليه السلام ) نقل شده كه فرمود :

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 147

2 ـ همان ، ص 140

179

« به من خبر داده اند جمعي به قصد زيارت حسين ( عليه السلام ) حركت نموده ، سفره هايي كه در آن شيريني و حلوا و امثال آن هست ، با خود برمي دارند [ تا از آنها استفاده كنند ] . اين كسان اگر به زيارت قبور آنان كه دوستشان دارند بروند ، چنين چيزهايي را با خود برنمي دارند . » ^{( 1 )}

امام صادق ( عليه السلام ) از مردي از اهالي رقّه پرسيد : آيا به زيارت قبر ابي عبدالله ( عليه السلام ) مي رويد ؟ پاسخ داد : آري . امام ( عليه السلام ) فرمود : آيا براي اين سفر با خود سفره هايي برمي داريد ؟

جواب داد : آري .

امام ( عليه السلام ) فرمود : شما به زيارت قبور پدران و مادران خود كه مي رويد چنين نمي كنيد .

گفتم : [ يابن رسول الله ] چه چيزي بخوريم ؟

پاسخ فرمود : نان و شير . . . ^{( 2 )}

روشن است مقصود از سفره غذا ، غذاهاي لذيذ است ، نه مطلق سفره .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 139

2 ـ همان ، ص 140

180

محمد بن مسلم به امام صادق ( عليه السلام ) عرض كرد :

هنگامي كه به زيارت قبر پدر بزرگوارتان حسين بن علي ( عليه السلام ) مي رويم ، آيا ما در حج خواهيم بود ؟ فرمود : آري .

پرسيد : آيا آنچه بر حاجيان لازم است ، بر ما نيز لازم خواهد بود ؟

امام ( عليه السلام ) فرمود : آري لازم است ، سپس بخشي از آداب اين زيارت را برشمرد و فرمود :

« يَلْزَمُكَ حُسْنُ الصَّحابَةِ لِمَنْ يَصْحَبُكَ ، وَيَلْزَمُكَ قِلَّةُ الْكَلامِ اِلاّ بِخَير وَيَلْزَمُكَ كَثْرَةُ ذَكْرِ اللهِ وَيَلْزَمُكَ نِظافَةُ الثّيابِ ، وَيَلْزَمُكَ الْغُسْلُ قَبْلَ أَنْ تَأْتِي الْحائِر ، وَيَلْزَمُكَ الْخُشوعُ وَكَثرَةُ الصَّلوةِ وَالصَّلوةُ عَلي مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد ، وَيَلْزَمُكَ التَوقيرُ لأَِخذِ ما لَيْسَ لَكَ وَيَلْزَمُكَ أَنْ تَغُضَّ بَصَرَكَ وَيَلْزَمُكَ أَنْ تَعُودَ أَهل الحاجَةِ مِنْ اِخوانِكَ اِذا رَأَيْتَ مُنْقَطِعَاً وَالْمُواساة وَيَلْزَمُكَ التَّقيَّةَ الَّتي قِوامَ دينِكَ بِها وَالْوَرَعَ عَمّا نَهَيتَ عَنهُ وَالْخُصُومَة وَكَثْرَة الأيمان وَالْجِدال الَّذي فيهِ الأَيمان فَاِذا فَعَلتَ ذلك تَمَّ حَجُّكَ وَ

181

عُمْرَتُك وَاسْتَوجَبتَ مِنَ الّذي طَلَبتَ ما عِنْدَهُ بِنَفَقَتِكَ ، وَاغْتِرابِكَ عَنْ أَهلِكَ ، وَرَغْبَتِكَ فيما رَغِبتَ ، أَنْ تَنْصَرِفَ بِالْمَغْفِرَةِ وَالرَّحْمَةِ وَالرِّضوانِ ^{( 1 )} » .

بر تو لازم است با همسفرانت خوش رفتار باشي ، كم سخن بگويي و جز خوبي چيزي بر زبان نراني ، فراوان به ياد خدا باشي ، لباس هايت را پاك و تميز نگهداري و پيش از آن كه به حائر برسي غسل كني ، لازم است خاشع باشي ، نماز زياد بخواني ، و بر محمد و آل او فراوان درود فرستي ، به اموال ديگران احترام بگذاري ، چشمت را از آنچه بر تو حلال نيست فرو بندي ، و اگر برادر ديني خود را نيازمند يافتي و احساس كردي در اداره زندگي ناتوان است ، به ديدار وي شتافته و او را كمك دهي و برادرانه با او عمل كني ، تقيّه را ـ كه قوام دين تو به آن است ـ مراعات نمايي ، از آنچه خداوند نهي فرموده پرهيز كني ، و از دشمني و سوگند خوردن زياد و جدالي كه در آن ناچار به سوگند شوي دوري گزيني .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزّيارات ، ص 141

182

پس اگر چنين كردي ، حج و عمره تو تمام و كامل شده و به خاطر آن كسي كه براي او هزينه كردي و از خانواده ات دور افتادي و به خواسته هايت پشت نمودي تا به خواسته ات برسي ، سزاوار آن خواهي بود كه هنگام مراجعت ، رحمت و آمرزش و رضوان الهي شامل حال تو گردد و با مغفرت و رحمت و خشنودي خداوند برگردي . »

تكيه بر مظلوميت حسين بن علي ( عليه السلام ) زائران را در دفاع از مظلوم تشويق مي كند . ابابصير گويد : از امام صادق و امام باقر ( عليهما السلام ) شنيدم كه مي فرمودند :

« كسي كه دوست دارد در بهشت سكونت كند و جايگاهش آنجا باشد پس زيارت مظلوم را ترك نكند . »

عرض كردم : مظلوم كيست ؟ فرمود :

« حُسَينُ بنُ عَليٍّ صاحِبُ كَربَلاء . . . فَمَنْ أَتَاهُ شَوْقاً إِلَيْهِ وَحُبّاً لِرَسُولِ اللَّهِ ( صلّي الله عليه وآله ) وَحُبّاً لِفَاطِمَةَ وَحُبّاً لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ( عليه السلام ) أَقْعَدَهُ اللَّهُ عَلَي مَوَائِدِ الْجَنَّةِ يَأْكُلُ مَعَهُمْ وَالنَّاسُ فِي الْحِسَابِ . »

183

« حسين بن علي ، صاحب كربلا . . . آن كس كه به خاطر علاقه قلبي به آن حضرت و عشق به رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) و علاقمندي به فاطمه و امير مؤمنان ـ صلوات الله عليهم اجمعين ـ به زيارت آن حضرت برود ، خداوند او را بر سر سفره هاي بهشتي با رسول خدا و فاطمه و علي ( عليهم السلام ) هم غذا گرداند ، در حالي كه جمعي از مردم در حساب اند . [ يعني زودتر از ديگران به بهشت درآيد ] »

73 ـ بركات زيارت

زيارت پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) و معصومان ( عليهم السلام ) ، بركات فراواني براي زائران دارد كه در اين قسمت ، به بخشي از آنها اشاره مي كنيم :

1 ـ دست يابي به بهشت

يكي از اهداف زيارت ، دست يافتن به بهشت پروردگار است :

ابن ابي نجران گويد : به حضرت اباجعفر دوم ( عليه السلام ) ^{( 1 )} عرض كردم : فداي تو شوم ، پاداش آن كس كه رسول خدا را بااراده [ و نيّت خالص وبه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ امام باقر ( عليه السلام )

184

دور از هر نيّت ديگري ] زيارت كند چيست ؟

پاسخ فرمود : پاداش او بهشت است . ^{( 1 )}

البته اين پاداش ، اختصاص به زيارت حسين بن علي ( عليه السلام ) ندارد ، بلكه براي زائران ديگر پيشوايان معصوم نيز در نظر گرفته شده و به آنها نيز وعده بهشت داده اند . از امام صادق ( عليه السلام ) نقل شده كه فرمود :

در حالي كه حسين بن علي ( عليه السلام ) در دامان رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) قرار داشت سرش را بلند كرده ، خطاب به آن حضرت اظهار داشت :

« پدر ، پاداش آن كس كه شما را پس از مرگ زيارت كند چيست ؟

رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) فرمود :

« پسرم ، آن كس كه مرا پس از مرگ زيارت كند به بهشت دست يابد ، و آن كس كه پدرت را زيارت كند بهشت از آن اوست ، و آن كه برادرت و تو را پس از مرگ زيارت نمايد ، بهشت به او داده خواهد شد . » ^{( 2 )}

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 7

2 ـ همان ، ص 6

185

2 ـ پاكي از گناه

امام صادق ( عليه السلام ) فرمود : حسين بن علي ( عليه السلام ) از رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) پرسيد :

« ما جَزاءُ مَن زارَكَ ؟ »

پاداش آن كس كه شما را زيارت كند چيست ؟ »

فرمود :

« پسرم ، آن كس كه مرا در زماني كه زنده ام و پس از مرگم زيارت كند ، يا پدرت يا برادرت و يا تو را زيارت كند ، بر من لازم است وي را روز قيامت زيارت كرده تا او را از گناهانش پاك و رها سازم . » ^{( 1 )}

امام صادق ( عليه السلام ) فرمود :

« اِنَّ زائِرَ الْحُسَينِ جَعَلَ ذُنُوبَهُ جِسْراً بابَ دارِهِ ثُمَّ يَعبِرُها ، كَما يَخْلفُ أَحَدُكُم الجِسر وَراءَهُ اِذا عَبَر » . ^{( 2 )}

« زائر حسين بن علي ( عليه السلام ) به هنگام حركت ، گناهان خويش را همچون پلي بر سر راه خويش قرار داده ، از آن عبور مي كند . »

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 6

2 ـ همان ، ص 165

186

از اين حديث مي توان دو بهره گرفت :

1 ـ زائر حسيني به هنگام حركت از گناه عبور كرده ، توبه مي كند و رنگ و بوي حسيني به خود مي گيرد .

2 ـ زيارت ، موجب آمرزش و مغفرت زائر مي شود .

3 ـ رهايي از ترس و وحشت قيامت

از امام باقر ( عليه السلام ) نقل شده كه فرمود :

« قالَ رَسُولُ الله ( صلّي الله عليه وآله ) :

مَنْ زَارَنِي أَوْ زَارَ أَحَداً مِنْ ذُرِّيَّتِي زُرْتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَأَنْقَذْتُهُ مِنْ أَهْوَالِهَا » . ^{( 1 )}

« رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) فرموده : كسي كه مرا يا يكي از ذريّه مرا زيارت كند ، روز قيامت با او ديدار نموده وي را از ترس و وحشت آن رهايي بخشم . »

در حديثي ديگر ، رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) رهايي او را از سختي ها و نگراني هاي قيامت ضمانت كرده است . ^{( 2 )}

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 7

2 ـ همان ، ص 6

187

4 ـ دستيابي به شفاعت پيامبر ( صلّي الله عليه وآله )

از امام صادق ( عليه السلام ) نقل شده كه فرمود :

« قالَ رَسوُلُ الله ( صلّي الله عليه وآله ) : مَنْ أَتَانِي زَائِراً كُنْتُ شَفِيعَهُ يَوْم الْقِيَامَةِ » .

« رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) فرمود : كسي كه به زيارت من بيايد ، روز قيامت از وي شفاعت خواهم كرد . »

5 ـ همنشيني با پيامبر ( صلّي الله عليه وآله )

از رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) نقل شده كه فرمود :

« مَنْ زَارَنِي فِي حَيَاتِي وَبَعْدَ مَوْتِي كَانَ فِي جِوَارِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ » ^{( 1 )}

« كسي كه در حال حيات و يا پس از مرگ من ، مرا زيارت كند ، روز قيامت در همسايگي من خواهد بود . »

6 ـ ديدار با خداوند در عرش

زيد شحّام گويد : به امام صادق ( عليه السلام ) عرض كردم : پاداش آن كس كه قبر رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) را زيارت كند چيست ؟ فرمود :

« كَمَنْ زارَ اللهَ في عَرشِه » . ^{( 2 )}

« مانند كسي است كه خدا را در عرش ، زيارت

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 9

2 ـ همان ، ص 10 ، ح 20 .

188

كرده باشد . »

7 ـ پذيرش حاجت زائر

يكي از بشارت هايي كه به زائران قبر ابي عبدالله ( عليه السلام ) داده شده ، پذيرش حاجات و درخواستهاي آن ها توسط خداوند است . حذيفة بن منصور گويد : امام صادق ( عليه السلام ) فرمود :

« مَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَيْنِ ( عليه السلام ) لِلَّهِ وَفِي اللَّهِ أَعْتَقَهُ مِنَ النَّارِ وَآمَنَهُ يَوْمَ الْفَزَعِ الاَْكْبَرِ وَلَمْ يَسْأَلِ اللَّهَ حَاجَةً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ إِلَّا أَعْطَاهُ » . ^{( 1 )}

« كسي كه قبر حسين ( عليه السلام ) را براي خدا و قربة الي الله زيارت كند ، خداوند او را از آتش رها و روز قيامت از فزع اكبر ايمن و مصون دارد و حاجتي از حاجات دنيا و آخرت از خداوند مسألت نمي كند مگر آن كه به وي عطا نمايد . »

8 ـ افزايش روزي

امام صادق ( عليه السلام ) در حديثي طولاني فرمود :

« كسي كه حسين بن علي ( عليه السلام ) را زيارت كند ، خداوند حاجت هاي او را برآورد و مشكلات وي را كفايت نمايد . و همچنين روزي او را

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 158

189

افزون گرداند و آنچه در اين مسير هزينه كرده ، براي او باقي گزارد . . . . » ^{( 1 )}

9 ـ پاداش زيارت رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) را دارد

آن كس كه حسين بن علي ( عليه السلام ) و يا يكي از امامان را زيارت كند ، مانند آن است كه رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) را زيارت كرده باشد .

زيد شحّام گويد : به امام صادق ( عليه السلام ) عرض كردم : پاداش آن كس كه يكي از شما [ اهل بيت ] را زيارت كند چيست ؟ فرمود :

« مانند آن است كه رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) را زيارت كرده است » . ^{( 2 )}

ابوبصير مي گويد : امام صادق ( عليه السلام ) فرمود :

« همانا زائر حسين بن علي زائر رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) است . و هر كس رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) و علي ( عليه السلام ) را زيارت كند ، مانند كسي است كه خدا را در عرش زيارت كرده است . » ^{( 3 )}

از ديگر بركات زيارت حسين بن علي ( عليه السلام ) ، افزايش عمر است ، محمد بن مسلم از امام

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 138

2 ـ همان ، ص 162

3 ـ همان ، ص 163

190

باقر ( عليه السلام ) نقل كرده كه فرمود :

« مُرُّوا شِيعَتَنَا بِزِيَارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ ( عليه السلام ) فَإِنَّ إِتْيَانَهُ يَزيدُ في الرِّزقِ وَيَمُدُّ في الْعُمْر ، وَيُدفعُ السُّوءَ وَإِتْيَانَهُ مُفْتَرَضٌ عَلَي كُلِّ مُؤْمِن يُقِرُّ لِلْحُسَينِ بِالإِمَامَةِ مِنَ اللَّهِ عزّوجلّ » . ^{( 1 )}

« شيعيان ما را به زيارت قبر حسين ( عليه السلام ) امر كنيد ، پس همانا زيارت آن حضرت ، روزي را افزايش داده ، عمر را طولاني مي كند و بدي ها را دفع نموده و برمي گرداند ، و زيارت آن حضرت ، بر هر مؤمني كه به امامت آن حضرت از سوي خداوند اقرار مي كند ، فرض و لازم است . »

74 ـ ويژگي هاي زائر حسين بن علي ( عليه السلام )

زيارت حسين بن علي ( عليه السلام ) پاداش و ثواب و بركات
فراواني دارد ، حال اين پرسش مطرح مي شود كه دستيابي به بركات و منافع زيارت ، چگونه ميسّر و عملي خواهد شد ؟

ائمه معصومين ( عليهم السلام ) در روايات گوناگون ، پاسخ اين پرسش را داده و شروطي را براي آن برشمرده اند :

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 163

191

1 ـ ايمان

امام صادق ( عليه السلام ) به بشير دهان مي فرمايد :

« هر مؤمني كه در غير روز عيد به زيارت حسين بن علي ( عليه السلام ) رود و به حق آن حضرت عارف بوده و شناخت داشته باشد ، خداوند پاداش بيست حج را به او خواهد داد . » ^{( 1 )}

2 ـ معرفت به امام

زائر اگر امام خود را بشناسد و با اهداف و فلسفه قيام حسين بن علي ( عليه السلام ) آشنا باشد ، از بركت مغفرت و رحمت بهره مند مي شود . امام صادق ( عليه السلام ) فرمود :

« آن كس كه به زيارت قبر حسين بن علي ( عليه السلام ) رود و به حق آن امام آگاه و عارف باشد ، خداوند گناهان گذشته و حال او را خواهد بخشيد . » ^{( 2 )}

3 ـ پيروي از آن حضرت

فائد حنّاط گويد : از امام صادق ( عليه السلام ) شنيدم كه فرمود :

« مَنْ زارَ الْحُسَينَ ( عليه السلام ) عارِفَاً بِحَقِّهِ يَأتَمُّ بِهِ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 186

2 ـ همان

192

غَفَرَ اللهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَما تَأَخَّر » . ^{( 1 )}

« كسي كه حسين بن علي را زيارت كند و او را بشناسد و از وي پيروي كند ، خداوند گناهان گذشته و حال او را مي بخشد . »

هشام بن سالم نيز در حديثي طولاني ، مسائل فراواني درباره زيارت حسين بن علي ( عليه السلام ) از امام صادق ( عليه السلام ) پرسيد ، از جمله از حضرت سؤال كرد :

كسي كه آن حضرت را زيارت كند چه بهره اي خواهد داشت ؟

امام ( عليه السلام ) فرمود :

« پاداشش بهشت است به شرطي كه از آن حضرت پيروي كند . » ^{( 2 )}

4 ـ زيارت ، رياكارانه و براي دستيابي به قدرت نباشد

شرط ديگري كه موجب مي شود ، زائر حسيني مشمول مغفرت خداوند قرار بگيرد اين است كه به قصد دريافت ثواب از خداوند و به دور از كبر و غرور و ريا و سمعه به زيارت حسين بن

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 186 .

2 ـ همان ، ص 133

193

علي ( عليه السلام ) برود ، كه در اين صورت گناهان وي پاك شود ، همان گونه كه جامه با آب پاك مي گردد . امام صادق در اين باره مي فرمايد :

« مَنْ زارَ الحُسَينَ مُحتَسِباً ، لا اَشَراً وَلا بَطَرَاً وَلا رِياءً وَلا سُمْعَةً مُحِّصَتْ عَنْهُ ذُنُوبهُ كَما يَمْحَصُ الثَّوبُ بِالْماءِ فَلايَبقي عَلَيهِ دَنَسٌ . . . ^{( 1 )}

5 ـ خداخواهي

شرط ديگر اين كه زيارت به قصد خداوند و بهره گيري از آن در روز قيامت انجام شود كه اگر زائري با اين نيت حركت كند و عارف به حق امام باشد ، خداوند گناهان گذشته و حال او را مي بخشد . هارون بن خارجه از امام صادق ( عليه السلام ) پرسيد : فدايت شوم ، براي كسي كه با شناخت حق امام حسين و به خاطر خداوند و آخرت او را زيارت كند ، چه پاداشي است ؟ حضرت در جواب فرمود :

« يَا هَارُونُ مَنْ أَتَي قَبْرَ الْحُسَيْنِ ( عليه السلام ) يُرِيدُ بِهِ وَجْهَ اللَّهِ وَالدَّارَ الآخِرَة غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَمَا تَأَخَّرَ . . . . ^{( 2 )}

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 156

2 ـ همان .

194

پيشوايان معصوم ( عليهم السلام ) تلاش كرده اند تا زائران حسيني را از هر گونه نيت و هدف غير الهي دور كنند تا اين سفر بتواند تأثير گذار باشد و راه را
براي تحول روحي و اخلاقي در مردم و در نتيجه تداوم راه آنان فراهم سازد .

در روايت ديگري امام صادق ( عليه السلام ) تاكيد مي كند كه زيارت قبر حسين بن علي ( عليه السلام ) اگر براي خدا انجام شود ، خداوند زائر را همچون روزي كه از مادر متولد شده ، از گناه پاك مي كند . . .

« . . . مَنْ زارَهُ يُريدُ بِهِ وَجْه اللهِ أَخْرَجَهُ اللَّهُ مِنْ ذُنُوبِهِ كَمَوْلُود وَلَدَتْهُ أُمُّهُ . . . ^{( 1 )}

6 ـ زيارت به قصد نزديك شدن به خداوند

محمد بصري گويد : امام صادق ( عليه السلام ) فرمود :

از پدرم امام باقر ( عليه السلام ) شنيدم كه به يكي از دوستانشان كه از آن حضرت در رابطه با زيارت سؤال كرده بود ، فرمود :

« مَنْ تَزوُرُ وَمَنْ تُريدُ بِهِ ؟ »

چه كسي را زيارت مي كني و از اين زيارت كه را مي خواهي ؟ و چه هدفي داري ؟

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 157

195

گفت : هدف من خداوند تبارك و تعالي است و با زيارت قصد نزديكي به او را دارم .

حضرت فرمود :

« كسي كه پس از زيارت يك نماز خوانده و با آن ، قصد نزديك شدن به خدا را داشته باشد ، در روز قيامت خدا را در حالي ديدار مي كند كه سراسر نور است . » ^{( 1 )}

7 ـ زيارت از روي عشق

ابي بصير گويد : از امام صادق و يا امام باقر ( عليهما السلام ) شنيدم كه فرمود :

« . . . مَنْ أَتاهُ شَوْقَاً إِلَيهِ وَحُبَّاً لِرَسُولِ اللهِ وَحُبَّاً لاَِميرِالمُؤْمِنين وَحُبَّاً لِفاطِمَةَ أَقعَدَهُ اللهُ عَلي مَوائِدِ الجَنَّةِ ، يَأْكُلُ مَعَهُمْ وَالنّاسُ فِي الْحِسابِ ^{( 2 )} » .

« كسي كه از روي عشق به حسين بن علي و علاقه به رسول خدا و امير مؤمنان و فاطمه ( عليهم السلام ) به زيارت آن حضرت برود ، خداوند روز قيامت او را در كنار آنان ، بر سر مائده هاي بهشتي مي نشاند ، در حالي كه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 132

2 ـ همان

196

مردم هنوز در صحنه قيامت گرفتار حساب اند . »

75 ـ هشدار به زائران

زيارت و عزاداري حسين بن علي ( عليه السلام ) ، بايد وسيله اي براي گسترش محبت اهل بيت ( عليهم السلام ) و شناساندن فضايل آنان به عموم مردم باشد تا از اين رهگذر ، پيروي از خاندان پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) را برگزينند . امام عسكري ( عليه السلام ) به شيعيان و ياران و علاقمندان خود فرموده اند :

« اِتَّقوا اللهَ و كُونُوا زَيْناً وَلَا تَكُونُوا شَيْناً ، جُرُّوا إِلَيْنَا كُلَّ مَوَدَّة ادْفَعُوا عَنَّا كُلَّ قَبِيح . » ^{( 1 )}

« از خداوند بترسيد و زينت باشيد و مايه ننگ و عار نگرديد ، هر دوستي و محبتي را به سوي ما جذب و هر زشتي و بدي را از ما دفع كنيد . »

امام صادق ( عليه السلام ) نيز فرمود :

« رَحِمَ اللهُ مَنْ حَبَّبَنا اِلَي النّاسِ وَلَمْ يُبَغِّضْنا اِلَيْهِمْ . »

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ تحف العقول ، 362 ؛ بحارالأنوار ، ج 78 ، ص 372

197

« خداوند رحمت كند آن كسي را كه ما را در نظر مردم محبوب كند و مبغوض مردم نسازد . »

بنابراين زائران بايد در گفتار و كردار ، به گونه اي رفتار كنند كه هر كس آنان را ببيند ، به پيشوايان آنها ـ اهل بيت عصمت و طهارت ( عليهم السلام )  ـ درود فرستد كه چنين ياران و علاقمنداني را تربيت نموده اند . و از رفتارهايي كه وجهه تشيع را خدشه دار كرده و مخالفان را در مقابله با پيروان اهل بيت ( عليهم السلام ) گستاخ مي كند ، پرهيز كنند .

مرحوم محدث قمي در اين باره مي نويسد :

« شايسته است شيعيان عموماً و ذاكرين خصوصاً ملتفت شده ، در اين سوگواري و عزاداري به وجهي سلوك كنند كه زبان نواصب دراز نشود . . . و از اكاذيب مفتعله و حكايات ضعيفه مظنونة الكذب كه در جمله اي از كتب غير معتبره بلكه نقل از كتبي كه ضعف آنها از متدينين اهل علم و حديث نيست ، احتراز نمايند . . . . » ^{( 1 )}

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ منتهي الآمال ، ج 1 ، ص 337

198

76 ـ زائر هنگام بازگشت

زائري كه با معرفت و آگاهانه قبر حسين بن علي ( عليه السلام ) را زيارت كند ، هنگام بازگشت ، فرشته اي نزد او آمده سلام رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) را به وي مي رساند و مي گويد :

« اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَكَ ما مَضي » .

« عمل را از نو آغاز كن ، خداوند گناهان گذشته تو را بخشيد . » ^{( 1 )}

در حديثي ديگر از امام صادق ( عليه السلام ) نقل شده كه هنگام مراجعت زائر از زيارت حسين بن علي ( عليه السلام ) ، دو فرشته به او خطاب مي كنند :

« يا وَلِيَّ الله ، مَغْفُوراً لَكَ ، أَنْتَ مِنْ حِزْبِ اللهِ وَحِزْبِ رَسُولِهِ وَحِزْبِ اَهْلِ بَيْتِ رَسُولِهِ ، وَاللهُ لاتَرَي النّارَ بِعَينِكَ أَبَدَاً وَلا تَراكَ وَلا تَطْعَمُكَ أَبَدَاً » . ^{( 2 )}

« اي دوست خدا ، آمرزيده شدي ، و تو از حزب الله و حزب رسول خدا و حزب اهل بيت رسول خدا هستي ، به خدا سوگند با دو

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 143

2 ـ همان ، ص 143

199

چشمت هرگز آتش دوزخ را نمي بيني و هرگز تو را طعمه خويش نخواهد ساخت . »

77 ـ زيارت روز عاشورا

زنده نگه داشتن حادثه عاشورا ، يكي از اهداف زيارت حسين بن علي ( عليه السلام ) است .

امام صادق ( عليه السلام ) فرمود :

« مَنْ زَارَ الْحُسَيْنَ ( عليه السلام ) يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ » . ^{( 1 )}

« كسي كه حسين ( عليه السلام ) را در روز عاشورا زيارت كند بهشت بر او واجب مي گردد . »

نيز در روايت ديگري فرمود :

« مَنْ زارَ قَبْرَ الْحُسَيْن بْن عَليٍّ ( عليه السلام ) يَوْمَ عاشُورا عارِفَاً بِحَقِّهِ كانَ كَمَنْ زارَ اللهَ في عَرْشِهِ » ^{( 2 )}

« كسي كه حسين ( عليه السلام ) را در روز عاشورا زيارت كند ، بهشت بر او واجب مي گرددو بهشت در صورتي بر او واجب مي شود كه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 192

2 ـ همان .

200

نسبت به آن حضرت شناخت داشته باشد . »

و آن كس كه عارف به حق امام باشد ، آماده جان فشاني در راه اهداف آن حضرت خواهد بود و عاشورا را الگويي در مسير دفاع از دين قرار مي دهد ، لذا از قول ائمه معصومين ( عليهم السلام ) نقل شده كه فرمودند :

« مَنْ زَارَ الْحُسَيْنَ ( عليه السلام ) يَوْمَ عَاشُورَاء كَانَ كَمَنْ تَشَحَّطَ بِدَمِهِ بَيْنَ يَدَيْهِ » . ^{( 1 )}

« كسي كه حسين ( عليه السلام ) را روز عاشورا زيارت كند ، مانند آن انسان فداكاري است كه در پيشِ روي آن حضرت و در دفاع از ايشان ، به خون خود غلطان گردد . »

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كامل الزيارات ، ص 192