بخش 3
فصل دوم: سیره نبوی ( صلّی الله علیه وآله وسلّم )
فصل دوم: سيره نبوي(ص) و ائمه(ع)
افتخاري گلپايگاني، علي (متولد 1304)
حج الملائكة والانبياء والائمة عليهم السلام ، قم، مؤسسه انصاريان، چاپ 1، ????ق/ ????، 95ص، رقعي.
شابك: 2 ـ 336 ـ 438 ـ 964
چاپ ديگر
قم، مؤلف، چاپ 1، 1367، 73ص، رقعي.
بررسي ويژگي‌هاي حج انبياء و ائمه(ع) است. انبياء و ائمه(ع) در تمام رفتارها و كارهايشان الگو و اسوه مي‌باشند. از جمله سيره‌ي آنان در حج، بايد توسط مسلمانان و پيروان آنان تبعيت و پيروي شود.
امامت كاشاني، سيدعزيز الله [1] (متولد 1308)
معراج الناسكين، يا، حج امامت ، كاشان، حسينيه آيت‌الله امامت، چاپ 1، 1414ق/ 1372، 392ص.
بررسي احكام ومسائل حج ازديدگاه عرفان،فقه وكلام اسلامي است.به نظر نويسنده حج اگر خوب اجرا شود،موجب رشد و معراج موحدين است.
حجتي، محمدامين (متولد 1335)
پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله و حج ، قم، گلهاي بهشت، چاپ 1، ????، 72ص، پالتويي.
شابك: 2 ـ 54 ـ 8508 ـ 964
بررسي سيره پيامبر(ص) در آداب و مسائل حج است. در فصول مختلف به اين مقولات مي‌پردازد: نكات ارزنده اخلاقي مانند سادگي، پاكيزگي، عبادت، خوشاخلاقي، مدارا، تواضع، تعاون، آداب سفر، رعايت حقوق همسفران. هدف نويسنده عرضه‌ي الگويي است كه با تبعيت از آن، موجب رشد كيفي حج مسلمانان شود. از اينرو با اجراي دستورات پيامبر(ص) ميتوان به حجي كامل و معنوي دست يافت.
حكيم، منذر
الحج في مدرسة اهل‌البيت عليهم السلام: معالمه - آفاقه ، قم، مجمع جهاني اهل‌بيت(ع)?، ????ق/????، 223ص.
شابك: 5 ـ 314 ـ 529 ـ 964 ـ 978
بررسي سيره اهل‌بيت(ع) و مشرب آنان در عرصه‌ي حج است. اين كتاب به مباحث زير مي‌پردازد: حج، فريضه‌ي بزرگ اسلامي؛ نشانه‌ها و شعار حج در قرآن كريم؛ فلسفه و تاريخ حج؛ علائم و نشانه‌هاي حج در مدرسه‌ي اهل‌بيت(ع)؛ زيارت پيامبر(ص)، ائمه‌ي معصومين(ع) و مساجد؛ حج در روايات اهل‌بيت(ع)؛ اهميت، آثار و بركات حج؛ ادب حاجي و عرفان حج؛ حج انبياي الهي و پيامبر مكرم اسلام(ص) در نصوص اهل‌بيت(ع)؛ حج در سيره‌ي اهل‌بيت(ع)؛ حج امامان معصوم(ع)؛ حج امام صادق(ع) و حج امام مهدي (عج).
حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت، معاونت آموزش و تحقيقات
حج الانبياء و الائمة عليهم السلام، تحقيق معاونت آموزش و پژوهش حوزه نمايندگي ولي فقيه، اخراج حيدر الخزرجي، تهران، نشر مشعر، چاپ 1، 1416ق/1374، 544ص، وزيري.
معرفي ويژگي‌هاي حج انبياء و ائمه(ع) بر اساس احاديث است. اين اثر شامل 973 حديث درباره كيفيت به جاآوردن مناسك حج توسط هفده تن از پيامبران و ائمه اطهار(ع) است. برخي از عناوين مطرح شده در كتاب عبارت‌اند از: حج آدم، حج پيامبر(ص) و عمره او، حجة الوداع، حج ائمه(ع). در واقع اين كتاب پاسخي به اين سؤالات است: پيامبران چگونه حج مي‌گزاردند ؟ حج و جايگاه آن در معرفت ديني و نقش آن در زندگي انسان را چگونه تبيين مي‌كردند ؟ رازها و رمزهاي نهفته در حركات و اعمال را در اين مجموعه چگونه تفسير مي‌كردند ؟ پيشوايان الهي چگونه ؟ امامان معصوم(ع) چه‌سان حج مي‌گزاردند؟
قهرماني‌نژاد شائق، بهاءالدين [2] (متولد 1343)
از حج آدم عليه السلام تا حج خاتم صلي الله عليه و آله و سلم: مروري به داستان مكه و حج از ابتداء آفرينش ، بي‌جا، مؤسسه فرهنگي وليعصر (عج)، چاپ 1، 1378، 115ص، رقعي.
عنوان ديگر: مروري به داستان مكه و حج از ابتداء آفرينش .
بررسي چگونگي اجراي مناسك حج توسط رهبران ديني و تحولات تاريخي نمادها و اعمال حج است. اين نوشتار، به برخي زواياي حج از جمله تاريخ حج، جايگاه حج در فقه شيعه و مكتب اهل‌بيت(ع) و حج انبياء مي‌پردازد. مكه و توجه انسان به حج به عنوان سمبل و نماد خداشناسي از ابتداي تاريخ انسان مطرح بوده؛ اما با اينكه خداشناسي اصل ثابتي در جوامع انساني بوده ولي سمبل‌هاي آن تحولاتي داشته است. ائمه(ع) حج واقعي را در دوره خود به مردم آموختند و سمبل‌ها را به اندازه كافي ارتقا و توسعه دادند. اين نوع حج الگويي براي دوره‌هاي بعد شد.
حج البيت در مكتب اهل البيت(عليهم السلام): شامل داستانهايي از حج معصومين(عليهم السلام) ، قم، نصايح، چاپ 1، 1379، 212ص، رقعي.
شابك: 1 ـ 21 ـ 6377 ـ 964
بررسي سيره ائمه(ع) در عرصه‌ي حج به عنوان الگويي براي شيعيان است. سيره‌ي معصومين(ع) شامل گفتار، رفتار و تقرير آنان در همه مسائل حجيت داشته و الگويي براي شيعيان است. اين كتاب جنبه‌ها و ابعاد سيره‌ي حجي امامان را گزارش كرده است. منبع اصلي اين گزارش‌ها، كتب روايي و احاديث معصومين(ع) و در مرحله بعد كتب تاريخي است.
حج خوبان حكايت آنان كه به ديدار دوست بار يافتند ، تهران، سبوح، چاپ 1، ????، 125ص.
شابك: 9 ـ 0 ـ 94001 ـ 964
بررسي داستانهايي درباره فريضه حج توسط چهارده معصوم(ع) است. ائمه(ع) چگونگي اجراي مناسك و اعمال حج را بيان كرده‌اند و نيز با عمل خود، چگونگي اجراي آن را تبيين كرده‌اند. اين كتاب سيره‌ي حج ائمه(ع) را در قالب داستان معرفي كرده است. و تلاش كرده حج مقبول را از اين طريق به مؤمنان آموزش دهد.
واثقي، حسين (متولد 1336)
حجة الوداع كما رواها اهل البيت عليهمالسلام و يليها: ميزات الحج الجاهلي ، حجج النبي(ص)، عمرات النبي (ص) من مكيات المعصومين(ع) العريض ، قم، مركز فقه الائمة الأطهار(ع)، چاپ 1، 1383، 599ص، وزيري.
شابك: 5 ـ 14 ـ 7709 ـ 964
بررسي حجة الوداع، به عنوان آخرين حج پيامبر(ص) بر اساس روايات و متون معتبر شيعه است. به ضميمه سه موضوع ديگر را بررسي كرده است: ويژگي‌هاي حج در دوره جاهليت، حج‌هاي رسول اكرم(ص) و عمره‌هاي ايشان. نويسنده در صدد است سيره نبوي را در حج شناسايي و به مسلمانان معرفي كند. حجة الوداع به عنوان آخرين و كاملترين حج پيامبر در تاريخ از اعتبار ويژهاي برخوردار است زيرا پيامبر در اين حج، بسياري از معارف و مسائل اسلامي را به مناسبت به مسلمانان معرفي كرد. وي به تفصيل سيره پيامبر را درباره كيفيت احرام، طواف، تلبيه، حجرالأسود، سعي، وقوف در عرفات و مشعر و قسمت‌هاي ديگر حج توضيح داده است. سپس به مشخصات حج عصر جاهليت، ديگر حج‌ها و عمره‌هاي پيامبر و برخي از حج‌هاي امامان شيعه، سيره برخي از عالمان شيعه در حجگزاري و اهتمام به اين فريضه را تحليل مي‌كند.
همگام با پيامبر در حجة الوداع: سفرنامه حج رسول‌الله همراه با مباحثي درباره تفاوت‌هاي حج جاهلي با حج اسلامي ، قم، نشر دانش حوزه، چاپ 1، 1383، 360ص، وزيري.
شابك: 9 ـ 8 ـ 94228 ـ 964
عنوان ديگر: سفرنامه حج رسول‌الله همراه با مباحثي درباره تفاوت‌هاي حج جاهلي با حج اسلامي.
بررسي ابعاد مختلف آخرين حج پيامبر، معروف به حجة الوداع است. اثر حاضر را ميتوان ترجمه و تلخيص كتاب حجة الوداع كما رواها اهل البيت(ع) دانست كه نويسنده با استفاده از منابع تاريخي و روايي و با ذكر تصاوير و نمودارهايي در ضمن چند بند به سفرنامه رسول خدا از مدينه به مكه پرداخته است. در ضمن، در صدد توضيح و شرح خطبههاي پيامبر(ص) درباره مسائل حج است. بنابراين به همين بهانه به مسائل و احكام حج، از جمله احرام، ميقات، تلبيه، طواف، وقوف در مشاعر اشاره كرده است. همچنين به مشاهد و مقامات دره مكه، از جمله مقام ابراهيم، زمزم، پوشش كعبه، عرفات، منا، وادي مشعر، حجر اسماعيل، اشاره شده است. نويسنده همچنين تفاوت‌هاي حج پيامبر با حج در جاهليت را بر‌شمرده و به برخي از بدعت‌هاي جاهلي، از جمله طواف برهنه، نرفتن به عرفات و جا‌به‌جا كردن ماه‌هاي حرام اشاره كرده است و در پايان با اشاره به عمره‌هاي پيامبر، به خاطراتي از معصومان(ع) درباره مكه پرداخته است.
واثقي راد، محمدحسين
همگام با فرشتگان، قم، آفاق غدير، چاپ 1، 1387، 255ص، رقعي.
شابك: 6 ـ 9 ـ 96881 ـ 964
بررسي جنبه‌هايي از كعبه و مناسك حج و بيان احكام و فضايل معنوي سفر حج است. پژوهش حاضر با رويكردي اخلاقي، عبادي و فقهي به مسأله حج پرداخته و تفسيري از مناسك حج از قبيل احرام، طواف، ميقات، سعي، رمي جمرات، تلبيه، وقوف در مني و عرفات و فضاي معنوي حاكم بر مناسك حج عرضه مي‌كند. نگارنده ضمن معرفي اجمالي كعبه و فضيلت و ثواب سفر حج و آموزش احكام و مناسك حج، به آثار فردي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي حج توجه نموده و مقام و منزلت حج و حاجي را از ديدگاهي روايي و قرآني بررسي مي‌نمايد. از اين رو وي به سيره پيامبران الهي و ائمه در اجراي عبادت حج اشاره كرده و احكام حج را تفسيري معنوي مي‌نمايد.
هروي، جمال‌الدين (متولد 1349)
با پيامبر صلي الله عليه و اله و سلم در حج ، تربت جام، شيخ‌الاسلام احمد جام، چاپ 1، ????، 111ص.
شابك: 7 ـ 88 ـ 8688 ـ 964 ـ 978
بررسي ويژگي‌هاي حج رسول‌الله(ص) است. نويسنده سيره پيامبر اكرم(ص)، رفتارها و ديدگاه‌هاي ايشان را به گونه‌اي تحليل و بررسي كرده كه مسلمانان بتوانند الگوبرداري كنند.