بخش 7

حرف #171; س #187; و #171; ش #187;


150


ادعيه و آداب حج بنويسم و احكام آن را به رساله هاي ديگر وا مي گذارم .

& [ 562 ] رساله در مناسك حجّ

مؤلّف : ملاّ محمد مهدي نراقي

زبان :

مؤلّف از علماي قرن 12 و 13 هـ . ق . است

& [ 563 ] رساله « دعوي الهدي الي الورع في الافعال والتّقوي »

مؤلّف : مرحوم شيخ محمد جواد بلاغي

زبان : عربي

موضوع كتاب : باطل ساختن فتواي برخي از وهابيان مبني بر تخريب قبور ائمه اطهار ( عليهم السلام ) و بزرگان عالي مقدار در حرمين شريفين

اين كتاب در سال 1344 هـ . ق . در نجف چاپ شده است .

& [ 564 ] رسـالـه شـريفه توضيح المناسك يا دستور حـجّ

مؤلّف : محمّد حسيني شاهرودي

زبان : فارسي

ناشر : مؤلّف ـ قم

چاپ اوّل : بهار 1372 هـ . ش .

تعداد صفحه : 103 ، جيبي

& [ 565 ] رسالةٌ في آداب الحجّ وكيفيّة وضع المسجد الحرام

مؤلف : مولي محمّد يوسف بن پهلوان صفر/ القزويني

زبان : عربي

ترجمه مؤلف در كتابهاي :

« أمل الآمل » و « رياض العلما » آمده و در رياض گويد : از فضلاي شاگردان « مولي خليل قزويني » بوده است .


151


& [ 566 ] رسالةٌ في إجزاء حجّ من أدرك المشعرين بحكم العامّة

مؤلف : شيخ عبدالنّبي/ الوفي/ العراقي

زبان : عربي

نام رساله در فهرست تأليفاتش آمده است .

& [ 567 ] رسالةٌ في إجزاء المشعر الحرام اضطراراً في تماميّة الحجّ

مؤلف : الشيخ عبدالنّبي/ الوفي/ العراقي

زبان : عربي

اسم كتاب در فهرست كتابهايش آمده است .

& [ 568 ] رسالةٌ في أدعية الطّواف و السّعي و طواف الوداع و دعاء عرفه و بهامشها مسائل الحجّ الّتي لابدّ منها إذا أراد أن يُحرم

زبان : عربي

نسخه هاي خطّي و چاپ سنگي اين كتاب در كتابخانه خديويّه مصر نگهداري مي شود .

& [ 569 ] رسالةٌ في اشتراط الرّجوع إلي الكفار في الحجّ

مؤلف : ميرزا ابوالمعالي

زبان : عربي

اسم كتاب را فرزند مؤلف بنام شيخ ابو الهدي در كتابش « البدر التّمام » آورده است

& [ 570 ] رسالةٌ في سياق العمل بالتّمتّع بالعمرة إلي الحجّ

مؤلف : سيّد جمال الدّين/ ابوالقاسم/ عبداللّه بن علي بن زهره/ الحلبي

زبان : عربي

مؤلف ، در سال 531 هـ . ق . به دنيا آمده و در تاريخ 597 هـ . ق . زنده بوده است اين كتاب در شمار تأليفات او ذكر شده است .


152


& [ 571 ] رسالةٌ في العمرة المفردة لمستأجر الحجّ

مؤلف : مولي محمّد اسماعيل

زبان : عربي

مؤلف اسم اين كتاب را در حاشيه كتاب ديگرش بنام « العقيدة الوحيد » كه در سال 1245 هـ . ق . آن را به نظم كشيده ، آورده است .

& [ 572 ] رسالة في نيّات حج التمتّع و عمرته

مؤلّف : فخرالدّين/ حلّي يا ابن فهد حلّي/ يا صيمري

زبان : فارسي

نسخه خطّي در ضمن مجموعه شماره 2147 در كتابخانه ملّي ملك تهران نگهداري مي شود .

& [ 573 ] رسالةٌ في الوصيّة بالحجّ الواجب

مؤلف : سيّد محمّد/ مولانا

زبان : عربي

تاريخ وفات : 1360 هـ . ق .

& [ 574 ] رساله مناسك حجّ

در تاريخ 877 هـ . ق . در بغداد كتابت يافته با شماره 1212 جزء مخطوطات افغانستان مي باشد

& [ 575 ] الرّسالة المباركه

مؤلّف : حاج عبدالرّحمن سمرقندي

زبان : فارسي

در فهرست منزوي / 3982 معرّفي شده است .

& [ 576 ] رسالة المهدي الي أهل مكّه

زبان : عربي

رساله اي است از ناحيه خليفه مهدي به مردم مكّه در مورد لزوم رعايت احترام شهر مقدّس مكّه كه با شماره 44 ق ق در كتابخانه دانشگاه كمبريج نگهداري مي شود .

& [ 577 ] ركن دين كتاب الحجّ

مؤلّف : مفتي محمد / محمود / الوري / نقشبندي


153


زبان : اردو

ناشر : ضياء القرآن پبلي كيشنز ـ لاهور

& [ 578 ] روايت حجّ خونين

تهيه و تنظيم : وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي : ستاد امور جنگ

زبان : فارسي

ناشر : انتشارات پيام آزادي

چاپ اوّل : 1367 هـ . ش .

صفحه و قطع : 320 ، پالتويي

& [ 579 ] روائعُ مختارةٌ من الحجّ

مؤلف : محمّد حسن النّائيني

زبان : عربي

& [ 580 ] روزنامه سفر مدينة السّلام و بيت اللّه الحرام

مؤلّف : معتمد الدّوله فرهاد ميرزا/ فرمانفرماي فارس

زبان : فارسي

اين كتاب به كوشش غلامرضا مجد طباطبائي تحت عنوان سفرنامه فرهاد ميرزا چاپ شده است .

& [ 581 ] روشي نوين در بيان مناسك حجّ

مطابق با فتواي امام خميني

مؤلّف : علي محمّد / احمدي

زبان : فارسي

ناشر : دفتر انتشارات اسلامي ـ قم

چاپ اوّل : 1364 هـ . ش .

& [ 582 ] ره آورد حجاز

مؤلّف : حبيب اللّه صابري

زبان : فارسي

ناشر : دارالكتب الاسلاميه ـ تهران

& [ 583 ] ره توشه حجّ : مطابق با فتواي امام خميني

تنظيم و تدوين : علي محمّد/ اسدي

زبان : فارسي


154


ناشر : انتشارات جهان آرا ـ قم

چاپ اوّل : 1365 هـ . ش .

تعداد صفحه : 120 ، رقعي

& [ 584 ] رهنماي حجّ

مؤلّف : محمد/ آصفي

زبان : فارسي

ناشر : چاپخانه حافظ ـ تبريز

چاپ اوّل : 1366 هـ . ش . . = 1407 هـ . ق . .

تعداد صفحه : 247 ، جيبي

& [ 585 ] رهنماي حجّ : براي حجّاج افغاني

مؤلّف : ع . ر . ف .

مترجم : ح . ر

زبان : فارسي

ناشر : وزارت عدليّه ـ كابل : افغانستان

چاپ اوّل : 1359 هـ . ش .

& [ 586 ] رهنماي حجّ و عمره و زيارت مسجد نبوي

مترجم : محمد /لقمان/ سلفي

زبان : اردو

ناشر : ادارات بحوث علميه و افتاء ـ رياض

چاپ اوّل : 1402 هـ . ق .


155


« ز »

& [ 587 ] زاد الحاجّ من الأحكام و الأدعيه و الزّيارات

مؤلّف : مصطفي / قصير

زبان : عربي

محل نشر : بيروت

سال انتشار : 1404 هـ . ق .

تعداد صفحه : 110 ، جيبي

كتاب در آداب و احكام حجّ همراه با ادعيه و زيارات است .

& [ 588 ] زاد الحجيج

مؤلّف : علي بن ميرزا محمّد رشتي گيلاني

زبان : فارسي

مؤلّف ، تأليفات ديگري بنام « ذخائرالبساتين » و « منتخب الذّخائر » دارد

و اين كتاب با 157 ورق تحت شماره 306 ر در كتابخانه شهر رشت نگهداري مي شود

& [ 589 ] زاد الحجيج

زبان : فارسي

در آغاز گويد :

. . . اين رساله اي است موسوم به « زاد الحجيج » مشتمل بر مقدّمه و سه منسك و خاتمه

نسخه خطّي با خط نسخ در قرن چهاردهم هجري قمري نوشته شده در 106 برگ با قطع ربعي شانزده سطري و با شماره 898 در كتابخانه مسجد گوهر شاد نگهداري مي شود .

& [ 590 ] زاد السّفينة في احوال المدينه

مؤلّف :

زبان : فارسي

در سال 1133 نگاشته شده است . به فهرست مشترك پاكستان ج 10 ، ص 26 مراجعه شود .


156


& [ 591 ] زاد النّاسكين

مؤلف : شيخ حبيب اللّه/ القمّي

زبان : فارسي

تاريخ وفات : 1359 هـ . ق .

مناسك حج طبق فتاواي مراجع تقليد بيان شده است . نسخه در نزد حاج زين العابدين نوري مي باشد

& [ 592 ] زبدة الأحكام ( طبعةٌ منقحّةٌ شاملةٌ ) مطابقةٌ لفتاوي آية اللّه العظمي الامام الخميني ـ رضوان الله تعالي عليه ـ

زبان : عربي

ناشر : منظّمة الاعلام الاسلامي ـ قسم العلاقات الدّوليه ( سازمان تبليغات اسلامي )

تاريخ انتشار : 1404 هـ . ق .

تعداد صفحه : 273 ، رقعي

اين كتاب را بعضي از شاگردان امام خميني ـ قدس سرّه الشريف ـ از كتاب « تحريرالوسيله » مختصر نموده اند .

& [ 593 ] زبدة الأعمال و خلاصة الأفعال

مؤلّف : سعد الدّين/ محمد بن عمر ابن محمّد بن علي/ الاسفرائيني

زبان : عربي

در سال 762 هـ . ق . = 1361م . زنده بوده است .

در اين كتاب ، « تاريخ مكّه » تأليف ابوالوليد احمد بن محمّد ازرقي خلاصه شده است .

نسخه خطي با 81 ورقه كه در قرن 10 هـ . ق . = 16 م . نوشته شده و با شماره 2994A6067 در كتابخانه طوپقپوسراي استانبول نگهداري مي شود .

& [ 594 ] زبدة المناسك در بيان واجبات و محرّمات حجّ

مؤلّف : محمدرضا / عبدالحميدي

زبان : فارسي

سال انتشار : 1352 هـ . ش . ـ تهران

تعداد صفحه : 32


157


& [ 595 ] زمزمة الحجّ

مؤلف : سيّد محمّد مهدي بن سيّد علي بن حيدر علي/ البهيكپوري/ الهندي

زبان : اردو

تاريخ وفات : 1346 هـ . ق .

اعمال حجّ و زيارات را بيان مي كند در هند به چاپ رسيده است .

& [ 596 ] زمزم ، طعام طعم و شفاء سُقم

مؤلّف : يحيي / حمزه / كوشك

زبان : عربي

ناشر : دارالعلم للطّباعة و النّشر ـ جدّه

چاپ اوّل : 1403 هـ . ق .

& [ 597 ] زمزم نور : پيام تاريخي حضرت امام خميني به مناسبت روز جهاني برائت از مشركين و قطعنامه 598

زبان : فارسي

ناشر : سازمان تبليغات اسلامي : مركز چاپ و نشر

چاپ اوّل : 1367 هـ . ش .

تعداد صفحه : 32 ، پالتويي

& [ 598 ] الزّهرة في اعمال الحجّ و العمره

مؤلف : شيخ أبو عبداللّه/ محمّد بن هبة اللّه/ الطّرابلسي

زبان : عربي

مؤلف از شاگردان شيخ طوسي بوده و ابن شهر آشوب از او نام برده است .


158


& [ 599 ] زيارات مقامات مقدّسه : مكّه معظّمه اور مدينه منوّره

زبان : اردو

ناشر : وزارت امور مذهبي پاكستان

محلّ چاپ : اسلام آباد : پاكستان

چاپ اوّل : 1403 هـ . ق .

& [ 600 ] زيارات و ادعية الحرمين

مؤلّف : نبيل / شعبان

زبان : عربي

ناشر : بنياد الهدي ـ تهران

تعداد صفحه : 171

& [ 601 ] الزيارات و المناسك

مؤلّف : ابويعلي/ حمزة بن قاسم ابن علي بن حمزه بن حسين بن عبيداللّه بن عبّاس بن اميرالمؤمنين ( عليه السلام )

زبان : عربي

نجاشي از اين كتاب نام برده است .

& [ 602 ] زيارت

مؤلّف : جواد محدّثي

زبان : فارسي

ناشر : نشر مشعر وابسته به سازمان حجّ و زيارت ـ تهران

چاپ اوّل : 1371 هـ . ق .

تعداد صفحه : 168

نويسنده اين كتاب از ميان دستورالعملها و برنامه ها در فضاي تربيتي دين « زيارت » را انتخاب نموده و از جوانب گوناگون آن را مورد مداقّه قرار داده و در اين خصوص از بيانات حكيمانه حضرت امام خميني ـ ره ـ و اشعار شعرا بهره جسته است .

زيارت قلمرو دل ، وادي محبّت ، حجّ ميعاد در سرزمين موعود ، مكّه سرزمين خاطره ها ، پيوند حج و زيارت با رهبري ، ولايت خون ، برائت شمشير ، از عناوين مطالب كتاب است .


159


& [ 603 ] زيارت حضرت رسول ( صلّي الله عليه وآله ) ، حضرت فاطمه ( عليها السلام ) وائمّه بقيع

تهيه و تنظيم : معاونت آموزش و تحقيقات بعثه مقام معظّم رهبري

زبان : فارسي

ناشر : نشر مشعر وابسته به سازمان حجّ و زيارت ـ تهران

سال انتشار : 1371 هـ . ش .

تعداد صفحه : 36

اين كتاب دربردارنده چند زيارتنامه جهت مسافران حرمين شريفين مي باشد .


163


« س »

& [ 604 ] السّالك المحتاج إلي معرفة مناسك الحاج

مؤلف : سيّد رضي الدّين/ علي بن موسي بن طاووس/ الحسيني/ الحلّي

زبان : عربي

تاريخ وفات : 674 هـ . ق .

& [ 605 ] سؤال و جواب پيرامون مسائل حجّ

مطابق است با فتواي آيت اللّه العظمي سيد محمد رضا گلپايگاني

زبان : فارسي

ناشر : دارالقرآن الكريم ـ قم

چاپ اوّل : 1368 هـ . ش .

تعداد صفحه : 99

& [ 606 ] سُبُل الحجّ في مناسك الحجّ

مؤلف : السيّد عبداللّه بن محمّدرضا/ الشّبّر/ الحسيني/ الحلّي/ الكاظمي

زبان : عربي

تاريخ وفات : 1242 هـ . ق .

كتاب در يك مقدّمه در آداب سفر و سه مقصد و يك خاتمه ترتيب يافته است

& [ 607 ] سبل الفجاج في مواقف الحاجّ

مؤلف : مولي باقر/ واعظ/ كجوري

زبان : عربي

تاريخ وفات : 1313 هـ . ق . ـ خراسان

برادر مؤلف ، اسم اين كتاب را در « زبدة المآثر » كه به ضميمه « الخصائص الفاطميّه » چاپ شده ذكر كرده است

& [ 608 ] سخني چند با حجّاج محترم

مؤلّف : سلمان غفّاري

زبان : فارسي

ناشر : انتشارات بنياد همدمي ـ


164


تهران

چاپ اوّل : 1362 هـ . ش .

& [ 609 ] سراج النّهج في مسائل العمرة و الحجّ

مؤلف : شيخ محمّد بن ميرزا عبدالرّحيم/ نهاوندي

زبان : عربي

تاريخ تولد : 1291 هـ . ق .

تاريخ وفات : 1371 هـ . ق .

مؤلف ، صاحب تفسير « نفحات الرّحمن » مي باشد و كتاب ، استدلالي گسترده و شامل نزديك سه هزار بيت است

& [ 610 ] سرزمين سلاطين

مؤلّف : رابرت ليس

مترجم : فيروزه خلعت بري

زبان : فارسي

ناشر : انتشارات شباويز ـ تهران

سال انتشار : 1363 هـ . ش .

تعداد جلد : 2 ، مصور ، نقشه ، عكس

& [ 611 ] سروش مقدّس

مؤلّف : خليل كمره اي

تصحيح و تنظيم : ناصرالدّين كمره اي

زبان : فارسي

محلّ انتشار : تهران در سال 1357 هـ . ش .

تعداد صفحه : ج 2/422 ، مصوّر

& [ 612 ] سعي هاجر « گزارش سفر حجّ »

مؤلّف : شكوه / ميرزادگي

زبان : فارسي

محل چاپ : تهران

چاپ اوّل : 1356 هـ . ش .

تعداد صفحه : 131 ، رقعي

& [ 613 ] سفر حجّ

مؤلّف : محمد صادق نجمي

زبان : فارسي

ناشر : مؤلّف ـ قم

چاپ اوّل : 1359 هـ . ش .


165


& [ 614 ] سفر حجّ ( نشريّه شماره 9 )

مؤلّف : گروه تحقيق و بررسي مسائل حجّ

زبان : فارسي

ناشر : شركت انتشار ـ تهران

چاپ اوّل : 1359 هـ . ش .

& [ 615 ] سفرنامه

مؤلّف : ناصر خسرو / قبادياني

به كوشش : دكتر نادر وزين پور

زبان : فارسي

ناشر : انتشارات جيبي ( مجموعه سخن پارسي ) تهران

سال انتشار : 1350 هـ . ش .

تاريخ تولد : 394 هـ . ق .

تاريخ تشرف به حجّ 437 هـ . ق .

& [ 616 ] سفرنامه ابن بطوطه

مؤلف : ابن بطوطه

( ت 703 هـ . ق . ، م 779 هـ . ق . )

مترجم : محمّد علي موحّد

زبان : فارسي

ناشر : مركز انتشارات علمي و فرهنگي ـ تهران

تعداد جلد : 2

سفرنامه ابن بطوطه ، داستان مسافرت سي ساله ابن بطوطه دانشمند بزرگ و جهانگرد نامي اسلامي در قرن هفتم هجري است . كتاب ابن بطوطه به دو لحاظ بر سفر نامه هاي ديگر اسلامي برتري دارد : اوّل از جهت وسعت و دامنه سفر ، كه ابتدا به قصد اداي فريضه حجّ از مراكش شروع شده و بعد به مصر و عراق و ايران . . . تا قلب قارّه آفريقا و كرانه هاي درياي چين بسط يافته و دوم از جهت صداقت گفتار وي در بيان اوضاع و احوال ممالك و آداب و رسوم مردمي كه در اين سفر ديده است

& [ 617 ] سفرنامه ابن عبدالسّلام

مؤلف : محمّد بن عبدالسّلام بن عبداللّه/ ناصري/ درعي


166


زبان : عربي

تاريخ وفات : 1239 هـ . ق .

مؤلف دوبار در سالهاي 1196 و 1211 هـ . ق . به حجاز مقدّس سفر كرده و حجّ گزارده است و در نخستين سفرش سفرنامه كه از بزرگترين و مفصّلترين سفرنامه ها است پرداخته است و نسخه خطّي آن در كتابخانه عمومي شهر « رباط » نگهداري مي شود و آن در زمان خودش نوشته شده و چه بسا پيش نويس تأليفش بوده و به خطّ خودش مي باشد .

& [ 618 ] سفرنامه ادريس علوي

مؤلف : ادريس بن عبدالهادي/ علوي/ حسني/ فاسي

زبان : عربي

تاريخ وفات : 1331 هـ . ق . در مدينه

مؤلف ، از طريق دريا و از كانال سوئز حركت كرده و به « ينبع » رسيده و در سال 1288 هـ . ق . حجّ گزارده وسفرنامه اش را پرداخته و نسخه خطّي آن در كتابخانه عمومي شهر « رباط » نگهداري مي شود .

& [ 619 ] سفرنامه بكري

مؤلف : زين الدّين/ محمّد بن زين الدّين/ محمّد بن محمّد/ بكري/ صديقي/ مصري

زبان : عربي

تاريخ وفات : 1028 هـ . ق .

اين سفرنامه داراي اسلوب ادبي زيبايي است و مؤلّف بدون تكلّف ، منازل راه را با نثر و شعر توصيف مي كند . او منازل حجّ را از « بركه » نخستين از طرف قاهره تا مكّه مي شناساند و از طريق صحراي سينا ، ساحل دريا « ينبع » و « بدر » و « رابغ » مشاهدات خود را ثبت كرده است .


167


& [ 620 ] سفرنامه بيت اللّه

مؤلف : ميرزا علي خان/ اعتماد السّلطنه

زبان : فارسي

تاريخ وفات : 1385 هـ . ق .

گزارش سفر حج كه در سال 1236 هـ . ق . انجام گرفته در كتاب آمده و سپس پسرش محمّد حسن خان اعتماد السّلطنه در سال 1316 هـ . ق . آن را استنساخ نموده و نسخه خطي در كتابخانه آستان قدس نگهداري مي شود .

& [ 621 ] سفرنامه تامراوي

مؤلف : محمّد بن محمّد مزواري تامراوي

زبان : عربي

مؤلف از مردم مغرب دور مي باشد و در سال 1242 هـ . ق . حجّ گزارده و اين سفرنامه مختصر را نوشته است .

& [ 622 ] سفرنامه تجيبي

مؤلف : قاسم بن يوسف بن علي/ بستي/ تجيبي

زبان : عربي

( ت 670 هـ . ق . ، م 760 هـ . ق . )

مؤلف در سال 696 هـ . ق . از طريق دريا به مكّه مشرّف شده ، او از « عيذاب » حركت كرده و پس از 24 روز سفر دريايي در 8 رمضان آن سال به بندر « ايجر » يكي از بنادر جدّه رسيده است .

نسخه كاملي از اين سفرنامه در دست نيست تنها بخشي از آن بجا مانده است كه از توصيف شهر « قاهره » شروع و به اقامت در « منا » ختم مي گردد و اين بخش به وسيله « عبدالحفيظ منصور » چاپ شده و در تونس با 557 صفحه منتشر شده است .

& [ 623 ] سفرنامه تونسي

مؤلف : از علماي نامدار تونس است و در سال 1299 هـ . ق . عازم


168


مكّه شده و حجّ گزارده است و سفرنامه او شامل مسائل بسيار متنوّعي است و مخصوصاً به نوشتن تاريخ علما و سرگذشتشان توجّه خاصي دارد در تونس به كار انتشار اين سفرنامه پرداخته اند و نخستين بخش آن ويژه سرگذشتنامه ها منتشر شده است .

& [ 624 ] سفرنامه حجاز

مؤلف : ميرزا محمّد حسين بن ميرزا محمّد علي/ مرعشي/ شهرستاني

زبان : فارسي

تاريخ وفات : 1315 هـ . ق .

نسخه در كتابخانه شخصي خودشان در كربلا نگهداري مي شود .

& [ 625 ] سفرنامه حجّ

مؤلّف : پادشاه خواجه بن رحمت اللّه خواجه متخلّص به « نديم »

زبان : فارسي

سفر در سال 1298 هـ . ق . اتفاق افتاده و از نام كتاب در فهرست مشترك پاكستان ج 10 ، ص 66 ياد شده است .

& [ 626 ] سفرنامه حجّ

مؤلّف : عبداللّه / دهش

زبان : فارسي

كتاب داراي هفتصد بيت است .

به خطّ : غلامرضا زرّين خطّ سيرجاني

سال انتشار : 1353 هـ . ش . ـ تهران

تعداد صفحه : 60

& [ 627 ] سفرنامه حجّ

مؤلّف : لطف اللّه / صافي / گلپايگاني

زبان : فارسي

ناشر : دفتر انتشارات اسلامي ـ قم

چاپ اوّل : تابستان 1364 هـ . ش .


169


& [ 628 ] سفرنامه حجّ

مؤلّف : محمد بن اسماعيل الشهيد بقيري

زبان : فارسي

سفر از شيراز به مكّه و بالعكس در سال 1247 هـ . ق . انجام گرفته و مدّت شش ماه طول كشيده است و نسخه خطّي با شماره 2948 در كتابخانه مسجد اعظم ـ قم نگهداري مي شود .

& [ 629 ] سفرنامه حجّ

مؤلّف : محمّد حسن جان هندي

زبان : فارسي

سفر در سال 1321 هـ . ق اتفاق افتاده و اسم كتاب در فهرست مشترك پاكستان ج 10 ، ص 67 آمده است .

& [ 630 ] سفرنامه حج

مؤلّف : محمد علي بن محمد رضي بروجردي

سنه 1261 هـ . ق .

تاريخ تأليف : 10 جمادي الثاني 1276هـ . ق .

& [ 631 ] سفرنامه حجّ

مؤلّف : ميرزا علي اصفهاني

زبان : فارسي

سفرنامه حاضر ، يكي از سفرنامه هاي ارزشمندي است كه در طيّ سفر حجّي كه در سال 1331 قمري صورت گرفته ، به رشته تحرير در آمده است و كتاب به پيوست كتاب « به سوي امّ القري » به كوشش رسول جعفريان چاپ شده است .

& [ 632 ] سفرنامه حجّ « اي قوم به حجّ رفته »

مؤلّف : جواد / مجابي

زبان : فارسي

ناشر : انتشارات موج ـ تهران

سال انتشار : 1352 هـ . ش .

تعداد صفحه : 90


170


& [ 633 ] سفرنامه حجّ البيت

مؤلف : ابراهيم بن درويش محمّد/ كازروني

زبان : فارسي

تاريخ تولد : 1274 هـ . ق .

تاريخ وفات : 1334 هـ . ق .

دو نسخه كتاب با اين نام كه مربوط به دو سفر حج مي باشد در نزد شيخ ضياء الدّين حدائقي بوده است

سفرنامه حجّ و راهنماي حجّاج

مؤلّف : حسين/ شجاعي

زبان : فارسي

چاپ اوّل : 1334 هـ . ش ـ تهران

چاپ دوّم : كتابفروشي اقبال ـ تهران : 1335 هـ . ش .

تعداد صفحه : 76 ، جيبي

& [ 634 ] سفرنامه حجاز

مؤلّف : محمّد حسين شهرستاني

زبان : فارسي

از اين كتاب در « الذّريعه » ج 12 ، ص 196 اسم برده شده است .

& [ 635 ] سفرنامه حجاز

مؤلّف : هدايت علي بن شيخ فضلعلي

زبان : فارسي

سفر در تاريخ غرّه ربيع الأول 1230 به همراه مولانا اسحاق از راه دريا به حجاز ، مكّه و مدينه انجام گرفته است .

اسم كتاب در فهرست مشترك پاكستان ج 10 ، ص 62 آمده است .

& [ 636 ] سفرنامه حميدي

مؤلف : اسماعيل/ حميدي/ مالكي

زبان : عربي

مؤلف از مردم قرن سيزدهم هجري قمري است و ظاهراً مصري مي باشد . وي در سال 1297 هـ . ق . از كانال سوئز عازم جدّه شده و در مكّه حجّ گزارده است . اين سفرنامه با مناسك حجّ آميخته شده و با وجود اختصار


171


داراي فايده هايي است و نسخه خطي در كتابخانه شهر « رباط » نگهداري مي شود .

& [ 637 ] سفرنامه سيف الدّوله معروف به سفرنامه مكّه

مؤلّف : سلطان محمّد سيف الدّوله

مترجم : علي اكبر ـ خداپرست

زبان : فارسي

ناشر : نشر ني ـ تهران

چاپ اوّل : 1364 هـ . ش .

تعداد صفحه : 469 ، وزيري

& [ 638 ] سفرنامه عبدري

مؤلف : محمّد بن محمّد بن علي/ عبدري/ حيحي

زبان : عربي

مؤلف در سال 689 هـ . ق . از طريق ساحل عازم مكّه شده و بر مصر گذر كرده و اين راه را منزل به منزل توصيف نموده است .

اين سفرنامه در تاريخ 1388 هـ . ق . = 1968 م . با تحقيق « محمّد الفاسي » در شهر رباط چاپ و منتشر شده است .

& [ 639 ] سفرنامه قلصادي

مؤلف : ابوالحسن/ علي قلصادي/ اندلسي

زبان : عربي

تحقيق : محمّد ابوالاجفان

تاريخ وفات : 891 هـ . ق .

سال انتشار : 1399 هـ . ق . = 1978 م ـ تونس

تعداد صفحه : 256

مؤلف از راه دريا در ماه شعبان سال 851 هـ . ق . به « جدّه » رسيده و پس از اداي فريضه حجّ از طريق دريا « رابغ » و « عقبه » را پشت سرگذاشته و در محرم سال 852 هـ . ق . به مصر رسيده است .

& [ 640 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : امين الدّوله علي بن مجد الملك


172


زبان : فارسي

تاريخ وفات : 1322

كتاب در تهران به كوشش اسلام كاظميه چاپ شده است .

& [ 641 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : محمّد ولي ميرزا

زبان : فارسي

مؤلّف ، گزارش سفر خود را به مكّه معظّمه كه در سال 1206 هـ . ق . اتفاق افتاده به رشته تحرير كشيده است در فهرست كتابخانه سپه سالار ج 5/107 از كتاب نام برده شده است .

& [ 642 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : حاج ميرزا ابراهيم/ مشتري طوسي/ حسام الشّعراء

زبان : فارسي

اين كتاب در سال 1300 به چاپ رسيده است و نسخه خطي اين سفرنامه منظوم در كتابخانه ملك با شماره 4834 نگهداري مي شود .

& [ 643 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : سيد محمّد تاجر طهراني

زبان : فارسي

سفر در سال 1317 انجام گرفته و نسخه آن در كتابخانه آية اللّه مرعشي با شماره 9008 نگهداري مي شود .

& [ 644 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : شاهزاده خانم معتمد الدّوله فرهاد ميرزا ، همسر نصير الدّوله

زبان : فارسي

سفر در سال 1297 هـ . ق انجام گرفته و نسخه خطّي در كتابخانه شماره 2 مجلس با شماره 1225 نگهداري مي شود . قرار است توسط نشر مشعر چاپ شود .

& [ 645 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : شيخ ميرزا علي صدر الذّاكرين تفرشي تهراني

زبان : فارسي

تعداد جلد : 2


173


در « الذّريعه » ج 12 ، ص 189 از اين كتاب اسم برده شده است .

& [ 646 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : ضياء الدّين قاري

زبان : فارسي

سفر در سال 1129 هـ . ق انجام گرفته و در فهرست منزوي/ 4031 اسم سفرنامه آمده است .

& [ 647 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : عبدالحسين خان افشار

زبان : فارسي

سفر مكّه در سال 1299 انجا گرفته است .

& [ 648 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : عليخان/ حاجب الدّوله

زبان : فارسي

سفر در سال 1263 يا 1285 هـ . ق انجام گرفته است

& [ 649 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : لطفعلي اعلائي

زبان : فارسي

نسخه خطّي در كتابخانه آستان قدس رضوي با شماره 4243 نگهداري مي شود .

& [ 650 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : مدير الدّوله

زبان : فارسي

سفر در سالهاي : 1321 ـ 1322 اتّفاق افتاده و نسخه خطّي در كتابخانه ملك با شماره 3899 نگهداري مي شود .

& [ 651 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : محمّد بن اسماعيل الشهير به قيري

زبان : فارسي

سفر در سال 1247 از شيراز به مكّه انجام گرفته و نسخه خطّي كتاب در كتابخانه مسجد اعظم ـ قم با شماره 2947 موجود است .


174


& [ 652 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : محمد حسين بن حاجي ميرزا عبدالصّمد/ قاضي رضوي/ همداني

زبان : فارسي

سفر در تاريخ 1307 اتّفاق افتاده است .

& [ 653 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : محمد رضا بن عبدالجليل/ حسني/ حسيني/ طباطبايي/ تبريزي

زبان : فارسي

سفر در سال 1296 هـ . ق انجام گرفته و نسخه خطّي آن در كتابخانه ملّي ملك ـ تهران با شماره 2357 نگهداري مي شود .

& [ 654 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : ميرزا داود وزير وظايف

زبان : فارسي

سفر مكّه در سال 1324 اتّفاق افتاده و نسخه خطّي با شماره 6562 در كتابخانه آستان قدس رضوي موجود است .

& [ 655 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : ميرزا جلاير

زبان : فارسي

سفر در زمان محمّد شاه اتّفاق افتاده است . در فهرست منزوي/ 4033 از اين سفرنامه اسم برده است .

& [ 656 ] سفرنامه مكّه

مؤلّف : ميرزا علي خان اعتماد السّلطنه

زبان : فارسي

سفر در سال 1285 هـ . ق انجام گرفته و نسخه خطّي در كتابخانه آستان قدس رضوي با شماره 4125 نگهداري مي شود و اسم كتاب در « الذّريعه » ج 12 ، ص 186 آمده است .


| شناسه مطلب: 77702