بخش 5
10. رعایت مناسبتهای ویژه توجه به مناسبتهای ویژة متناسب با مستمعین روایات 11. توجه به نظم و انضباط در زمان جلسات رعایت تقوا در گرو رعایت نظم روایات 12. هدف، تربیت و اصلاح وظیفة مبلّغ در مجالس ترحیم روایات 13. حفظ آرامش و وقار علل تزلزل روحی روایات 14. پرهیز از گفتار، رفتار و حرکات اضافه و غیر ضروری ذکر چند مورد : روایات 15. نوشتن سخنان بعد از سخنرانی فواید نوشتن و یادداشت کردن سخنان روایات 16. پرهیز از ورود به مباحث حزبی مبلّغ حق باشیم نه حزب خاص 17. استقلال در انتخاب موضوع مبلّغ، ابزار دیگران سخن طبق وظیفه نه میل دیگران روایات :
10-رعايت مناسبتهاي ويژه
(وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسي بِآياتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَي النُّورِ وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ إِنَّ فِي ذلِكَ لآَياتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ)(1)
و در حقيقت، موسي را با آيات خود فرستاديم [ و به او فرموديم ]كه قوم خود را از تاريكيها به سوي روشنايي بيرون آور، و روزهاي خدا را به آنان يادآوري كن، كه قطعاً در اين [ يادآوري ]براي هر شكيبايِ سپاسگزاري عبرتهاست.
مجالسي كه در مناسبتهاي خاص و يا در زمان مواليد ائمه( عليهم السلام ) و يا شهادت ايشان برگزار ميگردد و يا بهطور كلي در ماههاي خاص مثل رجب، شعبان، رمضان و غيره تشكيل ميشود بهصورت ضمني جهتدهي منبر را مشخص ميكند. مبلّغ در هر زمينهاي ـ اعتقادي و اخلاقي و اجتماعي ـ بخواهد سخن گويد، بايد اشارهاي به اين مناسبتها داشته باشد.
از ميان معارف موجود براي اين ماهها، و وقايع تاريخي مرتبط با آن، بسياري از كلمات ديني را ميتوان به مردم منتقل كرد. در دعاها، تعقيبات
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 . ابراهيم : 5.
نماز، مناجاتها و يا احاديث پر بار اهل بيت( عليهم السلام ) همه چيز نهفته است و فقط مراجعه، مطالعه و انس با آن است كه نياز يك مبلّغ را برطرف ميكند.
در مراجعه به بعضي مجالس مشاهده ميشود كه مبلّغ و يا سخنران بهگونهاي دور از مناسبت خاص سخن ميگويد كه بهخوبي عدم مطالعة او در اين مناسبت و عدم رجوعش به كتابها در اين زمينه ملموس است، او از محفوظات گذشتة خود در موضوعات متفرقه، وقت منبر و مجلس را پر مينمايد.
توجه به مناسبتهاي ويژة متناسب با مستمعين
مبلّغ بايد مناسبتهاي زماني و مكاني را با حال مستمعين متناسب كرده و سخني را مطرح كند كه ضمن در برداشتن مناسبتهاي ويژة متناسب با مخاطب اعم از جوانان، زنان، دولت مردان، كارمندان، كارگران ، معلمان و اساتيد باشد.
دربارة هر انديشه و فكري و در اطراف موضوعات مرتبط با هر گروه، مطالب بسياري است كه ميتواند مورد بحث قرار گيرد، ولي بايد مهمترين و بهترينش را انتخاب كرد.
پس در يك محفل، گزينههاي متفاوت بايد مد نظر مبلغ باشد:
1ـ مناسبت زماني و مكاني
2ـ علم و ويژگيهاي مخاطبين
3ـ انتخاب موضوعي كه متناسب با اين دو باشد.
روايات
1ـ امام علي( عليه السلام ) فرمود:
لِكلِّ مقامٍ مَقالٌ (1)
براي هر موقعيت و جايگاهي، سخني مرتبط با آن لازم است.
2ـ پيامبر اكرم( صلي اللّه عليه و آله وسلم ) فرمود:
الْعِلْمُ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ يُحْصَي فَخُذْ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ أَحْسَنَهُ.(2)
علم زيادتر از آن است كه شمرده شود، پس از هر چيزي بهترين آن را بگير.
3ـ امام علي( عليه السلام ) فرمود:
كانَ رَسُولُ الله( صلي اللّه عليه و آله وسلم ) يَخْطِبُنا فَيُذَكِّرنا بِأَيَّامِ اللهِ.(3)
رسول خد( صلي اللّه عليه و آله وسلم ) هرگاه خطبه ميخواند ما را به ايام الله يادآوري ميكرد.