بخش 49

زیارت وداع فضیلت زیارت حضرت امیرالمؤمنین عَلیهِالسّلام

مفاتيح الجنان

الاْيمانِ وَالتَّوْحيدِ اَلسَّلامُ عَلَيْكُمْ يا اَنْصارَ دينِ اللّهِ وَاَنْصارَ

ايمان و توحيد سلام بر شما اي ياران دين خدا و ياران

رَسُولِهِ عَلَيْهِ وَ الِهِ السَّلامُ سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَي

رسول خدا - كه بر او و آلش سلام باد - سلام بر شما بدان شكيبائي كه كرديد پس چه خوب است خانه سرانجام شما

الدّارِ اَشْهَدُ اَنَّ اللّهَ اخْتارَكُمْ لِدينِهِ وَاصْطَفاكُمْ لِرَسُولِهِ وَاَشْهَدُ اَنَّكُمْ

گواهي دهم كه براستي خداوند شما را براي دين خود انتخاب فرمود و برگزيدتان براي رسول خود و گواهي دهم كه شما

قَدْ جاهَدْتُمْ فِي اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ وَذَبَبْتُمْ عَنْ دينِ اللّهِ وَعَنْ نَبِيِّهِ

در راه خدا جهاد كرديد آنطور كه بايد و دفاع كرديد از دين خدا و از پيغمبر خدا

وَجُدْتُمْ بِاَنْفُسِكُمْ دُونَهُ وَاَشْهَدُ اَنَّكُم قُتِلْتُمْ عَلي مِنْهاجِ رَسُولِ اللّهِ

و جانبازي كرديد در ركاب رسول خدا و گواهي دهم كه شما بر همان راه رسول خدا

فَجَزاكُمُ اللّهُ عَنْ نَبِيِّهِ وَعَنِ الاِْسْلامِ وَاَهْلِهِ اَفْضَلَ الْجَزآءِ وَعَرَّفَنا

كشته شديد پس خدايتان پاداش دهد از جانب پيامبرش و از دين اسلام و مسلمانان بهترين پاداش و بشناساند

وُجُوهَكُمْ في مَحَلِّ رِضْوانِهِ وَمَوْضِعِ اِكْرامِهِ مَعَ النَّبِيّينَ

به ما صورتهاي شما را در جايگاه رضوان خود و موضع اكرامش همراه با پيمبران

وَالصِّدّيقينَ وَالشُّهَدآءِ وَالصّالِحينَ وَحَسُنَ اُولَّئِكَ رَفيقاً اَشْهَدُ

و راستگويان و شهيدان و صالحان و چه نيكو رفيقاني هستند آنها گواهي دهم

اَنَّكُمْ حِزْبُ اللّهِ وَاَنَّ مَنْ حارَبَكُمْ فَقَدْ حارَبَ اللّهَ وَاَنَّكُمْ لَمِنَ

كه شمائيد حزب خدا و هر كه با شما بجنگد مسلماً با خدا جنگ كرده و براستي شما

الْمُقَرَّبينَ الْفائِزينَ الَّذينَ هُمْ اَحْيآءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ فَعَلي مَنْ

از مقربان و رستگارانيد كه در پيشگاه پروردگارشان زنده اند و روزي مي خورند پس لعنت خدا

قَتَلَكُمْ لَعْنَةُ اللّهِ وَالْمَلاَّئِكَةِ وَالنّ اسِ اَجْمَعينَ اَتَيْتُكُمْ ي ا اَهْلَ التَّوْحيدِ

و فرشتگان و همه مردم بر آنكه شما را كُشت آمده ام به نزد شما براي زيارت اي اهل توحيد

زائِراً وَبِحَقِّكُمْ عارِفاً وِبِزِيارَتِكُمْ اِلَي اللّهِ مُتَقَرِّباً وَبِما سَبَقَ مِنْ

و به حق شما عارفم و بوسيله زيارت شما بسوي خدا تقرب جويم و بدانچه گذشته از

شَريفِ الاْعْمالِ وَمَرْضِيِّ الاْفْعالِ عالِماً فَعَلَيْكُمْ سَلامُ اللّهِ وَرَحْمَتُهُ

اعمال شريف و كارهاي پسنديده دانايم پس بر شما باد سلام خدا و رحمت

وَبَرَكاتُهُ وَعَلي مَنْ قَتَلَكُمْ لَعْنَةُ اللّهِ وَغَضَبُهُ وَسَخَطُهُ اَللّهُمَّ انْفَعْني

و بركاتش و لعنت خدا و خشم غضبش بر آنكس كه شما را كُشت خدايا سود ده مرا

بِزِيارَتِهِمْ وَثَبِّتْني عَلي قَصْدِهِمْ وَتَوَفَّني عَلي ما تَوَفَّيْتَهُمْ عَلَيْهِ

به زيارتشان و بر آن نيتي كه آنها داشتند مرا هم ثابت بدار و بميرانم بر آنچه ايشان را بر آن ميراندي

وَاجْمَعْ بَيْني وَبَيْنَهُم في مُسْتَقَرِّ دارِ رَحْمَتِكَ اَشْهَدُ اَنَّكُمْ لَنا فَرَطٌ

و گرد آور ميان من و ايشان در جايگاه خانه رحمتت گواهي دهم كه شما بر ما سبقت گرفتيد

وَنَحْنُ بِكُمْ لاحِقُونَ و مي خواني سوره اِنّا اَنْزَلْناهُ في لَيْلَةِ الْقَدْر را آنچه تواني

و ما هم به شما ملحق خواهيم شد * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

وبعضي گفته اند كه نزد هر مَزُوري دو ركعت نماز زيارت مي گذاري و برمي گردي انشاءاللّه تعالي .
ذكر مساجد معظّمه در مدينه منوّره
از جمله مسجد قُبا است كه بنا شده بر پرهيزكاري از روز اوّل و روايت شده كه هر كه برود به آن مسجد و دو ركعت نماز در آن گذارد برگردد با ثواب عُمره پس برو به اين مسجد شريف و دو ركعت نماز تحيّت مسجد بجا آور و بخوان تسبيح زهراءعَليهَاالسَّلام را پس بخوان زيارت جامعه را كه اوّلش اَلسَّلامُ عَلي اَوْلِيآءِ اللّهِ است و ما آن را زيارت اوّل جامعه قرار مي دهيم و بيايد در اواخر باب انشاءاللّه پس بخوان خدا را و بگو يا كائِناً قَبْلَ كُلِّ شَيْءٍ و اين دعائيست طولاني نقلش منافي با اختصار است هر كه خواهد به مزار بحار رجوع كند و نماز مي گذاري در مشربه امّ ابراهيم يعني غرفه مادر حضرت ابراهيم بن رسول اللّه صَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَاله كه آن مسكن و محلّ نماز حضرت رسول صَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَاله بوده است و درمسجد فضيخ ‌كه درنزديكي مسجد قبا است و آن را مسجد رَدّ شمس نيز مي گويند و در مسجد فتح كه مسجد احزاب نيز مي گويند و چون در مسجد

فتح از نماز فارغ شدي بگو: ياصَريخَ الْمَكْروُبينَ وَيا مُجيبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرّينَ وَيا

* * * * * * * * * * اي فرياد رس گرفتاران و اي اجابت كننده دعاي درماندگان و اي

مُغيثَ الْمَهْموُمينَ اكْشِفْ عَنّي ضُرّي وَهَمّي وَكَرْبي وَغَمّي كَما

دادرس غمزدگان بگشا از من سختي و اندوه و گرفتاري و غمم را چنانچه

كَشَفْتَ عَنْ نَبِيِّكَ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ هَمَّهُ وَكَفَيْتَهُ هَوْلَ عَدُوِّهِ

گشودي از پيامبرت صلي اللّه عليه و آله اندوهش را و هراس دشمن را از او كفايت كردي

وَاكْفِني ما اَهَمَّني مِنْ اَمْرِ الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ

و از من هم كفايت كند آنچه فكر مرا به خود مشغول داشته از كار دنيا و آخرتم اي مهربانترين مهربانان

ونمازمي گذاري در خانه حضرت امام زين العابدين و خانه امام جعفر صادق عَليهِماالسَّلام و مسجد سلمان و مسجد اميرالمؤ منين عليه السلام كه مُحاذي قبر حمزه است و مسجد مباهله آنقدر كه بتواني و دعا مي كني به آنچه خواهي انشاءاللّه تعالي .
زيارت وداع
هرگاه خواستي از مدينه بيرون آئي غسل كن و برو نزد قبر پيغمبرصَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَاله و به عمل آور آنچه

پيشتر مي كردي پس وداع كن آن حضرت را و بگو اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا رَسُولَ اللّهِ

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * سلام بر تو اي رسول خدا

اَسْتَوْدِعُكَ اللّهَ وَاَسْتَرْعيكَ وَاَقْرَءُ عَلَيْكَ السَّلامَ آمَنْتُ بِاللّهِ وَبِما

تو را به خدا مي سپارم و از تو خواهم رعايتم كني و بر تو سلام مي فرستم ايمان دارم به خدا و بدانچه

جِئْتَ بِهِ وَدَلَلْتَ عَلَيْهِ اَللّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّي لِزِيارَةِ قَبْرِ

تو آوردي و بدان راهنمائي كردي خدايا قرار مده اين زيارتم را آخرين زيارتم از قبر

نَبِيِّكَ فَاِنْ تَوَفَّيْتَني قَبْلَ ذلِكَ فَاِنّي اَشْهَدُ في مَماتي عَلي ما شَهِدْتُ

پيامبرت و اگر پيش از آنكه دوباره موفق به زيارتش شوم مرا ميراندي پس من در مرگم نيز گواهي دهم

عَلَيْهِ في حَيوتي اَنْ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ وَاَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَرَسُولُكَ

بدانچه گواهي بدان دادم در زندگيم كه معبودي نيست جز تو و اينكه محمد بنده و رسول تو است

صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ و حضرت صادق عليه السلام در وداع قبر پيغمبرصلي الله عليه و آله به يونس بن يعقوب

درود خدا بر او و آلش باد * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

فرموده كه بگو صَلَّي اللّهُ عَلَيْكَ السَّلامُ عَلَيْكَ لا جَعَلَهُ اللّهُ آخِرَ تَسْليمي

* * * * * * * * درود خدا بر تو سلام بر تو قرار ندهد خدا (اين سلام را) آخرين سلامم

عَلَيْكَ مؤ لّف گويد: كه ما در كتاب هديّة الزّائرين در بيان تكاليف زوّار در مدينه طيّبه

بر تو * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

گفتيم از چيزهائي كه مهمّ است براي ايشان آنكه مادامي كه در مدينه معظّمه هستند فرصت را غنيمت دانسته نماز بسيار كنند در مسجد حضرت رسول صَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله كه نماز در آنجامقابل ده هزار نمازي است كه در جاي ديگر كرده شود و بهترين مكانهاي مسجد روضه است كه مابين قبر و منبر است و بدانكه چنانكه شيخ ما در تحيّه فرموده مقدار خوابيدن جَسَد مبارك پيغمبر ما و ائّمه صلواتُ اللّه عليهم اجمعين از زمين اشرفست از كعبه معظّمه به اتفاق جميع فقهاء چنانچه شهيدرَحَمهُاللّهُ در قواعد تصريح به آن نموده و در حديث حسن از حضرمي منقول است
كه حضرت صادق عليه السلام مرا امر فرمود كه در مسجد رسول خداصَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَاله بسيار نماز كنم تا توانم و فرمود كه هميشه تو را ميسّر نمي شود كه به اين مكان شريف بيائي الخ و شيخ طوسي رَحَمهُاللّهُدر تهذيب به سند معتبر از مرازم نقل كرده كه حضرت صادق عليه السلام فرمود كه روزه گرفتن در مدينه و نماز كردن نزد ستونها واجب نيست بلكه واجب همان نماز پنجگانه و روزه ماه رمضان است و لكن هر كه خواهد روزه بدارد بهتر است از براي او و فرمود بسيار نماز كنيد در اين مسجد شريف تا توانيد كه بهتر است از براي شما و بدانيد كه آدمي گاه هست زيرك مي باشد در كار دنيا مردم او را مدح مي كنند كه چه بسيار زيرك است فلاني پس چون باشد كسي كه در امر آخرت زيرك باشد و زيارت كن حضرت رسول الله صَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَاله را در هر روز مكرّر و همچنين ائمّه بقيع را به اندازه اي كه ممكن است ترا و هر وقت كه مشاهده كردي حجره حضرت رسول صَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَاله را سلام بكن بر آن حضرت و مادامي كه در مدينه هستي مواظب خود باش و خود را حفظ كن از گناهان و مظالم و تدبّر و تفكر كن در شرافت آنجا خصوص در مسجد شريف كه قدمهاي مبارك حضرت رسول صَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَاله بر آن زمينها گذاشته شده و آن بزرگوار در كوچه و بازار آن تردّد فرموده و در مسجد آن نماز خوانده و آنجا موضع وحي و تنزيل است و حضرت جبرئيل و ملائكه مقربّين آنجا فرود مي آمدند وَلَنِعْمَ ما قيلَ.

اَرْضٌ مَشي جِبْريلُ في عَرَصاتِها       وَاللّهُ شَرَّفَ اَرْضَها وَسَمائَها
زميني كه قدم زد جبرئيل در عرصه اش       و خدا شرف داد زمين و آسمانش را

و تا ممكن شود تو را تصدّق كن در مدينه خصوص در مسجد و بخصوص به سادات و ذُرّيّه رسول صَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله كه ثواب جزيل و اجر عظيم برآن مترتّب است و علامه مجلسي رَحَمهُاللّهُ فرموده كه در روايت معتبر وارد شده است كه درهمي كه در آنجا تصدّق كنند برابر است با ده هزار درهم كه در جاهاي ديگر تصدّق كنند و اگر ممكن شود تو را اختيار كن مجاورت آن بلد طيّب را كه مجاورت در مدينه مستحبّ است و احاديث مستفيضه در فضيلت آن وارد شده :

سَقَي اللّهُ قَبْرا بِالْمَدينَةِ غَيْثَهُ       فَقَدْ حَلَّ فيهِ الاْمْنُ بِالْبَرَكاتِ
سيراب گرداند خدا قبر مدينه را بوسيله بارانش       كه براستي فرو رفت در آن امنيت و بركتها
نَبِيُّ الْهُدي صَلّي عَلَيْهِ مَليكُهُ       وَبَلَّغَ عَنّا رُوحَهُ التُّحَفاتِ
پيامبر هدايت كه خدايش بر او درود       فرستد و برساند از ما به روحش تحفه هائي
وَصَلّي عَلَيْهِ اللّهُ ما ذَرَّ شارِقٌ       وَلاحَتْ نُجُومُ اللَّيْلِ مُبْتَدِراتٍ
و درود فرستد خدا بر او تا بتابد خورشيد       و تا ستارگان شب درخشندگي دارند
فصل چهارم
فضيلت زيارت حضرت اءميرالمؤ منين عَليهِالسّلام
مطلب اوّل در فضيلت زيارت آن حضرت است شيخ طوسي به سند صحيح از محمّد بن مسلم از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود خداوند خلق نفرموده مخلوقي بيشتر از ملائكه و بدرستي كه هر روزي نازل مي شوند هفتاد هزار ملك و بيايند به بيت المعمور وطواف مي كنند به دور آن و چون از طواف آنجا فارغ شدند به طواف كعبه مي روند و چون از طواف كعبه فارغ شدند بسوي قبر پيغمبرصَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَاله مي آيند و سلام مي كنند بر آن حضرت پس از آن مي آيند به سوي قبر اميرالمؤ منين عليه السلام و سلام مي كنند بر آن حضرت بعد از آن مي آيند نزد قبر حسين عليه السلام و سلام مي كنند بر آن جناب پس از آن به آسمان بالا مي روند و مثل ايشان هر روز نازل مي شود تا روز قيامت پس فرمود آن حضرت كه هر كه زيارت كند اميرالمؤ منين عليه السلام را و عارف به حقّ آن حضرت باشد يعني آن جناب را امام واجب الا طاعة و خليفه بِلافَصْل داند و از روي تجبّر و تكبّر به زيارت نيامده باشد حق تعالي بنويسد از براي او اجر صد هزار شهيد و گناهان گذشته و آينده او را بيامرزد و مبعوث گردد در روز قيامت از جمله ايمنان از اهوال آن روز و آسان گرداند بر او حساب را و استقبال نمايند او را ملائكه و چون برگردد از زيارت او را مشايعت نمايند تا به خانه خود برگردد و اگر بيمار شود به عيادت او بيايند و اگر بميرد متابعت جنازه او بكنند و از براي او طلب آمرزش نمايند تا قبرش و سيّد عبدالكريم بن طاوس در فَرْحَةُ الغَرِيّ از آن حضرت روايت كرده كه فرمود هر كه پياده به زيارت اميرالمؤ منين عليه السلام برود حق تعالي به هر گامي ثواب يك حجّ ويك عمره براي او بنويسد و اگر پياده برگردد به هر گامي ثواب دو حج و دو عمره از براي او بنويسد و نيز از آن حضرت روايت كرده كه به اِبن مارِد فرمود اي پسر مارد هر كه زيارت كند جدّم اميرالمؤ منين عليه السلام را عارفاً بِحَقّهِ بنويسد حق تعالي از براي او به عدد هر گامي حجّ مقبول و عمره پسنديده اي ، اي پسر مارد وَاللّهِ نمي خورد آتش جهنّم قدمي را كه غبارآلوده شود در زيارت حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام خواه پياده رَوَد خواه سواره اي پسر مارد بنويس اين حديث را به آب طلا و نيز از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود ما مي گوئيم كه در پشت كوفه قبري هست كه پناه نمي برد به آن قبر دردناكي مگر آنكه حق تعالي او را شفا كرامت فرمايد مؤ لّف گويد كه از اخبار معتبره ظاهر مي شود كه حق تعالي قبر اميرالمؤ منين عليه السلام و اولاد طاهرينش را مَعْقِل خائِفين و مَلْجا مُضْطَرّين و اَمانِ اهل زمين قرار داده هر غمناكي كه نزد او برود غمش زايل گردد و هر دردناكي كه خود را به او بمالد شفا گيرد و هر كه به آن پناه برد در امان باشد سيد عبدالكريم بن طاوس روايت كرده از محمّد بن علي شيباني كه گفت من و پدرم و عمّم حسين به نحو پنهاني در شب رفتيم به زيارت قبر اميرالمؤ منين عليه السلام و اين در سال دويست و شصت و چيزي بود و من كودكي صغير بودم چون رسيديم به نزد قبر آن حضرت ديديم كه آن قبر مطهّر دورش سنگهاي سياه گذاشته شده و بنائي ندارد پس ما نزديك آن رفتيم بعضي از ما شروع كرد به خواندن قرآن و بعضي ديگر مشغول به نماز شد و بعضي مشغول به زيارت در اين حال بوديم كه ناگاه ديديم شيري به جانب ما مي آيد چون نزديك ما آمد به فاصله يك نيزه ما از آن محلّ شريف دور شديم آن حيوان به نزديك قبر رفت و شروع كرد به ماليدن ذراع خود بر قبر يكي از ما نزديك او رفت و مشاهده كرد او را شير متعرّض او نشد او برگشت و ما را به حال شير خبر داد پس ترس از ما برطرف شد و همگي نزديك او رفتيم و او را مشاهده كرديم ديديم كه در ذراع او جراحتي است و آن دست مجروح را به قبر آن حضرت مي ماليد پس يك ساعت با اين حال بود آنگاه برفت و ما ديگر باره به حال اوّل خود به نماز و زيارت و قرائت قرآن برگشتيم و شيخ مفيد نقل كرده كه روزي هارون الرشيد به آهنگ شكار از كوفه بيرون رفت و به جانب غَريَّيْن و ثَوِيَّه توجّه نمود و در آنجا آهواني ديد فرمان داد تا بازهاي شكاري و كِلاب مُعَلَّم را براي شكار آهوان رها گئبه اين هر كجا باشي خود را به او برسان و تا ممكن شود خود را به او بچسبان و الحاح كن تا به فرياد تو برسد و تو را از هلاكت دنيا و آخرت نجات دهد.

لُذْ اِلي جُودِهِ تَجِدْهُ زَعيما       بِنَجاةِ الْعُصاةِ يَوْمَ لِقاها
پناه بجودش ببر كه مي يابي او را كفيلي       براي نجات گنهكار در روز رستاخيز
عائِدٌ لِلْمُؤَمِّلينَ مُجيبٌ       سامِعٌ ما تُسِرُّ مِنْ نَجْويها
آرزو دهنده آرزومندان و اجابت كننده       و شنوا است آنچه را پنهان كني از سخنان سرّي

در دارالسّلام از شيخ ديلمي نقل شده كه روايت كردند جماعتي از صُلحاء نجف اشرف كه كسي در خواب ديد كه از قبري كه در آن مشهد شريف و بيرون آن است ريسماني كشيده شده متّصل به قبّه شريفه حضرت حَبْلُاللّهِ الْمَتين اميرالمؤ منين صلوات اللّه عليه پس آن شخص انشاد كرد:

اِذا مُتُّ فَادْفِنِّي اِلي جَنْبِ حَيْدَرٍ       اَبي شَبَّرٍ اَكْرِمْ بِهِ وَشُبَيْرٍ
هنگامي كه مرگم فرا رسيد مرا در كنار حيدر دفن كن       كه پدر ارجمند شبر و شبير (حسن و حسين ) است
فَلَسْتُ اَخافُ النّارَ عِنْدَ جِوارِهِ       وَلا اَتَّقي مِنْ مُنْكَرٍ وَنَكيرٍ
چونكه من در جوار او ترسي از آتش ندارم       و باكي از سؤ ال نكير و منكر ندارم
فَعارٌ عَلي حاميِالْحِمي وَهُوَفِي الْحِمي       اِذا ضَلَّ فِي الْبَيْداءِ عِقالُ بَعيرٍ
براي حمايت كننده قرقگاه ننگ است كه در       حوزه حمايتش حتي افسار شتري گم شود


| شناسه مطلب: 77948