بخش 12

276

جمله دستگاهي براي كنترل پيام نگارها (ايميل ها)ي خود دارند.

* مقرر شد شورايي به رياست معاونت آموزش و پژوهش براي اين كار ايجاد شود و راه كارهاي جديد را همراه با مسؤولان ستادي و دشواري هاي اجرايي آن مورد بررسي قرار دهد براي عمره و حجّ تمتّع سال آينده بتوان از آن استفاده كرد.

* در اين جلسه، همچنين به معاونت بين الملل توصيه شد در همايش هايي كه در عربستان در ارتباط با حج برگزار مي شود شركت كنند.

* آقاي دكتر ضيايي هم از بيمارستان جديد در مكه سخن گفت و افزود: پارسال نقشه بيمارستان را به ما نشان دادند و امسال ساختمان آن را در اختيار ما گذاشتند.

نامه سرپرست حجاج ايراني به وزير حج عربستان

در مراسم ملكي در منا، كه با حضور رؤساي همه بعثه ها تشكيل مي شود، يكي از سخنرانان وزير حج عربستان بود. در اين سخنراني وزير حج عربستان، به بحث از مشكلات جهان اسلام و راه حل آنها پرداخت و در اين زمينه حديثي از پيامبر(صلي الله عليه وآله) خواند كه آن حضرت فرمود:

زماني مي رسد كه گروهي مانند كساني كه در سر سفره به غذا حمله مي كنند، به شما هجوم خواهند كرد. پرسيدند آيا آن روز عدد ما كم است؟ فرمودند: خير، اما مانند كف روي آب هستيد مِنْ حبّكم الدنيا و كراهتكم الموت . 

پس از آن با اشاره به حديث ثقلين، آن را كتاب الله و سنتي خواند و در باره سنت و اجتهاد در آن سخن گفت.

در اين زمينه آقاي ري شهري، نامه اي را تهيّه كرد و براي آقاي ايادبن امين مدني وزير حج فرستاد. در اين نامه ضمن اشاره به اينكه سخنراني شما نكاتي مهم داشت و به صورت مرسوم و كليشه اي نبود و در آن به مسائل مهم جهان اسلام توجه كرديد، در باره نكته اي كه راجع به حديث ثقلين فرموديد، لازم است توضيحي را ارائه كنم. البته پيش از آن، بايد تأكيد كنم كه تمسّك به سنت، دلايل قرآني فراواني دارد و چنين نيست كه اگر ما مي گوييم در آن حديث كلمه عترتي درست است نه سنتي به معناي آن باشد كه سنتي

277

را قبول نداريم.

آقاي ري شهري سپس به بررسي سندي حديث ثقلين و اينكه در مصادر مورد اعتماد اهل سنت تعبير عترتي آمده نه سنتي ، به ارائه فهرستي از منابع در اين زمينه پرداختند.

متن حديث در صحيح مسلم، سنن ترمذي و بسياري از كتابهاي ديگر سنتي دارد. در واقع، هدف پيامبر(صلي الله عليه وآله) آن بوده است كه نشان دهد، عترت حافظ سنت هستند. ايشان در بخش ديگري، طرق حديث ثقلين را كه كلمه سنتي دارد بررسي كرد و نشان داد كه اين طرق از نظر كتابهاي رجالي معروف اهل سنت، قابل اعتماد نيست.

آقاي زرهاني در ديدار روز چهارشنبه خود با وزير، اين نامه را به وزير حج عربستان دادند.

ديدار رييس سازمان حج و زيارت ايران با وزير حج عربستان

وزير حج عربستان سعودي در ديدار رييس سازمان حج و زيارت كشورمان، ضمن عرض تسليت به مناسبت حادثه جان باختن عده اي از ايرانيان در حادثه زلزله بم گفت: به منظور ابراز همدردي با بازماندگان اين زلزله، در يك اقدام نمادين دولت عربستان، تعدادي از آنان را براي حج تمتّع سال آينده ميهمان خواهد كرد.

مدني همچنين با تبريك نخستين سال تصدّي آقاي زرهاني به عنوان رييس سازمان حج و زيارت، اعلام كرد كه در خدمات رساني به زائران محترم بايد به دنبال ابتكارات باشيم.

وزير حج عربستان سعودي از نظم و آرامش حاكم بر نخستين دعاي كميل در مدينه منوّره قدرداني كرد و افزود: از همكاري برگزاركنندگان دعاي كميل تشكّر مي كنم. اين تعامل و همكاري دوجانبه به نفع طرفين است و بهانه را از دست كساني كه مي خواهند روابط بهبود يافته را تيره كنند، مي گيرد.

مدني با تقدير از مساعي سفير جمهوري اسلامي ايران در عربستان و نيز رييس ستاد حج و زيارت مستقر در مكّه مكرمه، از افزايش شركتهاي ايراني دست اندركار سفر عمره استقبال كرد و گفت: دوره هاي آموزشي و آگاه سازي براي حجاج را ادامه خواهيم داد.

278

آقاي زرهاني رييس سازمان حج و زيارت ايران در اين ديدار ضمن ابلاغ پيام آقاي خاتمي رييس جمهوري، براي پادشاه عربستان گفت: كشور عربستان سعودي در جهان اسلام و عرب، انسجام نسبتاً خوبي در زمينه كمك رساني به حادثه زلزله زدگان بم داشته است.

وي با ارائه گزارشي از آمار ورودي زائران ايراني به عربستان در حج امسال، نسبت به مزاياي بهداشتي و گردش كار آشپزخانه متمركز ابراز اطمينان كرد.

در خاتمه رييس سازمان حج و زيارت از وزير حج عربستان براي حضور در ايران دعوت به عمل آورد كه مورد پذيرش وي قرار گرفت.

انتشار كتابي در تاريخ مكه

طي يك سال گذشته كتاب تازه اي با عنوان الاوائل لمكة في العهد السعودي توسط الشريف محمدبن مساعد الحسني (در260 صفحه) تأليف و با كاغذ گلاسه چاپ شده است. اين اثر كه در ادامه يك سنت نگارشيِ تاريخي است، به ثبت اوّلين ه مي پرازد. حوزه تاريخي اين كتابِ دوره سعودي، ميانه سالهاي 1343 تا 1423 يعني حدود هشتاد سال تاريخ تسلّط آل سعود بر مكه است. وي در اين كتاب، نخستين ها را در هر زمينه معرفي كرده و اطلاعات بسيار جالبي را در باره شروع نخستين ها در اين شهر، در بخش هاي معماري، فرهنگي، سياسي و غيره برجاي گذارده است. بخش عمده اي از اين نخستين ها در باره مسجد الحرام است كه براي شناخت تاريخ آن مكان مقدس، بسيار سودمند است.

علاوه بر اين، كتاب حاويِ عكسها و تصاوير بسيار عالي از شخصيتها و اماكني است كه در اين كتاب از آنها نامي به ميان آمده است. بسياري از اين تصاوير به لحاظ كيفي، عالي است و حجم آن هم بسيار بالاست. كتاب ياد شده بر حسب دوره هاي سلطنت سلاطين سعودي و آغاز و انجام آنها تعيين شده است.

نمونه اي از اطلاعات ارائه شده، كه به كار شناخت تاريخ اماكن متبرّكه مكه بهويژه مسجد الحرام مي آيد، چنين است:

نخستين كسي كه مسعي را دو طبقه كرد. نخستين كسي كه سقف كعبه را بازسازي

279

كرد. نخستين كسي كه مطاف را توسعه داد. نخستين كسي كه مقامات اربعه سطح مسجدالحرام را از ميان برداشت. نخستين كسي كه زمزم را به زير زمين انتقال داد و ساختمان روي سطح مسجد را برداشت. اوّلين كسي كه مسجد الحرام را فرش كرد. اوّلين كسي كه بانك در مكه تأسيس كرد. اوّلين كسي كه در باره انتقال مقام از محلّش فكر كرد. اولين نمازي كه در طبقه دوم برگزار شد. اوّلين مركز رابطة العالم الاسلامي كه در مكه تأسيس شد. اولين كسي كه دستور حفاظت از رواق هاي عثماني مسجد الحرام را صادر كرد.

اولين آمبولانسي كه مرده هاي را در مكه جابجا كرد.

در اين كتاب آمده است: نخستين كسي كه به فكر افتاد تا قصرهاي ملكي روي ابوقبيس بسازد، ملك خالد بن عبدالعزيز (1395 ـ 1402) بود. وي پس از واقعه جهيمان كه به عنوان مهدي در مسجد الحرام خروج كرد و توسط نيروهاي سعودي سركوب شد، به فكر افتاد كه تمامي خانه هاي دامن ابوقبيس را خريده و به ساختن قصرهاي پادشاهي بپردازد. البته اين كار در دوره فهد به اتمام رسيد. فهد همچنين در سال 1404 قصرهاي ملكي در منا را ساخت.

عبدالعزيز نخستين كسي بود كه تسلّط فقه حنفي را بر امر قضا در مكه از ميان برد و مبناي قضاوت را در تمام مملكت بر فقه حنبلي گذاشت.

فهد اوّلين كسي بود كه در سال 1407 لقب خادم الحرمين الشريفين را به صورت رسمي براي خود برگزيد.

قطع تلفنهاي همراه زائران ايراني

از ظهر روز دوشنبه 29 دي، ارتباط تلفن همراه زائران قطع است. علّت قطع سرويس رومينگ تلفن هاي همراه حجاج ايراني، از ناحيه مخابرات عربستان سعودي، در دست بررسي است.

سيد محمد زرنگ زاده، مسؤول گروه مخابرات بعثه ايران با اعلام اين مطلب گفت: اين سرويس از جانب مخابرات ايران برقرار است و هنوز علّت مشخص و قطعي آن از طرف عربستان اعلام نشده است. وي افزود: گفته مي شود تراكم ارتباط تلفن، علّت قطع

280

اين سرويس است. تلاش ما اين است كه در سريع ترين زمان ممكن، مشكل رفع شود و حجاج ايراني بتوانند از اين سرويس استفاده كنند. اين قطع ارتباط ، تا امروز كه جمعه سوم بهمن ماه 82 است همچنان ادامه دارد. از روز يكشنبه پنجم بهمن مجدداً ارتباط تلفني برقرار شد. اين وضعيت تا پايان حج ادامه داشت و به خصوص از روزهاي پيش از تشريق و پس از آن، هيچ گونه دشواري در برقراري ارتباط نبود.

جمعاً تا پايان ايّام تشريق واحد مخابرات بعثه رهبري 5650 مورد از گوشي هاي همراه زائران ايراني را براي ايجاد ارتباط با ايران روي سيستم رومينگ فعال كرده است.

ديدار وزير شؤون ديني الجزاير با سرپرست حجاج ايراني

شامگاه چهارشنبه اول بهمن، آقاي بو عبدالله غلام الله وزير شؤون ديني و اوقاف الجزاير به دعوت سرپرست حجاج ايراني به بعثه جمهوري اسلامي آمد و مورد استقبال قرار گرفت. در اين ديدار پس از اظهار محبتهاي دوستانه و تشكّر، ايشان حادثه بم را تسليت گفت و افزود: مردم الجزاير به طور مداوم اخبار آن را دنبال مي كردند. آقاي ري شهري هم ضمن تشكر از نامه اي كه ايشان دراين باره نوشته بود، حادثه ديروز الجزاير را كه ضمن آن نزديك به سي نفر در سانحه آتش سوزي از بين رفته اند، تسليت گفت.

وزير شؤون ديني الجزاير كه به همراه سرپرست مرشدين الجزايري و رييس هيأت پزشكي اين كشور آمده بود، گفت: امسال تعداد زائران ما 36 هزار نفر است. شش هزار نفر الجزايري هم از فرانسه به حج مي آيند كه جمعاً 42 هزار نفر مي شود. وي گفت حدود سه ميليون الجزايري در فرانسه زندگي مي كنند كه نيمي از مسلمانان اين كشور هستند.

مسؤول امور مرشدين گفت: ما در جمع 55 روحاني مرد و 5 روحاني زن براي زائران خود داريم كه براي هر 800 نفر يك نفر مي شود. در واقع، روحاني ها به تعداد عمارتها و ساختمانهايي است كه براي الجزايري ها اجاره مي شود.

هزينه هر زائر الجزايري سه هزار دلار است كه نيمي از آن براي بليت هواپيما و مبلغي (حدود 700 دلار) در اختيار خود او قرار مي گيرد كه در اينجا خوراك و هديه تهيه كند. باقي آن هزينه هاي مسكن و مشاعر و حمل و نقل داخلي است.

به تدريج گفتگوها به مباحث علمي كشيده شد و از جمله در باره مفهوم اجتهاد و

281

اينكه روش اجتهادي در فقه مالكي تا چه حد است، صحبت شد. وي گفت نخستين بار ابن باديس مبحث اجتهاد را در الجزاير طرح كرد; زماني كه اين كشور زير سلطه استعمار فرانسه بود. بعد از آن، اين مبحث ادامه يافت و آخرين عالم شيخ احمد حمّاني بود كه فتاوي زيادي داشت. روش وي بر اين اصل استوار بود كه اجتهاد نمي تواند شخصي باشد چون ظروف و شرايط آن محدود است، بلكه بايد اجتهاد جمعي باشد. در واقع بايد هيأتي از علماي مسلمين از همه بلاد باشد تا آنها از همديگر استفاده كنند; مثلا در مذهب مالك، زكات فطره را نقدي نمي توان پرداخت، اما ما مي توانيم اين را از حنفي ها بگيريم. درپرداخت آن هم امروز نيازها متفاوت شده و نمي توان همان معيارهاي سابق را در نظر گرفت.

وزير امور ديني الجزاير گفت: مسائل ديني جديد هم زياد است. الآن يك بحث هست كه آيا از مناره هاي مسجد مي توان به عنوان محلي براي نصب آنتن هاي ماهواره اي استفاده كرد يا نه؟ وي گفت: در قديم يك نفر وقت شناس در مناره مسجد جامع مي نشست. وقتي وقت اذان مي رسيد يك عَلَمي از مناره بيرون مي كرد. ساير مؤذنان، كه در ساير مناره هاي مساجد بودند، با ديدن علم، همه با هم يكپارچه اذان مي گفتند. اما امروز نمي دانيم چگونه از اين مناره ها استفاده كنيم.

بحث ها سر سفره شام هم ادامه پيدا كرد. در باره مسائل فقهي، به خصوص چند نكته در باره تكتّف (دست بستن در وقت نماز) مطرح شد كه گفت دو نظر از مالك نقل شده، اما مذهب پذيرفته شده اين است كه دست را در نماز رها مي كنند. وي در باره قنوت هم گفت: در تمام مساجدي كه متعلق به مالكي هاست در نماز صبح، قنوت مي خوانند. اين بحث ها نشان داد كه مي توان نقاط اتفاقي ميان فقه شيعه و مالكي پيدا كرد.

در باره هيأت پزشكي هم مطالبي مطرح شد. مسؤول هيأت پزشكي ايران، آقاي دكتر ضيايي، گزارشي در باره امكانات پزشكي ايران ارائه كرد و گفت: علاوه بر آنكه به تعداد كاروانها پزشك داريم، چندين مركز مستقل هم داريم... در مقابل، مسؤول هيأت پزشكي الجزاير گفت كه جمعاً 100 پزشك و پرستار و متخصّص دارند. سال گذشته، از جمع زائران الجزايري (32 هزار نفر) 40 نفر و از جمع زائران ايراني (90 هزار نفر) 42 نفر درگذشته اند.

282

در باره نحوه آمدن حجاج، وزير گفت: هر سال ميان 100 تا 120 هزار نفر قصد عزيمت به حج را دارند كه با قرعه كشي انتخاب مي شوند. هيچ كس دو سال نمي تواند بيايد و كسي كه امسال انتخاب نشود، سال ديگر دو امتياز دارد تا شانس بيشتري داشته باشد.

در الجزاير تعداد زيادي از خوارج، اباضي مذهب هستند كه وزير رقم آنها را حدود 000 700 نفر خواند. هيأت الجزايري گفتند: فرهنگ بسياري از الجزايري ها كه در شمال كشور هستند، فرهنگ شيعي است كه از زمان فاطمي ها باقي مانده است. وي گفت اسامي شيعي مانند فاطمه و حسن و حسين و علي فراوان است و اشعار محلّي كه ستايش اهل بيت در آنهاست حتي در مجالس عروسي هم خوانده مي شود.

در اين جلسه همچنين اشاره شد كه تصوّف در الجزاير قوي است و تعداد زيادي رباط و زاويه وجود دارد كه حتي خودِ معالي الوزير هم رييس يكي از همين زاويه ها بوده است.

يكي از اعضاي هيأت الجزايري، از اقدام حجت الاسلام و المسلمين كروبي در ارسال فرش براي مسجد جامع بخش قديمي الجزيره تشكّر كرد. اين مسجد جامع كه در دوره تسلّط فرانسوي ها به كليساي جامع تبديل شده بود، دوباره مسجد شد و اكنون با فرشهاي ارسالي آقاي كروبي كه اخيرا سفري به الجزاير داشتند، فرش شد. (تصوير 19)

اطلاعات تازه در باره وضعيّت مشاعر مقدس و خدمت رساني

به گزارش منابع خبري عربستان، وزارت راه اين كشور، تلاشهاي جديدي را براي افزايش مسيرهاي ميان عرفات و مزدلفه آغاز كرده است; از جمله اين تلاشها، تأسيس يك نيروگاه برق براي تأمين برق 541 برج نورافكن بسيار بزرگ است كه منطقه را روشن مي كند. به علاوه، طي سال جاري چندين پل جديد احداث شده كه رفت و آمد مسيرهاي موجود را آسان خواهد كرد.

همچنين در شهر مكه، مركز رايانه اي نيرومند، با تعداد زيادي متخصّص تأسيس شده كه تمامي اطلاعات مربوط به مراكز خدمات رساني را در خود متمركز كرده و عنوان مراكز خدمات همه جانبه نام گرفته است. كار اين مركز در گذشته محدود به يافتن

283

گم شدگان بود كه اكنون دايره فعاليت خود را توسعه داده است.

دكتر سهل الصبان، معاون امور حج هم در مصاحبه اي گفت: اگر باران ببارد، چهار شركت وظيفه از ميان بردن خطر سيل را عهده دار هستند.

گفتني است، چندي پيش در مشاعر سيل آمد و در اثر آن، برخي از چادرهاي منا، بهويژه چادرهايي كه در ارتفاعات بود، آسيب فراوان ديد. دولت عربستان قراردادهايي منعقد كرده تا چادرهاي نو جايگزين چادرهاي فرسوده كند. امسال نيز هواشناسي پيش بيني كرده كه بارش باران وجود خواهد داشت. اين مسأله سبب شده مطالعاتي در اين باره صورت گيرد و مسيرهاي احتمالي سيل و نقاط آسيب پذير شناسايي و براي آنها چاره اي انديشيده شود. طبعاً اين خطر بيشتر متوجه چادرهايي است كه روي ارتفاعات قرار گرفته و چادرهايي كه در دره منا واقع شده، آسيبي نخواهند ديد. براي اين منظور كانالهايي حفر شده كه آب را به سمت غير چادرها هدايت كند.

در باره چادرهاي عرفات نيز، كه چادرهاي نخي متعلق به وزارت حج هستند، بخشهايي از قسمتهاي فرسوده بازسازي شده است.

از سوي ديگر، خالد بن حمزه نحاس، شهردار مكه هم با اشاره به تلاش شهرداري مكه در بهبوديِ مسيرها اعلام كرد: 1000 كارگر، شبانه روز مشغول نظافت و پاكسازي مكّه مكرمه خواهند بود. به علاوه، 6500 كارگر با در اختيار داشتن 582 دستگاه ويژه، آماده مقابله با سيلابهاي احتمالي خواهند بود. اين كارگران، همچنين مجهّز به 20 دستگاه تخليه آب هستند.

يكي ديگر از وظايف شهرداري كه منطقه مشاعر را به 25 منطقه فرعي تقسيم
كرده و براي هر يك مراكز خدمات رساني ايجاد كرده اند، نظارت بر اغذيه
فروشي هاست.

وضعيّت مسكن حجاج ايراني در مكه

امسال در مقايسه با سالهاي گذشته، منازل حجاج ايراني در مكه، به حرم نزديك تر است. حداقلّ فاصله فاصله محل اقامت تا مسجدالحرام 2 و حداكثر 9 كيلومتر مي باشد.

مسؤول مسكن ستاد حج مكه گفت: بيشتر زائران ايراني در منطقه شرق مكه كه

284

مسافت نسبتاً كمتري با حرم دارد، مستقر هستند.

حبيب منبع جو روز چهارشنبه در گفتوگو با ستاد خبريِ بعثه مقام معظم رهبري گفت: در موسم حج به دليل اينكه در مقطعي از زمان تمام زائران ايراني و خارجي مدينه قبل و بعد در مكه حضور دارند، لذا ما ناگزيريم براي تمام 522 كارواني كه امسال به حج مشرّف شده اند، محل اقامت را تأمين كنيم.

وي افزود: مشكل مسكن در مكه فراوان است، اما ما با برنامه ريزي هايي كه كرده ايم، موفق شده ايم ساختمانهاي مناسبي را انتخاب كنيم.

منبع جو گفت: در حال حاضر باتوجه به محدوديتهاي ساختماني كه در مكه وجود دارد، بيشتر اتاقهاي ما 4 نفره و البته تعدادي هم تا 8 نفره است كه ميانگين آن ميان 4 تا 5/5 نفره مي باشد. وي افزود: ميانگين فضايي كه براي هر زائر در مكه معظمه در نظر گرفته شده، 4 متر مربّع است.

مسؤول مسكن ستاد حجّ مستقر در مكه تصريح كرد: امسال بيشتر ساختمانهايي كه براي اسكان حجاج ايراني اجاره شده، نسبتاً نوساز و تميز است.

تلاش واحد امداد گم شدگان بعثه رهبري

آقاي صبا، مسؤول واحد امداد گم شدگان ستاد حج مستقر در شهر مكه اعلام كرد: به همراه نداشتن كارت و به ياد نداشتن شماره ماشين هايي كه اختصاص به مناطق مختلف داده شده، دو عامل مهم در گم شدن زائران ايراني است و لازم است مديران كاروان در اين باره به زائران مكرّر تذكر دهند.

پرهيز از پراكندگي و جدا شدن از كاروان، به خصوص در طواف اول، از عوامل ديگري است كه مي تواند زائران را از سرگرداني رهايي بخشد. صبا افزود: چنانچه حجاج در سطح شهر مكه گم شده و يا به اشتباه سوار اتوبوسهاي خطوط ديگر شدند، مي توانند مجدّداً به مسجدالحرام بازگردند و با مراجعه به برادران امداد و حمل و نقل مستقر در حرم مطهّر، به هتل خود بازگردانده شوند.

مسؤول واحد امداد گم شدگان با اشاره به اينكه نيروهاي امدادي در دو دفتر مركزي حرم در خيابان الغزه روبه روي قصر شروق و دفتر امداد معابده حضور دارند، از مديران

285

كاروانها خواست تا از عوامل امدادي با سابقه، علاقه مند و آشنا به موقعيت جغرافيايي مسجدالحرام و ايستگاههاي حملونقل اطراف حرم، براي به كارگيري در واحد امداد معرفي نمايند.

آقاي صبا افزود: نيروهاي امدادي در طول شبانه روز و با لباسهايي به رنگ آبي در ايستگاههاي مظلّه، باب علي، باب ملك، رواسي در كنار مسؤولان حملونقل و نيز ابواب خروجي منتهي به ايستگاهها (عموماً باب السلام و باب ملك فهد و ملك عبدالعزيز) براي خدمات رساني به زوار گرامي آمادگي كامل دارند.

مسؤول امداد ستاد حج مكه از زائران ايراني خواست با توجه به اينكه بعد از اقامه فريضه نماز در اطراف بيت الله الحرام جمعيت زيادي ازدحام مي كنند، براي جلوگيري از اتلاف وقت و معطلي حجاج، حداقل نيم ساعت پس از اتمام نماز به سمت ايستگاههاي حملونقل حركت نمايند.

گفتني است تعداد گم شدگان تا ديشب (شامگاه سه شنبه) 226 نفر اعلام شده است كه از اين تعداد 159 نفر مرد و 67 نفر زن مي باشند.

برگزاري چهارمين سيمنار حج انستيتوي فهد

روز دوشنبه 27 ذي قعده (26 ذي قعده به تقويم ايران) چهارمين كنفرانس مطالعات حج زير نظر انستيتوي حج خادم حرمين شريفين آغاز به كار كرد. پس از قرائت آياتي از كلام الله مجيد، ابتدا رييس انستيتو ضمن خوش آمدگويي به امير مكه، عبدالمجيد و ميهمانان افزود: در اين كنفرانس بيش از 100 نفر از دانشمندان و محققان در اين كنفرانس شركت كرده اند و جمعاً 32 مقاله پژوهشي به آن ارائه شده است. ناصربن عبدالله الصالح با اشاره به رشد تعداد دانشكده هاي دانشگاه امّ القري روي توانايي آن براي كارهاي علمي تأكيد كرد و گفت: در آينده نزديك هم انديشي ها (سمينارها)ي متعددي برگزار خواهد شد. پس از آن امير عبدالمجيد سخنراني كرد و گفت: هدف از اين كنفرانسها آن است كه راه هاي خدمت رساني به حج مورد بررسي قرار گيرد. موضوع اصلي اين كنفرانس، حمل و نقل حجاج است كه يكي از مهم ترين مسائل در موسم به حساب مي آيد.

286

گفتني است روز پنجم ذي حجه نيز هم انديشي (سمينار) مكه پايتخت فرهنگي جهان اسلام كه وزارت حج عربستان برگزار كننده آن است، آغاز به كار خواهد كرد.

همچنين دومين هم انديشي (سمينار) ساليانه طب حجاج هم در شهرك پزشكي ملك عبدالعزيز در جده برگزار مي شود. در اين كنفرانس مسموميتها، التهابات معده و روده و همچنين آفتاب زدگي حجاج از مسائلي است كه مورد بحث قرار خواهد گرفت.

گسترش سطح مطاف در سال جاري

بحث طواف و مطاف، به جز مسائل فقهي كه دارد، داراي مشكل و بحث اجرايي نيز هست و آن شلوغي بيش از حد در موسم، به خصوص روزهاي قبل از ايام تشريق و از روز پس از عيد قربان تا حوالي روز غدير است.

در سالهاي گذشته به نظر مي رسيد يكي از اشكالات، وجود ديوار اطراف زمزم و دهانه ورودي است كه فضاي زيادي را به خود اختصاص داده و علاوه برطواف، براي نماز جماعت هم مشكل ايجاد كرده است. به همين منظور محل ورود زمزم بسته شد و مانع مهمي كه بر سر راه بود از ميان رفت. البته اشكال مذهبي آن اين است كه بعد از طواف و نماز آن، به استحباب خوردن آب زمزم و زدن آن به سر و صورت نمي توان عمل كرد.

در طبقه دوم هم با هموار كردن زوايا، جمعاً به مقدار مساحت پنج هزار متر براي نمازگزاران باز شده است. دور مطاف هم كه در طبقه اول 662 متر بود، با طرح جديد 90 متر در هر دور كمتر شده و به 572 متر رسيده است.

امسال مشكل فقهي طواف در طبقه دوم براي زائران ايراني همچنان باقي است و اين در حالي است كه در طبقه اول استفاده از طبق هاي چوبي و ويلچر(چرخك) ممنوع مي باشد.

بر اساس گزارش برخي از مطبوعات، بيش از يك و نيم ميليون نفر در شامگاه چهارشنبه نماز مغرب و عشا را در حرم مكي به جاي آوردند.

فعاليت روابط عمومي براي آماده سازي ساختمان بعثه در مكه

روابط عمومي، يكي از بخش هاي فعال بعثه است كه حوزه كاريِ آن، شامل

287

برنامه هاي تبليغي و اداري مختلف مي شود. براي آشنايي با گوشه اي از آنها، مي توان گزارش كار اين واحد را درآغاز حج دربعثه جمهوري اسلامي در شهر مكه بدين شرح ملاحظه كرد:

* در مورخ 24/10/82 و قبل از برگزاري دعاي كميل مدينه، تعداد 5 نفر از برادران روابط عمومي عازم مكّه شده و پس از اعمال، فعاليت خود را آغاز نمودند.

مسؤول اين واحد، آقاي عباس سليمي هم در روز جمعه مورخ 26/10/82 (پس از مراسم دعاي كميل) عازم مكّه شد و برادران انتظامات، دبيرخانه، امور خبري و ارتباطات نيز به همين نحو در قالب پيشرو در مكّه حضور يافتند.

مهم ترين اقدامات انجام شده به شرح زير است:

انتظامات و مراجعين:

1 . بازديد كلّي ساختمان و شناسايي لازم.

2 . استقرار پست انتظامات همكف و ورودي ساختمان و كنترل تردّدها.

3 . استقرار ساير پستهاي ضروري، پس از حضور نيروهاي الحاقي.

ارتباطات دفتر:

1 . استقرار دفتر و آماده سازي اتاقها.

2 . هماهنگي در مورد برقراري سيستم ارتباطات.

دبيرخانه:

1 . استقرار سيستم تايپ و كامپيوتر.

2 . استقرار سيستم تكثير.

3 . آمادگي دبيرخانه براي صدور و ابلاغ و دريافت مكاتبات.

4 . آمار برخي اقدامات انجام شده:

ارتباطات خبري:

1 . استقرار اتاقهاي كار و اخذ يك خط تلفن شهري.

2 . نصب و راه اندازي رايانه و تجهيزات آن.

3 . نصب و راه اندازي دستگاه دورنگار (فاكس) براي ارسال خبر.

4 . تماس و هماهنگي با بخش هاي مختلف براي كسب اطلاعات و اخبار مورد نياز.

288

5 . انجام مصاحبه با مسؤول ستاد مكّه.

6 . تهيه و ارسال 10 فقره خبر و گزارش.

روابط عمومي:

1 . بررسي و مرتب نمودن اقلام موجود و تفكيك وسايل مورد نياز.

2 . آماده سازي اتاقهاي اداري و پاسخگويي به مراجعين.

3 . استقرار كارگاه هنري و اجرايي

4 . تنظيم فهرست تلفن هاي ضروري و توزيع در واحدهاي مختلف.

5 . جمع آوري آرايه (دكور) سال گذشته به منظور طراحي يك اثر هنري جديد براي سالن اجتماعات.

6 . تهيّه طرح جديد نقاشي براي سالن.

7 . انجام امور نجّاري در حدّ گسترده و زير ساخت دكور.

8 . طرّاحي، اجرا و نصب پرده نقاشي پشت سن در ابعاد 8×6 متر مربع.

9 . طراحي و نقاشي و برش يونوليتي و اجراي آرايه (دكور) سالن به شكل محراب كامل.

10 . بازسازي خطوط كتيبه هاي سال گذشته و اجراي آن در سال جديد.

11 . خوشنويسي كتيبه هاي داخل آرايه (دكور) جايگاه.

12 . استقرار كامل دكور جديد با نمادي از مقام ابراهيم(عليه السلام) و پرده درِ ورودي خانه خدا.

13 . بازسازي تابلوي استفتائات و سر در اتاقها و نصب آنها.

14 . طراحي، ساخت، رنگ آميزي و نصب 60 مورد تابلوهاي يونوليتي (تابلوي اعلانات و تابلوهاي تبليغي).

15 . انجام يك كار فوق العاده (پلاكارد نويسي، تهيه تراكت، ساخت تابلوهاي يونوليتي و فسفري) و عزيمت كلّيه كاركنان روابط عمومي به كاروان جانبازان قهرمان بر اساس درخواست برادر بزرگوار حاج آقا صابر.

16 . ايجاد پوشش تبليغاتي مناسب در طبقات ساختمان بعثه.

17 . خوشنويسي برزنتهاي بزرگ سفارش ستاد مكه.

289

18 . آماده سازي اتاقهاي طبقه ششم (جلسات، ...).

19 . آماده سازي تابلو و پرچم بزرگ نماي بعثه و نصب آن بر روي ساختمان.

20 . دريافت و توزيع نشريه زائر و نصب آن در طبقات ساختمان.

21 . تنظيم و نصب اطلاعيه هاي مورد نياز.

22 . تنظيم نهايي جدول برنامه ها و همايش ها و ابلاغ آن به تمام مبادي مربوط .

23 . برنامه ريزي لازم در مورد آغاز مراسم بعثه (از روز جمعه با دعاي ندبه).

24 . برنامه ريزي در مورد برگزاري به موقع كلاس احكام و مناسك .

25 . انجام مكاتبات لازم.

طبعاً اين فعاليتها همچنان ادامه يافته است. آقاي سليمي براي برگزاري دعاي كميل دوّم مدينه، به همراه آقاي آخوند زاده، معاونت اجرايي، بار ديگر شامگاه چهارشنبه اول بهمن، عازم مدينه شدند تا به هماهنگي كارها پرداخته و مجدداً به مكه بازگردند.

فضاي تبليغاتي داخل بعثه و كاروانها

يكي ازكارهاي جاري بخش روابط عموميِ بعثه، تأمين وضعيت تبليغاتي داخل بعثه و كاروانهاست. با تلاش دوستان روابط عمومي، سراسر ديوارهاي داخلي بعثه، با
جملات زيبايي درباره اسرارومعارف حج تزيين شده است. آيات قرآن،احاديث معصومين(عليهم السلام)زينت بخش اين كلمات هستند. به علاوه، جملاتي از امام راحل(قدس سره) ، مقام معظم رهبري و اشعاري از شاعران زبده و برگزيده، در جاي جاي بعثه ديده مي شود كه هر كدام مي تواند فضاي معنوي حج را تلطيف نمايد. علاوه بر اينها، آذين بندي بعثه با جملات دعايي و نيز اسامي معصومين و مهم تر از همه، صفات خداوند، بر اين طراوت افزوده است.

كثرت كارهاي انجام شده در بعثه و مقايسه آن با وضعيت داخلي بعثه هاي كشورهاي ديگر، نشان مي دهد كه تفاوت از زمين تا آسمان است. در واقع، بعثه هاي ديگر يك اداره ساده حج است، اما بعثه جمهوري اسلامي ايران، بسيار با شكوه، زيبا و در حدّ يك مركز فرهنگي جدّي نمايان است.

به طور معمول، روابط عمومي 520 بسته و پاكت (جمع اوراق تراكتي 000 40)

290

حاوي تبليغات براي داخل كاروانها تهيه كرده است كه به ستاد مكه تحويل داده شده و توسط مديران در جاي جاي كاروان نصب مي شود.

بسياري از اين جملات، مربوط به مراسم برائت از مشركين است كه شامل اعلام برائت، مرگ بر آمريكا و اسراييل بوده و به طور معمول از روز چهارم ذي حجه در كاروانها نصب مي گردد.

تراكتهاي مربوط به مناسبتها، به خصوص شهادت ائمه، يا اعياد اسلامي، بر حسب قاعده، دو روز پيش از موعد نصب مي گردد.

ديگر اوراق تبليغاتي معمولاً از همان آغاز ورود كاروانها در محل نصب مي شود.

گفتني است، در جلسات ديدار در بعثه; اعم از جلسات عمومي سخنراني يا جلسات ملاقات سرپرست حجاج ايراني با ميهمانان ساير كشورها، نقاشي هاي بسيار زيبايي از مسجد الحرام نصب شده است كه به طور معمول هر ميهماني را در اوّلين لحظه ورود متوجه خود مي سازد.

ديدار وزير اوقاف و ارشاد اسلاميِ يمن از بعثه جمهوري اسلامي ايران

ظهر روز پنج شنبه، آخرين روز ذي قعدة الحرام 1424 (2 بهمن) حمود محمد عباد، وزير اوقاف و ارشاد اسلامي يمن، به همراه معاونش سيد حسن، به دعوت سرپرست حجاج ايراني به صرف ناهار به بعثه جمهوري اسلامي آمد. در اين ديدار كه تني چند از فضلاي بعثه جمهوري اسلامي به همراه آقاي زرهاني رييس سازمان حج و دكتر ضيايي سرپرست هيأت پزشكي حج حضور داشتند، وزير يمن زلزله بم را تسليت گفت. متقابلاً آقاي ري شهري هم گفتند: به رغم بزرگي اين حادثه، بايد اعتراف كرد كه مصايب دنياي اسلام بهويژه فلسطين از آن هم بزرگتر است و لازم است تا در حج در باره آن بينديشيم.

عباد تأييد كرد كه مشكل فلسطين، مشكل جهان اسلام است و بايد به طور جدي در باره آن انديشيد.

آقاي ري شهر گفت: آنچه اميد بخش است، روحيه مردم فلسطين است كه ما را به پيروزي آنها بر صهيونيسم اميدوار مي سازد. اين همان روحيه اي است كه مردم ايران در زمان ساقط كردن نظام پهلوي داشتند. وزير يمن گفت:

291

زمان انقلاب ايران، من دانشجوي سال اول رشته علوم سياسي بودم. آن زمان ما انقلاب ايران را به رهبري امام خميني(رحمه الله) ، اراده واقعي مردم مسلمان مي دانستيم. وي گفت: كتابهاي دكتر شريعتي و همچنين كتابهاي شهيد محمدباقر صدر، (فلسفتنا، اقتصادنا و سلسله الاسلام يقود الحياة) را خوانده است. و افزود: اكنون مردم فلسطين به يك امت بيدار وفداكار تبديل شده است...

مصاحبه البلاد (فارسي) با برخي از مسؤولان بعثه جمهوري اسلامي ايران

البلاد فارسي، شماره 15 (2 بهمن) مصاحبه اي با برخي از مسؤولان بعثه جمهوري اسلامي ترتيب داده است. در اين مصاحبه حجت الاسلام و المسلمين صادقي رشاد ضمن تشكر از عربستان به خاطر كمكهايي كه به زلزله زدگان بم كرد،

منوچهر محمدي هم در اين مصاحبه ضمن اظهار علاقه براي ايجاد ارتباط با نويسندگان سعودي گفت اين آشنايي باتوجه به مشتركات فرهنگي مي تواند اقدامات مغرضانه دشمنان اسلام را خنثي كند.

* دكتر عيوضي هم ضمن تشكّر از اينكه پروازهاي مستقيم به مدينه، به راه افتاده گفت: من ويژه نامه البلاد را مرتّب نگاه مي كنم و مي خوانم.

لازم به يادآوري است كه اين مصاحبه عمدتاً حالت تحريف شده اي داشته و مطالب نوشته شده در آن، طبق معمول، با عبارات و تعبيرات خودساخته خبرنگار البلاد است. از طرف برخي از مصاحبه شوندگان توصيه شد كه اطلاعات ارائه شده در آن مخدوش مي باشد.

ميهمانان خارجي در بعثه جمهوري اسلامي ايران

يكي از اقدامات جاري در بعثه مقام معظم رهبري، دعوت از چهره هاي سرشناس و حجاج فرهيخته ساير كشورها به بعثه جمهوري اسلامي است. در بيشتر اوقات، دسته هاي مختلفي از زائران كشورهاي ديگر را مي توان ديد كه به بعثه ايران آمده و ضمن گفتگو با علما به تبادل آرا در زمينه هاي فكري و سياسي مي پردازند. اين كار عمدتاً از طريق معاونت بين الملل وبه خصوص در سطح دعوت ازحجاج، توسط مبلّغان صورت مي گيرد.

292

از سوي ديگر، كادرهاي معاونت بين الملل با برنامه ريزي از شماري از مسؤولان بعثه هاي مختلف دعوت مي كنند تا از بعثه جمهوري اسلامي ايران ديدار نمايند. برخي از مهم ترين اين ديدارها، ديدار با سرپرست حجاج ايراني است.

آمد و رفت اين ميهمانان در بعثه، با توجه به عظمت بعثه جمهوري اسلامي و تبليغات داخلي آن، تأثير شايسته روي اذهان آنان مي گذارد. براي نمونه، رييس بعثه فلسطين پس از ديدار از بعثه و ديدن تراكتها و عكس هاي تبليغاتي فراوان در باره فلسطين گفت:

وجود نمايشگاه عكس فلسطين در بعثه، ما را هيجان زده كرد. وي گفت ما محبّت ايرانيان را هيچگاه فراموش نمي كنيم.

امسال وجود چند خواهر تحصيل كرده در بعثه، موجب شده است كه شماري از زائران زن از ديگر كشورها، به بعثه رهنمون شوند. به علاوه برخي از خواهران به كاروانهايي از پاكستان، اندونزي و بحرين رفته و به ايراد سخن براي آنان پرداخته اند.

اسامي آن كاروانها عبارت است از: كاروان مسلم، ولي عصر، ستري، حميدان، ابوميثم، شيخ فاضل و دو كاروان از نيجريه.

تقريباً بيشتر زائران خارجي، با توجه به رويدادهاي دو سال اخير در جهان اسلام، از وحدت اسلامي سخن به ميان مي آورند و از لزوم آشنايي بيشتر مسلمانان از يكديگر ياد مي كنند. در بحث هاي كلامي، علاقمند به شنيدن تفاوت ديدگاه هاي شيعه و سني هستند.

بحث غدير و مهدي(عليه السلام) از مباحثي است كه گهگاه در گفتگوها مطرح شده و بيشتر از ناحيه كساني است كه مطالعاتي در باره شيعه داشته اند. همچنين در مباحث مربوط به ايران، از قانون اساسي و مسأله رهبري در كشور ما پرس و جو مي كنند. آنان از اينكه ايران شبكه خبري مستقلّي ندارد تا آنان بتوانند با سياستهاي ايران آشنا شوند، اظهار تأسف مي كردند. برخي هم اصرار داشتند كه ايران بايد مذهب تشيع را از طريق كانالهاي ماهواره اي بيان كند تا ديگران با حقيقت آن آشنا شوند. گهگاه در ميان اينها اشاره به استفاده آنان از شبكه سحر مي شود. افرادي كه در سطحي بالاتر هستند، معمولا در پي كتابهاي تفسيري از ديدگاه شيعه هستند. در سطوحي ديگر همچنان ابهاماتي مانند اينكه آيا قرآن را تحريف شده مي دانيد، آيا مقام امام علي(عليه السلام) را بالاتر از پيامبر(صلي الله عليه وآله) مي دانيد،

293

نظر شيعه در باره صحابه، به خصوص عايشه چيست و... مطرح است.

بسياري از اين گفتگوها نشانگر آن است كه پس از انقلاب اسلامي، بخش هايي از دنياي سني به خصوص اهل مطالعه و افراد تحصيل كرده كموبيش با افكار شيعه آشنا شده اند. تحوّلات لبنان و اخيراً عراق هم در اين مسأله نقش بسزايي داشته است، اما نه كتاب مناسب با مخاطبان به اندازه كافي وجود دارد و نه همان مقدار كه هست، توزيع مناسب مي شود. با اين حال، بسياري از همين نوشته هاي مختصر، روي موج انقلاب، تا دورترين نقاط جهان اسلام رسيده است.

برخي ديگر از موضوعاتي كه در اين گفتگوها طرح مي شود عبارت است از:

حجاب، وحدت شيعه و سني، ارتباط ايران و مصر و بحث اخوان المسلمين، درخواست تحصيل در علوم ديني در ايران، برخورد دولت ايران با اهل سنت اين كشور، بانك بدون ربا در ايران، شدّت تبليغات عليه ايران در خارج از ايران، بي سرپرست بودن حجاج شيعه افغاني، عقيده شيعه در باره جبرئيل، ديدگاه هاي اهل بيت در زمينه هاي مختلف ديني و...

شلوغي فراوان حرم خداوند در آغازين روزهاي ذي حجه

با آغاز ماه ذي حجه، جمعيت زائر در مكه رو به فزوني است. هر نماز جماعتي كه شركت كنيد، جمعيتي را بيش از آنچه روز قبل ديده ايد، مشاهده خواهيد كرد. اين روزها صفوف نماز جماعت، فضاهاي اطراف مسجد و حتي بالاتر از محلّ مولد النبي(صلي الله عليه وآله) تا محلّ هتل رواسي را در بر مي گيرد.

مشكلي كه در غير ساعات نماز و حتي بلافاصله پس از نماز وجود دارد، بساط دست فروشهاست كه گاه سطح بسيار وسيعي را به خود اختصاص مي دهند. تصوّر بازگشت هزاران هزار نمازگزار در ميان راههاي تنگ و باريك كه بساط دست فروشها را باز كرده، واقعاً دشوار است.

ابن بساطي ها تا آخرين ساعات شب و حتّي گاه تا صبح مشغول فروش اجناس
بسيار ابتدايي خود هستند و تاكنون ممانعتي هم از سوي مأموران مشاهده نشده
است.

294

شبها، پس از نماز عشا، به تدريج مسجد از شيعيان پر مي شود. آنانكه دوست دارند ساعاتي را در كنار يار باشند و به خواندن نماز و قرآن و ادعيه بپردازند.

امسال پديده افزون، حضور جمع كثيري از شيعيان افغاني است كه در جاي جاي مسجد در دسته هاي چند نفري نشسته و يك روحاني براي آنان دعا مي خواند.

مأموران عربستان سعودي، پيش از اين تنها با ايراني ها درگير بودند، اما اكنون مشكل ديگري هم براي آنان درست شده است. تازه هنوز زائران عراقي نرسيده اند كه با صداي بلند به خواندن دعا و روضه بپردازند و كسي جرأت حرف زدن با آنان را نداشته باشد.

اين فضاي جديد براي شيعيان ايراني يك فرج به تمام معناست; زيرا فضاي حج،
به همان مقدار كه در سطح دنيا تفاوت كرده و شيعيان پس از ماجراي عراق بروز و ظهور تازه اي يافته اند، اندكي به نفع شيعه تغيير مي كند. ديگر اين ايراني ها نيستند كه
متهم شوند مجوسي اند يا شرك ميورزند و با زبان عربي نارسا نتوانند پاسخ آنها را
بدهند. اين بار زبانهاي تيزي در انتظار مأموران سعودي در مسجد الحرام و حتي مسجد
نبوي است.

شب جمعه، اولين شب ماه ذي حجه بود، بسياري از شيعيان، گروه گروه
مشغول خواندن دعاي كميل بودند. برخي هم در طواف دعاي كميل را مي خواندند. هنوز هم مطاف شبها ميانه ساعات 10 تا 1 ، تا حدّي خلوت است اما پس از
اندكي خواهد شد.

عمده ترين نقطه اي كه پس از اصلاحات امسال (با برداشتن تختهاي روان و ويلچر) هنوز مانده، خط سياهي است كه روي زمين برابر حجر الأسود كشيده اند. در اين نقطه ثقل جمعيت است كه مي ايستد تا تكبير بگويد و بوسه اي حواله حجر الأسود كند. بايد به ضرورت اين خط را برداشت. آيا ممكن است از نوري ليزري استفاده شود تا بدون آنكه مزاحمتي ايجاد كند، اين خط را در هوا و روي سر مردم نشان دهد و نيازي نباشد كه مردم اين و آن را كنار بزنند، عقب گرد كنند تا خط را ببينند! اين پيشنهادي است از سوي دوستي كه شب جمعه با هم طواف مي كرديم مطرح كرد. بالأخره شايد چيزي شبيه آن را بشود درست كرد و اين مشكل را حل كرد.

295

توصيه هاي ديني، مذهبي و اخلاقي براي زائران

سالهاست كه بعثه جمهوري اسلامي ايران مي كوشد اخلاق و رفتار آن دسته از زائران ايراني را، كه براي نخستين بار در حرمين حضور مي يابند، به گونه اي تنظيم كند كه تصادم خاصي با اخلاقيات مذهبي حاكم بر اين محيط پيش نيايد. برخي از اين رفتارها خود اسلامي و اصيل است و برخي از روي مصحلت تقيه و ايجاد اتفاق و يگانگي و عمدتاً به خاطر حفظ حرمت تشيع.

بعضي از رفتارهاي زائران اغلب برخلاف فرهنگ وسياست حاكم بر كشور ميزبان بوده و باعث وهن شيعه مي گردد. چه بسا اين مسأله مستمسك معاندين و مخالفين شيعه قرار مي گيرد و دست به تبليغات سوء عليه اعتقادات شيعه مي زنند.

به عنوان نمونه به موارد ذيل مي توان اشاره كرد:

1 . گرفتن قنوت در نماز جماعت.

2 . خاك برداشتن از بقيع.

3 . گذاشتن قرآن بر زمين.

4 . دست به دعا و نيايش برداشتن در جهت خلاف قبله.

5 . عبور كردن از جلوي نمازگزاران.

6 . با عجله نماز را تمام كردن و دويدن به سوي حجرالأسود جهت زيارت (ترك واجب به جهت انجام عمل مستحب).

7 . تجمع در جلوي فروشگاههاي اطراف حرم در اوقات اذان و نمازهاي پنجگانه.

8 . ترك مسجدالحرام و مسجدالنبي(صلي الله عليه وآله) در هنگام اذان و نماز جماعت.

9 . مهر گذاشتن و يا اشياي مشابه مهر در هنگام نماز.

10 . عدم رعايت حجاب اسلامي توسط خانمها و استفاده از چادرهاي گلدار و رنگي.

11 . نماز خواندن در جلوي درِ ورودي قبرستان بقيع.

12 . انداختن عريضه و يا پول نذري بر قبور بقيع.

13 . بستن نخ يا پارچه بر پنجره ها و نرده هاي بقيع.

14 . عكس گرفتن و يا فيلمبرداري، حتي از اماكن و محل هايي كه مجاز هم باشند.

296

15 . بوسيدن درها و ديوارها و يا ضريح...

16 . سيگار كشيدن به خصوص در اطراف حرم حضرت پيامبر(صلي الله عليه وآله) .

17 . پشت به حرم پيامبر نشستن هنگام زيارت ائمه بقيع(عليهم السلام) .

18 . عدم رعايت اخلاق و رفتار اسلامي در برخوردها.

19 . عدم رعايت نوبت و مقررات در معابر عمومي و يا سوار شدن به ماشين و غيره.

20 . عدم رعايت پوشش اسلامي توسط عده اي از برادران و خواهران زائر.

21 . حركتهاي نسنجيده توسط بعضي از زوج ها در خيابانها (دست به دست دادن، يا شوخي كردن با همديگر يا خنديدن).

22 . عدم رعايت حجاب كامل توسط خواهران زائر (استفاده از روپوش و يا مشابه آن).

23 . چانه زدنهاي بيش از حد متعارف و حتّي بعضي مواقع التماس كردن در هنگام خريد از فروشندگان به منظور اخذ تخفيف بدون توجه به اصل بهاي اجناس.

24 . تردّد و رفتوآمدهاي زائران خواهر به تنهايي به خصوص در بازارهاي شهرهاي اماكن مقدس و چانه زدنهاي غير متعارف.

25 . انداختن آب دهان و يا دستمال كاغذي مستعمل در محوطه.

26 . عدم توجه به مقررات راهنمايي و رانندگي و عبور از تقاطع ها و توجه نكردن به علائم و نشانه ها.

27 . استفاده از بلندگوها در بين الحرمين، كه موجب ايجاد آزار و اذيت زائران ساير كشورها مي گردد.

28 . مباحثه و مشاجره با مأموران حرمين شريفين و عدم توجه به تذكّرات آنان.

29 . ورود به مساجد با جورابهاي بدبو.

30 . گزاردن نماز فرادا در هنگام نمازهاي جماعت توسط بعضي از زائران.

31 . صحبت كردن بلند در مسجدالنبي(صلي الله عليه وآله) .

32 . ذكر دعا و صلوات و خواندن زيارتنامه با صداي بلند.

33 . خواندن نماز در حرمين شريفين در بين الطلوعين كه از نظر اهل سنت مجوز شرعي ندارد.

297

34 . فروش اشيا و اجناس; مانند پسته، زعفران، انگشتر و ... در سطح شهر يا فرودگاه جدّه.

35 . ايجاد مزاحمت براي ديگر حاجيان در مواقف، مثل طواف و جمرات و...

36 . عكسبرداري و فيلمبرداري از اماكني كه در عربستان ممنوع است.

37 . شركت در بحثهاي مناقشه آميز عقيدتي، در حالي كه تسلّط كافي بر موضوع و زبان عربي ندارند.

برگزاري مراسم سوگواري جوادالائمه(عليه السلام) در مدينه منوره

روز پنجشنبه، به افق عربستان، مصادف با سي ام ذي قعده و سالروز شهادت امام نهم شيعيان حضرت ابا جعفر محمدبن علي(عليهما السلام) ملقّب به جوادالائمه است.

در مراسمي كه به همين مناسبت در بعثه مقام معظم رهبري در شهر مدينه برگزار شد جمعي از زوار كشورمان شركت كردند.

در اين مراسم كه با مدّاحي يكي از مداحان اهل بيت عصمت و طهارت آغاز شد، حجت الاسلام محمدكاظم صديقي با مشابه قلمداد كردن نحوه شهادت امام جواد(عليه السلام) با شهادت فاطمه زهرا(عليها السلام) ، اين امام شيعيان را مظهر الهي دانست و بنابر روايت نبوي، رفع حوايج مردم بهويژه حوايج دنيوي ايشان را به دست جوادالائمه(عليه السلام) توصيف كرد.

وي افزود: امام نهم جوانترين امام شيعه بوده است.

حجت الاسلام صديقي همچنين به مناسبت در پيش رو بودن ايام حج، كعبه را پرچم اسلام و مدينه را باطن مكه معرفي كرد و از زوار مدينه خواست خود را مهياي بهره مندي از مناسك حج كنند. وي حجرالأسود را نمادي از ولايت و پيمان ولايت الهي دانست.

براساس برنامه ريزي هاي واحد مراسم بعثه مقام معظم رهبري، همزمان با مراسم سالروز شهادت نهمين اختر آسمان امامت و ولايت در ايران اسلامي، روز جمعه مراسمي در محل اجتماعات بعثه مقام معظم رهبري در مكه مكرمه نيز برگزار مي شود.

سخنرانان و مداحان در اين مراسم با بيان مصايب و سجاياي امام جواد(عليه السلام) ياد آن امام همام را گرامي خواهند داشت.

298

اياب و ذهاب زائران از محل سكونت تا مسجد الحرام

براي آمد وشد زائران ايراني، در نزديكي مسجدالحرام يك ايستگاه مركزي ثابت داير شد.

با هماهنگي مسؤولان كشور سعودي، براي زائران ايرانيِ خانه خدا در مكه مكرمه يك ايستگاه مركزي ثابت به منظور اياب و ذهاب آنان در نزديكترين محل مسجدالحرام در نظر گرفته شده است.

از اين ايستگاه كه در مناسب ترين نقطه خيابان منتهي به خانه خدا ايجاد شده است. زائران ايراني مي توانند به سهولت با اتوبوس ها و ميني بوس هايي كه مطابق محل اقامت آنان شماره گذاري شده، به هر نقطه از شهر مكه انتقال يابند.

گفتني است در مراسم حج امسال، در شهر مكه، بيش از 500 دستگاه خودرو براي انتقال زائران ايراني از محلّ اقامت آنان به مسجدالحرام و به عكس درنظر گرفته شده است.

ورود زائران ايراني به جده

زائران ايراني كه امسال از فرودگاه جده وارد عربستان مي شوند، به راحتي از بخشهاي بازرسي اين فرودگاه عبور مي كنند. عباس اديب زاده يكي از مسؤولان ايراني مستقر در فروگاه جده، روز چهارشنبه در گفتگو با ايرنا افزود: تاكنون هيچ يك از زائران ايراني، مورد بازرسي بدني قرارنگرفته اند و كمتر ديده شده كه وسايل آنان نيز باز شود. وي مشكل موجود در فرودگاه را معطلي بيش از اندازه زائران در قسمت پيش از بازرسي عنوان كرد و گفت: چون سالن اختصاصي در اختيار زائران ايراني نيست و حجم پروازها نيز اين روزها افزايش يافته است. آنان بايد منتظر بمانند تا زائران ساير كشورها از قسمت كنترل گذرنامه و بازرسي عبور كنند. اديب زاده، انتقال زائران از فرودگاه جده به ميقات جحفه را نيز رضايتبخش خواند و اضافه كرد: مسؤولان شركت حمل و نقل عربستان در اين جهت همكاري لازم را دارند و سريعتر از سالهاي گذشته اتوبوس در اختيار زائران ايراني قرار مي دهند.

299

درگذشت يك زائر ايراني

يك زائر زن ايراني ديروز (بيست نهم ذي قعده) به علّت سكته قلبي دار فاني را وداع كرد.

به گزارش خبرنگار زائر، تهراني مسؤول مددكاري بيمارستانِ مكه، با اعلام اين خبر، افزود: خانم مليح الزمان پاسنگي، 51 ساله، فرزند علي جان، ديروز ساعت 6 بامداد به علت ايست قلبي در محل كاروان جان به جان آفرين تسليم نمود.

مرحومه پاسنگي از شهرستان اصفهان اعزام شده بود و از زائران كاروان 13359 بود.

ديدار سفير ايران در رياض با وزير كشور عربستان

علي اصغر خاجي سفير ايران در رياض، روز چهارشنبه با امير نايف وزير كشور وامنيت شوراي عالي حج عربستان ديدار كرد.

در اين ديدار آخرين تحوّلات مربوط به روابط دوجانبه و مسائل مربوط به حج، مورد بحث و گفتوگو قرارگرفت.

وزير كشور عربستان از سطح بسيار خوب روابط دو كشور اظهار خرسندي كرد و گفت: اين روابط نه تنها به نفع دو كشور، بلكه به نفع تمام كشورهاي منطقه است.

سفير جمهوري اسلامي ايران نيز ضمن تأكيد بر اراده جمهوري اسلامي جهت توسعه روابط با عربستان، به تشريح وضعيت زائران ايراني در سال جاري پرداخت و از تلاشها و خدمات مقامات و مسؤولان سعودي در رابطه با زائران بيت الله الحرام تقدير كرد.

ديدار اعضاي ستاد مدينه با سرپرست حجاج ايراني

صبح روز جمعه، سوم بهمن، اعضاي ستاد مكه با رياست آقاي مصطفي قهرودي به همراه آقاي زرهاني رييس سازمان حج و زيارت، در مقرّ بعثه رهبري با نماينده وليّ فقيه ديدار كردند. در اين ديدار، ابتدا آقاي زرهاني گزارشي از فعاليت ستاد مدينه و آغاز

300

به كار ستاد مكّه ارائه كرد و گفت: در مدينه كارها با رواني پيش رفت، گرچه گره هايي وجود داشت اما با فعاليت حوزه بازرسي و همكاري ستاد، به تدريج حلّ شد. وي افزود: مشكل آشپزخانه كه سال گذشته همه را به ستوه آورده بود، در مدينه و مكه به خوبي حل شده و گرچه دشواري هايي وجود دارد، اما به هيچ روي دشواري جدّي نبوده است.

آقاي زرهاني افزود: مشكل مسكن در مكه يك مشكل سنتي است، خانه ها فرسوده و معمولاً گران است اما هر جا اعتراضي بوده، به سرعت توسّط بازرسي و ستاد، مورد توجه قرار گرفته و هشتاد درصد مشكلات في المجلس حل شده و باقي آن در جلسات روزانه بازرسي و ستاد حل گرديده است.

مسأله حمل و نقل هم كه دشواري ويژه اي در شهر مكه دارد، تقريباً بدون مشكل تاكنون پيش رفته است. زرهاني، از مديريت آقاي قهرودي و همكاري ستاد و بازرسي، به عنوان دو عامل اصليِ موفقيت ياد كرد.

قهرودي هم گزارش كوتاهي از وضعيت ستاد مكه، كه به طور رسمي از 20 ذي قعده راه افتاده، ارائه كرد و گفت: بناي ما بر اين است كه به كسي نه نگوييم. پول مردم است و براي آنها خرج مي كنيم. وي گفت تقريباً هر مشكلي در ساختمانها بوده، اگر از تعهّدات مالك بوده او را وادار كرده ايم هزينه كند و الاّ خودمان با هزينه سازمان آن را حل كرده ايم. در باره مشكلات مشاعر هم جلساتي با حضور رييس سازمان داشته ايم.

آقاي ري شهري، ضمن شكرگزاري از اينكه خداوند توفيق خدمت به زائرانش را به آنان داده، گفت: سال گذشته سال بحران بود و امسال تا اينجا به نظر مي رسد كه دشواري ها رو به حل شدن است. به هر حال، مشكلات پيش بيني نشده اي هم وجود دارد كه بايد براي حلّ آنها آماده بود. وي گفت كه روزهاي دشوار در پيش است و توصيه من به برادران ستاد آن است كه خود را آماده نگهدارند. وي تأكيد كرد: بايد از همه توان و تجربه استفاده شود و با توكّل به عنايات خداوندي، با هدف حفظ آبروي اسلام، نظام و رهبري، خدمت به مردم و آسايش آنان هرچه بيشتر صورت گيرد.

زائران هم بايد بدانند كه خدمتگزاران آنان صرفاً براي خدا كار مي كنند و در اينجا سود شخصي در كار نيست. مبادا آنان با غيبت از ثواب حج خويش بكاهند.

وي سپس با اشاره به حديثي از حضرت داود(عليه السلام) كه از دست درخواستهاي مردم