بخش 9

181

متن قطعنامه

دومين سمينار مجمع التقريب در مكه مكرمه با قرائت قطعنامه زير كه مورد تأييد و تصويب حاضران قرار گرفت پايان يافت ، متن قطعنامه كه به زبانهاي عربي و انگليسي و فارسي منتشر گردد بدين شرح است :

بسم الله الرحمن الرحيم

واعتصموا بحبل الله جميعاً ولاتفرقوا

با سپاس خداوند متعال و درود بر پيامبر عظيم الشأن اسلام و ائمه اطهار و صحابه اخيار دومين سمينار جهاني « مجمع التقريب بين المذاهب الاسلاميه » در تاريخ دوم و سوم ذي الحجة الحرام 1412 هـ ق برابر با 13 و 14/3/71 هـ ش در مكه مكرمه برگزار گرديد ، و طي دو جلسه عمومي و سه كمسيون به نامهاي :

1 ـ كتاب و سنت .

2 ـ سياست و حكومت .

3 ـ ميراث فرهنگي .

به كار خود پايان داد .

در اين سمينار متجاوز از سيصد دانشمند و متفكر مسلمان از بيست و پنج كشور شركت داشتند . سمينار سومين سالگرد ارتحال حضرت امام خميني بنيانگزار جمهوري اسلامي ايران را گرامي داشت و در پايان قطعنامه اي به شرح زير مورد تصويب و تأئيد شركت كنندگان قرار گرفت :

1 ـ از جمهوري اسلامي ايران و رهبر عاليقدر حضرت آية الله امام خامنه اي كه موجبات اين گردهمايي را فراهم آوردند سپاسگزاري مي شود .

182

2 ـ همه پيروان مذاهب اسلامي ، كه در اصول عقايد و عبادات و ضروريات دين با هم مشتركند و داراي يك كتاب و يك قبله هستند از امت اسلام بشمار مي آيند و امت واحد را تشكيل مي دهند .

3 ـ تهمت شرك و كفر و يا نسبت عقيده تحريف و تبديل قرآن كريم به هريك از پيروان مذاهب ياد شده موجب انحراف از صراط مستقيم و باعث تفرقه ميان امت اسلام و كمك به اجانب و استعمارگران است .

4 ـ اختلاف مذاهب در غير مسائل مربوط به اصول اعتقادي و مسائل ضروري كه ناشي از اجتهاد است ، هيچگونه زياني به برادري و اخوت اسلامي وارد نمي آورد .

5 ـ مجمع التقريب از همه علماء و پيشوايان جهان اسلام مي خواهد كه به همياري اين مجمع اختلافات خود را دوستانه مورد بحث و تحقيق قرار دهند ، باشد كه نتايج اين بررسي ها در مجله « رسالة التقريب » منعكس گردد .

6 ـ از انتشارات كتب تفرقه انگيز و هرگونه نشريه ضد تقريب در تمام كشورهاي اسلامي جداً جلوگيري شود .

7 ـ مسلمين جهان هفته وحدت را كه با سالروز وحدت حضرت رسول اكرم ( ص ) همزمان مي باشد هر ساله ارج نهند .

8 ـ بايد از درگيريهاي مذهبي و تعصب جاهلانه و كشمكشهاي خشونت آميز در سراسر جهان اسلام پيشگيري جدي به عمل آيد .

9 ـ سمينار تقريب همه ساله با آمادگي قبلي در جوار بيت الله الحرام در دوم ذي الحجه برگزار گردد و اين روز به نام « روز تقريب مذاهب » نامگذاري شود .

10 ـ سمينار ، جمع آوري روايات مشترك ميان دو طائفه بزرگ اسلام و تدوين تفسير و تاريخ صحيح و دور از تعصبات فرقه اي و نيز تدوين فقه مقارن به منظور تقريب مذاهب و وحدت امت اسلامي را مورد تأكيد قرار مي دهد ، و محققان مذاهب

183

مختلف اسلامي را به همكاري در اين مهم دعوت مي كند .

11 ـ كشتار مسلمانان بوسني و هرزگوين ، مردم با خاسته آذربايجان شوروي سابق ، قره باغ ، نخجوان ، كشمير ، ميانمار ، فلسطين ، لبنان و الجزاير از سوي سمينار به شدت محكوم مي گردد ، و از تمام دلوتها و ملتهاي اسلامي دعوت مي كند كه به ياري و كمك اين ستمديدگان بپا خيزند .

12 ـ سمينار با نهايت مسرت ، حمايت خود را از مسلمانان جمهوريهاي استقلال يافته آسيايي ميانه و افغانستان ، كه امام راحل حضرت امام خميني ( قدس سره چنين روزهايي را براي آنها ، پيش بيني و آرزو مي كردند ، اعلام مي دارد .

والسلام

انجمنواره ( سمينار ) بين المللي حج در مكه مكرمه

در روز چهارم ذي حجة مطابق با 15 خرداد ماه 1371 با حضور حدود چهارصد تن از انديشمندان مسلمان و با بيش از سي مليت گوناگون پنجمين انجمن واره حج به همت اداره كل سمينارها و معاونت بين الملل بعثه مقام معظم رهبري برگزار شد . شركت كنندگان از كشورهاي كانادا ، آمريكا ، تركيه ، مصر ، سنگال ، غنا ، نيجريه ، مالي ، اتيوپي ، كنيا ، اوگاندا ، تانزانيا ، زامبيا ، لبنان ، عراق ، پاكستان ، هندوستان ، كشمير ، سريلانكا ، استراليا ، فيجي ، جمهوري آذربايجان ، ازبكستان ، تاجيكستان ، تركمنستان ، قرقيزستان ، افغانستان ، بنگلادش ، ساحل عاج ، انگلستان ، تايلند ، مالزي ، اندونزي ، اردن و اتريش . . . بودند در اين انجمن واره علاوه بر شخصيتهاي علمي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران ، رئيس مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق حجة الاسلام حكيم ، سيد ساجد نقوي رهبر شيعيان پاكستان ، علامه شيخ محمد مهدي شمس الدين نايب رئيس مجلس شيعيان

184

لبنان حضور داشتند .

حضور فعال خبرنگاران رسانه هاي داخلي و بعضاً خارجي قابل توجه بود . پخش قابل ملاحظه اي از سخنرانيها و مطالب به زبان عربي و انگليسي و گاه تركي ترجمه مي شد .

هيأت رئيسه از آية الله اميني از ايران ـ عبدالوهاب صديقي از انگلستان ـ احمد دام انجاي از سنگال ـ حجة الاسلام حكيم ، آية الله مكارم شيرازي وحجة الاسلام محمد شريف مهدوي تشكيل يافته بود .

ابتدا حجة الاسلام مهدوي با كسب اجازه از حجة الاسلام والمسلمين ري شهري نماينده مقام معظم رهبري و امير الحجاج به نمايندگي از ايشان مطالبي پيرامون اهميت حج و اثرات اجتماعي ، اقتصادي آن بيان داشت و افزود كه در جهان امروز عليه اسلام و مسلمانان توطئه هايي به شكل بسيار پيشرفته انجام مي ود و براي ضربه زدن به اسلام به ايجاد دانشگاه و تربيت افراد متخصّص دست مي زنند . انديشمندان كشورهاي مختلف اسلامي بايد در صدد چاره جويي براي مقابله با اين توطئه ها برآيند . لازم به يادآوري است كه علاوه بر سخنرانيهاي ارائه شده عدّه اي از ميهمانان خارجي اظهار علاقه مي كردند كه در سمينار بحثي داشته باشند . سخنان آنان نه به عنوان مقاله كه گزارشي از مسائل و مشكلات كشورشان بود . اين افراد عمدةً از تاجيسكتان ، آذببايجان شوروي سابق و اتريش بودند . در خاتمه قطعنامه اي در 13 بند قرائت شد و به تصويب رسيد .

در اينجا چكيده اي از سخنرانيها و مقالات ارائه شده در انجمن واره ( = سمينار ) بين المللي حج را مي آوريم و سپس قطعنامه را درج مي كنيم :

185

رديف عنوان مقاله سخنران يا نويسنده مقاله تعداد صفحات

1 لزوم حفظ آثار اماكن . . . استاد علي دواني از ايران 5

2 قطعنامه سمينار حج1412مكه مكرمه 3

3 الحج في السنة محمد واعظ زاده خراساني 75

4 حج و حكومت اسلامي عبدالسلام آدم از غنا 10

5 مقاله اي پيرامون حج محمد ابراهيم جناتي 5

6 حج و مشكلات اقتصادي امت اسلامي ابراهيم زاكزاكي از نيجريه 8

7 اهميت حج در اسلام و ضرورت اتحاد محمد معظم احمد از هند7

8 حرمين در قرآن و حديث عبدالقدوس الازهري 3

9 حج از ابعاد مختلف اجتماعي سياسي محمد عبايي خراساني 20

10 اسلام و مسألة صيانة الآثار الاسلاميه محمد عبايي خراساني 8

11 نگرش كوتاه به تبيين حج محمد جواد حجتي كرماني 40

12 دور الحج في تحقيق القيادة الموحدة عباسعلي عميد زنجاني 8

13 پيرامون حج احمد دام انجاي از سنگارل 6

14 اتمام الحج في مدلول ولاجدال دكتر سيد محمد باقر حجتي 40

186

چكيده مقالات

1 ) آدم ، عبدالسلام/ حج و كشورهاي اسلامي در سيستم به اصطلاح چند قطبي

حقيقت اين است كه در جهان امروز مسلمانان با داشتن منابع سرشار و نيروي انساني فراوان ، بسيار از يكديگر دور افتاده اند . آنها براي تأمين احتياج خودشان ، به بيگانگان متكي شده اند . آمريكا و متحدانش براي غارت مسلمانان تخم تفرقه مي پاشند . وضعيت الجزاير ، محاكمه دو ليبيايي به جرم دست داشتن در سقوت هواپيماي آمريكايي ـ انگليسي . شرائط در فلسطين اشغالي ، جنوب لبنان و ساير جاها ، نمونه هاي آن است . زمان آن فرارسيده كه مسلمانان بپا خيزند . ما در غنا نمي توانيم حزب الله تشكيل دهيم . حزب الله است كه پشت آمريكا را مي لرزادند . آمريكا در حاليكه مي خواهد جلوي گسترش اسلام را بگيرد براي تبليغ مسيحيت سرمايه گذاري مي كند .

2 ) حجتي ، محمد باقر/ دلائلي در معناي « ولا جدال في الحج »

در اين مقاله با بيان مفهوم اصطلاحي جدل و ذكر جدل و مجادله در قرآن و احاديث چنين نتيجه گيري مي شود كه جدالِ نهي شده جدالي است كه در غير طاعت خدا باشد . در حاليكه جداليكه مربوط به مشكلات اعتقادي جامعه اسلامي و يا فرياد مسلمانان در ارتباط با گرفتاريهاي آنان باشد نه تنها نهي نشده كه به آن امر و تأكيد شده است . بنابراين شعارهاي مرگ بر آمريكا و مرگ بر اسرائيل منطبق با روح اسلام و مناسك حج است و جدال در مسيل طاعت و عبادت و نجات مسلمانان از چنگال تجاوز است .

187

3 ) حجتي كرماني ، محمد جواد/ نگرشي كوتاه به تبيين حج

اين مقاله در پنج بخش به موضوعات زير پرداخته است : در بخش اول با عنوان تبيين حج ، اين فريضه بزرگ از ديدگاه هاي اجتماعي ، اقتصادي ، عبادي ، سياسي و . . . مورد بحث قرار گيرد . در بخش دوم مناسك حج به ترتيب بررسي مي شود . در بخش سوم منتخبي از آيات حج و در بخش چهارم منتخبي از روايات حج آمده است . و در آخرين بخش تشكيل يك مركز دائمي تحقيقات حج با وظايف خاصي براي دبيرخانه آن پيشنهاد داده شده است .

4 ) جنّاتي ، محمد ابراهيم/ مقاله اي پيرامون حج

« بيت عتيق » خانه است كه حتي قبل از حضرت آدم مورد توجه بوده است . انبياي الهي به ويژه ابراهيم و اسماعيل در بنا و حفظ خانه كوشيدند . هركس عمداً حج نگزارد يهودي و نصراني مرده است ، اسرار عظيم حج در آيات و روايت فروان است . امت اسلامي از اين اجتماع عظيم بايد نهايت استفاده را بنمايد .

5 ) عبائي خراساني/ حج از ابعاد مختلف بويژه اجتماعي و سياسي

توجه اسلام به مسائل سياسي و اجتماعي در حج از اهميت ويژه اي برخوردار است . حملات صدام به جمهوري اسلامي ايران و اسرائيل به فلسطين و به لبنان چرا نبايد در حج مطرح شود . حج بدون توجه به مسائل اجتماعي چه خاصيتي مي تواند داشته باشد . حج جايگاه مناسبي براي حلّ مشكلات مسلمانان است .

6 ) دام انجاي ، احمد/ پيرامون اهميت حج

188

حج از موضوعات مهمي است كه به ظاهر آن توجه شده و به عمق آن توجهي نمي شود . امام خميني امت اسلامي را به اين امر مهم هشدار داده و به مردم ابلاغ كرد كه به معناي واقعي حج كه در قرآن آمده است توجه كنند . جمهوري اسلامي عملا به دنيا نشان داد كه با پرهيز از تفرقه چگونه بايد در برابر دشمنان ايستاد ارزش اقتصادي حج از ساير ابعاد آن كمتر نيست .

7 ) دواني ، علي/ لزوم حفظ آثار و اماكن و ابنيه تاريخي اسلام و در حرمين شريفين .

آثار بازمانده و ميراث فرهنگي هر ملت نشان دهنده ويژگيها و مختصات آن ملت است كه معمولاً در كتابخانه ها و موزه ها نگاهداري مي شود . حرمين شريفين كه متعلق به همه مسلمانان است و محل هاي بين مكه و مدينه كه در آن حوادث تاريخ اسلام جريان داشته است يا به كلي خراب شده و يا در شرف نابودي است و هيچكس هم نيست كه جلوي آن را بگيرد و يا حساسيت نشان بدهد . علماي اسلام مسؤول حفظ اين ثروتهاي ارزشمند تاريخي اسلام هستند .

8 ) عميد زنجاني ، عباسعلي/ حج وسيله اي براي نمايش قدرت و حاكميت اسلام

بازنگري در آرمان حج ابراهيمي از مهمترين مسائل است . حج كانون قدرت است و نبايد آن را به شيوه جاهلي برگرداند . حج با داشتن بار سياسي و ابعاد مختلف اجتماعي ـ اقتصادي مي تواند هر سال تحول ايجاد كند . توطئه استعمار در جلوگيري از انجام حج نيست ، بلكه با استبدال و بي محتوا كردن آن سعي كرده به مقصود خود برسد . ويژگي هاي حج رسول الله و بازنگري در حج از ديگر فصل هاي اين مقاله است .

189

قطعنامه پنجمين سمينار بين المللي حج در سال 1371 هـ ش مكه مكرمه

بسم الله الرحمن الرحيم

جعل الله الكعبة البيت الحرام قياماً للناس

خداوند تبارك و تعالي كعبه را مركزي براي قيام مسلمين قرار داد و حج به عنوان مهمترين مصداق اين قيام بر محور خانه خدا تشريع گرديد . مردم مسلمان از سراسر جهان و از دور و نزديك با لبيك دعوت حق ، به سوي اين نقطه مقدس « بيت الله الحرام » سرازير مي شوند و اقيانوس عظيمي از انسانهاي مؤمن به وجود مي آورند تا شاهد تحقق دستاوردهاي عظيم و منافع جمعي و همگاني اين قيام بزرگ و مقدس باشند ( ليشهدوا منافع لهم )

از اين رو حج قايمي است براي متجلي كردن قدرت و عظمت و شكوه اسلام ، جايگاهي است براي حركت مسلمانان ، هنگامه اي است براي حل و فصل مشكلات در سرزمين پهناور اسلام ، مركزي است براي اعلان برائت از مشركان در سرزمين پهناور اسلام ، مركزي است براي اعلان برائت از مشركان و محلي است براي بسيج حداكثر توان و قدرت مسلمانان به منظور متوقف ساختن خطرات و تهديدات و آزاد سازي جهان اسلام از سلطه سردمداران كفر و شرك در جهان .

از اينرو ما شركت كنندگان در پنجمين سمينار حج مكه مكرمه با الهام از اين

190

رهنمودهاي قرآن و پيروي از سنت مبارك محمدي در احياي حج ابراهيمي و نيز با توجه به رهنمودهاي احياگر اسلام ناب محمدي حضرت امام خميني ( ره ) و فرموده هاي رهبر انقلاب اسلامي حضرت آية الله خامنه اي و با توجه به شرايط حسّاس كنوني موارد زير را تصويب و جهان اسلام را به پاي بندي نسبت به آنها فرا مي خوانيم :

1 ـ شكرت كنندگان در گردهمايي حج مكه مكرمه ، توجه حج گزاران جهان اسلام را به تعاليم حياتبخش حج ابراهيمي جلب و از آنان مي خواهند تا با تبعيت از سنت پاك محمدي ، حج ابراهيمي را احيا كنند و آن را به سرفصل نويني در تحولات سياسي ، فرهنگي ، اقتصادي و اجتماعي جهان اسلام مبدّل سازند .

2 ـ در شرايطي كه دشمنان اسلام به ويژه شيطان بزرگ و آمريكاي جنايتكار و صهيونيزم جهاني با تمام امكانات كمر به نابودي اسلام ناب بسته اند ، بر سفيران جهان اسلام است كه يكپارچه به حركت در آيند و با اظهار برائت از سردمداران كفر جهاني و صهيونيزم بين الملل ، مسلمين را نسبت به خطري كه آنان را تهديد مي كند . آگاه و هوشيار سازند .

3 ـ تحقق وحدت اسلامي و پرهيز از هرگونه اختلافات ميان مسلمين ضروري ترين وظيفه اسلامي همه مسلمين است ، ما اعلام مي كنيم كه بازگشت كه عظمت تمدن اسلامي در گرو تحقق اين وحدت باشد . از اينرو انجام مقدمات علمي در اين زمينه را در سطوح مختلف اعم از دانشمندان ، مسؤولان و توده هاي مردم ضرورتي اجتناب ناپذير مي دانيم .

4 ـ علماء و دانشمندان شركت كننده در سمينار حج همچنان پيروزي انقال اسلامي در ايران به رهبري امام خميني ( ره ) را نقطه عطفي اساسي در تحولات جهان اسلام و بازگشت مسلمين به سوي اسلام ناب محمدي مي دانند و از نظام

191

جمهوري اسلامي ايران به عنوان پايگاه اسلم اصيل در دوران معاصر ياد كرده و بر ضرورت اطاعت از رهبر انقلاب اسلامي حضرت آية الله خامنه اي تأكيد مي كنند .

ما تمسك به ولايت فقيه و اطاعت از رهبري انقلاب را مهمترين و اساسي ترين راهنماي تحقق وحدت و يكپارچگي جهان اسلام و اعاده تمدن اسلامي مي دانيم .

5 ـ ما از حكومت هاي كشورهاي مسلمان مي خواهيم در برابر دخالتهاي آمريكا در كشورهاي اسلامي كه تحت پوشش نظم نوين جهاني با سوء استفاده از سازمانهاي بين المللي صورت مي گيرد ، به طور يكپارچه موضع گيري مي كنند و چهره كريه آمريكا را در پايمال كردند حقوق بشر [ كه حتي در ميان شهروندان خود از اعمال سياستهاي تبعيض نژادي در مورد سياه پوستان و رنگين پوستان ، ابايي ندارد ] به طور جدّي افشا كنند .

6 ـ علما و انديشمندان جهان اسلام خطرات رو به گسترش ناشي از سياست تهاجم فرهنگي غرب به جهان اسلام را به مسلمانان هشدار مي دهند و خواهان رويارويي جدي مسلمين با اين توطئه خطرناك هستند همانگونه كه امام خميني ( ره ) با صدور حكم ارتداد سلمان رشدي نويسنده كتاب موهن آيات شيطاني از اين توطئه شيطاني غرب پرده برداشت و پرچمدار مقابله با اين تهاجم جديد غرب شد كه انديشه ديني و اسلام ناب را هدف قرار داده است .

7 ـ با توجه به اهميت و حساسيت اماكن مقدس اسلامي براي عموم مسلمين جهان ، از مسؤولان امر در كشورهاي اسلامي مي خواهيم در مورد اين اماكن به گونه اي عمل كنند كه اعتقادات تمام مسلمانان در نظر گرفته شود و نسبت به حفظ حرمت اين اماكن و آثار ديني نهايت تلاش و جديت صورت گيرد .

8 ـ گردهمايي حج مكه مكرمه توجه جهان اسلام را به طور جدي به كشتار

192

مسلمانان بوسني و هرزگوين در اروپا و كشتار و آوارگي مسلمانان ميانمار و كشمير در آسيا جلب مي كند و كشورهاي اسلامي و مجامع بين المللي را به اقدام فوري فرا مي خواند .

اين گردهمايي همچنين كشتار مسلمانان جمهوري آذربايجان توسط ارتش ارمنستان را محكوم مي كند و هيچگونه تغيير جغرافيايي را در اين جمهوري نمي پذيرد و كوتاهي محافل غربي و بين المللي و محافل انساني و حقوق بشر را در پايان بخشيدن به اين فجايع تكان دهنده محكوم مي كند .

9 ـ سمينار حج مكه مكرمه جهان اسلام را به حمايت جدي و همه جانبه از انتفاضه مباركه اسلامي فلسطين فرامي خواند و خواهان بسيج همه امكانات مادي و معنوي مسلمين در جهت طرح اسلامي آزادسازي سرزمين هاي تحت اشغال رژيم صهيونيستي است . از اينرو ما هرگونه مذاكره و مصالحه با رژيم اشغالگر قدس در هر شكل و قالب ديكته شده از سوي استكبار جهاني منجمله كنفرانس صلح را محكوم مي كنيم .

10 ـ شركت كنندگان در سمينار حج مكه مكرمه ، حمايت خود را از جنبش مقاومت اسلامي ضد صهيونيست در جنوب لبنان و ايثارگريهاي اين جنبش و مردم اين منطقه در رويارويي با اشغالگران صهيونيست اعلام مي كند و توجه جهان اسلام را به جنايت تكان دهنده اين اشغالگران در منطقه ، جلب مي نمايد و خواستار واكنش يكپارچه و عملي براي جلوگيري از ادامه اين گونه جنايات است .

11 ـ شركت كنندگان در كنفرانس حج مكه مكرمه پيروزي جهاد طولاني مجاهدان افغاني را به ملت مسلمان افغانستان و امت اسلامي تبريك مي گويند و آنرا دستاوردي متعلق به تمام امت اسلام مي دانند و لذا از برادران مجاهد سختكوش خود در افغانستان مي خواهند كه با وحدت و يكپارچگي نسبت به حفظ اصول و

193

مواضع اسلامي و انقلابي نهضت خود هشياري كامل بخرج دهند .

12 ـ از آنجا كه احترام به آراء ملت و پذيرفتن نتائج آن نخستين مسؤوليت حكومتهاست لذا كنفرانس مكه از هيأت حاكمه الجزائر مي خواهد به نتائج انتخابات آزاد كشور و انتقال قانوني قدرت به منتخبان ملت پايبند باشند .

13 ـ ما شركت كنندگان كنفرانس حج مكه مكرمه ، ضمن گراميداشت ياد رهبر كبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني ( ره ) ، تحقق پيش بيني ايشان در فروپاشي نظام الحادي ماركسيستي و استقلال جمهوريهاي مسلمان نشين آسياي ميانه را شادباش گفته و بازگشت اين عزيزان را به آغوش اسلام گرامي مي داريم .

والسلام

انجمن واره ( = سمينار ) مجمع جهاني اهل بيت ( عليهم السلام ) ـ مكه مكرمه 25/3/71

اين سمينار ساعت 9 صبح روز دوشنبه بيست و پنجم خرداد ماه مطابق با 14 ذي حجة و با حضور بيش از سيصد تن از انديشمندان اسلامي از كشورهاي مختلف جهان اسلام كار خود را آغاز نمود . بيش از شصت و پنج درصد از شركت كنندگان را اتباع ساير كشورهاي اسلامي تشكيل مي دادند . اين جلسه با تلاوت آياتي چند از كلام الله مجيد شروع شد .

اولين سخنران سمينار حضرت آية الله اميني دبيركل مجمع جهاني اهل بيت ( عليهم السلام ) بودند . ايشان تشكيل اين مجمع را به دستور حضرت آية الله خامنه اي ، رسيدگي به امور شيعيان به امور شيعيان در سرتاسر گيتي دانستند و بيان داشتند حدود 2 سال قبل رهبران جمعيت ها و گروههاي شيعه در يك گردهمايي بسيار با شكوه در تهران

194

و به دنبال بحث و مشورت و سخنراني از رهبر معظم انقلاب خواستند تا دبيرخانه اي دائمي جهت رسيدگي به امور مربوط تشكيل شود كه ايشان نيز پذيرفتند . هدف از تشكيل اين دبيرخانه عبارت بود از :

1 ـ ايجاد پناهگاه و مركزي براي متشكل نمودن شيعيان .

2 ـ كمك و حماليت از شعيان در حدّ توان .

دبير خانه مجمع توسط رهبر انقلاب انتخاب مي شود ، مركز اصلي آن در تهران است . مجمع يك شورايعالي 15 نفره دارد كه اكثريت آنان از جمهوري اسلامي ايران و تعدادي هم از ساير كشورهاي اسلامي مي باشند . بخش ديگر آن مجمع عمومي است كه مي تواند 200 تا 300 نفر عضو داشته باشد .

دومين سخنران اين جلسه حضرت آية الله حكيم نائب رئيس مجمع بودند و در
عكس

195

زمينه دو موضوع وحدت اسلامي و اوضاع پيروان اهل بيت ( عليهم السلام ) در عراق مطالبي به اين شرح ارائه فرمودند :

بر اساس آيات متعددي كه در جنبه هاي مختلف از معصومين ( عليهم السلام ) نقل شده است امت اسامي دعوت به وحدت شده اند . شيعيان در عراق ظاهراً و براساس آمار رسمي25% جمعيت را تشكيل مي دهند امّا بر اساس آمار دقيق جمعيت شيعيان بين 60% تا 70% مي باشد هرچند كه 75% نيز گفته شده است . به اينطريق اكثريت جمعيت را شيعيان تشكيل مي دهند و در هر صورت با برادران ديگر مذاهب به طور مسالمت آميزي زندگي مي نمايند . موضوع مهم ديگر وحدت بين علماي شيعه و اهل سنت مي باشد . به گواه تاريخ در مبارزه با انگليسيها و استعمار ، علماي شيعه و سني هر دو نقش عمده داشتند و تعدادي از علماي اهل سنت در همين رابطه به شهادت رسيده اند ؛ وحدت علما در عراق در مبارزه با كمونيسم نيز وجود داشته است . استعمار در عراق حاكمان ضد اسلام ، ضد آزادي و حامي عقايد ميشل عفلق را بر مردم مسلط كرد و آنها نيز به تفرقه بين تشيع و تسنن دامن زدند .

سومين سخنران علامه سيد ساجد نقوي رهبر شيعيان پاكستان بود كه مطالبي به اين شرح بيان داشتند :

شيعيان باعث تشكيل حكومت پاكستان شدند ، محمد علي جناح و همراهان ايشان همگي شيعه بودند ، كمك هاي جنسي و مالي براي تشكيل حكومت توسط شيعيان تأمين شد ، در پاكستان رابطه بين تشيع و تسنن بسيار خوب است فقط گروه اندكي وهابي و تنگ نظر وجود دارند كه مي خواهند بين امت اسلامي پاكستان تفرقه بيندازند . اين گروه در زمان ضياء الحق با اينكه

196

رابطه اش در ظاهر با جمهوري اسلامي خوب بود ، رشد كرد . اينها در آن زمان از تمام امكانات استفاده و در برخي از شهرستانها مساجد را تسخير كردند ، اين گروه اندك نه تنها با شيعيان بلكه با ساير مذاهب رابطه خوبي ندارند .

چهارمين سخنران آقاي دكتر معصومي از كشور افغانستان بودند كه به مسائل زير اشاره كردند :

پنج تا هفت ميليون شيعه در افغانستان داريم كه در نقاط مختلف و از قبايل مختلف تشكيل شده اند . شيعيان در پنج نبرد عمده مورد تجاوز قرار گرفته و مبارزه نموده اند :

1 ـ تجاوز نظامي و توطئه هاي سياسي انگليس كه قرار گرفتن شيعيان در يك منطقه خشك بخشي از اين توطئه مي باشد .

2 ـ استبداد شديد داخلي و مبارزه با شاهان مخصوصاً با عبدالرحمن خان ، سردار هاشم خان و داود خان ، اين ظالمان تا جاييكه قدرت داشتند به شيعيان ستم كردند .

3 ـ تجاوز فرهنگي و نظامي روسها به افغانستان .

4 ـ مداخله آمريكايي ها در افغانستان .

5 ـ تحجّر مذهبي كه مشكل اصلي همه مسلمانان از جمله شيعيان در جهان و افغانستان است . بين حقيقت و واقعيت شيعه فرق است . و تا زمانيكه اين فاصله وجود داشته باشد حقيقت شيعه شناخته نمي شود .

پنجمين سخنران آقاي اسماعيل طريق پيما از جمهوري آذربايجان بودند كه مطالبي به اين شرح ارائه كردند :

پس از الحاق آذربايجان به روسيه در سال 1828 ميلادي

197

طبق معاهده تركمنچاي و پس از اشغال آن توسط روسيه تزاري با مذهب به شدت مبارزه شد . حكومت در آذربايجان كه بيش از 70% جمعيت آن را شيعيان تشكيل مي دهند همشيه سعي در تجاوز و فشار براي نابودي شيعه داشته است . علماي بسيار مجاهدي در آذربايجان بوده اند كه با اين حكومت مبازره كرده اند و براي زنده نگه داشتن اسلام زحمت فراواني كشيده اند . پس از استقرار نظام ماركسيستي تفرقه بين تشيع و تسنن يكي از اهداف حكومت بوده است . در سال 1933 ميلادي دولت جمعيتي به نام « كشف حجاب » را تأسيس كرد و با بي آبرويي بسيار حجاب را از سر زنان برداشت و جمعيت ضد خدايي تشكيل داد و در تمام مؤسسات و مجامع از آن حمايت كرد . مراسم مذهبي بسيار محرمانه در خانه هاي دربسته و يا كوه و دشت و بيابان و دور از انظار مأموران حكومتي برگزار مي شد .

پس از سقوط رژيم منحوس كمونيستي ما در آذربايجان حزبي را تحت عنوان « حزب اسلامي » تأسيس كرديم كه تا كنون فعاليت هاي قابل توجهي داشته است . از جمله لايحه اي در حد قانون اساسي پيشنهاد كرده كه در آن بر اسلامي كردن حكومت و آزادي دين و مذهب تاكيد شده است .

ششمين سخنران آقاي سيد محمد حسن الامين قاضي جعفري صيدا بودند كه در مورد اوضاع شيعان مطالبي به سمع حضار رسانيدند .

هفتمين سخنران استاد ابراهيم زاكزاكي از علماي كشور نيجريه بودند كه بيان داشتند :

قبل از انقلاب اسلامي غير از تعدادي از شيعيان لبناني و آسيايي خبري از تشيع در آفريقا نبود و كتب و جزوات مناسبي

198

هم در رابطه با تشيع يافت نمي شد .

البته در آفريقا طريقه صوفيگري وجود داشت كه گرايش به اهل بيت ( عليهم السلام ) داشتند و خود را از نسل و نوادگان امام حسن ( عليه السلام ) و امام حسين ( عليه السلام ) مي دانستند .

پس از پيروزي انقلاب كتب و جزوات فراواني براي تشريح و تبليغ شيعه به آفريقا وارد شد و تعداد زيادي دانشمند جهت فرا گرفتن علوم اسلامي به ايران اعزام شدند و در بازگشت از ايران شروع به تبليغ و معرفي اهل بيت ( عليهم السلام ) كردند و هم اكنون مدارس اهل البيت ( عليهم السلام ) در كشورهاي غنا و سيرالئون فعال هستند .

در حال حاضر هر انقلابي مسلمان در آفريقا ، شيعه شناخته مي شود .

هشتمين سخنران آقاي صفر جدشكند از مسلمانان تركيه و آلمان بود كه به تاريخچه و نحوه فعاليت گروههاي شيعي در كشورهاي تركيه ، آلمان و اتريش پرداخت و گزارشي از فعاليت آنان ارائه كرد .

آخرين سخنران اين جلسه آقاي سيد شميم احمد الحسن از هندوستان بود كه گزارشي از تشيع و برادران شيعه و حوزه هاي علميه در هندوستان به سمع حضار رسانيد و خواستار همكاريهاي دو جانبه ، تبادل تجارب و بكارگيري مسلمانان شيعه متخصص در جمهوري اسلامي ايران شد .

199

انجمنواره ( = سمينار ) « مدينه نخستين پايگاه حكومت اسلامي »

با توجه به گسترش موج اسلام خواهي و علاقه شديد مسلمانان كشورهاي اسلامي به تغيير نظام حكومتي و تشكيل حكومت اسلامي و عنايت به اين نكته كه اعتقاد به تبعيت از ولي امر ( ولايت فقيه ) ويژه اهل تشيع نيست ، بلكه ريشه در قرآن و سنت دارد ، طرح كلي برگزاري سمينار « مدينه ، نخستين پايگاه حكومت اسلامي » تدوين گرديد .

مدينه منوره بهترين و مناسب ترين مكان برپايي اين سمينار بود . زيرا مرقد مطهر رسول خدا مؤسس اولين حكومت اسلامي و همچنين محل تأسيس آن شهر مقدس مدينه ، از نظر معنوي ، رواني و تبليغاتي از تأثير بسزايي برخوردار است .

پس از تهيه طرح سمينار و تصويب نماينده ولي فقيه و سرپرست حجاج طي يك برنامه ريزي منظم ، اين سمينار در تاريخ 3/4/71 در محل اجتماعات بعثه تشكيل گرديد . در اين سمينار تعداد كثيري از علماء اهل سنّت و نيز شخصيتهاي شيعه شركت كردند .

مطالب متناسب با موضوع سمينار جهت تهيه تراكت و پلاكارد از قرآن كريم ، بيانات امام راحل قدس سره و مقام معظم رهبري انتخاب گرديد و با هماهنگي روابط عمومي با زيبايي خاصي تنظيم و نوشته شد و در محل هاي مناسب نصب گرديد .

مطالب و موضوعات و شعر و قطعه هاي ادبي به زبان فارسي و عربي براي استفاده در خلال برنامه هاي سمينار تهيه شد و به نحو احسن مورد بهره برداري قرار گرفت .

تزئين سالن به گونه اي آبرومند صورت گرفته بود تا از مراسم فيلم برداري شود و در شعاع بيشتر و در كشورهاي ديگر نيز قابل استفاده باشد . عنوان

200

كلي سمينار به سه زبان فارسي ، عربي و انگليسي تهيه شد و روي تراكت نصب شده بر تريبون ، قيد اهل سنت اضافه گرديد و مطالبي كه در خلال برنامه ها توسط
عكس
مجري قرائت مي گرديد به دو زبان فارسي و عربي بيان مي شد .

هيأت رئيسه اي مركب از آقايان مولوي اسحاق مدني ( رئيس ) و مولوي محبي ، حاجي آخوند اونق ، مولوي موحدي ، ماموستا محمد امين راستي ، در جايگاه خود مستقر شد .

سخنرانان از چهار منطقه اهل سنت ايران با صلاحديد شوراي روحانيت اهل سنتِ ميهمان بعثه و نظر نهائي واحد سنت انتخاب شدند .

1 ـ كردستان استاد محمد صالح ابراهيمي

201

2 ـ سيستان و بلوچستان مولوي عبد الصمد ساداتي .

3 ـ تركمن صحرا حاجي آخوند عبدالرزاق رهبر .

4 ـ خراسان مولوي مصطفي حسيني .

با توجه به عنايت خاص نماينده محترم ولي فقيه به برگزاري سمينار ، خود ايشان تقبل كردند كه علاوه بر حضور در جمع اهل سنت ، به عنوان سخنران اصلي بياناتي ايراد دارند .

سمينار صبح روز 2/4/71 در سالن اجتماعات بعثه ( مدينه منوره ) با اعلام برنامه و تلاوت آياتي از كلام الله مجيد آغاز به كار كرد .

پس از استقرار هيأت رئيسه ، مسؤول محترم واحد اهل سنت جناب حجة الاسلام ابوالقاسمي ضمن خوشامدگويي به حاضران ، اهداف كلي برپايي سمينار را برشمرد .

سپس آقاي مولوي اسحاق مدني به عنوان رئيس سمينار مطالبي بيان داشت و اعتقاد به اصل ولايت فقيه را منحصر در معتقدات اهل تشيع ندانست بلكه آن را از اعتقادات مشترك فريقين بر شمرد و افزود ولايت فقيه دقيقاً همان ولايت امر است كه در قرآن و سنت نبوي ( صلّي الله عليه وآله ) به آن تصريح شده است .

آنگاه نماينده محترم ولي فقيه و سرپرست حجاج ايراني حجة الاسلام والمسلمين جناب آقاي محمدي ري شهري ضمن تشكر و قدرداني از دست اندركاران برپايي سمينار و قدرداني از برادران اهل سنت كه در بهترين مكان يعني مدينه منوره بحث حساس و سرنوشت ساز و اساسي حكومت اسلامي را مطرح ساختند و بار ديگر ، بيعت خويش را با ولايت امر تجديد كردند ، ضرورت تشكيل حكومت اسلامي جهت اجراي احكام اسلام در كشورهاي اسلامي را تشريح و با تمسك به آيات قرآن و احاديث شريف اصل ولايت امر و تبعيت از ولايت فقيه را تبيين كردند و

202

آنرا از كمال حج دانستند .

سخنرانان ديگر جلسه عبارت بودند از آقايان :

1 ـ استاد محمد صالح ابراهيمي : حكومت رسول الله ( صلّي الله عليه وآله ) در مدينه منوره به عنوان اسوه اي حسنه .

2 ـ مولوي عبد الصمد ساداتي : ويژگي هاي حكومت پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) در مدينه .

3 ـ مولوي حسيني : گسترش موج اسلام خواهي و رابطه آن با جمهوري اسلامي .

4 ـ آقاي حاج آخوند عبد الرزاق رهبر : موضوع اصلي سمينار .

سمينار در ساعت 30/11 با اعلام گراميداشت ياد امام قدس سره و تجديد بيعت با مقام معظم رهبري پايان يافت .