بخش 15

349

جمعه 20 ذي حجه

( 30/10/84 )

دعاي ندبه حجاج ايراني در جوار مرقد مقدس نبوي

جمع كثيري از حجاج ايراني صبح جمعه در بعثه مقام معظم رهبري در مدينه منوره در جوار مرقد مطهر نبي مكرم اسلام ( صلّي الله عليه وآله ) و مزار ائمه مظلوم بقيع گردهم آمده و دعاي ندبه سردادند .

آسمان چشمان مشتاق و منتظر انبوه حجاج ايراني و عاشقان ولايت و ائمه اطهار ( عليهم السلام ) جمعه اي ديگر در مدينه النبي ( صلّي الله عليه وآله ) در فراغ امام عصر ( عج ) باراني شده و حضور مصلح كل و دادگستر جهان را در اين فضاي نوراني از خداي متعال مسالت كردند .

به گزارش واحد ارتباطات خبري بعثه مقام رهبري در چهارمين هفته حضور حجاج ايراني در سرزمين وحي و شهر اهل بيت عصمت و طهارت ( عليهم السلام ) انبوه مشتاقان ظهور عدالت گستر جهان حضرت مهدي موعود ( عج ) در فضايي اكنده از عطر معنويت و خلوص باحضور در بعثه مقام معظم رهبر در مدينه منوره گلواژه هاي دعاي ندبه سردادند و براي تعجيل در ظهور يگانه منجي عالم بشريت از عمق جان دعا كردند .

در اين محفل نوراني مداحان اهل بيت عصمت و طهارت ( عليهم السلام ) اندوه و داع حجاج با سرزمين وحي و شادي جشن عيد بزرگ ولايت را در هم آميختند .

350

در پايان اين مراسم ، ره پويان طريق وصال همچنين سلامتي و طول عمر با عزت رهبر معظم انقلاب اسلامي ، علو درجات براي روح پر فتوح امام راحل و شهيدان گرانقدر اسلام را از يگانه معبود بي همتا خواستار شدند .

مراسم روح بخش دعاي ندبه در حالي در محل بعثه مقام معظم رهبري در مدينه منوره برگزار شد كه شب پيش از آن ، بيش از بيست هزار نفر از حجاج بيت الله الحرام در جوار بارگاه ملكوتي خاتم پيامبران وائمه مظلوم بقيع تا پاسي از شب در فضايي آكنده از عطر معنويت ، مناجات جان بخش كميل علي ( عليه السلام ) را زمزمه كردند .

تداوم مراسم سخنراني هاني عمومي در بعثه رهبر معظم انقلاب

مراسم سخنراني هاي عمومي بعثه مقام معظم رهبري همچون دوره مدينه قبل و مكه مكرمه ، در دوره مدينه بعد نيز هر روز برگزار مي شود .

در اين مراسم كه با حضور گسترده زائراني از استان هاي مختلف كشور برگزار مي شود ، سخنرانان و قاريان قرآن و مداحان اهل بيت عصمت و طهارت ( عليهم السلام ) فضاي مجلس را به نور قرآن و ذكر ائمه هدي ( عليهم السلام ) معطر مي كنند .

مراسم يادبود قاضي شهيد مقدسي در مدينه منوره

مراسم يادبود قاضي شهيد حسن مقدسي با حضور مسؤلان بعثه مقام معظم رهبري و جمعي از دوستان و همكاران وي در بعثه رهبر معظم انقلاب در مدينه منوره برگزار شد .

در اين مراسم كه عصر روز جمعه براي گراميداشت ياد آن شهيد بزرگوار برگزار شد ، مداحان اهل بيت عصمت و طهارت ( عليهم السلام ) اشعاري در وصف شهيد و شهادت قرائت كرده و به اين مراسم حال و هوايي معنوي بخشيدند .

حجت الاسلام والمسلمين كاظم صديقي سخنران بعثه رهبر معظم انقلاب در اين مراسم گفت : شهيد با فداي جان سعادت ابدي را نصيب خود مي كند زيرا كه خداي

351

متعال براي شهادت ارزشي فوق تصور انسان ها در نظر گرفته است .

وي افزود : مراقبت بر رفتار و اعمال و برگزيدن نيت الهي براي كارهاي شخصي موجب مي شود تا انسان در تمامي لحظات به عنوان مهاجر الي الله شناخته شود و اين موجب مي شود تا افعال مراتبي بالاتر از سطح مادي و دنيوي پيدا كند .

وي ، شهيد قاضي مقدسي را انساني خالص و پر از معنويت توصيف كرد و گفت : قاضي حسن مقدسي در ايام حج خادم حجاج بيت الله الحرم و در وقت قضاوت مجاهد في سبيل الله بود و با مفاسد اجتماعي و اخلاقي در سطوح مختلف جامعه مبارزه مي كرد .

قاضي شهيد حسن مقدسي يكي از قضات برجسته دستگاه قضايي بود كه چندي پيش در حين خروج از محل كار خود در تهران به ضرب گلوله افراد ناشناس به شهادت رسيد . وي از سال ها قبل با بعثه مقام معظم رهبري همكاري داشت .

352

شنبه 21 ذي حجه

( 1/11/84 )

برگزاري سومين همايش اهل سنت در بعثه رهبر معظم انقلاب

سومين همايش واحد اهل سنت بعثه مقام معظم رهبري با حضور آية الله استادي جانشين نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت و حجاج اهل سنت شهرهاي مختلف ايران اسلامي در مدينه منوره برگزار شد .

مولوي اسحاق مدني مشاور رييس جمهور در امور اهل سنت در اين مراسم كه جمعي از علماي شيعه نيز حضور داشتند پيرامون جايگاه نبي مكرم اسلام نزد خداوند و ابعاد شخصيت وجودي آن حضرت سخنراني كرد .

وي با اشاره به تلاش پيامبر براي رستگاري و وحدت و يكپارچگي مسلمانان ، وحدت را ضروري ترين نياز كنوني جهان اسلام دانست و تصريح كرد : مسلمانان تنها در سايه وحدت و همدلي مي توانند بردشمنان چيره شوند و برمشكلات خود فايق آيند . آية الله صابري ديگر سخنران اين همايش ، حج را تجليگاه وحدت عملي مسلمانان توصيف كرد و گفت : در اين كنگره عظيم الهي مسلمانان از هر رنگ ، نژاد ، زبان و قاره متحد الشكل و يك زبان گرد خانه معبود مي گردند و اين درس بزرگي براي مسلمانان است .

اين نماينده مجلس خبرگان رهبري با اشاره به سخنان امام راحل ، بزرگترين

353

آفت در ميان مسلمانان و علت دست درازي دشمنان بر سرزمينها و منابع كشورها
اسلامي را تفرقه ميان آنان دانست و گفت : همانگونه كه امام خميني ( قدس سره ) پيشتاز تلاش براي وحدت مسلمانان در عصر حاضر بود ، ايرانيان نيز بايد در اين راه بيش از ديگران تلاش كنند .

وي حج را بزرگترين نعمت الهي دانست و با اشاره به بركات حج گفت : پاداش حج واقعي بهشت است و حاجي بايد تلاش كند اين لطف الهي را تا پايان عمر خويش حفظ نمايد .

در ادامه اين همايش ماموستا سجادي امام جمعه شهر مريوان به جايگاه اهل بيت از ديدگاه علماي اهل سنت پرداخت و گفت : اهل بيت رسول الله جايگاه والايي نزد اهل سنت دارند و آنان براي حل مشكلات خود به ائمه اطهار متوسل مي شوند .

آقاي قورچاني مدرس دانشگاه و امام جمعه اهل سنت از استان گلستان نيز در اين همايش با تاكيد بر ضرورت تقويت وحدت ميان مسلمانان ، قرآن را احياگر جان انسانها دانست و همگان را به پيروي از قرآن براي رسيدن به كمال و سعادت دو جهان توصيه كرد .

سيد محمد يوسف حسيني نژاد امام جمعه شهر بستك استان هرمزگان نيز در سخناني با عنوان « مدينه فاضله و وحدت » ، به سيره نبي مكرم اسلام در ايجاد وحدت ميان مسلمانان پرداخت و گفت : سيره و رفتار خاتم پيامبران به ويژه در مدينه مويد تاكيد اسلام بر ضرورت وحدت و پرهيز از برتري جوييهاي مادي است و امروزه كه مسلمانان در معرض تهاجم استكبار جهاني هستند ضرورت تقويت وحدت مسلمانان بيش از هر زمان ديگر احساس مي شود .

در خلال برگزاري همايش اهل سنت ، قاريان قرآن فضاي همايش را به نور قرآن منور كردند و شاعران و ادبيان اهل سنت كشورمان نيز با سرودن اشعار و قطعات ادبي طراوتي خاص به آن بخشيدند .

354

مصاحبه با آية الله استادي جانشين نماينده ولي فقيه

براي آگاهي از فعاليت هاي بعثه مقام معظم رهبري در مقطع « مدينه بعد » مصاحبه اي با آية الله رضا استادي جانشين نماينده ولي فقيه در مقطع مزبور در مورخه 4/11/84 به عمل آورده ايم كه گزيده آن به اين شرح مي باشد .

سؤال : لطفاً فعاليت هاي بعثه رهبر معظم انقلاب را در اين مقطع تشريح فرموده و مسؤليت خود را در امر سرپرستي زائران ايراني تبيين فرماييد :

پاسخ : كاري كه بنده بايد در خدمت عزيزان اينجا انجام بدهم كاملا مشخص است ؛ يعني چيزي نيست كه قابل كم و زياد باشد مگر پيشامدي بشود . كارهايي كه به ما محول است يكي همين مجلسي است كه صبح ها در بعثه برقرار مي شود .

در طول حدود دو هفته اي كه ما در مدينه هستيم ـ سيزده چهارده جلسه صبح ها ـ هست . در اين جلسات سخنراني و مداحي برقرار است و اين سال هاي سال ادامه داشته و دارد ؛ و كاروان ها هم به جهات مختلف استقبال مي كنند .

در اين مجالس همه روزه جمعيت قابل ملاحظه اي مي آيند و از برنامه هاي مفيد ، سخنراني ها و مدّاحي بهره مي گيرند .

ما دو دعاي كميل و دو دعاي ندبه در مدينه بعد داريم كه يك دعاي كميل برقرار شده يكي هم انشاءالله برقرار خواهد شد .

البته ، سال هاي ديگر هم كه من اينجا مشرّف بودم مسؤولان عربستان به خاطر شرايط كشورشان يا از جهت ديگر معمولاً راجع به برگزاري دعاي كميل با مسؤلان بعثه هماهنگي هايي مي كنند و عملاً هم پيش از دعاي كميل مأموران مدينه شكلي به اطراف حرم مي دهند كه قدري ممكن است بعضي را نگران كند ؛ ولي بحمد الله تاكنون مشكلي پيش نيامده است .

ما بخشي هم براي ارزيابي كارها داريم ، بازرسي ها هم كه بوده است و با وجود ارزيابي ، ديگر خود به خود به ما كمتر مراجعه مي شود .

355

در طول اين دو هفته اي كه قرار است اينجا باشيم ، سه جلسه با همه مسؤولين داريم . جلسه نخست روزهاي اول حضور ما ، و جلسه دوم قبل از دعاي كميل اول تشكيل شد و جلسه سوم پيش از دعاي كميل دوم تشكيل مي شود و در آن مسئولين همه بخش ها جمع مي شوند و كارهايي را كه انجام دادند يا مي خواهند انجام بدهند ، گزارش مي دهند . اگر كم و كاست هايي به ذهن برسد يا پيشنهادهايي باشد ، گفته مي شود .

شخص بنده كه به عنوان نماينده آقاي ري شهري اينجا هستم ، تقريباً به كارهاي ديگر خيلي دخالت ندارم ؛ چون عرض كردم كار تقريباً مشخص و معلوم است . به قسمت استفتائات و قسمت وجوهات و قسمتي كه مربوط به روحانيون است ، گاهي رفت و آمد دارم و سر مي زنم . ولي در آن نوع كارهاي ديگر بعثه برنامه ريزي شده است و نيازي نيست كه بخواهند از اينجانب سؤال كنند . تنها چيزي كه مي ماند كاري كه مشخصاً مربوط به جناب آقاي ري شهري است و اگر بنا باشد بنده انجام دهم مراجعات مردمي و مراجعات زائران غير ايراني است و ديدارهايي كه مثلاً با بعضي از شخصيتها است كه همايش هاي بعثه يكي از زمينه هاي اين ديدارهاست . اين همايش ها عمدتاً در مدينه قبل و در مكه انجام مي شود . ما فقط در مدينه بعد همايش زائران ايراني اهل تسنن را داريم .

در مراجعات مردمي خودمان تعدادي از زائراين كه مشكل پيدا مي كنند چه اهل علم و چه غير اهل علم و فكر مي كنند مشكلشان را بايد با بنده در ميان بگذارند ، تا آنجايي كه مي توانستيم براي رفع مشكلشان قدمي كه لازم بوده برداشتيم ، پيشنهادهايي هم تعدادي از زائرين با ما دادند ، مثلاً راجع به بقيع خيلي سفارش مي كنند كه اگر بشود مسئولان ايراني با مسؤلان عربستان صحبت كنند ، بخصوص مسأله وقت زيارت بقيع از اين يك ساعت صبح و يك ساعت عصر كه مردم خيلي در فشار قرار مي گيرند ، توسعه پيدا كند و مثل سابق باشد . از اين طرف هم سفارش بشود كه زائران ايراني كارهايي كه آنها نمي پسندند انجام ندهند .

پيشنهاد ديگري كه بعضي از دانشگاهي ها به من دادند اين است كه اگر بعثه بتواند جزوه ها و نشرياتي راجع به معرفي شيعه ، پاسخ به بعضي از سؤالات و شبهات و بعضي

356

از روشنگريها در همه اتاقهاي هتل ها قرار دهد ، بسيار مفيد خواهد بود . اين كار هم كار بسيار سودمندي است و نسبت به خرج و هزينه اي كه مي شود احتمال دارد بازده خيلي بهتري داشته باشد .

سؤال : مشكلات فرا روي جنابعالي چه بوده و آيا زائران شكاياتي داشته اند ؟

پاسخ : گاهي برخي زائران فكر مي كنند مثلاً كم كاري شده است . مي دانيد در اينجا كار بعثه و سازمان حج در يك قسمتهايي با هم مشترك است ، اما بعضي از زائران ما خيال مي كنند كه تمام كارهاي مربوط به مكه و مدينه مربوط به بعثه است . خوب پيداست كه قسمتي مربوط به بعثه است و قسمتي هم مربوط به سازمان است و بخش مؤثر سازمان هم در اين مقطع زماني در خود بعثه مستقر است .

انتقادهايي هم كه مي شود به كارهاي اينها بر نمي گردد ، بلكه بيشتر به كارهاي عربستان برمي گردد . امسال بر خلاف بعضي سال هاي ديگر مثلاً از نظر مسكن حتي يك مورد هم براي شكايت به من مراجعه نشد . فقط يك مورد گزارش به من دادند كه در جايي توقع داشتند ساختمان به گونه اي مطلوب باشد اما جور ديگري درآمده است . پيداست سازمان از حيث مسكن با برنامه ريزي كار كرده است كه زائران واقعاً راضي باشند .

مسأله اي كه خيلي شكايت مي شد و در اختيار سازمان هم نيست ، انتقال از مكه به مدينه است . بعضي ماشين ها مناسب نبوده و راننده ها وضعشان خوب نبوده است . برخي راننده ها خواب آلوده بودند . اينها را هم به من گزارش دادند و هم به آقاي زرهاني و آقاي ري شهري گفتند . اينها هم نامه نگاري كرده اند ، ولي بالاخره زائران قدري ناراحتي كشيدند .

خدمت رئيس سازمان حج كه براي شركت در دعاي كميل اينجا مشرف بودند عرض كردم كه مسأله اين طوري است . گفتند كه مشكل انتقال تقريباً سال هاي قبل هم بوده و جهتش هم اين است كه آن سه چهار روزي كه ايام مناسك حج است ، راننده ها

357

خيلي در رفت و آمد هستند و شبانه روز كار مي كنند ؛ باز همان ها مي خواهند زائران را به مدينه منتقل كنند . در هر صورت امر آزار دهنده اي است زيرا ممكن است خداي نكرده يك وقت خطري پيش بيايد .

شكايت ديگر در مورد بار زائرين است كه تقريباً هر سال هست . برخي از زائران بيش از مقدار معمول بار برمي دارند و آن وقت هم هواپيمايي عربستان براي اضافه بار پول مي گيرد و هم مي گويد اگر بار زائد در هواپيما باشد امنيت هوايي ما در مخاطره است . پس بارها بايد جدا برود ، زودتر برود ، ديرتر برود ، مشكلات درست مي كند . الان هم از تهران كه گزارش مي دهند باز اين مشكلات هست ولي اين هم بيشتر به هواپيمايي عربستان باز برمي گردد و توقع اين است كه آنها قدري مسامحه كنند .

مشكلي كه در خصوص كارهاي روحانيون حتماً زياد زياد شنيده ايد كه تقريباً روحاني و غير روحاني و به خصوص افرادي كه يك قدري باسوادند و از آن رنج مي برند ، اختلاف فراوان در فتاوي است و اينكه رساله اي كه در اختيار بعضي روحانيون قرار مي گيرد ، فتواي ده نفر ، دوازده نفر ، سيزده نفر هست و در كاروان ها هم ممكن است كه از مراجع مختلف مقلد داشته باشند ؛ اين مشكلي است كه بايد به يقين در محافل علمي به گونه اي حل بشود . اگر يك وحدتي ايجاد شود خيلي خوب است ، البته معمولاً مي گويند نمي شود .

سؤال : جنابعالي با آقاي عَمْري ديدار داشته ايد ؟

پاسخ : بله من در اين سفر دو بار پيش آقاي عَمْري رفتم . يك بار قبل از شروع كار ، يك بار هم بعد از شروع . با تعداد زيادي از آقايان روحانيون خدمت ايشان رسيديم . مجلس خوبي بود آنجا از ايشان راجع به خصوصيات خودشان سؤال شد ، راجع به ايامي كه در نجف بودند و اين كه چه موقع آمدند . مجلس مفيدي بود اما رفت و آمد ما چه آن بار و چه اين بار حاكي از اين است كه مسئولان عربستان تقريباً امسال آن شدت هايي كه در سال هاي قبل ايجاد مي كردند ، ندارند . در جلساتي كه بنده بودم و مي شنيدم كه

358

حتي دوستان آقاي عَمْري مجبور مي شدند بگويند كه زائران ايراني آنجا نيايند ؛ ولي الان نه ، بحمد الله خيلي ارتباطشان بهتر شده است . از روزي كه بنده خدمت ايشان رسيدم تا يكي دو روز قبل هم كه دوباره رفتم ، هر روز در حسينيه ايشان تقريباً دويست نفر ، دويست و پنجاه نفر اطعام مي شوند و نوعاً هم ايراني هستند ؛ به علاوه اينكه مي خواهند در محضر ايشان باشند .

پيداست كه دولت عربستان يك قدري آسان گرفته و ما هم اميدواريم كه اين كار روز به روز بهتر بشود و جوري بشود كه اينها لا اقل براي انجام مراسم مذهبي شان ، براي عزاداري شان ، براي محرّمشان براي ماه رمضانشان ، در ايام حج و عمره كه ايراني ها و ساير شيعيان از كشورهاي ديگر مي آيند و مي خواهند به آنها سري بزنند ، در رفاه و راحتي باشند .

اين دو باري كه بنده خدمت ايشان رسيدم جمعيت انبوهي حضور داشتند . پيدا بود كه ايراني هاي فراواني آنجا هستند و نمازي برقرار مي شود ؛ حالا يا خود ايشان مي خواند يا ديگري ، كه نشان مي دهد ارتباط اينها با مسؤولين عربستان خوب شده و خيلي جاي خوشبختي است .

بقيع ؛ شوق مشتاقان و تداوم مشكلات زياد

قبرستان بقيع همچنان پذيراي اشك صدها هزار دلداده اهل بيت عصمت و طهارت است . هر روز بامدادان پس از اقامه نماز صبح و عصرها بقيع شاهد سرازير شدن سيل مشتاقان زيارت پاره هاي تن رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) به سوي خويش است .

مأموران سعودي هر از چند گاهي با تغيير روش انتظام ورود و خروج به بقيع باعث سرگرداني و بعضاً حسرت زائران به ويژه بانوان مي شوند . نويسنده اين سطور عصر دوشنبه 23 ذي حجه برابر سوم بهمن ماه كه قصد تشرف داشتم ، باكمال شگفتي شاهد نظم و آرامش در چهار مسير ورودي و خروجي بقيع بودم . يك مسير را براي رفت و مسير ديگر را براي بازگشت زائران مرد ، و دو مسير ديگر را به همين نحو براي بانوان

359

زائر اختصاص داده بودند . بنابر اين زائران بدون زحمت و فشار تردد مي كردند و زيارت مي نمودند .

اما بعد از ظهر چهار شنبه 25 ذي حجه ( پنجم بهمن ماه ) مأموارن بقيع تنها دو مسير را به سوي بقيع گشوده بودند و ازدحام شديد زائران باعث اختلاط دردآور مردان و زنان و فشرده شدن آنان شد . به واسطه سوء تدبير سعودي ها بيشترين ظلم به بانوان زائر رواداشته مي شود ، زيرا آنان به سبب آن كه در بقيع راه ندارند ، بالاجبار در دو طرف مسير ، و رو به پنجره هاي بقيع مي ايستند ؛ لذا هنگام عبور فشرده زائران مرد و بانوان در حال عبور ، به سختي تحت فشار قرار مي گيرند . شدت ازدحام در مقابل درب ورودي بقيع موجب گشت كه كنترل از دست مأموران خارج شود و چند زائر زن وارد بقيع شوند . به همين سبب از خروج زائران از درب اصلي جلوگيري كرده و آنان را از جانب غسالخانه خارج مي كردند . در اين ميان برخورد تند و دور از ادب مأموران مستقر در بقيع با بانوان زائر مقابل بقيع واقعاً ناراحت كننده مي نمود .

هرچند غير از زائران ايراني ، زائران شيعه و سني ديگر كشور ها نيز اشتياق زيارت بقيع دارند ، اما به سبب آن كه بيشترين نمود را ايرانيان دارند ، جا دارد مسؤلان ذي ربط از سويي در يك اقدام اساسي با مسؤلان سعودي طرح تنظيم ورود و خروج به سوي بقيع را تبيين و مشخص كنند ، و از سوي ديگر زائران را نسبت به حفظ شئون مذهب اهل بيت ( عليهم السلام ) و كشور اسلامي ايران ، و ضوابط كشور عربستان به گونه اي توجيه كنند كه هم مجال زيارت با معرفت فراهم شود ، و هم بهانه به دست بد خواهان داده نشود .

درگذشت سردار حاج علي محمد فرزين در مكه مكرمه

سردار حاج علي محمد فرزين از مسؤلان معاونت بازرسي بعثه رهبر معظم انقلاب و از خدمتگزاران صديق حج و زائران بيت الله الحرام روز 24 ذي حجه ( چهارم بهمن ماه ) در مكه مكرمه در گذشت . مرحوم فرزين صبح روز جمعه 20 ذي حجه دچار سكته مغزي شد و پس از پنج روز كه در حال اغما بود ، در حرم امن الهي و در جوار

360

كعبه معظمه جان به جان آفرين تسليم كرد .

به منظور بزرگداشت ياد و خاطره آن مرحوم و خدمات صادقانه وي در معاونت بازرسي ، مراسمي روز 25 ذي حجه ( پنجم بهمن ماه ) در سالن همايش هاي مقام معظم رهبري در مدينه منوره و با حضور آية الله استادي جانشين نماينده ولي فقيه در امور حج برگزار گرديد و سخنرانان از مقام والاي مرحوم فرزين تجليل كردند .