بخش 9

197

بازتاب اخبار حج و مراسم برائت در رسانه ها

مراسم حج و جريان برائت و چگونگي جلوگيري سعوديان از انجام آن و نيز انجام اين مراسم در سرزمين مني ، امسال ( 72 ) بازتاب بسيار گسترده اي داشت .

خبرگزاريهاي دنيا با مخابره خبرها ، گزارشها ، و تحليلهاي گونه گون ، جريان را دنبال كردند و گاهي پندارها و مواضع تبليغاتي ، استعماري خود را نيز ـ طبق معمول ـ در ضمن گزارش اعمال مي كردند . آنچه در اينجا خواهيم آورد گزيده اي است از بازتاب اخبار حج و برائت در رسانه ها . تهيه و تنظيم اين مجموعه را وامدارِ برادران عزيز خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران هستيم .

امام جمعه مكه مكرمه : « حج يك سفر سياسي و يا تفريحي نيست ! »

مدينه منوره ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ 24/2/1372

امام جمعه مكه مكرمه طي خطبه هاي امروز نماز جمعه مسجدالحرام گفت :

حج يك سفر سياسي و يا تفريحي نيست بلكه يك سفر عبادي است و بايد حجاج اين مناسك را به بهترين وجه ادا نمايند .

به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي ، امام جمعه مكه مكرمه كه خطبه هاي آن در بخش خبر تلويزيون مدينه منوره پخش شد ، طي سخناني از مسلمانان جهان خواست تا مسائل فلسطين ، كشمير ، سومالي و بوسني و هرزگوين و فيليپين را مورد اهتمام و توجه

198

كافي قرار دهند و مظلوميت آنان را فراموش نكنند .

وي از صاحبان ميهمانخانه ها و رستورانها و مغازه داران خواست كه انصاف را در زمينه معامله با زائران رعايت كرده و از گرانفروشي پرهيز كنند و وي در پايان از تمام كساني كه در طول موسم حج ، در خدمت حجاج بيت الله الحرام هستند ، تشكر و قدرداني كرد .

يك مقام رسمي سعودي ممانعت از تظاهرات برائت از مشركين را حق قانوني كشورش دانست

دوبي ـ خبرگزاري رويتر ـ 7/3/1372

بدنبال گزارش جمهوري اسلامي ايران مبني بر ممانعت نيروهاي امنيتي عربستان از تظاهرات حجاج ايراني ، يك مقام رسمي عربستان گفت : انجام مراسم مذهبي نبايد در جهت اهداف سياسي صورت گيرد .

مقام رسمي عربستان سعودي در پاسخ به چگونگي عقيده وي در قبال گزارشهاي رسانه هاي جمهوري اسلامي ايران در مورد ممانعت پليس ضد شورش عربستان از برگزاري اين تظاهرات ، اظهار داشت : زيارت يك عمل مذهبي است نه يك گردهمايي سياسي .

تلويزيون جمهوري اسلامي ايران اعلام كرد تصميم عربستان سعودي در ممانعت از برگزاري تظاهرات برائت از مشركين خلاف توافقات قبلي و حقوق طبيعي زائران ايراني مي باشد ، اما اين مقام عربستان سعودي در مصاحبه با رويتر گفت : وي از چنين توافقي بي اطلاع است .

اظهارات چند روحاني درباري سعودي در مورد مراسم برائت از مشركين

مكه مكرمه ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ 13/3/1372

شيخ عبدالعزيز بن باز رئيس كل ادارات تحقيقات علمي و افتاء و دعوت و ارشاد

199

عربستان سعودي در مورد مراسم برائت از مشركين گفت : انجام راهپيماييها و تظاهرات در موسم حج در مكه مكرمه يا جاي ديگر ، براي اعلام برائت از مشركين بدعتي است كه اساس و پايه اي ندارد و موجب فسادي بزرگ و شري عظيم خواهد شد .

وي افزود : بر هر كسي كه آن را انجام مي دهد واجب است آن را ترك كند و همچنين بر حكومت واجب است كه آن را منع كند ؛ زيرا اين مسأله بدعتي است كه پايه و اساسي در شرع ندارد و موجب فساد و شر و اذيت و آزار حجاج مي شود .

روزنامه سعودي عكاظ كه اين سخنان را نقل كرده است از قول بن باز افزود : اين اعمال ، جزئي از سيره پيامبر و اصحاب وي نمي باشد .

شيخ عبدالعزيز بن عبدالله آل شيخ ، عضو هيأت علماي بلند پايه و عضو كميته دائمي تبليغ و افتا و امام جماعت مسجد تركي در رياض در زمينه مراسم برائت از مشركين گفت : اعلام برائت و آنچه كه ايرانيان در اين زمينه انجام مي دهند بدعت و ضلالت است كه مسلمانان با آن بيگانه هستند .

شيخ صالح بن عبدالله بن حميد معاون رئيس كل امور مسجدالحرام و مسجد پيامبر و امام جماعت مسجد الحرام در مورد مراسم برائت از مشركين گفت : آنچه كه ايرانيها در زمينه برائت مي گويند ، مظاهر حزبي و سياسي دارد ! كه مسلمانان از آن پيروي نمي كنند .

وي افزود : حج ، مجالي براي سردادن شعارهاي حزبي يا گرايشهاي نژادپرستانه يا معاملات سياسي نيست .

وي ادعا كرد سردادن شعارها و انجام راهپيماييها از غير مسلمانان گرفته شده اسـت .

بازتاب خبر جلوگيري از مراسم برائت از مشركين در روزنامه الخليج

ابوظبي ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ 8/3/1372

جلوگيري از انجام مراسم برائت از مشركين توسط رژيم عربستان در شماره روز

200

شنبه روزنامه « الخليج » چاپ شارجه بازتاب گسترده اي داشت .

به نوشته الخليج ، گزارشات دريافتي از ايران حاكي است كه ايران و عربستان توافق كرده بودند تا زائران ايراني خانه خدا به جاي انجام مراسم راهپيمايي در مكه در يك گردهمايي شركت كنند .

به نوشته « الخليج » محمد جعفري سركنسول ايران در جده برخلاف اظهارات آقاي سرمدي سخنگوي وزارت خارجه ايران تأكيد كرد : ايران و عربستان توافق كردند تا زائران ايراني خانه خدا با تجمع در مقابل بعثه مقام معظم رهبري در مكه و نه انجام راهپيمايي ، مراسم برائت از مشركين را برگزار كنند .

انتقاد شديد زائران غير ايراني از دولت سعودي

مكه مكرمه ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ 6/3/1372

اقدام دولت عربستان سعودي در جلوگيري از برگزاري مراسم برائت از مشركين با انتقاد شديد زائران غير ايراني بيت الله الحرام روبرو شده است .

احمد سليمان از تركيه ممانعت دولت عربستان از برگزاري اين مراسم را يك اقدام نامعقول خواند و گفت : دولت عربستان با اين اقدام وجهه خود را نزد مسلمانان خراب كرد .

وي گفت : به رغم تبليغات وسيع مطبوعات عربستان مبني بر اهتمام دولت سعودي به مسائل مسلمين در موسم حج ، اكنون اين شبهه بوجود آمده است كه اين كشور پيش از آنكه به مصالح مسلمانان توجه كند حافظ منافع آمريكاست .

حسين ظاهرخان يك زائر پاكستاني نيز كه به سبب ممانعت پليس عربستان نتوانسته بود خود را به محل برگزاري مراسم برائت از مشركين برساند در انتقاد از دولت عربستان گفت : مقامات عربستان نتوانستند اعلام برائت مسلمانان از مشركين را تحمل كنند ، پس چگونه مي توان ادعاي آنان را در اهتمام به امور مسلمين باور كرد .

وي گفت : رفتار صبورانه و توأم با كرامت زائران ايراني آنان را بيش از هر زمان

201

ديگري نزد ساير مسلمانان عزيز كرده است .

صالح ابراهيم از فلسطين كه از عدم برگزاري مراسم برائت از مشركين عميقاً ابراز تأسف مي كرد گفت : ما تصور مي كرديم دولت عربستان واقعاً خواهان روابط حسنه با ايران است اما سعودي ها با اين اقدام خود نه تنها به ملت ايران بلكه به تمامي مسلمانان جهان دهن كجي كرده است .

وي گفت : رفتار اسلامي و انساني زائران ايراني در برخورد با مأموران پليس عربستان نشان داد كه مسؤولان بعثه ايران مايل نبودند جهان اسلام دچار التهاب جديدي شود .

نعيم احمد از مراكش اقدام دولت عربستان را اعمال نوعي حكومت نظامي در شهر مقدس مكه توصيف كرد و گفت : زائران ايراني صلابت خود را با رفتارشان نشان دادند و ثابت كردند كه منافع اسلام و مسلمين را بر هر چيزي مقدم مي دارند .

ارزيابي بي بي سي درباره علل جلوگيري عربستان از برگزاري مراسم برائت از مشركين

راديو بي بي سي ـ ساعت 45/20 ـ 7/3/1372

ايران به عربستان سعودي بر سر تصميم رياض به جلوگيري از تظاهرات زائران ايراني اعتراض كرده است . اعتراضي نه چندان تند و آتشين .

در مراسم حج ، امسال بيش از يكصد هزار ايراني شركت دارند . اين تظاهرات كه ايران آن را « برائت از مشركين » مي خواند همواره مايه اختلافاتي در روابط تهران ـ رياض بوده است . با اين حال همين تظاهرات طي دوسال گذشته بدون درگيري چشمگيري برگزار شد .

سولماز دبيري از بخش شرقي بي بي سي در ارزيابي علل اقدام اخير عربستان سعودي به خصوص با توجه به اينكه دكتر علي اكبر ولايتي وزير خارجه ايران به تازگي از رياض ديدار كرده است ، مي نويسد :

بعضي از ناظران ، سفر علي اكبر ولايتي به 6 كشور عرب حوزه خليج فارس را گام

202

مثتبي در بهبود مناسبات ايران با كشورهاي عرب همسايه توصيف كرده بودند .

آقاي ولايتي در جريان گفتگو با رهبران عربستان ملك فهد را دعوت كرده بود تا از ايران ديدن كند ، و گزراشها حاكي از آن بود كه ممكن است آقاي رفسنجاني رئيس جمهور ايران نيز در آينده نزديكي به زيارت مكه برود .

ترديدي نيست كه مناسبات بين دو كشور نسبت به سال 1987 ميلادي كه در آن وقايع خونيني روي داد ، بسيار بهبود يافته است . معلوم نيست كه چرا مقامات عربستان سعودي راهپيمايي ديروز را ممنوع كردند و اقدامات امنيتي غير معمولي را به كار گرفتند . مقامات ايراني در مكه اين اقدامات را وضعيتي فوق العاده و حكومت نظامي توصيف كردند .

ديروز وزارت خارجه ايران سفير عربستان در تهران را احضار كرد تا اعتراض دولت ايران به وي ابلاغ شود .

تا بحال دولت عربستان سعودي در اين باره بيانيه اي صادر نكرده است بنظر مي رسد كه آن دولت نيز مثل ايران خواهان بهبود جو سياسي و اوضاع امنيتي در منطقه هست و به همين دليل ، دولت آگاهانه سعي مي كند تشنجي بوجود نيايد .

بعضي از ناظران مي گويند كه بكارگيري اقدامات امنيتي شديد در مكه ممكن است ناشي از ترس مقامات عربستان سعودي از مخالفان داخلي بوده باشد كه طي هفته هاي اخير بطور غير معمولي فعال بوده اند .

خبر راديو اسرائيل درباره فعاليتهاي سياسي ـ فرهنگي حجاج ايراني

بخش فارسي راديو اسرائيل ـ ساعت 30/18 ـ 31/4/1372

با نزديك شدن موعد حج يك مقام دولتي ايران اعلام كرد كه فعاليت سياسي و فرهنگي هنگام اجراي مناسك ، بايد تحت نظر دايره استفتاء هيأت اعزامي از جانب آية الله خامنه اي صورت گيرد .

هنوز اعلام نشده است كه چه نوع فعاليت ها يا تظاهرات سياسي براي زائران

203

ايراني در حج امسال در نظر گرفته شده است .

دولت عربستان سعودي در هفته هاي اخير چند بار هشدار داد كه هرگونه تظاهرات يا فعاليت سياسي در مناسك حج به كلي ممنوع خواهد بود و متخلفين مجازات خواهند شد .

روزنامه كيهان چاپ تهران در شماره امشب خود از قول رئيس سازمان حج و زيارت استان اصفهان نوشت :

برنامه هاي سياسي و فرهنگي از طريق مديران كاروان ها به حجاج اعلام خواهد شد .

خبر راديو اسرائيل درباره برگزاري مراسم برائت از مشركين توسط حجاج ايراني

بخش فارسي ـ راديو اسرائيل ساعت 30/18 ـ 2/2/1372

در تهران اعلام شد كه علي رغم دستور اكيد عربستان سعودي ، امسال نيز در مناسك حج ، راهپيمايي موسوم به برائت از مشركين برگزار خواهد شد .

دولت عربستان اين راهپيمايي را يك اقدام سياسي مي داند و با برگزاري آن مخالف است .

با اين همه ، سال گذشته به حجاج ايراني اجازه داده شد روبروي دفتر نمايندگي ايران در مكه به سخنراني و شعار دادن بپردازند .

بازتاب اظهارات حجة الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني در راديو اسرائيل

راديو اسرائيل ـ ساعت 30/17 ـ 9/2/1372

خبرگزاريهاي خارجي سخنان ديروز حجة الاسلام هاشمي رفسنجاني را چنين تفسير كردند كه وي زائران ايراني را هنگام اقامت در عربستان به خودداري از آشوبگري فرا مي خواند .

خبرگزاري فرانسه اين بخش از سخنان رئيس جمهوري اسلامي ايران را نقل كرد

204

كه به زائران توصيه نمود از طرح مسائل تفرقه انگيز در مراسم حج خودداري كنند . وي افزود حجاج بايد بدانند كه طرح مسائل تفرقه انگيز و اختلاف سليقه ها اثري جز سست كردن مسلمانان بدنبال نخواهد داشت .

قرار است در مراسم حج تمتع امسال 115 هزار نفر زائر ايراني شركت كنند .

حجة الاسلام رفسنجاني كه در كنگره حج در كنار آرامگاه آية الله ( امام ) خميني ( ره ) سخن مي گفت افزود : ما با بحث و مناظره بين جريانهاي مختلف اسلامي مخالفتي نداريم ولي اگر بحث جنبه تعصب گرايانه به خود بگيرد زهرآگين خواهد شد .

وي گفت : ما نبايد خودمان ، خودمان را تضعيف كنيم .

آية الله خامنه اي رهبر روحاني حكومت اسلامي در ديدار روز گذشته با دست اندركاران برگزاري حج تأكيد كرده بود كه هدف مهم حج ارتباط و هم فكري مسلمانان براي حل مشكلات اسلامي مي باشد و افزوده بود حج ذخيره اي بزرگ براي دنياي اسلام است و استفاده صحيح از آن مي تواند منافع لازم و حياتي امت اسلام را تأمين كند .

آية الله خامنه اي همچنين اظهار داشت ما مي گوييم بين مسلمانان جهان و آحاد بشر بايد برادري باشد ما طرفدار برادري هستيم و با صلح مخالف نيستيم . با اين همه ، رهبر حكومت اسلامي ايران گفتگوهاي صلح اعراب و اسرائيل را كه هم اكنون در واشنگتن جريان دارد مذاكرات ظلم توصيف كرد و آن را مردود دانست .

بازتاب برگزاري مراسم برائت از مشركين در خبرگزاري يونايتد پرس

آتن ـ يونايتد پرس ـ 12/3/1372

خبرگزاري رسمي جمهوري اسلامي و راديو تهران گزارش دادند هزاران زائر ايراني برخلاف ممنوعيت اعلام شده از سوي دولت عربستان سعودي در بيرون مكه به راهپيمايي سياسي پرداختند و شعارهايي عليه آمريكا و اسرائيل دادند .

پليس سعودي پس از آغاز راهپيمايي وارد صحنه شد ولي برخوردي روي نداد . پليس سعودي هفته گذشته با ايجاد راه بندان از برگزاري تظاهرات و راهپيمايي زائران

205

ايراني در نزديكي يكي از حرمهاي مقدس در شهر مكه جلوگيري كرد .

بر اساس گزارش هاي خبرگزاري جمهوري اسلامي و راديو تهران كه در آتن دريافت شده ، زائران ايراني در مِني در صحرايي خارج از مكه و علي رغم اعلام ممنوعيت سعودي اين راهپيمايي را برگزار كردند و شعار مي دادند : « مسلمانان متحد شويد » ، « مرگ بر آمريكا » و « مرگ بر اسرائيل » .

بازتاب ممانعت عربستان از برگزاري مراسم برائت از مشركين در مكه مكرمه توسط خبرگزاريها

تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ 7/2/1372

آتن يونايتد پرس :

پليس عربستان سعودي روز گذشته ( پنجشنبه ) براي متوقف ساختن راهپيمايي تعداد زيادي از ايرانيان در خيابانهاي مكه در نزديكي كعبه ، به زور متوسل شد .

قرار بود اين تظاهرات كه توسط روحاني تندروي ايراني حجة الاسلام « محمدي ري شهري » سازمان يافته بود ، ساعت پنج عصر برگزار شود ، ليكن پليس مجهز به وسايل ضد شورش ساعتها پيش از آن در خيابانها حضور يافته و موانعي در طول مسيري كه قرار بود راهيپيمايي در آن برگزار شود ، ايجاد كرد .

ايران امسال تقريباً 117 هزار زائر براي انجام مناسك ساليانه حج كه هر مسلماني موظف است ( لااقل ) يكبار در طول عمر خود ( در صورت داشتن استطاعت ) انجام دهد ، به مكه اعزام كرده است ، برآوردي از تعداد زائريني كه قرار بود در اين تظاهرات شركت كنند ، در دست نيست .

به گزارش راديو تهران كه در آتن شنيده شد ، تنش ساعتها در مكه حكمفرما بود و هنگامي به اوج خود رسيد كه نيروهاي ويژه امنيتي عربستان مجهز به وسايل ضد شورش و اسلحه با ايرانياني كه قرار بود در تظاهرات شركت كنند ، روياروي شد .

حالت منع رفت و آمد در منطقه اي كه قرار بود حجاج در آن تظاهرات را برگزار

206

كنند حكمفرما شد و نيروهاي امنيتي همه مغازه هاي منطقه را بسته و مردم را وادار ساختند تا در خانه هاي خود باقي بمانند .

به گفته « ايرنا » هلي كوپترهاي پليس سعودي حامل مأموران امنيتي و مقامات سعودي با پرواز بر فراز منطقه مذكور ، بر چگونگي اعمال اين مقررات نظارت مي كردند .

مقامات امنيتي سعودي دستورات خود را از طريق بي سيم در تماس با فرماندهان نظامي به آنان ابلاغ مي كردند ، در حالي كه دوربينهاي تلويزيون مدار بسته كه در پشت بامها نصب شده بود ، تحولات بيروني را ثبت مي كردند .

عمليات پليس در حوالي عصر به وقت محلي ، هنگامي كه مانع از حركت زائران شد و با فرا رسيدن زمان شروع مراسم و رويارويي پليس با زائران ، تنش شدت يافت و پليس از حركت زائران در خيابانهاي اصلي جلوگيري به عمل آورد .

به گزارش « ايرنا » نيروهاي امنيتي سعودي انبوهي از زائران كشورهاي ديگر و اهالي مكه مكرمه كه براي مشاهده تحولات در خيابانهاي فرعي منتهي به محل برگزاري مراسم اجتماع كرده بودند را وادار به ترك اين محل كردند .

نيكوزيا ـ آسوشيتد پرس :

دولت عربستان روز پنجشنبه از اجتماع ضد غربي تدارك ديده شده توسط ايران در مكه ، در خلال مراسم زيارتي اسلامي ممانعت به عمل آورد .

خبرگزاري ايران گزارش داد اين اجتماع به نام « مجتمع برائت از مشركين » قرار بود با شركت 115 هزار زائر ايراني برگزار شود ، ولي گاردهاي امنيتي و پليس عربستان مانع از برگزاري اين اجتماع توسط آنان ( ايرانيها ) گرديدند .

تهران ـ خبرگزاري فرانسه :

« ايرنا » خبرگزاري جمهوري اسلامي شامگاه امروز ( جمعه ) تأكيد كرد نيروهاي

207

انتظامي سعودي با ايجاد وضعيتي اضطراري در مكه ، جوّي شبيه حكومت نظامي برقرار ساختند تا جلوي تظاهرات عظيم زائران ايراني را بگيرند .

رسانه هاي رسمي ايران قبلاً خبر از ممنوعيت اين تظاهرات سنتي با نام « برائت از مشركين » توسط مقامات عربستان ، داده بودند .

اين رسانه ها تأكيد كرده بودند كه اين تصميم با وعده هاي دولت سعودي مغايرت داشته است .

تلويزيون سعودي در شامگاه ، تصاويري از مكه رانشان مي داد كه در آن هزاران زائر سرگرم بجا آوردن مراسم بودند و مجري نيز اعلام نكرد برنامه زنده است يا از آرشيو بيرون كشيده اند .

از سوي ديگر « ايرنا » متن پيام رهبر را كه مي بايست در جريان تظاهرات خوانده مي شد ، قرائت كرد .

در اين متن رهبر اسلامي ايران بار ديگر از مسلمانان جهان خواسته است براي رويارويي با جبهه ضد اسلامي قدرتهاي امپرياليستي ، متحد شوند .

تهران ـ خبرگزاري فرانسه :

در پي ممنوعيت تظاهرات زائران ايراني در مكه توسط مقامات عربستان سعودي ، شب گذشته ( پنجشنبه شب ) ايران رسماً به اين كشور اعتراض كرد .

« ايرنا » خبرگزاري جمهوري اسلامي نوشت : در همين رابطه معاون وزارت خارجه ايران شب هنگام سفير عربستان در تهران را احضار و اعتراض ايران را در پي اين ممنوعيت به اطلاع وي رساند .

ديپلمات سعودي خاطرنشان ساخت اين اعتراض را به دولت متبوع خود ابلاغ خواهد كرد . رسانه هاي جمعي ايران قبلاً در رياض اعلام كرده بودند كه عربستان علي رغم وعده هايي كه داده بود ، جلوي تظاهرات سنتي برائت از مشركين را گرفته است .

خبرگزاري جمهوري اسلامي تأكيد كرده بود كه نيروهاي انتظامي سعودي در

208

مكه وضعي مشابه حكومت نظامي برقرار كرده تا جلوي اين تظاهرات را بگيرند .

در رياض مقامات سعودي هيچ واكنشي نسبت به اظهارات رسانه هاي ايران نشان نداده و رسانه هاي سعودي سكوت را در اين مورد پيش گرفته اند .

تهران ـ خبرگزاري آلمان :

در پي ممانعت عربستان از برگزاري يك راهپيمايي ضد غربي كه براي روز پنجشنبه و در جريان مراسم سالانه حج مسلمانان در مكه برنامه ريزي شده بود ، دولت ايران به آن كشور اعتراض كرد .

به گفته خبرگزاري رسمي ايران « ايرنا » ، علي محمد بشارتي قائم مقام وزارت خارجه با احضار سفير عربستان اعتراض شديد تهران به اين عمل را به اطلاع وي رساند .

به گفته « ايرنا » نيروهاي امنيتي و پليس سعودي مانع از برگزاري راهپيمايي معروف « برائت از مشركين » توسط زائرين ايراني شدند .

خبرگزاري فرانسه : تجمع حجاج ايراني در مكه بعد از ظهر جمعه انجام مي شود

جده ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ 7/3/1372

« محمد جعفر » سركنسول ايران در جده اظهار داشت مقامات عربستان سعودي به حجاج ايراني اجازه دادند در بعد از ظهر امروز ( جمعه ) در مكه تجمع كنند .

« محمد جعفر » خاطرنشان كرد تجمع در مقابل بعثه صورت خواهد گرفت .

خبرگزاري فرانسه : گردهمايي روز جمعه زائران شيعه ايراني در مكه برگزار نشد

جده ـ خبرگزاري فرانسه ـ 8/3/1372

به گزارش خبرنگار خبرگزاري فرانسه ، گردهمايي زائران شيعه ايراني در مكه واقع در غرب عربستان ، كه زمان برگزاري آن بعد از ظهر روز گذشته ( جمعه ) اعلام شده بود ، برگزار نشد .

209

خبرنگار مذكور تصريح كرد تعدادي از زائران ايراني كه تعداد آنان بر اساس آمار رسمي 116000 تن اعلام شده است ، بيهوده سعي كردند يك راهپيمايي در مقابل مقر هيأت حج ايران در مكه ترتيب دهند ، اما هيچ گردهمايي توسط آنان برگزار نشد .

محمد جعفر ، سركنسول سفارت ايران در جده ، پيش از اين اظهار داشت : عربستان در پي ممنوع كردن تظاهراتي كه براي پنجشنبه پيش بيني شده بود ، اجازه برگزاري يك گردهمايي در بعداز ظهر روز جمعه در مكه را براي زائران ايراني صادر كرد .

به گفته مقام مذكور موافقت عربستان « فقط در مورد برگزاري يك گردهمايي » بوده است و برگزاري يك راهپيمايي در آن پيش بيني نشده بود .

بررسي خبرگزاري فرانسه درباره دورنماي عادي شدن روابط تهران و رياض

منامه ـ خبرگزاري فرانسه ـ 13/3/1372

روند عادي شدن روابط ميان عربستان سعودي و ايران كه با سفر اخير وزير امور خارجه اين كشور به رياض آغاز شده بود ، روز چهارشنبه اين هفته بر اثر تجديد يك مشاجره ديرين بر سر برگزاري « تظاهرات برائت از مشركين » در مراسم حج در بوته آزمايش سختي قرار گرفت .

برگزاري اين تظاهرات روز پنجشنبه گذشته از سوي مقامات سعودي ممنوع اعلام شد ؛ زيرا آنان معتقد بودند اين مراسم جنبه سياسي به خود مي گيرد بويژه اين كه مورد نظر چند تن از علماي سعودي بويژه شيخ عبدالعزيز بن باز بالاترين مقام مذهبي در عربستان سعودي و نيز اعضاي مجمع علما بالاترين مرجع مذهبي در اين كشور ، با استناد به آيه هاي قرآن توضيح دادند ، تظاهرات مورد نظر ايران يك « بدعت بيگانه از اسلام » است .

آنان معتقدند مراسم حج بايد در امنيت و آرامش و به دور از غرضهاي سياسي

210

برگزار شود .

قابل ذكر است كه خبرگزاري رويتر از نيكوزيا نيز ضمن پخش خبر مشابهي به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي نوشت : ايران مي گويد ، پليس ضد شورش عربستان سعودي كه از حمايت زره پوشهاي نظامي برخوردار بود ، پنجشنبه محل استقرار هيأت ايراني در مكه را محاصره كرده است .

گزارش خبرگزاري فرانسه درباره برگزاري مراسم برائت از مشركين در مني

تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ 12/4/1372

خبرگزاري ايران ( ايرنا ) روز چهارشنبه اعلام كرد كه زائران ايراني سه شنبه شب بالاخره موفق شدند تظاهرات ضد آمريكايي و ضد اسرائيلي را در مكه برگزار كنند و اين تظاهرات مقامات سعودي را غافلگير كرد . رياض روز پنجشنبه از برپايي اين تظاهرات ممانعت بعمل آورده بود .

« ايرنا » تأكيد كرد « دهها هزار زائر » ايراني كه براي برپايي اجتماعي به منظور بزرگداشت چهارمين سالگرد ارتحال امام خميني (ره) در مِني واقع در نزديكي مكه مجوز گرفته بودند ، در آخرين لحظات تصميم گرفتند اين اجتماع را به تظاهرات « برائت از مشركين » تبديل كنند .

تظاهر كنندگان در اين تظاهرات « نفرت خود را از دشمنان اسلام به رهبري آمريكا ؛ « شيطان بزرگ » فرياد زدند .

« ايرنا » با اعلام اين مطلب كه مقامات سعودي غافلگير شده بودند و اين امكان را نداشتند كه به موقع واكنشي نشان دهند ، تصريح كرد : به محض انتشار خبر برپايي تظاهرات ، تعداد قابل توجهي از نيروهاي ضد شورش سعودي در اطراف محل اجتماع ايرانيان در مِني مستقر شدند .

آسوشيتدپرس نيز گزارشي به نقل از « ايرنا » در مورد برگزاري مراسم « برائت از مشركين » در مِني مخابره كرده است .

211

بازتاب بيانيه وزارت امور خارجه ايران در فرانس پرس

تهران ـ خبرگزاري فرانسه ـ 8/3/1372

وزارت امور خارجه ايران امروز ( شنبه ) رسماً امتناع عربستان از صدور اجازه برگزاري تظاهرات بزرگ زائران ايراني در مكه ـ كه قرار بود روز پنجشنبه برگزار شود ـ را محكوم كرد . وزارت امور خارجه ايران طي بيانيه اي كه در تهران انتشار يافت و مطبوعات ايران نيز آن را به چاپ رساندند ، اظهار داشت كه « دولت عربستان زير فشار آمريكا تظاهرات زائران ايراني را ممنوع كرد » .

در اين بيانيه آمده است : « ايران امتناع مقامات عربستان در اين مورد را محكوم مي كند و متأسف است كه زائران امسال نتوانستند در نزديكي خانه خدا ، نسل كشي مسلمانان بوسني و هرزگوين توسط استكبار جهاني و جنايات صهيونيستها عليه فلسطينيها را تقبيح كنند » .

رسانه هاي گروهي رسمي ايران روز پنجشنبه اعلام كردند : رياض برخلاف وعده هاي خود برگزاري تظاهرات « برائت از مشركين » را كه هرسال توسط زائران ايراني انجام مي شد ، ممنوع اعلام كرد . قرار بود اين گردهمايي در مقابل مقر حجاج ايراني كه به فاصله كمي از كعبه قرار دارد ، انجام شود .

مقامات عربستان هنوز نسبت به اخبار مربوط به ممنوعيت تظاهرات مذكور واكنشي نشان نداده اند .

روحانيت و همچنين رسانه هاي گروهي ايران امتناع عربستان از صدور اجازه برگزاري تظاهرات « برائت از مشركين » توسط زائران ايراني را تقبيح كردند .

عربستان با « اقدام خلاف اسلام ! » در مكه مخالفت مي كند

رياض ـ خبرگزاري فرانسه ـ 8/3/1372

212

عربستان امروز ( شنبه ) در يك هشدار جديد خطاب به ايران ، تصديق كرد كه مانع آن شده است كه زائران ايراني روز پنجشنبه تظاهراتي در مكه انجام دهند و مجدداً اظهار داشت اين كشور اكيداً با هر عمل خلاف اسلام ( ! ) در اماكن مقدسه مسلمانان مخالف است .

به گزارش خبرگزاري رسمي عربستان ( سپا ) يك سخنگوي رسمي اين كشور گفت :

« عربستان هرگز در اين مورد از خود تحمل و بردباري نشان نخواهد داد و به هيچكس اجازه نخواهد داد مرتكب اعمال خلاف اسلام يا اعمالي كه به امنيت كشور صدمه مي زند ، بشود » .

اين نخستين واكنش عربستان نسبت به اظهارات تهران در مورد ممنوع اعلام شدن تظاهرات ايرانيان در مكه توسط مقامات عربستان است .

سخنگوي مذكور افزود : « دولت به شدت با هرگونه گردهمايي يا تظاهرات يا شعار دادن بويژه در ايام حج در مكه ، كه صدها هزار مسلمان سرگرم انجام وظايف مذهبي خود هستند ، مخالف است » .

رسانه هاي گروهي ايران گزارش دادند : رياض « بر خلاف وعده هاي خود » تظاهرات زائران ايراني را كه قرار بود روز پنجشنبه در مكه انجام شود ، ممنوع كرد و تهران نيز رسماً به رياض اعتراض نمود .

رويتر : ايران براي حج سال آينده تظاهرات سياسي در نظر گرفته است

نيكوزيا ـ خبرگزاري رويتر ـ 18/2/1372

ايران كه در طول مراسم حج ساليانه در مكه ، با عربستان سعودي بر سر برگزاري راهپيماييهاي ضد آمريكايي آشكارا اختلاف پيدا كرد ، روز جمعه گفت كه تظاهرات سياسي مشابهي را براي حج سال آينده در نظر گرفته است .

راديو تهران از آية الله علي خامنه اي رهبر ايران نقل كرد : حج بدون مسائل

213

وحدت مسلمانان و بسيج كردن دنياي اسلام و افكار عمومي آن عليه كفر و استكبار جهاني حج كاملي نيست .

ايران با 115 هزار زائر يكي از بزرگترين گروهها را در مراسم حج كه به گفته مقامات سعودي يك آداب صرفاً معنوي و به دور از مسائل سياسي است ، در ميان كشورهاي خارجي تشكيل مي داد .

پليس سعودي در تاريخ 27 مه محل استقرار حجاج ايراني را در مكه تحت محاصره قرارداد و مانع از برگزاري يك راهپيمايي طرح ريزي شده گرديد .

ايرانيان در حالي كه فريادهاي « مرگ بر آمريكا » سر داده بودند ، در محوطه چادر خود در مني واقع در خارج از شهر مكه پس از خاتمه آداب اصلي حج دست به راهپيمايي زدند .

گزارش رويتر از مراسم حج

دوبي ـ خبرگزاري رويتر ـ 10/3/1372

حدود دو ميليون مسلمان روز يكشنبه در اوج مراسم سالانه حج در كوه عرفات اجتماع كردند ، در حالي كه اغلب از جنگ لفظي بين ايران و خدام سعودي ، مقدس ترين اماكن اسلامي بي اطلاع بودند .

زائران گفتند كه اكثريت وسيعي از آنها ظاهراً هيچ چيز از جنگ لفظي كه پس از ممانعت عربستان سعودي محافظه كار از برگزاري اجتماع ضد غربي زائران ايراني در روز پنجشنبه شروع شد ، نمي دانند .

زائران گفتند : نيروهاي امنيتي سعودي روز پنجشنبه در عملياتي كه به قدري دقيق اجرا شد كه كمتر كسي در مكه متوجه گشت ستاد حج ايران در حومه مكه را محاصره كردند تا از اين اجتماع جلوگيري كنند .

اين موجب انتقاد شديد حكام شيعه ايران شد كه از زمان درگيريهاي خونين سال 1987 زائران ايراني و نيروهاي امنيتي سعودي كه بيش از 400 كشته در مركز مكه در

214

جاي گذارد ، بي سابقه بوده است .

علي رغم اين برخوردهاي لفظي ، 120 هزار زائر ايراني آرام مانده اند ، اما راديو تهران گفت : دانشجويان دانشگاه تهران روز پنجشنبه با برگزاري تظاهراتي در محوطه دانشگاه ، اين ممنوعيت سعودي را محكوم كردند و در بيانيه اي گفتند كه اين اقدام عربستان منجر به هيچ چيز مگر تشتت و اختلاف ميان مسلمانان نخواهد شد .

گزارش رويتر از رفع محاصره بعثه مقام معظم رهبري در مكه مكرمه

نيكوزيا ـ خبرگزاري رويتر ـ 15/3/1372

ايران روز جمعه اعلام كرد پليس ضد شورش سعودي خودروهاي زرهي را كه در اطراف مقر نمايندگي ايران در مكه مستقر كرده بود ، نيمه شب پنجشنبه عقب رانده است ، اما اين منطقه كماكان تحت نظر قرار دارد .

ايران مي گويد كه محاصره ساختمان مقر نمايندگي بيش از اين در روز پنجشنبه و هنگامي كه سعوديها احتمال يك تظاهرات را مي دادند ، آغاز شده بود .

« ايرنا » خبرگزاري رسمي ايران گفت كه محاصره اكنون پايان يافته ، اما پليس سعودي همچنان با استفاده از دو دوربين تلويزيون مدار بسته منطقه را زير نظر دارد .

بازتاب نامه جوابيه رهبر معظم انقلاب اسلامي به حجة الاسلام ري شهري در رويتر

نيكوزيا ـ خبرگزاري رويتر ـ 8/3/1372

آية الله علي خامنه اي رهبر روحاني جمهوري اسلامي ايران امروز ( شنبه ) در نامه اي عربستان سعودي را به دليل جلوگيري از برگزاري يك گردهمايي سياسي در جريان مراسم حج به شدت مورد حمله قرار داد و گفت : مسلمانان حق دارند عقايد خود را ابراز كنند .

خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از نامه آية الله خامنه اي خطاب به محمد محمدي ري شهري نماينده وي در مكه گفت : اين اقدام شديد غير مسؤولانه و فاقد منطق

215

دولت عربستان مايه شگفت و اسفناك است .

ايران گفت : پليس ضد شورش سعودي روز پنجشنبه با پشتيباني خودروهاي زرهي و هلي كوپتر براي ممانعت از برگزاري تظاهرات برائت از مشركين به وسيله حجاج ايراني به واقع وضعيت محاصره را در اطراف مقر حج ايران در مكه پديد آورد .

عربستان سعودي غالباً بر ضد هرج و مرج سياسي در مدت برگزاري مراسم حج كه روز شنبه با گردهمايي بيش از دو ميليون مسلمان از سراسر جهان در كوه عرفات به اوج خود رسيد هشدار داده است .

آية الله خامنه اي گفت : دولت سعودي حق ممنوع ساختن اين مراسم را كه نشان مشخص آن شعارهاي ضد آمريكايي و ضد اسرائيلي است ، ندارد .

گزارش راديو آمريكا از پايان يافتن مراسم حج

بخش فارسي راديو آمريكا ـ ساعت 30/21 ـ 11/3/1372

مراسم حج و زيارت زائران از مقدس ترين اماكن اسلامي در اواخر هفته به پايان رسيد و هم اكنون زائران مسلمان در جشنهاي 3 روزه بزرگداشت عيد قربان شركت دارند .

در سالهاي گذشته مراسم حج به سبب درگيريهاي خشونت بار نيروهاي انتظامي عربستان سعودي ، با تظاهرات ضد آمريكايي زائران ايراني مختل مي شد . تهران امسال نيز خواستار برپايي چنين تظاهراتي بود و دولت عربستان سعودي را به سبب عدم صدور اجازه برپايي تظاهرات به شدت تقبيح كرد .

عربستان سعودي مي گويد : ايران چنين حقي ندارد و رياض برپايي هرگونه تظاهرات سياسي در دوران حج را ممنوع اعلام كرده است . ايران در پي مراسم حج سال 1987 كه در آن راهپيمايي هاي ضد غرب در مكه منجر به شورشي شد كه در آن بيش از 400 زائر كه اكثراً ايراني بودند در زد و خورد با نيروهاي امنيتي سعودي كشته شدند ، شركت در مراسم حج را به مدت 3 سال تحريم كرد . شركت كنندگان در مناسك حج در

216

سالهاي اخير شاهد حوادث رقت انگيزي بوده اند . سه سال قبل به سبب فروريزي راه خروجي تونل در نزديكي حرم به علت وحشت زائران در حدود 1500 تن به قتل رسيدند . سال بعد به سبب سقوط هواپيماي حامل زائران نيجريه اي كه اندكي پس از برخاستن از فرودگاه جده روي داد بيش از 260 نفر جان خود را از دست دادند .

مراسم امسال بدون حادثه عمده اي برگزار شد ، امسال مباحث مورد نظر مسلمانان عمدتاً پيرامون مسائل مسلمانان در بوسني و در سرزمينهاي اشغالي اسرائيل دور مي زد .

گزارش خبرگزاري ايتاليا از تفسير صداي جمهوري اسلامي ايران در مورد برائت از مشركين

رم ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ 12/3/1372

خبرگزاري ايتاليا روز چهارشنبه طي گزارشي ، تفسير صداي جمهوري اسلامي ايران درباره تظاهرات مكه را منعكس كرد .

به گزارش خبرگزاري ايتاليا ( انسا ) تفسير صداي جمهوري اسلامي ايران در اين مورد خشن ترين واكنش ايران عليه رياض در پي از سرگيري روابط دو كشور تا كنون بوده است .

« انسا » با نقل اين مطلب از تفسير ياد شده ، مبني بر اين كه پادشاه عربستان دست نشانده استعمار است ، مي افزايد : تظاهرات پيروان [ امام ] خميني (ره) در مراسم حج در واقع تظاهرات اصول گراياني است كه شعارهاي خود را عملاً عليه اسرائيل و آمريكا متمركز كرده بودند .

بر پايه اين گزارش ، سني ها و در رأس آنها رياض هميشه با اين تظاهرات مخالفت مي كنند .

گزارش راديو هلند از اوضاع شهر مكه

راديو هلند ـ ساعت 20 ـ 7/2/1372

گزارشهاي رسيده از مكه حاكيست اماكن مقدس اين شهر ديشب وضعيت

217

متشنجي داشت كه تا حدود زيادي شبيه به حكومت نظامي بود . تعداد زيادي از افراد پليس عربستان اقدام به ايجاد موانع و استفاده از تانك و سلاحهاي واكنش سريع نمودند تا از برگزاري تظاهرات توسط حجاج ايراني جلوگيري كنند .

نيروهاي امنيتي بازرگانان را وادار كردند مغازه ها را تعطيل كنند و ساكنين خانه ها را نيز وادار به ماندن در خانه هايشان نمودند . در اين حال چند هلي كوپتر براي نظارت بر عمل متفرق كردن تظاهركنندگان ايراني در فضاي مكه به پرواز درآمدند .

دولت عربستان سعودي در رابطه با اين رويدادها اظهار نظر رسمي ننموده است ، اما مقامات اين كشور تنها به اين نكته اشاره كردند كه دولت عربستان به حجاج ايراني اجازه برگزاري تظاهرات ندادند ؛ زيرا به نظر آنها اين تظاهرات با مناسك حج به عنوان يك فريضه مذهبي ، منافات دارد .

قابل ذكر است تعداد ايرانياني كه امسال مناسك حج را انجام مي دهند حدود 120 هزار نفر بالغ گرديده است و به موجب سنت هاي قديمي شيعيان ايران ، حجاج ايراني براي رسوايي كافران علاقمند به انجام اين تظاهرات هستند .

برگزاري اين تظاهرات توسط حجاج ايراني اين فرصت را مي دهد تا مواضع سياسي خود را از جمله ستايش از جمهوري اسلامي ايران و سردادن شعارهايي عليه آمريكا و ديگر رژيمهاي اسلامي طرفدار آن ابراز دارند . از اين رو اين تظاهرات در پايان منجر به آشوبگري دسته جمعي مي شود كه مستلزم دخالت نيروهاي امنيتي براي متوقف كردن آن با توسل به زور مي گردد .

در سال 1987 رويدادهاي مشابهي صورت گرفت كه منجر به بروز حوادث خونين شد و باعث قطع روابط ديپلماتيك بين عربستان سعودي و ايران گرديد .

ايرانيان پس از آن تاريخ به مدت سه سال پي درپي نتوانستند مناسك حج را انجام دهند . پس از اينكه روابط ديپلماتيك ميان دو كشور از سر گرفته شد مقامات سعودي طي دو سال گذشته به حجاج ايراني اجازه دادند تظاهرات سنتي خود را مشروط بر اينكه محل آن توسط مقامات امنيتي تعيين و زير نظر آنها باشد انجام دهند .

218

ناظران بيم آن دارند كه رويدادهاي ناشي از بحران فعلي تلاشهاي آشتي و نزديكي اخير دكتر ولايتي وزير امور خارجه ايران را با شكست مواجه سازد .

ولايتي ديروز سفر خود به كشورهاي خليج ( فارس ) را پايان داد و اعلام كرد ايران مايل است دوران تازه اي از روابط با اين كشور را آغاز كند .

اكنون اين سؤال مطرح مي باشد كه آيا رويدادهاي مكه باعث خواهد شد اين دوران آلوده شود ؟

219

فصل چهارم :

ديدارها

221

همراه با اميرالحـاج

پس از استقرار نماينده وليّ فقيه و سرپرست حجاج ايراني در عربستان ، در برخي از روزها و نيز در مناسبتهاي مختلف جمع هايي از زائران در محل بعثه مقام معظم رهبري با ايشان ديدار مي كنند ( امسال اين ديدارها در مدينه در فندق الدخيل و در مكه در ساختمان جُفالي انجام مي شد ) .

در اين ديدارها غالباً افزون بر سخنراني ايشان و ارائه رهنمودها در جهت هر چه بهتر برگزار شدن مراسم حج و بهره گيري شايسته از معنويت اين ديار قدس ، عالمان بزرگواري نيز با سخنراني زائران را به وظايف اسلامي ، معنوي و انقلابي آشنا مي سازند . گزارشهاي كوتاهي از اين ديدارها را در اينجا مي آوريم :

* * *

مراسم استقبال ( 20/2/72 )

درست يك هفته پس از آغاز اولين پرواز زائران خانه خدا ، حضرت حجة الاسلام والمسلمين ري شهري ، نماينده مقام معظم رهبري و سرپرست حجاج ايــراني همـراه بـا تنـي چـند از شخصيتهـاي ديني و سياسي كشورمان وارد شهر رسول الله ـ ص ـ ؛ مدينه منوره شدند . در جريان ورود ايشان به فرودگاه مدينه منوره ، تعدادي از مسؤولان بعثه به همراه گروهي از مهمانان ، در فرودگاه از ايشان استقبال

222

كردند . از طرف ديگر ، تعداد زيادي از كاروانهاي حجاج از حدود ساعت 9 بامداد در كنار ساختمان بعثه براي استقبال ازايشان اجتماع كرده بودند . اما متأسفانه به دليل سختگيري مسؤولان عربستان در جريان ورود ايشان ، حضور نماينده مقام معظم رهبري در ميان مردم با تأخير ، در ساعت 30/11 صورت گرفت ؛ اين سختگيري براي بازرسي اثاثيه ايشان و همراهان بود ، زماني كه علي رغم موافقت با عدم بازرسي مجدداً تصميم به بازرسي گرفتند ، ايشان تهديد كردند كه در اين صورت به ايران باز خواهند گشت ؛ و آنها از بازرسي خودداري كردند .

زائران علي رغم تحمل نزديك به دو ساعت هواي گرم ، با شور و شعف و شعارهايي نظير « صل علي محمد ، يار امام خوش آمد » از ايشان استقبال كردند . در مراسم كوتاهي كه در فاصله ساعت 35/11 تا ساعت 12 برقرار بود ، پس از تلاوت آياتي از كلام الله مجيد ، حجة الاسلام والمسلمين ري شهري براي حاضران سخنراني كردند .

ايشان در بخشي از سخنان خود فرمودند : شما زائران در سرزمين وحي ، سرزمين پيامبر خدا ، سرزمين تاريخ اسلام ، محل شهادتها ، جنگها ، مقاومتها ، پيروزيها و سرزميني كه بر اساس روايات متواتر ، بقية الله اعظم روحي له الفدا از اينجا قيام خود را آغاز خواهد كرد ، گردآمده ايد ، سپس حجاج را به رعايت تقوا و پرهيزكاري دعوت كرده و گفتند :

شما زائران در برابر رسول خداـ ص ـ و ائمه هدي ـ عليهم السلام ـ هستيد و آنها ناظر اعمال شما هستند ، مواظب و مراقب باشيد كه روح مطهر رسول الله ـ ص ـ از ما نرنجد .

نماينده مقام معظم رهبري خطاب به زائران خانه خدا گفتند :

تكليف بزرگي بر گردن شماست ، نبايد كاري كنيد كه حرمت زائر ايراني زير سؤال برود . ما بايد عزت اسلام را محفوظ و جمهوري اسلامي را سربلند نگهداريم و تك تك ما در نمازهاي جماعتي كه برادران اهل سنت بر پا مي دارند . حضور پيدا كنيم و تمام اعمال ما بر اساس وحدت و اخوّت باشد و بايد بدانيم كارهايي كه سبب تفرقه باشد

223

حرام است .

ايشان با توصيه زائران ايراني به رعايت نظم و انضباط و نزاكت ، اظهار اميدواري كردند كه سفر حجاج خانه خدا ، مبارك و از نظر خودسازي و تكامل معنوي پربار باشد .

( تصوير شماره 9 )

* * *

بازديد از ستاد حج مدينه

حجة الاسلام والمسلمين محمّدي ري شهري نماينده ولي فقيه و سرپرست حجاج ايراني در سوّمين روز ورود به مدينه منوّره بخشهاي مختلف ستاد حج را مورد بازديد قرار داد .

در جريان اين بازديد مسؤولان هر بخش در ستاد حج مدينه منوّره گزارشي از فعاليت هاي انجام شده را در جهت تأمين رفاه و آسايش زائران بيت الله الحرام ارائه كردند سپس نماينده ولي فقيه به هنگام بازديد از ستاد حج رهنمودهايي را به مسؤولان اين ستاد ارائه فرمودند ، و پس از بازديد در گفتگويي كوتاه ضمن ابراز رضايت از اقدامات ستاد اظهار داشتند :

كارهاي ستاد حج امسال نسبت به سال گذشته خيلي بهتر شده است ؛ بخصوص در زمينه تهيه مسكن زائران بيت الله الحرام در مدينه منوّره امسال خيلي بهتر از سال گذشته تلاش شده است . بطوري كه در رابطه با مسكن و تداركات ، ما امسال هيچگونه مشكلي نداريم .

در جريان اين بازديد رئيس سازمان حج و زيارت و سفير جمهوري اسلامي ايران در عربستان نيز حضور داشتند .

نماينده ولي فقيه با حضور در جمع كاركنان هيأت پزشكي حج جمهوري اسلامي ايران در بيمارستان مجهز ايرانيان ، از نزديك كيفيت اجراي امور در اين مركز را مورد رسيدگي قرارداد . در اين بازديد كه بيش از سه ساعت بطول انجاميد حجة الاسلام

224

والمسلمين ري شهري موفّقيت آنان را در ارائه هر چه بيشتر و بهتر فعاليت هاي خدمات رساني به حجاج بيت الله الحرام آرزو كرد ، و حسن عمل و برخورد مناسب اعضاي هيأت پزشكي با بيماران ؛ بويژه بيماران خارجي را قابل تقدير خواند . ( تصوير شماره 10 )

* * *

ديدار هيأت پزشكي

نمايندگان هيأت پزشكي به سرپرستي آقاي دكتر صدر در روز سه شنبه 21/2/72 به حضور نماينده محترم ولي فقيه و سرپرست حجاج ايراني رسيدند . ابتدا دكتر صدر ضمن خير مقدم گزارش مبسوطي را به استحضار رساندند . ايشان در بخشي از گزارش خود اظهار داشتند : امسال 146 پزشك در قالب تخصص قلب ، داخلي ، جراحي ( عمومي ، استخوان ، گوش ، حلق ، بيني و . . . ) در اين هيأت خدمت مي كنند كه حدود 60 نفر آنها در مدينه مستقر هستند و تاكنون حدود 900 مراجعه كننده داشته اند كه 148 نفر آنها در بيمارستان بستري شده اند ، و الحمدلله تعداد مراجعات در مقايسه با زمان مشابه سال گذشته بسيار كمتر است . ايشان در ادامه سخنانشان خاطرنشان كردند كه : زايمان تا حال حاضر نداشته ايم ، همچنين فوتي وجود نداشته است . 56 عمل جراحي انجام شده كه در يك مورد ، شخصي با سرطان پيشرفته عمل جراحي شده است . آقاي صدر با پاسخ به اين سئوال كه اين شخص چطور اجازه ورود پيدا كرده اظهار داشتند : با انجام يكسري معاينات معلوم شد با زدن مُهر يكي از خويشاوندان اين كار انجام شده است .

سپس حجة الاسلام والمسلمين ري شهري نماينده محترم ولي فقيه و سرپرست حجاج ايراني از زحمات پزشكان متعهد بخصوص آقاي دكتر صدر كه سه سال متوالي توفيق حضور داشته و در كار خود موفّق بوده تشكر كردند و براي سلامتي و موفقيت اين گروه دعا كردند . ( تصوير شماره 11 )

* * *