بخش 2

مشروح سخنان مقام معظم رهبري

خلوص ماية رضايت نبوي
بسم‏الله ‏الرّحمن‏الرّحيم؛‏ از خداوند متعال صميمانه مسألت مي‌كنيم كه همت و تلاش شما را مشمول بركات خود قرار دهد و اين تلاش كه ان‏شاءالله با نيت خالص و قربة الي الله انجام مي‌گيرد، به همان نتايجي منتهي بشود كه در دل شما و آرزوي شما وجود دارد؛ يعني تحقق يك حج اسلامي حقيقي مرضي روح مطهر حضرت خاتم‏الانبياء6.

فرصت عظيم حج
فريضة حج يك فرصت است كه خداي متعال در اختيار ما قرار داده است.
هم يك فرصت براي شخص مسلمان است، هم يك فرصت براي امت بزرگ اسلامي است، هم امروز يك فرصت براي نظام جمهوري اسلامي است كه پرچم حاكميت اسلام و شريعت اسلامي را برافراشته است. بايد همه از اين فرصت استفاده كنيم.

 

50

حج، دريچه­اي به معنويت و رياضتي اختياري
براي فردِ انسان، فرصت حج، فرصت ورود يك انسان در فضاي بيكرانة معنويت است؛ از لابه‏لاي زندگي معمولي خودمان با همة آلودگي‏هايش، با همة اشكالاتش، خودمان را بيرون مي‌كشيم و به فضاي صفا و معنويت و تقرب الي‌الله و رياضت اختياري مي‌رويم. از اولي كه وارد اين مراسم مي‌شويد، چيزهايي را كه در زندگي متعارف معمولي مباح است، بر خودتان حرام مي‌كنيد؛ احرام. احرام، حرام كردن چيزهايي است بر خود كه در زندگي متعارفِ معمولي رايج و مباح است، جائز است؛ و بسياري از آن‌ها هم ماية غفلت است، بعضي هم ماية انحطاط است.

حج، ماية گريز از تفاخر و ماديت
همة وسايل تفاخر ظاهري و مادي از ما گرفته مي‌شود؛ اولش لباس. درجه و مقام و رتبه و لباس و لباس فاخر و همة اين‌ها كنار مي‌رود و همه در يك لباس قرار مي‌گيرند. به آينه نگاه نكنيد كه يك جلوه‏اي از خودخواهي و خودشيفتگي است. بوي خوش استعمال نكنيد كه وسيله‏اي براي جلوه‏گري است. از زير آفتاب يا زير باران نگريزيد، زير سقف نرويد ـ در حال حركت ـ كه مظهر راحت‏طلبي و آسايش‏طلبي است. اگر از جايي عبور مي‌كنيد كه بوي متعفني دارد، بيني‏تان را نگيريد؛ و همين طور بقية كارهاي احرام؛ حرام كردن بر خود چيزهايي را كه ماية راحت و ماية شهوت نفس، شهوات جنسي محرَّم، در اين مدت است؛ چه ماية تفاخر است، چه ماية تبعيض است. اين‌ها همه برداشته مي‌شود.

دريافت شكوه معنوي حج

بعد وارد فضاي بيت‏الله و مسجدالحرام شدن و آن شكوه و عظمتي را كه در عين سادگي و بي‏پيرايگي وجود دارد، با چشم، با دست، با همة وجود لمس كردن. عظمت، شكوه، منتها نه از نوع شكوه مادي و زر و زيورهاي مادي؛ از نوع ديگري

51

كه براي انسان‌هاي معمولي قابل توصيف هم حتّي نيست. بعد وارد شدن در اين سيل خروشان دوار، بر گرد يك مركز حركت كردن، آن هم با ذكر، با دعا، با گريه، با خشوع، با تكلم با خداي متعال. بعد سعي صفا و مروه همين جور است، وقوف عرفات و مشعر همين جور است، فرايض روزهاي منا همين جور است. اين حج است.

فراغت حجاج براي سير الي الله
دوستان اشاره كردند به اين‌كه من براي آسايش حجاج سفارش كرده‏ام. بله، معلوم است؛ اما اين آسايش به معناي تن‏پروري نيست. اين را هم من هميشه به دوستان برگزاركنندة حج در طول سال‌ها گفته‏ام كه اين آسايش، فراغت است براي همين دلباختگي و دل‏سپردگي و انقطاع الي الله. كاري كنيد كه مردم فراغت پيدا كنند، دغدغه‏اي نداشته باشند، بتوانند اين فريضه را به بهترين وجهي انجام بدهند؛ مراد اين است. والاّ آسايش حيواني و خور و خواب و بيشتر خوردن و بهتر خوردن، نه؛ اين‌ها سليقة بنده نيست، كه ما در حج دنبال اين چيزها برويم.

حج، سفر قلبي و روحي
حج يك سفر تفريحي نيست، حج يك سفر معنوي است. سفر الي‏الله است با جسم و جان؛ هر دو. سفر الي‏الله براي اهل سلوك سفر جسماني نيست، سفر قلبي و روحي است. اينجا براي همة ما مردم اين سفر الي‏الله با جسم و جان هر دو هست. حالا جسم را آن‌جا ببريم، دل را نبريم؛ اين كه نشد. يا خداي نكرده كساني بر اثر تكرر اين نعمت ـ كه مكرر توفيق پيدا كردند حج مشرف بشوند، خانة خدا را ببينند، زيارت كنند ـ به تدريج حج براي اين‌ها حالت بي‏تفاوتي و كم‏اهميتي پيدا كند و ديگر آن انقلاب درون را نتوانند به خودشان تلقين كنند و در خودشان بيابند. اين، چيز خوبي نيست.

52

حضور قلب در حج وسيلة‌ انقطاع الي الله
رحمت خدا بر مرحوم شيخ محمد بهاري كه در يكي از نوشته‏هايشان
مي‌گويند كه دعا و ذكر و شايد نماز، وقتي بي‏توجه تكرار مي‌شود، قساوت مي‏آورد! نماز مي‌خوانيم، نمازِ ماية قساوت. چرا؟ چون در حال نماز حضور قلب نداريم، توجه نداريم. پس اين نماز يا با توجه است، كه ماية رقت و قرب و لطافت
و صفاست؛ يا نمازِ بي‏توجه است، كه آن وقت به گفتة ايشان ماية قساوت قلب
است.

حج هم همين جور است. اين اعمال را با توجه، با حضور بايد انجام داد. {أَيَّاماً مَعْدُوداتٍ‌} ^{( 1 )}، {مَعْلُوماتٌ} ^{( 2 )} ـ مجموع ايام حج و عمره ـ چند روز بيشتر كه نيست. اين فرصت چند روزة حج، يك تمرين و آموزش تجربي است؛ يعني انسان مي‏بيند كه اين جوري هم مي‌شود زندگي كرد. بي‏تفاخر و بي‏اعتناي به لذايذ مادي هم مي‌شود زندگي كرد. نه اين‌كه حالا بياييم همة زندگي را در حال احرام زندگي كنيم؛ اين مراد نيست؛ نه، از طيبات رزق كه خداي متعال براي شما حلال كرده، بايد استفاده كنيد؛ اما دل بستن، بي‏تاب شدن، زندگي را همين دانستن ـ كه ما دچارش هستيم كه زندگي را همين لذايذ و شهوات مادي و همين هوس‌هاي بي‏مورد و بي‏جا گمان مي‌بريم ـ بايد در هم بشكند تا بفهميم نه، ميشود فصلي از زندگي، بخشي از شبانه‏روز، ساعاتي از نيمة شب را اختصاص داد به همين حالت انقطاع الي‏الله و به اين حالت صفا. اين را آن‌جا تمرين مي‌كنيد، ياد مي‌گيريد؛ حاجي ياد مي‌گيرد كه اين كار را مي‌شود انجام داد. ببينيد، چه فرصت

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. اشاره به سوره بقره: آيه 184
2. اشاره به سوره حج: آيه 28

53

عظيمي است.
بهره­گيري بهينه از فرصت حج
شما دست‏اندركاران حج بايد كاري كنيد كه اين خيل عظيم مردمي كه با شما حج مي‏آيند، يا آنجا هستند ـ از كشورهاي ديگر مي‏آيند ـ به اين نكتة حج واقف شوند، اين فرصت را بشناسند و تحريض شوند بر اين‌كه اين فرصت را به چنگ بياورند. يكي از مهم‌ترين كارهاي دست‏اندركار حج ـ چه رئيس كاروان، چه روحاني حج، چه مديريت‌هاي بخش‌هاي گوناگون؛ فرهنگي، غير فرهنگي ـ اين است. اين احساس كه يك فرصت است، در اختيار قرار داده شده و هميشه هم به دست نمي‏آيد، براي همه هم به دست نمي‏آيد.
چقدر افرادي هستند كه آرزوي يك روز از آن روزهاي شما را در آنجا دارند؛ اما امكان برايشان پيدا نمي‌شود. در دنيا افرادي كه مشتاق حج باشند، فراوانند. حالا كه براي شما فراهم شده، اين فرصت را مغتنم بشماريد. اين فرصت فرد است و بر اساس او، وظيفة مسؤول حج و كارگزار حج مشخص مي‌شود. اين، فرصت اول.

حج فرصتي براي وحدت امت اسلام
فرصت دوم، فرصت براي امت اسلامي است؛ براي اين‌كه امت اسلامي با تكثر قوميت‌ها و نژادها، مناطق عالم و فرهنگ‌ها و عادت‌ها و سليقه‏ها، به طور طبيعي در معرض شكاف‌ها و جدايي‏هايي هست. چون خداوند متعال اسلام را براي يك نژاد خاص، براي يك فرهنگ خاص، براي يك منطقة خاص از دنيا كه نياورد، براي همة بشريت آورد. همة بشريت از لحاظ رنگ، از لحاظ زبان، از لحاظ عادات، از لحاظ سلايق، از لحاظ محيط‌هاي تاريخي و جغرافيايي با هم متفاوتند.

پس زمينة اختلاف در امت اسلامي وجود دارد. اين اختلاف بايستي بروز نكند،

54

بايستي تحقق و فعليت پيدا نكند. حج آن فرصت بزرگي است براي امت اسلامي كه التيام خود را پس از جدايي‏هاي طبيعي و احياناً جدايي‏هاي مصنوعي و تحميلي، بار ديگر براي خودش تأمين كند.
حج براي امت اسلامي يك فرصت است. در اين خيل عظيمي كه در حج هر سال شركت مي‌كنند، شما يك مقطع ده ساله را در نظر بگيريد، ببينيد در اين ده سال چند ميليون انسان از آفريقا، از آسيا، از اروپا، از همة مناطق عالم ـ زن، مرد، باسواد، كم‏سواد، داراي سلايق مختلف ـ شركت مي‌كنند.
اگر نداي اتحاد اسلامي، (وَ لا تَفَرَّقُوا) ^{( 1 )} ي اسلامي بر اين مجموعه حاكم باشد، شما ببينيد چه اتفاق عظيمي مي‏افتد. ديگر همة اين مايه‏هاي اختلاف كمرنگ مي‌شود. يكي سني است، يكي شيعه است؛ در بين شيعه فِرق مختلف، در بين سني فِرق مختلف؛ فقه‏هاي مختلف، مذهب‌هاي مختلف، عادت‌هاي مختلف است كه به طور طبيعي به جدايي مي‏انجامد. همة اين‌ها را اين دست مهربان حج جمع مي‌كند، به هم نزديك مي‌كند، درهم فشرده مي‌كند.

عدم استفادة ابزاري از حج
حالا اينجا من حاشيه‏اي بزنم. چقدر جفاست كه كسي از اين وسيلة وحدت، ابزاري درست كند براي اختلاف و شكاف. اين، خطاب به همه است. اين فقط خطاب به آن فرد تكفيري سلفي متعصب كه در مدينه بايستد و مقدسات شما را دشنام بدهد، نيست؛ خطاب به همه است. مسؤولين حج ـ مسؤولين كاروان‌ها، روحانيون حج ـ مراقب باشند كه از اين وسيلة وحدت، ابزاري براي تفرقه درست نكنند و دل‌ها را از يكديگر پر از كينه و درد نكنند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. آل‌عمران: 103

55

 من چيزهايي را كه مي‌تواند وسيلة جدايي شود، نمي‌شمرم؛ خودتان فكر كنيد، ببينيد چه چيزي است كه دل شيعه را نسبت به برادر مسلمان غير شيعة خود پر از كينه مي­كند؛ دل سني را نسبت به برادر مسلمان شيعة خود پر از بغض مي‌كند؛ ببينيد اين‌ها چي است، اين‌ها را بيرون بكشيد، بيندازيد كنار و حج را كه وسيلة التيام، وسيلة وحدت، وسيلة يكسان‏سازي دل‌ها و نيت‌ها و عزم‌ها در دنياي اسلام است، به عكس، وسيلة جدا كردن، وسيلة بغض ايجاد كردن نبايد قرار داد. شناختن اين مسأله و مصاديق اين مسأله خيلي هوشياري و خيلي دقت مي‌طلبد. اين‌ها شوخي نيست.

حج فرصتي براي جمهوري اسلامي
فرصت سوم، فرصت براي جمهوري اسلامي است. جمهوري اسلامي مظلوم است. من به شما عرض بكنم ـ من سال‌هاست اين را گفته‏ام ـ جمهوري اسلامي نظامي است كه تمام اركان اقتدار معنوي در او جمع است؛ مقتدر است، اما مقتدرِ مظلوم. اين‌ها با هم منافات ندارد. مظلوم است به خاطر چي؟ به دلايل مختلف؛ يكي‏اش اين است كه دشمنان جمهوري اسلامي براي اين‌ كه فكر و آرمان جمهوري اسلامي در بين جامعة عظيم مسلمان‌ها گسترش پيدا نكند، انواع و اقسام دروغ‌ها را به جمهوري اسلامي بسته‏اند؛ از دروغ‌هاي اعتقادي و فكري بگيريد تا دروغ‌هاي فرقه‏اي و سياسي و اجرايي.

اين كار را مي‌كنند، آن كار را مي‌كنند، اين جور مي‌گويند، آن‌جور مي‌گويند، اين‌جور فكر مي‌كنند، آن‌جور عمل مي‌كنند. سي سال است كه دارند عليه ما دروغ ميبافند. شما كه كارگزار حج‏ايد، شما كه دل‌تان لبالب از اعتقاد و ايمان به نظام جمهوري اسلامي است، در حج در كنار اين برادر مسلماني كه در معرض اين تبليغات قرار گرفته است، تكليف اولتان چيست؟ تبيين. معارف اسلامي و معارف نظام اسلامي را تبيين كنيد. جمهوري اسلامي، جمهوري «اسلامي» است. ما اكثريت

56

مردم ايران شيعه هستيم، اما نظام ما نظامي است كه شامل شيعه و سني مي‌شود. دليلش هم اين است كه هم در انقلاب، هم بعد از پيروزي انقلاب، هم در جنگ تحميلي، هم برادران سني ما در داخل، هم يك كثرت عظيمي از مسلمانان عالم كه سني هستند، از ما حمايت كردند، از ما دفاع كردند، براي خاطر جمهوري اسلامي ايستادند و عده‏اي كشته شدند. جمهوري اسلامي اين است.

جمهوري اسلامي ايران بازتاب دهندة‌ مظلوميت مسلمانان
در كشورهاي اسلامي، چه در آفريقا، چه در آسيا، چه در همة مناطق دنيا، حتّي در قلب آن كشوري كه بيشترين دشمني را با ما كرده است ـ يعني ايالات متحدة آمريكا ـ مسلماناني هستند كه شيعه نيستند، اما دلشان لبريز از محبت جمهوري اسلامي و محبت امام و محبت اين ملت بزرگِ باعزم و اراده است؛ چون جمهوري، جمهوري اسلامي بود. اين‌ها اين را تحريف مي‌كنند؛ تبديل مي‌كنند و مي‌خواهند به‏دروغ مارك دشمني با فِرق اسلامي را به سينة جمهوري اسلامي بزنند. برويد اين‌ها را تبيين كنيد.
برادران مسلمان ما، خواهران مسلمان ما در سراسر دنيا بدانند كه اينجا مال آن‌هاست؛ بدانند اينجا همان كاري انجام گرفته است كه دل هر مسلماني در آرزوي انجام گرفتن آن هست. كدام مسلمان است كه در دنيا نخواهد كه قرآن حاكميت پيدا كند. اينجا قرآن حاكميت پيدا كرده؛ اينجا شريعت حاكميت پيدا كرده.
امروز در دنياي اسلام كيست كه از تسلط و نفوذ بيگانگان و كفار در كشورهاي اسلامي دلش خون نباشد؟ دل‌هايشان خون است و نمي‌توانند حرف بزنند؛ به آنها اجازه نمي‌دهند حرف بزنند. جمهوري اسلامي همان منبر بزرگ و عظيم و جهاني و آزادي است كه همان حرفِ در دل آن‌ها و فرياد شكستة در گلوي آن‌ها را در اينجا با صداي رسا بلند مي‌كند.

57

مستكبرين هم به همين جهت با او مخالفند. دشمني آمريكا با ما به خاطر همين است. ما حرف دل ملت‌هاي مسلمان را داريم مي‌زنيم. ملت‌هاي مسلمان كه همين چند تا حكومت فاسد نيستند.
ملت‌هاي مسلمان از نفوذ آمريكا، از دخالت آمريكا، از تكبر آمريكا، از تكبر استكبار ـ اعم از آمريكا و غير آمريكا ـ دل‌هايشان پر است؛ دل‌هايشان خون است؛ منتها دستشان نمي‌رسد. اين حرف‌ها در اينجا در همة سطوح حكومت از بالا تا پايين، با صراحت دارد بيان مي‌شود. اين‌ها حقايق خيلي شيوا و زيبايي از جمهوري اسلامي است؛ اين‌ها را بگوييد تا اين‌ها را دنياي اسلام و ملت‌هاي اسلام بفهمند؛ بدانند.
 البته اين تبيين فقط مخصوص يك عده از خواص، مثلاً دانشجوها كه در كشورهاي اسلامي و در دانشگاه‏ها به خاطر ارتباطات گوناگون عمومي بين‏المللي به اين چيزها دست پيدا مي‌كنند، نباشد؛ بلكه آحاد مردم بدانند؛ بفهمند. اين‌ها فرصت‌هاي تبيين براي نظام جمهوري اسلامي است.

خودسازي و اصلاح اجتماعي
البته بنده عقيده ندارم كه ما بايد بيرونمان را درست كنيم، درونمان هرچه بود، بود؛ نه. من بِجد اعتقاد دارم كه اولين وظيفه و دستور ما اين است كه خودمان را اصلاح كنيم؛ چه داخل قلب خودمان و درون خودمان را، چه داخل كشور خودمان را. داخل كشور خودمان را هم بايد خودمان اصلاح كنيم.
ملت ما ملت مؤمن و باعزم و اراده‏اي است، ملت آماده‏اي است، ملت صادقي است؛ اما در گوشه و كنار افرادي، جريان‌هايي، مجموعه‏هايي به اسم‌هاي مختلفِ نخبگان سياسي و غير اين‌ها، فضاي جامعه را مشوش مي‌كنند، فضاي جامعه را از صفا و صداقت تهي مي‌كنند، مردم را دچار اغتشاش ذهني، دچار ترديد مي‌كنند.

58

پاسداري از دستاوردهاي انقلاب
اين ملت همان ملتي است كه اين انقلاب عظيم را به پيروزي رسانده، اين نظام مستحكم و باعظمت را شالوده‏ريزي كرده و سي سال با قدرت، او را حفظ كرده. اين آنچنان ملتي است، اين آنچنان ايماني است، اين آنچنان عزم راسخي است.
اين دستاوردها كه مفت به دست نمي‏آيد. تا ملتي فداكار نباشد، تا ملتي بااراده و مصمم نباشد، كه اين چيزها به دست نمي‏آيد. ما بياييم به خاطر دشمني با زيد و عمرو و اين دولت و آن دولت و مسؤولين اجرايي يا مسؤولين كذا و كذا، اصل نظام را زير سؤال ببريم؛ سياه‏نمايي كنيم! كاري كه متأسفانه بعضي از نخبگان سياسي مي‌كنند.
فضاي تبليغاتي كشور، فضاي مطبوعاتي كشور، فضاي تبليغات سياسي كشور به هيچ وجه فضاي خرسندكننده‏اي نيست. ما بايستي از اسلام براي عمل خودمان، براي رفتارهاي خودمان، براي موضع‌گيري‏هاي خودمان درس بگيريم و بدانيم بقاي نظام اسلامي، بركات الهي، تفضلات و رحمت الهي تا وقتي است كه ما پايبند و مقيد باشيم. خدا كه با ما قوم و خويشي ندارد.

 بارها من عرض كرده‏ام بني‏اسرائيل همان كساني هستند كه خداي متعال در قرآن مكرر مي‌فرمايد: (اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَ أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَي الْعالَمِينَ). ^{( 1 )} خدا بني‏اسرائيل را بر عالمين تفضيل داد؛ اما همين بني‏اسرائيل به خاطر اين‌كه لوس شدند، قدر نعمت خدا را ندانستند و كفران كردند، (كُونُوا قِرَدَةً خاسِئِينَ) ^{( 2 )}، (ضُرِبَتْ

 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. بقره: 103
2. همان: 65

59

عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْكَنَةُ) ^{( 1 )} ؛ تبديل شدند به اين.
وقتي رحمت الهي براي ما پيش خواهد آمد كه مواظب و مراقب خودمان باشيم؛ مراقب حرف زدنمان، مراقب اقدام كردنمان، مراقب تبليغاتمان. اين فضاي بي بند و باري در حرف زدن، در اظهارات عليه دولت، عليه كي‏ به خاطر اغراض، اين‌ها چيزهايي نيست كه خداي متعال از اين‌ها به‏آساني بگذرد. آن وقت كساني خطا ميكنند، خداي متعال (وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً) ^{( 2 )} ؛ بله اينجوري است. بعضي از ظلم‌ها، بعضي از كارها هست كه نتيجه و اثر آن دامن همه، نه فقط دامن آن ظالم را مي‌گيرد؛ بر اثر رفتار يك عده‏اي كه در گفتار خودشان، در عمل خودشان، در قضاوت خودشان ظلم مي‌كنند. بايد مراقب اين چيزها بود.
حج براي ما بايد درس باشد؛ هم براي حاجي كه به حج مي‌رود، هم براي ما كه نگاه مي‌كنيم و دعا مي‌كنيم و آرزو مي‌كنيم كه حج مقبول و كاملي ان‏شاءالله انجام بدهند. خداوند ان‏شاءالله همة ما را توفيق بدهد كه بتوانيم از درس‌هاي حج حداكثر استفاده را بكنيم.                                              والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاته

گزارش سرپرست حجاج ايراني
نمايندة ولي‌فقيه و سرپرست حجاج ايراني در ابتداي اين ديدار، گزارشي از فعاليت‌هاي بعثة مقام معظم رهبري در سال نوآوري و شكوفايي را به اين شرح به استحضار معظم­له رساند.

{الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدانا لِهذا وَ ما كُنَّا

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. همان: 61
2. انفال: 103

60

لِنَهْتَدِيَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّهُ} ^{( 1 )}
از ديداري كه مرحمت فرموديد تشكر مي‌كنم. ديدار حضرتعالي قبل از حج در جهت تقويت روحية خدمت در كارگزاران فرهنگي و اجرايي حج است و رهنمودهاي مقام معظم رهبري، سرماية معنوي خدمتگزاران و زائران خانة خدا در اين سفر مهم سياسي عبادي است.
 به فضل خداوند منان در جهت تحقق رهنمودها و منويات مقام معظم رهبري و براساس ارزيابي فعاليت‌ها و اقداماتي كه سال‌هاي گذشته انجام شده، در سال جاري بيش از يكصد برنامه در بخش‌هاي مختلف بعثة مقام معظم رهبري در حال اجرا است كه در اين فرصت كوتاه به ده نمونه از فعاليت‌هاي فرهنگي اشاره مي‌كنم.
1. تشكيل شوراهاي تخصصي در حوزه‌هاي مختلف آموزش، پژوهش، فناوري اطلاعات و اطلاع‌رساني، بين‌الملل، روحانيون و اهل سنت و بهره‌گيري از فضلاي حوزه و دانشگاه در اين شوراها.
2. تشكيل بانك پژوهشگران و ارباب تحقيق و صاحب اثر جهت بهره‌گيري از آنان در تأليف كتاب‌هاي مورد نياز.
3. جذب شمار قابل توجهي از نخبگان حوزه‌هاي علميه در شبكة روحانيون حج و عمره براساس آيين‌نامه‌اي ويژه، و بهره‌گيري از همكاري مراكز تخصصي حوزه براي پر بار نمودن دوره‌هاي آموزشي.
4. اقدام جهت تدوين برنامة پنج سالة بعثة مقام معظم رهبري با همكاري شوراهاي تخصصي، كه به موازات برنامة پنجم توسعه قابل اجرا است.

5. طراحي رشتة كارشناسي و كارشناسي ارشد تبليغ در حج كه مورد تأكيد حضرتعالي در ديدار سال گذشته با شوراي هماهنگي بود. سرفصل دروس اين رشته

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. اعراف: 143

61

تهيه شده و اگر وزارت آموزش عالي در تصويب آن تسريع كند، اميدوارم سال آتي بتوانيم براي اين رشته دانشجو بپذيريم.
6. فراهم ساختن مقدمات تدوين دائرة المعارف حج و حرمين شريفين پس از بررسي‌هاي لازم در سال‌هاي گذشته.
7. برنامه ريزي و اقدام جهت تدوين كتب آموزشي و كمك آموزشي براي مخاطبان مختلف در عمره و حج مانند: دانش آموزان، دانشجويان و ديگر
مخاطبان.
8. تهية بسته‌هاي فرهنگي براي زائران عازم عتبات به صورت كتابخانة سيار شامل حدود 50 كتاب جيبي، همچنين فيلم و سخنراني كه در اتوبوس مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
9. برنامه ريزي جهت بهره‌گيري از توان فرهنگي زائران براي ايجاد تحول فرهنگي در كاروان‌ها در قالب شوراهاي فرهنگي.
10. برنامه‌ريزي جهت بهره گيري از ابزارهاي نو و كارآمد در آموزش و اطلاع رساني مانند اينترنت و تلفن همراه.
 از خداوند متعال مسألت مي‌نمايم ما را در انجام وظيفه و برگزاري حجي آبرومند و با عزّت و اقتدار و بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي معنوي و فرهنگي حج ياري كند و در اين باره موجبات رضايت حضرت بقيه الله الأعظم و مقام معظم رهبري را فراهم فرمايند.

همايش سراسري روحانيون و مديران كاروان‌ها

روز چهارشنبه ^{( 1 )} ، پس از برنامة ديدار با مقام معظم رهبري مسؤولان بعثة مقام

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. 15/8/87 مطابق با 6 ذيقعده 1429

62

معظم رهبري و سازمان حج و زيارت، روحانيون و مديران كاروان‌ها راهي شهرري شدند تا در جوار مرقد مطهر حضرت عبدالعظيم و ساير امامزادگان، علاوه بر اقامة نماز ظهر و عصر و زيارت، در همايش مديران و روحانيون كاروان‌ها شركت كنند. اين همايش در مصلاي بزرگ آستانة حضرت عبدالعظيم برگزار شد. در اين همايش علاوه بر سرپرست حجاج، برخي از معاونين بعثه مطالبي را مطرح كردند.

سخنان نمايندة ولي‌فقيه و سرپرست حجاج
آقاي ري­شهري در اين همايش با اشاره به نامگذاري امسال به عنوان سال نوآوري و شكوفايي گفت: مسألة قابل توجه در تحقق نوآوري در خدمت‌رساني فرهنگي و اجرايي اين است كه با شعار، نمي‌توان به نوآوري رسيد، بلكه مي­بايست زمينه‌ها و عوامل نوآوري در خدمت‌رساني فرهنگي و اجرايي را فراهم آورد.
ايشان از دانش‌افزايي به عنوان يكي از عوامل نوآوري ياد كرد و گفت: توفيق در هر كاري نيازمند شناخت لازم و دانش افزايي در آن كار است.
وي از تشكيل شوراهاي تخصصي حج در حوزه‌هاي آموزش و پژوهش، فناوري اطلاعات و اطلاع‌رساني و بهره‌مندي از نيروهاي كارآمد و همچنين طرح تشكيل حلقات دانش‌افزايي كه هم اكنون در منطقة خراسان رضوي در حال اجراست به عنوان برنامه‌هاي مفيد و كارآمد براي نوآوري فرهنگي نام‌برد و افزود: طرح حلقات دانش افزايي به دليل كارآمدي و تأثيرات مناسبي كه داشته، در آيندة نزديك، در بعثة مقام معظم رهبري تكميل شده و براي ساير استان‌ها ابلاغ خواهد شد.

نمايندة ولي‌فقيه در امور حج و زيارت گفت: نوآوري در برنامه ريزي از ديگر عوامل تحقق نوآوري در خدمت رساني فرهنگي و اجرايي است، و هرچند كه اين مسأله در بعثه و سازمان حج در حال انجام است، اما نبايد به اقدامات بعثه و سازمان اكتفا كرد و لازم است روحانيون و مديران كاروان ها، براي اجراي سياست‌هاي بعثه

63

و سازمان حج برنامه ريزي مجزا داشته باشند.
سرپرست حجاج ايراني در اين همايش به بيان نقطه نظراتي از زائران و نتايج نظرسنجي‌هاي انجام شده در خصوص خدمت رساني فرهنگي و اجرايي در سال گذشته پرداخت و گفت: از مهم‌ترين ملاك‌هاي ارزيابي، ميزان رضايتمندي زائران از خدمت رساني فرهنگي و اجرايي است.
وي به رضايت زائران از پزشكان و روحانيون كاروان‌ها در سال گذشته اشاره كرد و به روحانيان كاروان‌ها توصيه كرد كه با هدف ايجاد جاذبه براي مخاطبان خود، با در نظر گرفتن سطوح مختلف تحصيلات و معلومات زائران آمادگي‌هاي لازم را براي تبليغ كسب كرده و براي آن برنامه ريزي كنند.
وي تبيين اسرار حج را در حرمين شريفين حائز اهميت دانست و گفت: پرداختن به اسرار و رموز مناسك حج يكي از كارهاي لازم است كه مي‌بايست در كنار آموزش مناسك حج مورد توجه قرار گيرد.
آقاي ري­شهري افزود: آموزش مناسك حج نبايد به نحوي باشد كه آثار و بركات معنوي حج را به دليل بروز اضطراب و دلهرة زائر از بين ببرد.
وي گفت: انضباط در اجراي مراسم و برنامه‌ها از ديگر اموري است كه مي‌بايست مورد توجه كارگزاران اجرايي و فرهنگي قرار گيرد.
ايشان با تاكيد بر تقويت وحدت و الفت ميان روحاني و مديركاروان، از انصاف به عنوان عامل مهم ايجاد الفت ميان افراد نام‌برد و گفت: مي بايست مديران و روحانيون كاروان‌ها به اين نكته واقف باشند كه فقط در ساية الفت و وحدت مي‌توانند به موفقيت‌هاي لازم نايل شوند.
آقاي ري­شهري همچنين از تقويت انگيزة معنوي و اخلاص و استمداد از خداوند به عنوان ديگر عوامل مهم تحقق نوآوري در خدمت رساني فرهنگي و اجرايي نام‌برد و گفت: برگزاري حج آبرومند نقش مهمي در آيندة كشور خواهد داشت.

64

وي در پايان ابراز اميدواري كرد كارگزاران حج با خلوص در برگزاري حجّي آبرومند به مفهوم حقيقي و داراي ابعاد سياسي و معنوي تلاش كنند تا رضايت حضرت حق، پيامبر مكرم اسلام9 حضرت ولي عصر[ و مقام معظم رهبري حاصل شود.

سخنان رييس سازمان در همايش
ديگر سخنران همايش سراسري روحانيون و مديران كاروان­ها آقاي قهرودي بود. وي گفت: با پي‌ريزي «ساختار»، «برنامه‌ريزي» و «حمايت و پشتيباني» مناسب از اين برنامه‌ها و تلاش در جهت رفع كاستي‌ها و نقايص كوشيده‌ايم گامي عملي در جهت تأمين بيشترين بهره‌برداري از معنويت حج برداريم.
رييس سازمان حج و زيارت با اشاره به سخنان اخير رهبر معظم انقلاب و نيز تذكر ايشان در يك سخنراني در سال 79 مبني بر ضرورت تأمين حداكثر آسايش ممكن براي حجاج به نحوي كه بتوانند فريضة حج را به خوبي انجام دهند، افزود: با نوآوري در برنامه‌هاي سازمان و نگاه فرهنگي حاكم بر برنامه‌ها، انتظار مي‌رود با اجراي دقيق برنامه‌ها توسط شوراي فرهنگي كاروان‌ها و همدلي و همكاري ميان روحاني و مدير كاروان، شاهد تحقق كامل اين هدف و دغدغة رهبري باشيم.
رييس سازمان حج و زيارت تأكيد كرد: رويكرد اين سازمان در موضوع حج و به ويژه حج تمتع، حاكم كردن نگرش و باور فرهنگي در همة عرصه­هاست و از اين رو تشكيل شوراي فرهنگي در هر كاروان و برنامه­ريزي فرهنگي و اجرايي براي همة كاروان­ها قبل از اعزام، در همين راستا بوده است.

گردهمايي كارگزاران حج اهل سنت

 گردهمايي كارگزاران حج اهل سنت در محل نمازخانة سازمان حج و زيارت

65

كشور برگزار شد.
 مولوي اسحاق مدني در اين گردهمايي گفت: تلاش مسؤولان حج و زيارت اين است كه هر سال حج نسبت به سال گذشته بهتر برگزار شود و لازم است كارگزاران حج نيز براي اراية خدمت بيشتر به زائران، سطح دانش و آگاهي‌هاي خود را بالا ببرند.
وي با بيان اين‌كه بايد در انجام اعمال اخلاص داشت، افزود: چنانچه عمل
بسيار مقدسي مثل حج بدون اخلاص انجام شود، در واقع خود را به زحمت انداخته‌ايم.
اسحاق مدني با اشاره به اين‌كه اعمال حج سنگين است، افزود: اگر انساني در هر كاري اخلاص داشته و براي خدا كار كند آن وقت همه چيز براي او آسان مي شود كه انجام اعمال حج نيز يكي از آن‌ها است و چنانچه انسان اعمال را بااخلاص انجام دهد خدمت به مردم براي او شوق‌آور خواهد بود.
مشاور رييس جمهوري در امور اهل سنت بابيان اين‌كه هرچه انقلاب پيشرفت مي‌كند دشمنان نيز در جهت تخريب بيشتر گام بر مي‌دارند و راه‌هاي جديدي براي مقابله با آن به كار مي‌گيرند، افزود: نبايد بهانه به دست دشمنان بدهيم و در رفتار و اعمالمان بايد همواره منافع اسلام و كشور را در نظر بگيريم.

گردهمايي بزرگ حجاج
در روز شنبه ^{( 1 )} ، گردهمايي زائران تهراني حج تمتع سال جاري در استاديوم دوازده هزار نفري آزادي، با حضور انبوهي از زائران اعزامي به حج تمتع برگزار شد.

 در اين مراسم كه در فضايي معنوي و همزمان با سالروز شهادت امام صادق7

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. 4/7/87 مطابق با 25 شوال.

66

برگزار شد نمادي از مسجدالحرام و كعبه نصب شده بود و به صورت نمادين، مناسك حج و شيوة نماز خواندن در حرمين شريفين و اقامة نماز ميت، براي حاضران به نمايش در آمد كه با حضور نمادين افرادي به عنوان زائران كشورهاي مختلف، زائران نسبت به الزامات سفر به مكة مكرمه و مدينة منوره آشنا شدند.
در اين همايش، سرپرست حجاج، رياست سازمان حج و زيارت و نيز معاون آموزش و پژوهش بعثه با زائران بيت‌الله الحرام سخن گفتند.

سخنان نمايندة ولي‌فقيه و سرپرست حجاج
آقاي ري شهري در اين همايش گفت: مهم‌ترين فلسفة حج ايجاد تفاهم، تحكيم برادري و اتحاد بين مسلمانان جهان است كه زائران بايد به اين موضوع توجه ويژه داشته باشند.
نمايندة ولي‌فقيه و سرپرست حجاج جمهوري اسلامي ايران، ارتكاب گناه، بداخلاقي و بدرفتاري زائران را از آفات حج دانست و تصريح كرد: نيت پاك، عمل صالح و اخلاص در عمل، انسان را به عرش الهي مي‌رساند و اگر عبادت و اعمال ما با اخلاص همراه باشد در همة ابعاد زندگي ما تحول ايجاد مي‌شود و انسان به معنويت كامل دست مي‌يابد.
ايشان تأكيد كرد: انسان بايد در سفرهاي معنوي همچون سفر حج، با تدبر و تعقل با هدف ايجاد تحول روحي گام بردارد تا به رشد و شكوفايي و كمال معنوي برسد.
آقاي ري­شهري با بيان اينكه زيارت خانة خدا، آداب ويژه و مخصوص دارد كه بايد رعايت شود، گفت: رعايت احكام و شؤونات در اين سفر سراسر رحمت، واجب و ضروري است.

وي همچنين بر تشكيل جلسات آموزشي و توجيهي براي حجاج و آشنايي بيشتر آنان با مسائل شرعي اين سفر تأكيد كرد.

67

مصاحبة معاون آموزش و پژوهش بعثه
حجت‌الاسلام والمسلمين قاضي عسكر ـ معاون پژوهشي و آموزشي بعثة مقام معظم رهبري در ادامة اين مراسم، در جمع خبرنگاران گفت: آماده‌سازي حجاج براي حج از اهداف اين مراسم است كه تاكنون با استقبال خوب مردم مواجه شده است و بيش از90 درصد آن‌ها از اين برنامه احساس رضايت كرده‌اند.
ايشان ايجاد حال‌وهواي سفر معنوي حج و توسعة اين فرهنگ در جامعه را از اهداف اين برنامه برشمرد و دربارة آخرين تغييرات صورت‌گرفته در عربستان و اطلاع‌رساني به زائران گفت: دربارة اين مسايل اطلاع‌رساني شده است و امسال مشكلي ايجاد نمي‌شود.
معاون آموزش و پژوهش بعثة مقام معظم رهبري از اراية الگوي جديد حجاب براي حج تمتع امسال خبر داد و افزود: اين الگو امسال طراحي شده و به كاروان‌ها ارايه مي‌شود تا در رفت‌وآمدها و در طول سفر، ضمن رعايت حجاب كامل با مشكل مواجه نشوند.
وي اهداي قرآن به زائران، برگزاري مسابقه‌هاي فرهنگي، اراية نرم‌افزارهايي براي آموزش در جلسات كارواني و تهية حدود 25 نرم‌افزار براي نصب در تلفن همراه زايران كه رايگان در اختيار آن‌ها قرار مي‌گيرد، از جملة برنامه‌هاي امسال اعلام كرد و گفت: برنامه‌هاي آموزشي امسال با نظارت بيشتري دنبال مي‌شوند.

قاضي عسكر در بارة آثار منتشرشده براي مقابله با اقداماتي كه افراطي‌ها و وهابيون در عربستان انجام مي‌دهند، توضيح داد: امسال 80 اثر جديد در كنار آثار سال گذشته براي معرفي شيعه و پاسخگويي به شبهات منتشر شده‌اند و در كل، 250 اثر آماده مي‌شوند. سال گذشته، اثرگذاري اين اقدام را ديديم و مردم نيز اكنون احساس مي‌كنند، اين خلأ توسط اين نهاد پر شده و پاسخگويي ما به‌روز است.

68

سخنان مدير حج و زيارت استان تهران
آقاي سعيد شيباني مدير حج و زيارت استان تهران گفت: اين همايش در طول عمره 6 الي 7 بار برگزار مي‌شود و امروز نيز براي آمادگي بيشتر زائران براي اعزام به حج تمتع اين مراسم برگزار شده است.
وي اظهار داشت: 10 جلسة آموزشي براي مدينه اول و 12 جلسة آموزشي براي مدينه دوم در اين همايش‌ها برگزار مي‌شود كه تكميل‌كنندة اطلاعات و آموزش‌هاي زائران است.
مدير حج و زيارت يادآور شد: سازمان حج و زيارت تمام تلاش خود را مي‌كند تا امكانات مناسبي را براي زائران متناسب با هزينه‌اي كه براي اين سفر انجام مي‌دهند، فراهم كنند اما حتماً در اين سفر مشكلاتي نيز وجود دارد.
ايشان در خصوص حمل و نقل زائران در عربستان گفت: از بهترين وسايل حمل و نقل عربستان استفاده خواهيم كرد اما به دليل نوع سفر و ازدحام جمعيت قطعاً با مشكلاتي روبه‌رو خواهيم شد.
شيباني از زائران ايراني خواست رعايت اصول بهداشتي، فردي و عمومي را داشته و همچنين قوانين راهنمايي و رانندگي را رعايت كنند تا دچار مشكلي در هنگام عبور از عرض خيابان نشوند.
مدير حج و زيارت استان تهران با اشاره به سرقت‌هاي صورت گرفته در سال‌هاي قبل، از زائران ايراني، گفت: شاهد حجم سنگيني از سرقت و وجوه نقد زائران ايراني بوده‌ايم و توصيه مي‌شود تا زائران پول زياد و اجناس گرانقيمت خود را به همراه نبرند.

69

سخنراني معاون آموزش و پژوهش بعثه در نمازجمعة تهران
حجت الاسلام و المسلمين سيد علي قاضي‌عسكر معاون آموزش و پژوهش بعثة مقام معظم رهبري در سخنراني خود پيش از خطبه‌هاي نماز جمعة تهران گفت: اگر دولت‌هاي اسلامي به فكر بودند و از اين ظرفيت عظيم حج استفاده مي‌كردند امروز مي‌توانستيم مشكلات جهان اسلام را به راحتي حل كنيم.
وي آمرزش گناهان، بشارت بهشت، عنايت نورانيت، آرامش قلب و تشخيص مسير درست زندگي را از بركات فردي حج بر شمرد و عدم تكرار گناه را علامت قبولي حج خواند.
معاون آموزش و پژوهش بعثة مقام معظم رهبري با بيان اين‌كه دنياي اسلام به واسطة انجام فرايض در حج مي‌تواند در ايجاد تحولات رفتاري و اخلاقي در همة جهان سرآمد باشد بر لزوم توجه حاجيان به اخلاق سفر تأكيد كرد و گفت: وقتي حاجي مي‌خواهد به سفر حج برود بايد در اموالش بنگرد و آن را پاك كند و اگر مال حرام در اموالش هست به صاحبانشان مسترد كند و حق فقيران را بدهد تا اموالش پاك شود و الاّ حجش قبول نيست.
وي به بركات سياسي و اقتصادي حج نيز اشاره كرد و گفت: جهان اسلام از نظر منابع و ثروت ممتازترين كشورهاي جهان را داراست و با توجه به ظرفيت عظيم منابع نفتي جهان و جمعيت يك ميليارد و صد ميليوني مسلمانان، بايد گفت‌ خداوند اين ظرفيت را ايجاد كرده است كه مسلمانان سالي يكبار در ايام حج تجمع كنند و از اين ظرفيت براي مقابل با دشمنان بهره بگيرند ولي متأسفانه شاهد از دست رفتن اين ظرفيت بزرگ هستيم.

آقاي قاضي عسكر گفت: اگر كشورهاي اسلامي يك بازار بين الملل و مشترك را در ايام حج درست مي‌كردند تا كشورهاي اسلامي بتواند با هم تعامل داشته باشند

70

مشكلات دنياي اسلام، به ويژه در زمينه اقتصاد حل مي‌شد و با ايجاد تحولي بزرگ امروز جامعة اسلامي در برابر دنياي استكبار خوار و ذليل نمي‌شد.
معاون آموزش و پژوهش بعثة مقام معظم رهبري خاطرنشان كرد كه اگر مسلمانان از ظرفيت حج به درستي استفاده مي‌كردند امروز شاهد اين جنايت‌هاي دشمنان در افغانستان، عراق، فلسطين و ديگر مناطق دنياي اسلام نبوديم.
ايشان همچنين با انتقاد از دعوت رژيم صهيونيستي به كنفرانس نيويورك توسط عربستان گفت:‌ متأسفانه برخي از سران كشورهاي اسلامي تحت عنوان گفت‌وگوي بين اديان از برخي سران رژيم اشغالگر قدس براي مذاكره دعوت مي‌كنند.
وي با اشاره به برخي مسايل و مشكلات فرهنگي در كشور،گفت: بايد با معضلات و مشكلات فرهنگي به درستي مقابله كنيم.

گردهمايي «شكوه حج»
با توجه به قطعي شدن زمان پرواز حجاج ايراني، گردهمايي «شكوه حج» از طرف هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران "هما" در مجتمع فرهنگي تفريحي هما در تهران برگزار شد در اين همايش، نمايندة ولي‌فقيه، رييس سازمان حج و زيارت و مدير عامل هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران سخناني ايراد نمودند.

سخنان سرپرست حجاج ايراني
آيت الله ري شهري در اين گردهمايي اظهار داشت: اميدوارم در سال نوآوري و شكوفايي، شاهد نوآوري در خدمت رساني به زائران باشيم و با امكانات كم خدمات بيشتر و بهتري به زائران رائه كنيم.

سرپرست حجاج ايراني بيت الله الحرام، انتقال زائران را يكي از حلقه‌هاي بسيار

71

مهم و تعيين كننده در رضايت زائران ذكر كرد و گفت: اصولاً عمليات حج اعم از اجرايي و فرهنگي حلقه‌هاي به هم پيوسته است كه هر يك از اين حلقه‌ها چنانچه ضعيف باشد مجموع عمليات را ضعيف نشان خواهد داد.
وي افزود: مسؤوليت هواپيمايي جمهوري اسلامي، مسؤوليتي بسيار مهم،‌سنگين و ارزنده است و انجام اين كار بسيار سخت جز با برنامه‌ريزي قوي، تلاش فشرده، مداوم و استمداد از حضرت حق، امكان پذير نيست.
نمايندة ولي‌فقيه در امور حج و زيارت، با اشاره به شعار سال جاري مبني بر نوآوري در خدمات رساني فرهنگي و اجرايي به زائران گفت: خدمت به زائران بيت­الله­الحرام اگر همراه با خلوص نيت باشد بسيار ارزشمند است و اين خدمت بركات فراواني در دنيا و آخرت براي كار،‌ مديريت، زندگي خانوادگي و شخصي انسان به همراه دارد.
وي با اشاره به روايتي از رسول مكرم اسلام9 گفت: اگر مسلماني به هر نحوي كاري براي مسلمان ديگر انجام دهد و مشكلي از دوش او بردارد خداوند در بهشت برين خدمتكاران بيشتري در اختيار او قرار مي‌دهد.
 آيت الله ري شهري در تشريح فرازي از دعاي امام سجاد7 در صحيفة سجاديه تصريح كرد: براساس رهنمودهاي اهل بيت: انسان موظف است همة كارهايش در جهت خدا باشد و رنگ خدايي داشته باشد.
وي گفت: خدمت به مسلمان بايد با هدف كسب رضاي خداوند به گونه‌اي باشد كه نه تنها زبان و دست براي خدا حركت كند بلكه آنچه در خاطر و ذهن و فكر او مي‌گذرد نيز براي خدا باشد.
او افزود: هر چه انگيزة الهي قوي‌تر باشد كار و خدمت به بندگان خدا نوراني‌تر مي‌شود و بركات بيشتري خواهد داشت.

72

سخنان رياست سازمان حج و زيارت
آقاي قهرودي رييس سازمان حج و زيارت كشور نيز در اين گردهمايي گفت: در سال‌هاي اخير به خصوص در دولت نهم خدمات ارزشمندي در امور حج و زيارت صورت گرفته و آمار نشان دهندة اين موفقيت‌ها است.
 وي افزود: با توجه به عنايت نظام و دولت به مقولة حج، حق اين است كه شاهد مجاهدت‌هايي براي خوب‌تر برگزار شدن حج باشيم كه مي‌تواند از مصاديق كارآمدي و توانمندي جمهوري اسلامي باشد.
آقاي قهرودي افزود: بيش از 20 دستگاه اجرايي درگير كار حج هستند كه اگر مجاهدت‌هاي شبانه‌روزي آن‌ها نباشد عمليات حج به شكل شايسته انجام نخواهد شد.

سخنان مدير عامل هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران
دكتر سعيد حسامي مديرعامل هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران (هما) نيز در اين مراسم طي گزارشي از آمادگي كامل هواپيمايي براي خدمت به زائران خانة خدا خبر داد و گفت: عمليات رفت زائران به عربستان سعودي از صبح روز چهارشنبه 22 آبان ماه‌ به مدت 21 روز، تا 12 آذرماه 87 ادامه خواهد داشت. عمليات برگشت حجاج ايراني نيز از 23 آذر ماه آغاز مي‌شود و به مدت 19 روز ادامه خواهد داشت.
حسامي افزود: از تعدا د 104 هزار زائر ايراني حدود 52 هزار زائر توسط ناوگان هوايي هما به عربستان منتقل مي‌شوند كه نسبت به سال گذشته حدود دو هزار نفر افزايش نشان مي دهد.
وي سپس پيش بيني كرد، عمليات رفت و برگشت زائران خانة خدا در مجموع با 290 پرواز انجام شود. به گفتة وي، هما براي جابه جايي زائران به طور ميانگين روزانه هشت پرواز به فرودگاه‌هاي مدينه و جده انجام خواهد داد.

مديرعامل هما ادامه داد: امسال عمليات انتقال زائران خانة خدا از 17 مبدأ پروازي در سطح كشور به مقصد مدينه و جده انجام مي‌شود.

73

بدرقة اولين كاروان با حضور سرپرست حجاج ايراني
با تمهيدات لازم، برنامة اجرايي حج ابراهيمي در زمان مقرر شكل گرفت و بر
اساس زمان‌بندي پيش‌بيني شده، زمان پرواز اولين گروه زائران بيت‌الله الحرام فرارسيد
و در فضايي آكنده از معنويت در حالي كه اشك شوق در چشمان مسافران ديار
وحي مي‌درخشيد، با بدرقة امير الحاج جمهوري اسلامي، نخستين پرواز كاروانيان كليد خورد.
نمايندة ولي‌فقيه در امور حج و زيارت در مراسم بدرقة نخستين كاروان زائران ايراني خانة خدا گفت: كارگزاران اجرايي و فرهنگي حج و زائران خانة خدا در سال نوآوري و شكوفايي نسبت به اداي حق حج بكوشند.
وي با استناد به روايتي از امام سجاد7 حج را درآمدن به آستان الهي دانست و با بيان اين‌كه حق حج، پاسداري از اين نعمت بزرگ است افزود: بر اساس اين نگرش، كارگزاري حج به منزلة كارگزاري درآمدن به آستان پروردگار و زيارت خانة خدا به مفهوم حركت به سوي حق و رعايت آداب ضيافت الهي است.
آيت­الله ري­شهري با اشاره به اين‌كه مطابق فرمايش امام زين­العابدين7 حج نيز برانسان حقي دارد، تأكيد كرد: اولين نكته اين است كه زائر بيت­الله­الحرام حق حج را بشناسد و با كوله­باري از معنويت و روحانيت از اين سفر بازگردد.
ايشان افزود: تحول در اخلاق فردي و دگرگوني معنوي انسان پس از سفر حج به منزلة شناخت قدر نعمت حج است.

آقاي ري­شهري از زائران تمتع امسال خواست با رعايت آداب و اخلاق اسلامي،

74

خوش اخلاقي و برخورد محبت­آميز با برادران و خواهران ديني خود، شيريني انجام مناسك نوراني حج را دو چندان كنند.
وي ابراز اميدواري كرد امسال نيز با عنايت و لطف حق تعالي، حجاج ايراني در كنار حجاج ساير كشورهاي اسلامي، حجَي با عزت و اقتدار را رقم بزنند.
ساعاتي پس از انجام اين مراسم نخستين گروه از زايران ايراني خانة خدا با قلبي سرشار از عشق و ارادت به خاندان رسالت و امامت راهي شهر پيامبر شدند و افتخار زيارت حرم نبوي و قبرستان بقيع را پيدا كردند.

شركت سرپرست حجاج در برنامة گفت‌وگوي خبري
چند روز قبل از عزيمت، سرپرست حجاج ايراني در يك گفت‌وگوي خبري خط مشي و سياست‌هاي عملياتي حج 87 را يك بار ديگر بيان كرد و با اعلام خبري مبني بر قرعه‌كشي 25 درصدي راهيان حج تمتع از سال آتي، موجي از شادماني و اميد را در صفوف مشتاقان انجام حج تمتع ايجاد نمود.
آقاي ري‌شهري در اين برنامه دربارة برنامة فرهنگي بعثه گفت: بيش از 100 برنامة فرهنگي براي ارتقاي ظرفيت‌هاي فرهنگي حج امسال پيش بيني كرديم كه تشكيل شوراهاي تخصصي در حوزه‌هاي بين‌الملل، آموزش، پژوهش و فناوري اطلاعات با حضور كارشناسان حج، فضلاي حوزه‌هاي علميه و استادان دانشگاه، تشكيل بانك پژوهشگران و نيز تدوين دايرة‌المعارف بزرگ حج از جملة آن‌هاست.
وي گفت: به منظور افزايش فرصت تشرّف ثبت‌نام كنندگان حج تمتع، از سال آينده 25 درصد سهمية سال آينده از طريق قرعه‌كشي تعيين مي‌شود.

ايشان كوتاه كردن زمان حج تمتع را به لحاظ مشكلات اجرايي دشوار دانست و

75

يادآوري كرد كه زائران نيز به حج طولاني مدت علاقة بيشتري دارند.
سرپرست حجاج ايراني در بارة ورود بخش خصوصي به حج عمره و ايجاد رقابت در اين زمينه افزود: براساس نظر مقام معظم رهبري حج عمره به صورت متمركز اداره مي‌شود و از آنجا كه مبالغ دريافتي از ثبت‌نام كنندگان به قيمت تمام شده محاسبه مي‌شود و سازمان حج و زيارت از اين موضوع هيچ منفعتي نمي‌برد، قطعاً ورود ديگران به اين حوزه موجب افزايش قيمت‌ها خواهد شد.
نمايندة ولي‌فقيه در امور حج و زيارت در پاسخ به پرسشي در خصوص رفتار ناشايست برخي مأمورين سعودي با زائران ايراني، اين گونه رفتارها را نوعي تبليغ منفي براي عربستان دانست و تصريح كرد: موضوع برخوردهاي مأموران سعودي در فرودگاه و به ويژه قبرستان بقيع بارها در مذاكرات اينجانب و ساير مسؤولان نظام با دولتمردان عربستان مطرح شده كه البته به نتيجه قابل قبولي نرسيده است؛ ضمن اين‌كه برخوردهاي خشونت‌آميز در اين زمينه راهگشا نيست و بهتر است مسأله، مورد اختلاف از طريق استدلال و بحث و منطق حل شود.

76