بخش 20

476

بازديد سرپرست حجاج ايراني از بعثه حزب الله

صبح روز پنج شنبه 16 بهمن، نماينده ولي فقيه از بعثه حزب الله، واقع در منطقه عزيزيه ديدار كرد. در اين ديدار، ايشان ابتدا با اظهار شادماني از پيروزي حزب الله، به گزارش مستقيم مراسم از تلويزيون المنار اشاره كرد و سخنان شيخ عبدالكريم عبيد را، پس از چهارده سال حبس، سخناني از سرِ عزت و قدرت خواند. وي آرزو كرد كه اين پيروزي ها استمرار يابد و صهيونيسم همانگونه كه اين بار ذليل شد، باز هم شكست هاي بيشتري را تحمّل كند. آقاي ري شهري همچنين از حضور مسؤولان بعثه حزب الله و زائران لبناني در مراسم برائت از مشركين تشكّر كرد.

سپس حجت الاسلام و المسلمين آقاي دعموش مسؤول روابط خارجي حزب الله با اظهار تشكر از محبت ها و مودت هاي نماينده وليّ فقيه، اظهار كرد كه در تمام اين دوران، آيت الله خامنه اي حامي ما در اين مسير بوده است. وي گفت:

پيروزي مردم لبنان دو عامل مهم داشته; نخست، ايمان مجاهدين حزب الله به خداي متعال و اخلاص و صدق آنان. دوم، باور آنان به ولايت فقيه و بهره گيري از رهنمودهاي سيدنا القائد كه در تمام مراحل ياور حزب الله بوده است. (تصوير 26)

وي افزود: افتخار حزب الله اين است كه همواره زير پرچم ولايت فقيه بوده و اين ولايت يك نعمت الهي است كه خداوند به ما عنايت كرده است. آقاي دعموش گفت: يكي از اشكالات عمده حركتها و جريانهاي اسلاميِ معاصر اين است كه از رهنمودهاي ولايت بي بهره اند. وي افزود: ما با شما پيمان مي بنديم كه اين راه را استمرار بدهيم.

ديدار گروه نشريه زائر با سرپرست حجاج ايراني

صبح روز پنج شنبه، 16 بهمن، آقاي شكوهي سردبير نشريه زائر، به همراه همكاران خود، با نماينده ولي فقيه ديدار كرد. در اين ديدار وي ضمن معرفي افراد، تأكيد كرد: همكاران، مانند گذشته، از نشريات مختلف و مراكز مطبوعاتي متفاوت انتخاب شده اند و دراين مسير تلاش شده ازافكار مختلف بهره گيري شود. وي گفت: براساس برنامه ريزي صورت گرفته، قرار بر اين است كه ما هر دو سال يكبار مشرّف شويم تا برادران ديگر هم

477

بتوانند از نعمت آمدن به حج و خدمت به زائران خانه خدا برخوردار شوند.

آقاي ري شهري، ضمن تشكّر از زحماتي كه برادران براي تهيه نشريه زائر متحمّل مي شوند، ضمن اظهار رضايت از كار آنان، به حساسيت اخباري كه در زائر درج مي شود اشاره كردند و گفتند:

باتوجه به اينكه زائر مهم ترين منبع خبري حجاج بيت الله الحرام است، لازم است دقت خاصي در اخبار آن باشد و مشكلي در اين فضا ايجاد نكند... عوض شدن مديران، مشكل انتقال تجربه ها را دارد كه بهتر است در ضمن جلساتي اين تجربه ها مدون شود و در عين حال، راهكارهايي براي ايجاد تنوّع و تحوّل بيشتر در نشريه براي سالهاي آينده فراهم گردد.

سپس نماينده وليّ فقيه با خواندن حديث ليس منا من لم يحاسب نفسه كلّ يوم تأكيد كردند: بجز ارزيابي هاي بيروني، انسان بايد خودش هم ارزياب خودش باشد.

ايشان تأكيد كردند: اميدوارم حج نورانيت لازم را در شما پديد آورده باشد و اگر هم اثر حج را درتحوّل روحي مشاهده نمي كنيم، باز هم فرصت براي اين كار باقي است... تحوّل روحي به اين است كه احساس كنيم پس از حج، اخلاق رذيله ما از بين رفته و صفات حميده جاي آنها نشسته است. به هر حال بايد انسان ببيند كه در اين ميهماني مكاني، مثل ماه رمضان كه ميهمان زماني سر خوان خداست، چه اندازه معنويت در وجودش پديد آمده است.

ديدار نهاد بازرسي بعثه با سرپرست حجاج ايراني

يكي از نهادهاي فعال و جدّي بعثه، بازرسي است و نقش آن انتقال دشواري ها و مشكلات كاروانها به مسؤولان بعثه و پيگيري براي حلّ آنهاست. ابتدا آقاي فهميده كه سالها اين مسؤوليت را عهده دار است، گزارشي از وضعيت كلّي ارائه كرد و گفت:

ما سه بازرسي داريم: مدينه، مكه و بازرسي ويژه. به طور معمول هر بازرسي مسؤوليت 20 كاروان را دارد و بنابر اين، هر سه روز يكبار به يك كاروان سر مي زند كه اين امر باعث تأخير در انتقال برخي از مسائل مي شود. البته با روحانيون

478

هماهنگي شده كه آنان به صورت روزانه مشكلات را به بازرسي انتقال دهند تا زودتر پيگيري و حل شود.

آقاي فهميده گفت:

گاهي تصوّر مي شود كه ما دخالت در كارهاي اجرايي مي كنيم كه چنين نيست; آنچه مدّ نظر ماست، فراهم كردن بستر لازم براي بهتر انجام شدن كارهاي اجرايي است. بازرسي، علاوه بر بازرسي در كار مدير و خدمه، به نظارت بر نيروهاي ستادي هم مي پردازدكه اين هم براي رفع و رجوع مشكلات اهميت خاص خود را دارد.

سپس رييس بازرسي مكه گفت:

بازرسان ما چهار روز پيش از زائران به مكه آمدند و گزارش مسكن زائران و دشواري ها را منتقل كردند... هر بازرس روزانه به پنج تا هفت كاروان سر مي زند... صبح ها جلسه اي برگزار و محورهاي بازرسي به افراد بازرس منتقل مي شود و عصرها ساعت چهار به جمع بندي اين گزارش ها پرداخته شده به ستاد منطقه يا ستاد مكه فرستاده مي شود. روزانه به طور متوسط 30 گزارش تنظيم و ارسال مي گردد.

افراد بازرسي علاوه بر كار بازرسي، به واحدهاي ديگر، از جمله انتظامات، امداد گم شدگان و غيره نيز كمك مي كنند.

در ادامه جلسه، آقاي ري شهري با اشاره به اينكه حج دوره سازندگي است و يكي از بهترين دوره هايي است كه خداوند براي سازندگي انسان مقرر كرده است، گفت:

اگر اين دوره خوب گذرانده شود، تحوّل بي سابقه اي در انسان پديد مي آيد و به تعبير روايات، مانند روزي مي شود كه از مادر متولد شده است... امير مؤمنان(عليه السلام)يكي از فوايد حج را از بين رفتن منيت و خودخواهي انسان مي داند.

ايشان با ابراز رضايت از عملكرد بارزسي، از ايشان تقاضا كرد كه خودشان نسبت به سطح كارشان راضي نبوده و در ارتقاي آن تلاش كنند. آقاي ري شهري در پايان

479

تذكراتي را به گروه بازرسي دادند; از جمله اينكه: سعي كنند مسائل حساس را در گزارشهاي ويژه منتقل كنند تا سريعتر رسيدگي شود. به علاوه، تلاش كنند برخي از مسائل را در ايران حل كنند تا به اينجا كشيده نشود. بحث مسكن بايد يكماه قبل از آمدن زائر حل شود. ايشان در پايان از بازرسي خواستند تا براي ايجاد تحول در ساختار بازرسي پيشنهادهايي ارائه كنند.

ديدار سرپرست حجاج ايراني با روحانيون نخبه

هر سال، با ارزيابي گروه روحانيون رابط، از ميان هر پنجاه روحاني سه نفر با ويژگي هاي خاصي از جمله سطح علمي، تلاش براي هدايت كاروان و نيز داشتن روابط استوار با بعثه رهبري، به عنوان روحانيون نخبه انتخاب مي شوند. اين افراد كه نزديك به يكصد نفر مي شوند، روز پنج شنبه، 16بهمن، طي يك جلسه يك ساعتونيم، مهم ترين پيشنهادهاي خود را براي ارتقاي سطح كارهاي فرهنگي در كاروان ارائه كردند. پيشنهاد هماهنگي ميان روحاني و معين، كه به انتخاب امور روحانيون مي باشد، پيشنهاد توجه به كاروانهاي ايراني خارج از كشور و سرمايه گذاري براي آنها و نيز در جريان گذاشتن مراجع تقليد از دشواري ها; از جمله پيشنهادهايي بود كه مطرح شد.

در پايان، نماينده وليّ فقيه در ضيافت ناهاري با حضور آنان شركت كرد و پس از استماع گزارش معاونت امور روحانيون، از اينكه اين جمع به همفكري پرداخته و تلاش دارند به مسائل خاص فرهنگي كاروان توجه جدي تري داشته باشند، سپاسگزاري كرد. ايشان پيشنهادهاي مطرح شده را جدّي خواند و قرار شد در باره اجراي آنها تلاش شود.

همايش زائران زباندان

صبح روز پنج شنبه، 16 بهمن، همايش زائران زباندان در محل بعثه جمهوري اسلامي ايران برگزار شد. در اين همايش، دكتر محسن اسلامي مسؤول شبكه ولايت گفت: از ميان 2200 نفر زائري كه به زبانهاي خارجي تسلّط داشتند و در آغاز عزيمت به حج ثبت نام كرده اند، بيش از يك هزار و صد نفر فعالانه در امر تبليغ در موسم حج شركت كردند. به گفته اسلامي، در نتيجه فعاليت داوطلبانه اين زائران زباندان، بيش از

480

4000 پرسشنامه و مصاحبه با زائران ديگر كشورها تكميل شده كه حدود 148 مورد آن به مراجعه حضوري به بعثه ايران منجر شده است.

هدف شبكه ولايت، رفع سوء تفاهمات ميان امت اسلامي و تقريب ميان مذاهب به صورت افتخاري است. اين طرح كه از سال 1373 آغاز شده، سال به سال با سازماندهي بيشتر روبرو بوده است.

به گفته اسلامي، زائران زباندان مي توانند با بهره گيري از تجربيات سرگروه هاي خود، ارتباط با زائران خارجي را پس از بازگشت به ايران نيز دنبال كنند.

تشكيلات زائران زباندان، علاوه بر تهران، در هيجده استان كشور فعال است و تركيب تحصيل زائران زباندان حج سال 82 شامل 60% افرادي است كه صاحب مدرك كارشناسي ارشد و دكترا هستند.

رييس سازمان حج و زيارت نيز در جمع زائران زباندان گفت:

مهم ترين شبهه اي كه نزد مسلمانان ديگركشورها وجود دارد، نفوذ صهيونيسم برقلب جهان اسلام است وبايد اين موضوع بيان شود كه درحال حاضر مركزثقل نفي صهيونيسم در جهان، جمهوري اسلامي ايران و انديشه هاي امام خميني و مقام معظم رهبري است.

زرهاني با عاشقانه و عارفانه خواندن اقدام داوطلبانه تبليغي زائران زباندان، آن را در جهت تنوير افكار عمومي مسلمانان توصيف و تأكيد كرد:

بنا بر تجربيات حاصله، شبهات مطرح نزد مسلمانان ديگر كشورها، در سه حوزه ملّي، مذهبي و جهان اسلام قابل تقسيم بندي است.

رييس سازمان حج و زيارت شبهه وارد در حوزه ملي را نزد زوار خارجي مسأله مردمسالاري دانست و افزود: دشمنان با قلب واقعيت به تبليغ عليه مردمسالاري حاكم در ايران پرداخته اند كه مبلّغ بايد پاسخ هاي لازم در اين مورد را داشته باشد.

به گفته زرهاني، در حوزه مذهبي، اختلافات كلامي و بزرگنمايي هايي وجود دارد كه بايد با تسلّط بر قرآن و سنت، اين شبهات را پاسخ گفت.

481

رييس سازمان حج و زيارت در پايان، خطاب به حجاج زباندان كشورمان تأكيد كرد كه بايد از روشهاي نوين ارتباطي بهره گرفت و به خصوص در روش هاي تبليغ تجديد نظر كرد.

برگزاري مسابقه به مناسبت عيد غدير و 22 بهمن

به مناسبت جشن عيد غدير و فرا رسيدن ايام پيروزي انقلاب، مسابقه اي از سوي بعثه مقام معظم رهبري در مكه و مدينه برگزار شد.

ادامه جلسات سخنرانيِ عمومي در مكه و شروع مجدد آنها در مدينه

به مرور حاجيان مدينه بعد، عازم مدينه شده و بعثه مقام معظم رهبري هم
فعال مي شود. در نخستين روزهاي پس از اعمال، حضرت حجت الاسلام و
المسلمين اختري از طرف نماينده ولي فقيه براي شروع به كار بعثه مدينه، عازم اين شهر
مقدس شدند.

صبح روز يكشنبه 19بهمن، در نخستين مراسم سخنراني عموميِ بعثه مقام معظم رهبري در شهر مدينه، لزوم حفظ و نگهداري دستاوردهاي معنوي حج مورد تأكيد قرار گرفت.

حجت الاسلام و المسلمين محمود كارآموزيان، نماينده معاونت آموزش و پژوهش بعثه در مدينه بعد، در اين مراسم زائران را عزيز خداوند و عضو خانواده معنوي پيامبرخدا(صلي الله عليه وآله) ناميد و تأكيد كرد:

خداوند زائران خانه خود را هر سال از ميان خوبان عالم گلچين مي كند و موقعيت حاجيان، مانند موقعيت خانواده معنوي پيامبر است و بايد قدر خود را بدانند.

وي تأكيد كرد: حجاجي كه به موطن خود باز مي گردند، دقت داشته باشند كه وضعيت آنان با قبل متفاوت شده و اكنون خداوند و رسولش از آنان متوقع اند.

كارآموزيان با اشاره به آياتي از قرآن كه ثواب و عقاب خويشان و نزديكان نبيّ گرامي(صلي الله عليه وآله) را دو چندان اعلام كرده است، تأكيد نمود:

482

حاجي نيز به خاطر اعمال نيكش، ثواب دوچندان مي برد ولي در عين حال اگر گناهي از او سر بزند مجازاتش افزون بر ديگران خواهد بود.

سخنران بعثه كشورمان، مراقبت از وسوسه هاي شيطان را شرط بقاي معنويت حاجي دانست و گفت:

در جنگ دائمي وسواس شيطاني و الهي، حاجي با توكّل بر خدا و توسّل به معصومين(عليهم السلام) پيروز خواهد بود و اين وعده اي در قرآن است، به شرط آنكه حاجي نسبت به موقعيت و اعمال خود هوشيار باشد.

آقاي كارآموزيان تأكيد كرد:

شيطان همواره در صدد است، از هر راه ممكن، بنده را از خدا دور سازد و مي كوشد حاجي را از لذّت معنوي حج دور كند، اما از آنجاكه حاجي همچون چادر كعبه در اثر همنشيني با آن مكان مقدس، ارج و قُرب پيدا كرده، عزيز خداست و با توكّل به او از شرّ شيطان مصون خواهد بود.

برپايي نمايشگاه يادمان انقلاب با ابتكار يك مدير كاروان

برپايي نمايشگاه انقلاب، با هدف تجديد يادمان روزهاي پرشور و شعور پيروزي انقلاب، مورد استقبال زائران مازندراني قرار گرفت. اين نمايشگاه كه توسط مديريت كاروان 30237 بابل در هتل حمزه مكه، واقع در شارع نكاسه برگزار شد، با به نمايش گذاردن صحنه هاي حماسه حضورِ مردم ايران اسلامي در نابودي رژيم ستمشاهي پهلوي و تأسيس نظام مقدس جمهوري اسلامي با پخش سرودهاي ايام انقلاب موجب تجديد خاطرات انقلاب براي زائران مازندراني شد. يكي از زائران كه با همسر خود از اين نمايشگاه ديدار مي كرد، با تمجيد از اين اقدام، پيشنهاد كرد: با ساماندهي كاروانها در برگزاري اعياد بزرگ ملت ايران در موسم حج، زمينه آشنايي زائران ساير كشورها با تعهّد و رسالتمندي ملّت غيور ايران اسلامي نسبت به مناسبتهاي حماسي خود را فراهم سازند.

گفتني است، اين نمايشگاه تا پايان دهه فجر، پذيراي ديدار علاقه مندان است.

483

مروري بر مشكلات زائران در سال جاري از زبان مديران

كارواني متشّكل از بيش از 93000 نفر ايراني (با عوامل اجرايي 96000) در حجّ سال 1382 حضور دارند. 93 هزار نفر با قوميت ها، فرهنگ ها، زبانها و لهجه هاي متفاوت كه هريك ديدگاهها، تمايلات و نيازهاي متفاوتي نيز با ديگران دارد و تنها وجه اشتراك آنها داشتن هويتي مشترك به نام ملّيت ايراني است.

بي شك سازماندهي و تأمين نيازهاي اين اجتماعِ بزرگ، ملزومات و ضرورياتي خاص را مي طلبد كه چنانچه به درستي انجام نشود، مشكلات بسياري را به وجود خواهد آورد. با رجوع به سازمان و تشكيلات پيش بيني شده براي سازماندهي امور حج به مراجع سياستگذاري و اجرايي متعدّدي برمي خوريم كه از شوراي عالي حج و سازمان حج و زيارت آغاز شده و در نهايت به مديران كاروانها به عنوان مديران خرد و اجرايي منتهي مي شود.

اين ساختار تشكيلاتي كه از مديران ارشد، مياني و خرد تشكيل شده و عوامل اجرايي بسياري را نيز شامل مي شود، سيستمي را تشكيل مي دهند كه درواقع سيستم اجرايي حج است و در اين ميان نقش مديران كاروان به عنوان اجرايي ترين حلقه اين سلسله مراتب، نقشي انكارناپذير است. مديران كاروان، از آنجا كه از يكسو با زائران، به عنوان خدمت گيرندگان و اصلي ترين اجزاي سيستم مرتبط بوده و از ديگر سو با مديران ارشد حج در ارتباط هستند، هم وظيفه اي مهم برعهده دارند و هم منابعي قابل توجه و وثوق براي شناسايي مشكلات و ارائه پيشنهادهايي براي حلّ آنها به شمار مي روند.

از همين رو و براي شناسايي مواردي اينچنين و مشكلات فراروي زائران و كاروانها به عنوان زيرسيستمهاي تشكيلات حج، به سراغ تني چند از مديران كاروان رفتيم. ذكر اين نكته ضروري است كه آنچه در گفتگوي ما با مديران فوق الذكر بيشتر مورد تأكيد قرار گرفت، مشكلاتي بود كه در حج امسال با آن روبرو بودند و بعضي از آنها مسائل مستحدثه بود و هم مواردي كه در سالهاي گذشته مشكل و معضل به شمار مي رفت و حل آنها نقطه قوت حج امسال محسوب مي شد.

* مسكن: اسكان زائران، از جمله مهمترين موارد پيش روي آنهاست و شايد مهمترين نكته اي است كه بايد پيش از ورود زائران حل شود وگرنه كار را از اساس دچار

484

معضل مي كند. اين مقوله از آنجاكه محلّ زندگي زائران براي مدتي نزديك به يك ماه به شمار مي رود، از سويي بايد داراي امكانات مناسب باشد و از ديگر سو با فاصله اي مناسب از اماكن مقدس; يعني مسجدالنبي در مدينه و مسجدالحرام در مكه قرارداشته باشد تا زائران براي رفت و آمد به آنها دچار مشكل نشوند.

* مجتبي مددي، مدير كاروان شماره 12151 در اين باره مي گويد: ما امسال در مورد مسأله مسكن با مشكل بزرگي مواجه بوديم. تعداد اتاقهاي در نظر گرفته شده بسيار كم بود; به طوري كه ما براي پزشك كاروان اتاق نداشتيم و همين مسأله ما را بسيار دچار مشكل كرد و مجبور شديم براي پزشك كاروان آبدارخانه را به عنوان مطب و محل معاينه بيماران در نظر بگيريم و اين درحالي بود كه ما در سالهاي قبل مشكل مسكن نداشتيم.

وي مي افزايد: مشكل اينجا بود كه اتاقها به اندازه تعداد زائران در نظر گرفته شده بود و براي فعاليتهاي جنبي و ضروري كاروان هيچ اتاقي محاسبه و در نظر گرفته نشده بود. مددي اين مشكل را به خصوص براي خانمهاي كاروان بيشتر مي داند و مي گويد:

مجبور شديم تعداد خانمها را بيش از ظرفيت هميشگي در يك اتاق جاي بدهيم.

* مهدي هادي نجف آبادي، مدير كاروان شماره 13425 نيز همين مشكل را دارد. وي مي گويد:

جا كم داشتيم و مجبور شديم تعداد افراد بيشتري را در يك اتاق جاي بدهيم. از طرف ديگر از لحاظ سرويس هاي بهداشتي هم دچار مشكل بوديم و اين به علت آن بود كه سرويس ها مشترك بودند; يعني حمام و دستشويي در يك مكان قرارداشت و با استفاده يك نفر از حمام يا دستشويي امكان استفاده از ديگري امكان پذير نبود.

نجف آبادي اضافه مي كند: همين مشكل را در منا و عرفات هم داشتيم و فضاي خيلي كمي براي اسكان زائران به ما اختصاص داده شده بود. از طرف ديگر عده اي معتقدند كه وضع مسكن براي كاروان آنها امسال بهتر از گذشته بود.

* سهراب جليلي، مدير كاروان شماره 12126 نيز از اين دسته مديران است. وي

485

مي گويد: امسال ساختمانها نسبتاً بهتر شده بودند و امكانات جديد و بهتري داشتند. اما جليلي از نكته ديگري گله دارد:

به نظر مي رسد كه در اختصاص ساختمانها به كاروانها، تبعيض وجود دارد; مثلا كاروانهاي تهران هميشه جاي خوبي دارند و يا اينكه در بعضي از كاروانهاي تهران اتاقهاي خانوادگي در نظر گرفته مي شود، اما براي ديگران اين امكان نيست.

* خالد سياح طاهري، مدير كاروان 20152 هم از مكان راضي است. وي مي گويد:

مسكن ما در مكه و مدينه خيلي خوب بود و ما كاملا راضي بوديم.

به نظر مي رسد مشكل مسكن، معضل مهمي است كه حلّ آن بايد دراولويّت قرارگيرد. اما توجه به دو نكته در اين باره ضروري است:

1 . انتخاب و اجاره مسكن، باتوجه به انبوه زائران خارجي در مكه و مدينه و محدوديتهاي موجود، در فضاي كاملا رقابتي صورت نمي پذيرد و همين امر مسؤولان حج را با مشكل مواجه مي كند.

2 . ساختار شهرهاي مدينه و مكه متفاوت است; به اين معني كه در شهر مدينه، محلّ اسكان زائران در هتلها قرار دارد و در مكه به دليل تفاوت ساختار موجود، اين امر نه در هتل، بلكه در منزل انجام مي شود كه بيشتر به ساختار مسافرخانه اي نزديك است و همين امر موجب اختلاف امكانات موجود مي شود و توقعات زائران نيز به دليل ناآشنايي با دلايل آن، بعضاً برآورده نشده و موجب اعتراض مي شود.

* تغذيه: اهميّت تغذيه زائران بركسي پوشيده نيست، به خصوص از آن رو كه به علّت وجود تعداد بسيار زيادي از حجاجِ ديگر كشورها در شهر مكه و مدينه و نيز آب و هواي خاص اين منطقه، امكان ابتلا به بيماريهاي مختلفي مي رود و به همين دليل لزوم برنامه غذايي مناسب زائران اهميت دوچندان مي يابد.

در يكي دو سال اخير، سازمان حج و زيارت به علت برقراري سيستم آشپزخانه متمركز، سياست يكسان سازي تغذيه حجاج و عدم تبعيض در دسترسيِ همگان به موادغذاييِ مناسب را دنبال كرده و تا حدود قابل توجّهي موفق نيز بوده است، اما از آنجا

486

كه اين برنامه هنوز براي همه قابل اجرا نيست و از سوي ديگر الزامات خاص خود را هم دارد، مسائل و مشكلاتي موجود است.

* سيادتي مدير كاروان شماره 22133 از اين بابت عصباني است و مي گويد:

وعده هاي دروغين مسؤولان تداركات براي تحويل اقلام غذايي، بي ثمر از آب درآمد. ما بارها براي دريافت كالا به مراكزِ معرفي شده رفتيم اما در بسياري از اوقات چيزي وجود نداشت و هربار وعده مي دادند كه چند ساعت يا يك روز بعد اين كالاها تحويل مي شود ولي در نهايت معلوم مي شد كه چيزي وجود ندارد و فقط ما را سر مي دوانند.

سيادتي پايين بودن كيفيت اقلام تداركاتي را مشكل ديگر مي داند و مي افزايد:

چاي تحويلي اصلا خوب نيست و پر از خاك است. كيفيت مربّاها بسيار پايين است. مرغها خيلي كوچك هستند. پتوهايي كه در ايران دادند، مناسب نيستند و انسان را از سرما حفظ نمي كنند; به خصوص در ايام تشريق اين امر مشهود بود.

* سهراب جليلي هم، اگرچه طرح آشپزخانه مركزي را طرح خوبي مي داند، اما مشكلاتي را بدين صورت مي شمارد:

غذا به موقع نمي رسد، كيفيّت آن پايين است; مثلا ماهي ها اصلا كيفيت خوبي نداشتند، برنج كيفيت پاييني داشت و سوپ يا آش كه براي زائران مي دهند، در بسياري از اوقات كم بود و وقتي اعتراض مي كرديم، مي گفتند روي آن آب بريزيد.

* خاله سيّاح طاهري، اگرچه از كيفيت گوشت گرم گوسفندي و توزيع آن راضي است، اما توزيع اقلام غذايي را بسيار بد مي داند. محلهاي پراكنده و دور از هم، توزيع و دفعات و ساعات زيادي كه مسؤولان كاروانها بايد براي دريافت اقلام تحويلي مراجعه كنند; از جمله مشكلاتي است كه طاهري به آن اشاره مي كند.

وي مي گويد: توزيع نوشابه به خصوص خيلي مشكل ساز بود، كيفيت نوشابه هاي شركتي كه با آن قرارداده بسته بودند پايين بود و تازه قادر به تأمين كليه احتياجات هم نبود

487

و كمبود اين ماده غذايي خيلي وقتِ ما را گرفت و در نهايت به ما اجازه دادند تا خود احتياجاتمان را خريداري كنيم.

مددي هم در مورد نوشابه، همين نظر را دارد اما در مجموع از تغذيه راضي بود و كيفيت آن را مناسب مي دانست.

* حمل و نقل: دوري مسكن زائران از اماكن مقدس، مشكل ديگري بوده كه سازمان حج و زيارت از سه سال پيش براي حل آن ابتكاري به خرج داده است; يعني ايجاد سيستم حملونقل درون شهري، مخصوص زائران ايراني; سيستمي كه تقريباً رضايت اكثريت را در پي داشته است; زيرا به راحتي، در هر زمان از شب و روز مي توانند براي زيارت و انجام مناسك حج راهي حرم شوند.

* سياح طاهري مي گويد: حملونقل درون شهري خيلي راحت بود و ما مشكلي نداشتيم و همه راضي بودند، اما حمل و نقل مشاعر به علت عدم همكاري مأموران عربستان، بسيار مشكل ساز شد; به طوري كه توقّفگاهها (پاركينگها) قفل شده بود و ماشينهاي ما ساعتها معطل شدند. طاهري ادامه مي دهد: درسالهاي قبل، بعد از حركت از عرفات، تقريباً ساعت 5/9 شب به مشعر مي رسيديم، اماامسال ساعت 5/9 تازه در توقّفگاه (پاركينگ) عرفات بوديم.

* سيادتي هم همين مشكل را مورد تأكيد قرار داده، مي گويد:

علاوه بر مأموران عربستان، ما مديران هم مقصر بوديم كه ماشينها را كنار جاده پارك مي كرديم و مي رفتيم و مأموران پليس بعد از تذكّرات فراوان خسته مي شدند و ديگر كاري به كار ترافيك نداشتند.

اين مدير كاروان مشكل اصلي را مرشدين (راهنماها) راه نابلد مي داند و مي گويد:

اينها اصلا راهها را بلد نبودند و در واقع ما آنها را هدايت مي كرديم و به دليل همين عدم آشنايي با مسيرها، سه ـ چهار ساعت معطل شديم.

* سهراب جليلي معتقد است با توجه به اينكه از عرفات مشخص شد كه مأموران سعودي با ما همكاري نمي كنند، بايد مسؤولان هماهنگي هاي لازم را انجام مي دادند كه مشكلات فعلي، كه در سالهاي قبل هم وجود داشت، تكرار نشود و به همين علت ما مشكلات زيادي داشتيم.

488

مجتبي مددي هم از حمل و نقل درون شهري راضي است، اما درباره حمل و نقل مشاعر به همان مشكلات اشاره مي كند.

* ديگر مشكلات: مديريت كاروان به علت ارتباط داشتن با تعدادي زيادي زائر، كه هركدام عادات و روحيات منحصر به فردي دارند، با مسائل زيادي روبه رو مي شود كه گاهي مشكل ساز هستند; مثلا مدير كارواني مي گفت:

زائري به علّت اختلال حواس ساعتهاموجب تأخيركاروان شد وحاضربه پوشيدن لباس احرام نبود، پزشك كاروان در تهران او را براي اين سفر رد كرده بود اما خانواده اش پس از مراجعه به هيأت پزشكي اجازه سفر او را گرفتند و آمدن او اكنون باعث بروز مشكلات زيادي براي ما شده است و من يقين دارم كه اين زائر به هيچوجه نخواهد توانست اعمال خود را انجام دهد; چون از لحاظ رواني اصلا وضعيت عادي ندارد.

يك مدير ديگر هم از وجود بعضي ناهماهنگي ها ميان زائران كاروان خود مي گويد و آن را باعث بروز مشكلاتي مي داند كه البته خيلي حاد نيستند.

* سخن مسؤولان: محمدصادق رضايي، مسؤول تداركات ستاد مكه اعتقاد ديگري دارد. او بسياري از اين انتقادات را رد مي كند و مي گويد:

مشكلات امسال خيلي غير معمول نيستند; براي نمونه، در مورد لبنيات، چون اين اقلام تاريخ مصرف دارد، ما نمي توانيم آنها را به طور يكجا به كاروانها تحويل بدهيم و بايد هرچند روز يكبار اين كار را انجام دهيم و همين امر موجب مي شود كه كاروانها چند دفعه براي دريافت آنها مراجعه كنند.

رضايي در مورد نوشابه مي گويد:

اين يك مورد خاص بود و علت آن هم اين بود كه ما در تهران با شركت زمزم قرارداد تأمين نوشابه حجاج را بستيم و محموله آن نيز وارد عربستان شد اما به علّت ممانعت مسؤولان عربستان اين محموله از گمرك ترخيص نشد و ما در مدينه به مديران كاروانها گفتيم كه خودشان نوشابه بخرند. اين كار ادامه پيدا كرد تا اينكه

489

به علّت بالا رفتن هزينه كاروانها، قراردادي با شركت سينالكو بستيم و توزيع نوشابه هاي اين شركت آغاز شد، اما پس از دو روز به علت نارضايتي مديران كاروانها از كيفيت آن، ناچار به فسخ قرارداد شديم و از روز هفتم ذي حجه هم بالاخره محموله شركت زمزم ترخيص شد و توزيع آن آغاز گرديد.

رضايي در موردگوشت وماهي هم با نظر مديران كاروانها مخالف است و ادامه مي دهد:

اين ماهي بهترين ماهي است كه در عربستان موجود است، البته كيفيت ماهي شمال خودمان را ندارد اما در اينجا بهتر از آن پيدا نمي شود. در مورد گوشت و مرغ هم امسال برخلاف سالهاي گذشته، گوشت و مرغ يخ زده توزيع نمي كنيم بلكه كشتار روز عربستان را مي خريم و توزيع مي كنيم و اين به دليل بالا بودن كيفيت آن است و به همين دليل، طبيعي است كه هرچند روز يكبار بايد آن را توزيع كنيم.

وي مي گويد: امسال از 30 قلم كالا، كاروانها 19 قلم را يكجا مي گيرند، 6 قلم را نيز يكجا و فقط لبنيات، گوشت و مرغ را در چند مرحله مي آورند; چون امكان اينكه آنها را هم يكجا تحويل بدهيم وجود ندارد.

در مورد مشكل مسكن هم گفتني است كه نشريه زائر پيشتر گفتگوي مفصلي را با مصطفي قهرودي مسؤول ستاد مكه سازمان حج و زيارت انجام داده كه در شماره چهاردهم نشريه به چاپ رسيده و پاسخ مفصل مسؤولان ستاد در اين باره داده شده و در اينجا تنها به ذكر اين نكته بسنده مي شود كه به گفته قهرودي اصل اين مشكل به تفاوت اسكان زائران در مدينه و مكه بازمي گردد. به اين معنا كه زائران ما در مدينه در ساختمانها و هتل هاي بسيار خوبي ساكن هستند و وضعيت آرام و دلنشيني دارند و ازاين رو انتظار ندارند در مكه با اين نوع خانه ها مواجه شوند. براساس گفته هاي مسؤول ستاد مكه، در شهر مكه به دلايلي; نظير كوهستاني بودن شهر، حضور جمعيت ميليوني زائران به طور همزمان و نيز نوع گسترش طولي شهر، كه ساختمانهاي جديد را از
بيت الله الحرام دور ساخته، توقعات ما از مسكن در شهر مكه با مدينه متفاوت خواهد بود

490

و ما مشكل مسكن را فقط در شهر مكه داريم كه آن هم به ساختار اين شهر بازمي گردد و از ما كاري ساخته نيست.

ديدار نماينده ولي فقيه با معينه هاي كاروانها

نماينده وليّ فقيه و سرپرست حجاج ايراني پنجشنبه شب (16 بهمن) در جمع بانوان معينه كاروانها در مكه مكرمه گفت: طرح دعوت از بانوان معينه، براي همراهي كاروانهاي حج، طرح نو و لازمي است و طرح گزينش 500 بانوي معينه در سالهاي آينده اجرا خواهد شد.

آقاي ري شهري از بانوان پيشگامِ اجراي اين طرح خواست تا راهكارهاي مناسب و تشكيلات پيشنهادي خود را ارائه نمايند تا به اجرا گذاشته شود.

اميرالحاج كشورمان از طرح مشاركت خانمها در امر تبليغ زائران زن و همكاري با كاروانها، به عنوان انگيزه اي مؤثر براي جذب خانمهاي علاقه مند به تحصيلات حوزوي نام برد و تأكيد كرد: بدينوسيله خانمهاي مستعد شناسايي و دعوت به همكاري مي شوند.

سرپرست حجاج ايراني وجود پاره اي مشكلات اجرايي را با توجه به نو پا بودن طرح بانوان معينه، طبيعي دانست و خواستار برنامه ريزي و ارائه آموزشهاي لازم از سوي معاونت امور روحانيون بعثه براي رفع مشكلات شد.

در اين ديدار مسؤول بانوان معينه، پيش از سخنان نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت، گزارشي از اقدامات انجام شده در سال جاري ارائه كرد. براساس طرح بانوان معينه، به همراه هر كاروان، يك بانوي آگاه از مسائل شرعي و احكام حج، به اين سفر اعزام مي شود تا معين و همكار روحاني كاروان در بخش خانمها باشد.

گفتني است، معاونت امور روحانيون در اقدامات سال جاري خواهران معينه را، ضمن برنامه هاي منظمي، براي ديدار از اماكن مقدس به مناطق مختلف مذهبي و ديني مدينه منوره اعزام كرد.

تذكرات مهم در رابطه با بسته هاي بار حجاج

حركت كاروانهاي ايراني براي بازگشت به ايران ودشواري هايي كه در مورد

491

بارهايشان به وجود مي آيد، سبب شد تا تذكّرات چندي به حاجيانِ در حال بازگشت داده شود:

1 . رعايت دقيق بخشنامه مصوّب هيأت محترم دولت، درخصوص عدم خريد كالاهاي غيرمجاز و غيرقابل حمل توسط حجاج و بسته بندي وسايل و لوازم خود در 2 عدد جامه دان با ابعاد (30×45×50) مصوب سازمان حج و زيارت (با مشخصات كامل زائر به خصوص شماره تلفن).

* بار غير مجاز و ممنوع، كه حجاج محترم بايد جدّاً از خريد آنها و مديران كاروان از حمل آنها خودداري نمايند. عبارتند از:

انواع تلويزيون، ضبط صوت، چرخ خياطي، ماشين لباسشويي، انواع يخچال و فريزر، آبگرمكن، اجاق گاز، دوچرخه، كالسكه بچه، فرش ماشيني، فرشينه (موكت)، ماشين بافندگي، چيني آلات و ظروف مشابه، موتور برق، كولر گازي و هرگونه كالاي از اين دست.

2 . حجاج محترم نبايد وسايل اضافي ديگري را با طناب به ساكهاي خود ببندند، در اين صورت، از تحويل و حمل اينگونه بسته ها خودداري خواهد شد.

3 . بارگيري به موقع كاميونها و تحويل بارها به تريلرها در ايستگاه تعيين شده.

4 . تكميل صورت ريز تعداد بسته ها، دقت در بارگيري و حمل، توجه در مورد نصب برچسب هاي سبز و زرد روي دو جامه دان مجاز و برچسب قرمز (براي بارهاي احتمالي اضافي) و توجّه دادن به حجاج كه هرگونه بار خارج از ساكهاي مصوّب و مجاز بايستي برچسب قرمز خورده و مشمول كرايه حمل با هواپيما و پرداخت عوارض گمركي خواهند بود. اينگونه بارها مستقيم به گمرك هاي مقصد ارسال مي گردد و حداقل يك هفته بعد از ورود به ايران تحويل خواهد شد.

نكته مهم: حجاج محترم از قراردادن مايعاتي مانند سركه، آبليمو، موادشيميايي، ترشي و وسايلي چون افشانه (اسپري)، كپسول گاز فندك، ظروف شكستني، مواد فاسد شدني و اقلام با ارزش در داخل ساكها جداً خودداري نمايند.

5 . بسته قابل حمل به داخل هواپيما فقط يك كيف دستيِ كوچك (به ابعاد 20×30×40سانتيمتر) بوده و حجاج محترم نمي توانند هيچ بسته اضافي حتي نايلكس، پتو

492

و يا ظرف آب زمزم به داخل هواپيما ببرند.

* چنانچه آب زمزم در بطري هاي كوچك يك ليتري داخل جامه دان همراه قابل حمل به هواپيما باشد مانعي ندارد.

* از قراردادن چيزهايي مانند چاقو، ناخن گير، قيچي، ابزار فلزي، اسلحه اسباب بازي، قوطي نوشابه، مايعات اسيدي و شيميايي، اقلامي افشانه (اسپري)، كپسول گاز فندك و آلات مشكوك غيرقابل بازرسي داخل جامه دان جداً خودداري گردد.

از سوي هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران در باره بارهاي زائران، اطلاعيه اي بدين صورت صادر شده است:

بسمه تعالي

اطلاعيه نحوه تحويل و حمل جامه دانهاي حجاج

باتوجه به اينكه جامه دانهاي حجاج محترم در شهر مكه از آنان تحويل گرفته شده و مستقيماً به وسيله تريلرهاي مخصوص به فرودگاه جده حمل مي شود، لذا از شما مديران محترم گروهها درخواست مي گردد، ضمن توجه به نكات وتوصيه هاي ذيل، براي اجراي هرچه بهتر اين برنامه، با قبول مسؤوليتهايي كه متوجه جناب عالي و زائران محترم مي باشد، همكاري فرماييد:

1 . مديران محترم گروهها بايستي 72 ساعت قبل از پرواز با مراجعه به دفتر ايران اير در ستاد حج و زيارت در شهر مكه، نسبت به دريافت برچسب هاي الصاق بار (رنگهاي سبز و زرد داراي مشخصات زائر) براي 2 عدد جامه دان مجاز و تعيين شده و برچسب قرمز براي بسته هاي اضافي و فهرست اسامي و جدول بسته هاي بار حجاج خود را دريافت و برچسب ها را جهت الصاق به بسته ها به هريك از حجاج تحويل نمايند.

توجه: چون برچسب هاي قرمز رنگ، فاقد مشخصات است، بايستي هريك از حجاج، قبل از الصاق آنها، اطلاعات مربوطه، خصوصاً شماره تلفن صاحب كالا را در آن درج نمايند.

2 . مديران كاروانها بايستي 48 ساعت قبل از تاريخ پروازِ حجاجِ خود، با تهيّه

493

كاميون مناسب نسبت به بارگيري بار حجاج و انتقال آنها به محل استقرار تريلرها در شهر مكه، 36 ساعت قبل از پرواز طبق كروكي پيوست كه تحت نظارت نمايندگان ايران اير و سازمان حج و زيارت مي باشد، اقدام نمايند.

3 . تحويل و تحوّل بسته ها با تكميل فهرست مربوط، در سه نسخه و ارائه آن به نماينده ايران اير و دريافت يك نسخه از آن به عنوان رسيد تحويل بسته هاي حجاج، صورت مي پذيرد.

4 . آن دسته از زائراني كه از مدينه و از طريق جده عازم ايران مي باشند، مي بايست ضمن رعايت موارد فوق، جامه دانهاي خود را در كاميونها بارگيري و حداقل 15 ساعت قبل از پرواز در پايانه (ترمينال) غربي كه با علامت پرچم هاي ايران و هواپيمايي مشخص شده و موقعيت آن تقريباً 30 متر قبل از پايانه شرقي كه حجاج در آن مستقر هستند، تحويل دهند.   هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران

به دنبال اين مسأله، در جلسه شوراي هماهنگي بعثه مقام معظم رهبري، در زمينه تسهيلات انتقال بار حجاج تصميماتي گرفته شد و مطالبي اعلام گرديد.

در جلسه شوراي هماهنگي بعثه مقام معظم رهبري، كه روز يكشنبه، 20 بهمن، با حضور نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت در مدينه منوره برگزار شد، اعلام گرديد كه براي رفاه حال حجاج، بار آنان 18 ساعت قبل، توسط مسؤولان كاروانها تحويل فرودگاه مي شود.

براساس گزارش رييس ستاد حج و زيارت مستقر در مدينه منوره، هر زائر حق انتقال 40 كيلو بار را دارد و چنانچه اين ميزان افزايش يابد، به ازاي هر كيلو 20 ريال سعودي اضافه بار به آن تعلّق مي گيرد كه هم در فرودگاه عربستان و هم در فرودگاه تهران مي تواند بپردازد.

آقاي امينيان افزود: در سالهاي قبل، مشكلات بسياري در خصوص بار حجاج; نظير انتقال بار به شهرهاي ديگر داشتيم ولي در سال جاري با تمهيداتي كه در تهران اتخاذ شده است، اين مشكلات مرتفع گرديده و بار حجاج در كاروانها از آنها تحويل گرفته مي شود و در فرودگاههاي ايران تحويلشان مي شود.

494

جلسه شوراي هماهنگي بعثه مقام معظم رهبري همزمان با ورود حجت الاسلام و المسلمين ري شهري، نماينده ولي فقيه و سرپرست حجاج ايراني از مكه در مدينه منوره برگزار شد.

شمار خروج زائران از مكه به مدينه و ايران

از آغاز خروج زائران مكه تا امروز، بيش از 20 هزار زائر ايراني مكه را ترك كرده اند. ترابيان مسؤول حمل و نقل برون شهري ستاد حج مستقر در مكه مكرمه با اعلام اين خبر گفت: طي 3 روز گذشته در مجموع 21 هزار و 29 نفر از مكه مكرمه خارج شده اند كه از اين تعداد 6 هزار و 664 نفر به جده و 14 هزار و 365 نفر نيز به مدينه منوره رفته اند.

ترابيان با بيان اينكه در حمل و نقل زائران عزيز هيچ مشكلي وجود ندارد و
كارها طبق برنامه انجام مي شود، از مديران آن دسته از كاروانهايي كه از هواپيمايي
جمهوري اسلامي ايران استفاده مي كنند، خواست 13 ساعت و كاروانهايي هم كه از
هواپيمايي سعودي استفاده مي كنند، 15 ساعت زودتر از پرواز، اتوبوسهاي خود را
تحويل بگيرند.

وي افزود: اين زمان، براي رفتن به جده، انجام تشريفات اداري و تحويل بار حجاج گرامي صرف مي شود.

وي به مديران كاروانهايي كه به مدينه مشرف مي شوند نيز توصيه كرد، از آن جهت كه منزل و هتل هايي كه در مدينه براي كاروانها در نظر گرفته شده است داراي زماني محدود و مشخص مي باشد براي صرفه جويي در وقت زائران و برنامه ريزي دقيق تر، حتماً در زمان مشخصي كه از قبل تعيين شده، حركت كنند تا از بي نظمي ها و سردرگمي هاي احتمالي در سفر، جلوگيري شود.

مسؤول حمل و نقل برون شهري ستاد حج در مكه جابه جايي مسافران هواپيمايي را به طور عام ناممكن دانست و تصريح كرد: تنها در صورت اضطرار جابه جايي در هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران، آن هم با تشخيص كارشناسان ايران اير، مشروط به اينكه پروازها جا داشته باشد صورت مي گيرد و اين در حالي است كه جابه جايي در

495

هواپيمايي سعودي غيرممكن مي باشند.

به گفته ترابيان آخرين دسته از زائران جمهوري اسلامي ايران، روز ششم اسفند ساعت 30/2 بامداد مدينه را به مقصد ايران ترك خواهند كرد.

گزارش يك سفر كوتاه به غار حِرا

در سفر حج، بسياري از زائران علاقمند به ديدن اماكن تاريخي و مذهبي هستند، اما دشواري هاي موجود، اين اجازه را به آنان نمي دهد. به همين دليل، شمار اندكي موفق مي شوند مثلا از غار حِرا يا غار ثور ديدن كنند. گزارشي كه در اينجا آمده، نگاه كوتاهي است به اين سفر عاشقانه از زبان يك زائر، كه در نشريه زائر به چاپ رسيده و بخش هايي كه به نوعي فضاي فعلي اين حركت را نشان مي دهد، براي درج در اين مجموعه چاپ شده است:

... بسياري براي رفتن به غار حِرا، نيمه شب را انتخاب مي كنند، ما نيز چنين كرديم، تا هم از آفتاب تند روز و هم ازدحام در امان باشيم. روبه روي هتل تا پاي كوه جبل النور 15 دقيقه با ماشين طي شد. هنوز هوا كاملا تاريك است. صعود را با همراهان آغاز كرديم كه يك به يك زائران ديگر، در برابر ما نمودار شدند كه راهيِ غار بودند. حتي گروهي در حال برگشت بودند كه گويا اين راه را از ساعات آغازين بامداد آغاز كرده بودند. در كمركش كوه، جايي كه در تاريكي به زحمت، آخرين زائر در حال صعود، ديده مي شود، خيمه اي برپاست با چراغي روشن، تصوّر نخستينِ آدمي اين است كه غار آنجاست، لذا احساس مي كند به زودي خواهد رسيد اما چنين نيست. خيمه هاي چوبي، كه اين خيمه نخستين آنهاست، جاي كاسبي پاكستاني ها و كشميري هاست. در زير اين خيمه ها تسبيح، سنگ هاي رنگ و وارنگ و نوشيدني هاي خنك مي فروشند، كه البته در آن سرماي صبح حتي ديدن اين نوشيدنيها هم لرزآور است چه رسد نوشيدن آن. راه را ادامه مي دهيم...

جبل النور شكل مخروطي ويژه اي دارد; مانند پيكر يك انسان، تا شانه هاي اين انسان، هنوز كوهپايه اين كوه محسوب مي شود و يك قسمت هم مانند مخروطي

496

جداگانه به ارتفاع تقريبي 20 متر بر روي اين پيكره قرار گرفته است كه كوه را به شكل نوك تيز جلوه مي دهد.

مسير رسيدن به غار بسيار آسان است و تقريباً در هيچ مقطعي نياز به عبور از گلوگاه يا صخره ويژه اي وجود ندارد. در بخشهايي از مسير هم پلّه هاي سيماني ساخته شده، به زائران كمك مي كند به سادگي صعود كنند. اين پلّه هاي سيماني هم داستان جالبي دارد. هنگام عبور چشمم به مردي از اهالي كشمير خورد كه با چراغي كم سو نشسته بود و با آب و سيمان پله درست مي كرد. وقتي از كنارش عبور مي كردم، گفت: پله مي سازم، براي عبور ... بنده هم كه ماشاءالله از هوش چيزي كم ندارم، با صداي بلند گفتم: احسنت، شكراً حاجي و در دلم گذشت، عجب آدم خوبي است ولي اين كار خير را چرا اين وقت شب انجام مي دهد، ولي چند دقيقه اي نگذشت كه به نفر بعدي برخوردم پله مي سازم، براي عبور .... و تازه دو رياليِ كج من افتاد كه آقايان بابت اين كار از زائران پول مي گيرند. زائران ترك هم تند و تند كمك مي كردند، انگار سختي مسير به آنها بيشتر نمود داشته است كه قدر پله ها را بهتر مي دانند. همچنان راه ادامه دارد...

بالا مي رويم و ايستگاههاي دست ساز بشر را يك به يك پشت سرمي گذاريم، عكاسهاي دوره گرد، با دوربين هاي پولارويد ظاهر مي شوند. اينها هم مانند مردان پله ساز، كشميري و پاكستاني هستند، انگار كاسبي اينجا از گدايي تا عكاسي، در دست مردم اين دو منطقه است.

هر چه بالاتر مي رويم نرخ عكاس ها گران تر مي شود، اين را هنگام بازگشت كه هوا روشن شده بود فهميدم، عكاسها، پايين كوه براي گرفتن يك عكس 5 ريال طلب
مي كنند كه به نظر مي رسد تخفيف هم بدهند اما براي عكس گرفتن بالاي كوه نرخ 10 ريال است. عكس گرفتن هم داستاني دارد. همه جا در تسخير دوربين هاست. هر كسي، هر جا كه مي رسد پيش از هر چيز در فكر ثبت خاطره است. حتي مجال نمي دهد خاطره منعقد شود.

ما نيز چنين بوديم. نور فلاش ها در تاريكي شب مانند جرقه مي بارد. اين عكس از يك سو بسيار خواستني است كه خاطره آدمي را همواره زنده در پيش رو نگاه

497

مي دارد و نمي توان از آن گذشت و ازسويي آدمي را از درك شأن مكان غافل مي كند. در چنين محضري بايد قطره اي بود و خاضعانه و با وقار آمد و رفت و سرافكنده بود، اما دوربين ها تو را مي خوانند كه فرديت خويش را ثبت و ضبط كني و به دنبال بهترين بك گراند بگردي و حواست پرت مي شود از اينكه كجايي و براي چه آمده اي، حتي جوشش دروني تو، گاه از احساس يك زائر به وجد يك توريست رفت و برگشتي مداوم دارد.

اما در برابر اين غار فقط بايد زائر بود. اينجا نه مكاني تاريخي كه معبدي با شكوه، كه معبدي عظيم و سترگ، كه معبدي فراتر از تمامي معابد جهان است. اين غار كه به تعريف زمين شناسان غار هم نيست و تنها دو تخته سنگ بزرگ و حفره اي در ميان آن است، گويي قلب جهان است، گويي آشيانه سيمرغ رسالت است.

در برابر غار گروهي متراكم، به صف ايستاده اند تا دو ركعت نماز به جا آورند. درِ غار به سمت شمال است و فضاي آن گنجايش تقريبي پنج نفر نشسته را دارد، ارتفاع غار نيز به اندازه قامت يك انسان است.

بعيد مي دانم كه نوبت برسد تا نماز صبح را در داخل غار بخوانم. بالاي غار مي روم. روي تخته سنگ، مناره هاي مسجدالحرام ديده مي شود، نسيمي خنك صورتم را نوازش مي كند، احساس عجيبي دارم، اينجا اوج زيارت من است، اوج تنهايي، احساس پيوندي غريب ميان اين كوه و كعبه در دلم زنده است، به سمت كعبه مي ايستم، روي تخته سنگهاي سرد نمازم را آغاز مي كنم: الله اكبر...

همايش مهاجران افغاني زائر در مكه

نماينده ولي فقيه و سرپرست حجاج ايراني روز جمعه در همايش مهاجرين و مجاهدين افغانستان، كه در شهر مكه معظمه برگزار شد، نسبت به لزوم هوشياري مردم افغانستان در برابر توطئه هاي آمريكا هشدار داد و گفت: ترديدي نيست كه آمريكا در پي منافع خويش است و دلسوز ملّت افغانستان نمي باشد.

آقاي ري شهري سكوت آمريكا در برابر جنايتهاي رژيم صهيونيستي را نشانه اي از فريب بودن شعار دلسوزي آمريكا براي ملتهاي جهان دانست و تأكيد كرد: ملت

498

افغانستان چنانچه هوشيار باشد، خواهد توانست از شرايط حاضر بيشترين بهره را ببرد.

در اين همايش، اميرالحاج ايران از تصويب قانون اساسي جديد افغانستان اظهار خرسندي كرد و تأكيد نمود: مردم افغانستان تنها با تكيه بر معنويت و وحدت كلمه، موفق خواهند شد به اهداف خود برسند.

نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت تأكيد كرد: علاوه بر عنصر معنوي حج، مناسك الهي حج پيام ديگري نيز براي مسلمين دارد كه نياز امروز جهان اسلام به شمار مي رود و آن وحدت كلمه، شجاعت، بيداري و خودآگاهي بيشتر است.

آقاي ري شهري گفت: اگر اين عناصر در كنار معنويت قرارگيرد و به كار گرفته شود، نه تنها افغانستان، عراق و فلسطين، بلكه جهان اسلام را آزاد، آباد و مستقل و بالنده و پيشرو خواهد ساخت.

همايش مهاجرين مجاهد افغانستان در چارچوب اهداف حج ابراهيمي و حل مشكل امّت اسلامي در ايام حج تشكيل مي شود.

برگزاري جلسه گروه ارشاد در مكه مكرمه

حجت الاسلام والسملمين قاضي عسكر، معاون آموزش و پژوهش بعثه مقام معظم رهبري، روز جمعه (17 بهمن) در جمع گروههاي ارشاد، با بيان اين مطلب كه بايد سعي كنيم به وحدتي كه مورد نظر مقام معظم رهبري و امام راحل(قدس سره) است، دست يابيم گفت:

متأسفانه موارد خلاف واقع و نادرستي به شيعه نسبت داده مي شود و عده اي از تندروهاي وهّابي نيز خواهان تيره شدن روابط بسيار خوب عربستان با جمهوري اسلامي ايران هستند.

وي به برخي اعتقادات شيعه اشاره كرد و ترويج آن را از وظايف گروههاي ارشاد دانست و افزود:

برخي اعمال كه باعث وهن شيعه مي شود; از قبيل برداشتن خاك از بقيع، دخيل بستن به پنجره هاي آن و يا گذاشتن مهر در مسجدالنبي و مسجدالحرام بايد اصلاح شود.

499

وي با توصيه به گروههاي ارشاد، درخصوص برنامه ريزي مناسب فرهنگي در كاروانها از آنان خواست با توجه به در پي بودن دو عيد بزرگ 22 بهمن و عيد غديرخم براي برگزاري آنها برنامه ريزي كنند.

ديدار اعضاي بعثه عراق با اميرالحاج جمهوري اسلامي ايران

دكتر ابراهيم جعفري، رييس و جمعي از اعضاي بعثه حج كشور عراق، بعد از ظهر روز جمعه با اميرالحاج جمهوري اسلامي ايران در محل بعثه مقام معظم رهبري در مكه مكرّمه ديدار و گفتگو كردند.

در اين ديدار دكتر جعفري كه نخستين رييس حكومت انتقالي عراق، پس از صدام است، گزارشي از آخرين وضعيت اين كشور و تحليلي از وضعيت كنوني آن ارائه كرد.

آقاي محمدي ري شهري، نماينده وليّ فقيه و سرپرست حجاج ايراني در اين ديدار ضمن آرزوي موفقيت براي مردم مسلمان عراق اظهار اميدواري كرد حكومتي متكي بر مردم و ارزش هاي ديني در اين كشور استقرار يابد. وي از درگاه الهي آينده اي آباد، آزاد و مستقل را براي كشور عراق مسألت كرد.

مراسم بزرگداشت آيت الله شهيد محمد باقر حكيم

نماينده وليّ فقيه وسرپرست حجاج ايراني در مراسم بزرگداشت شهيد محراب آيت الله محمدباقر حكيم، كه در مكه برگزار شد، آمريكا را اولين مجرم حادثه شهادت وي معرفي و تأكيد كرد: صدام چيزي جز بازيچه آمريكا نبود و آمريكا مجرم اصليِ به شهادت رسيدن شهداي خانواده حكيم و ملت بزرگ عراق است.

آقاي ري شهري، شهيد محمدباقر حكيم را شخصيتي برجسته، عالمي فرزانه و مجاهدي فداكار معرفي كرد و فقدان وي را ضايعه اي اسفناك براي ملت عراق و روحانيت شيعه خواند.

اميرالحاج ايران با شمردن جنايات صدام در حق امت اسلام، به خصوص ملت هاي ايران و عراق، از گشودن پاي آمريكا به عراق و راه سلطه شيطان بزرگ به منطقه به عنوان جنايت بزرگتر صدام ياد كرد و افزود:

500

امام خميني(رحمه الله) پيش از اين خطر صدام حسين را براي منطقه و امت اسلام گوشزد كرده بود و حتي اشاره به حمله به كويت در بيانات ايشان موجود است.

نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت، خطاب به جمعيت كثير عراقي حاضر در مراسم بزرگداشت آيت الله حكيم، راهِ برون رفتن از وضعيت بحران عراق را توجه به پيام روشنگر رهبر انقلاب اسلامي ايران در حج امسال دانست.

وي با اشاره به اين فراز پيام مقام معظم رهبري كه وظيفه نخبگان سياسي دنياي اسلام را براي روشنگري بين ملت هاي اسلامي گوشزد مي كند، تأكيد كرد:

افشا كردن اهداف آمريكا براي استمرار حضور در عراق يك وظيفه و مسؤوليت مهم براي علما و مسؤولان سياسي متعهّد در عراق است.

اميرالحاج كشورمان بر لزوم برگزاري هر چه سريعتر انتخابات آزاد در عراق، تحت رهنمودهاي مراجع عاليقدر تأكيد كرد و اطمينان داد كه ملت و دولت ايران از هرگونه اقدامي كه به حاكميت مردم عراق بر سرنوشت خويش منجر شود، حمايت خواهند كرد.

دكتر جعفري رييس بعثه جمهوري عراق نيز در مراسم با تجليل از مقام شامخ شهيد آيت الله حكيم و بيان ويژگيهاي مبارزاتي و شخصيتي آن شهيد محراب، تفاوت عمده ديدگاه اسلام با غرب را در مفهوم حيات دانست و با اشاره به آيه اي از قرآن كه شهدا را زنده وحيّ و جاويد مي داند تأكيد كرد: شهداي اسلام از جمله شهيد محراب آيت الله حكيم، زنده و جاويدان هستند.

اجراي تواشيح و قرائت دكلمه عربي از ديگر برنامه هاي اين مراسم بود.

زئران فوت شده ايراني حج سال 1382 تا 20 ذي حجه

واحد مددكاري هيأت پزشكي حج جمهوري اسلامي ايران، اسامي و مشخصات حجاج ايراني فوت شده از ابتداي مراسم حج امسال تاكنون را به اين شرح اعلام كرد:

   رديف   نامونام خانوادگي   نام پدر    سن   شماره كاروان   نام شهر   علت فوت

   1)   مليح الزمان پاسنگي   علي جان   51   13359   اصفهان   ايست قلبي