بخش 24

576

آيت الله غيوري باعث فعال بودن اين قسمت گرديده و بحمدالله در مدينه و مكه مراجعات نسبتاً مطلوب بوده است، حجت الاسلام آقاي حسن منتظري نيز در روزهاي اول شروع به كار بعثه در مكه همراه با آقاي كيايي نژاد در مكه مستقر و مشغول به كار گرديدند.

3 . كتابخانه

مسؤول كتابخانه مدينه قبل از روز اول در بعثه مستقر و در دو بخش پاسخ گوي مراجعان بود:

1 . كساني كه براي مطالعه مراجعه مي كردند.

2 . تعداد انبوهي كه براي أخذ كتاب دعا و قرآن و امثال آن مراجعه داشتند.

كه در بخش دوم كساني كه مراجعه ميكردند، از كتب به جاي مانده از زائران در سال هاي قبل به آنان تحويل مي گرديد.(گزارش پيوست است)

4 . بعثه هاي مراجع

پس از حضور بعثه هاي مراجع در مدينه برنامه ديدارهاي آنان با حضرتعالي تنظيم و سپس بازديد از بعثه ها صورت گرفت، در زمينه مشكل مسكن آنان در مدينه ديداري از ساختمان آنان داشتم و در حدّي كه مقدور بود براي سال جاري رفع مشكل شد، سپس از چند ساختمان جديد بازديد كردم سپس به آنان پيشنهاد داديم تا نمايندگان بعثه ها از اين ساختمانها ديدار كنند كه خوشبختانه روي يك ساختمان توافق شد و كتباً همه بعثه ها امضا كرده مقرر شد براي سال بعد همين ساختمان اجاره شود.

يك ديدار نيز با آقاي زرهاني رياست محترم سازمان داشتند و پاره اي مشكلات را مطرح كردند كه توضيحات لازم توسط ايشان داده شد.

سپس در روز هفتم ذي حجه در مكه مكرمه جلسه ميهماني بعثه ها برگزار گرديد. آقايان مصرّانه درخواست دارند تا در مكه در قصر حسن عابد مستقر شوند كه اميد است با اين درخواست موافقت و سال آينده در مكه نيز مشكلي نداشته باشند.

حضور حجت الاسلام آقاي معراجي نيز بحمدلله مؤثر واقع شد و موارد جزيي
با هماهنگي ايشان و مدير كاروان پيگيري و خواسته هاي آقايان حتي المقدور تأمين
گرديد.

577

5 . كتاب حج

حضور حجت الاسلام والمسلمين آقاي جعفريان در اين بخش و استفاده از رايانه و عنايت ويژه حضرتعالي به ايشان و نيز كتاب حج موجب گرديد تا بحمدالله مواد مورد نياز تهيّه و هم اكنون چيزي در حدود 600 صفحه تايپ شده آماده گرديده است كه با تكميل اطلاعات مربوط به مدينه بعد اميد است امسال بتوانيم كتابي در خور توجه تحويل علاقمندان اين بخش قرار دهيم. وجود رايانه و استفاده ايشان از اين وسيله موجب رشد بيشتر كار گرديد.

6 . گروه هاي ارشاد

فعاليت گروه هاي ارشاد در سال جاري به دليل توزيع به موقع دفترچه هاي ارشادي در ايران نسبتاً بهتر بود، جز نماز خواندن تعدادي از زائران در پشت بقيع مسأله حادي نداشتيم، دو جلسه توجيهي در مدينه منوره و يك جلسه براي مدينه بعدي ها در مكه مكرمه برگزار كرديم كه تعداد قابل توجه شركت كنندگان و بالا بودن سطح معلومات آنان نشان از موفقيت نسبي اين طرح دارد. ميزان تحصيلات گروه هاي ارشاد كه تاكنون استخراج گرديده عبارت است از:

1 . دكترا 110 نفر

2 . فوق ليسانس 198 نفر

3 . ليسانس 933 نفر

4 . مدرك تحصيلات حوزوي 103 نفر

5 . فوق ديپلم 349 نفر

6 . ديپلم 763 نفر

7 . سيكل 171 نفر

اميد آنكه بتوانيم با توجيه بيشتر و استفاده بهتر از اين عزيزان در سال هاي آينده موفقيت بيشتري داشته باشيم.

7 . همكاري با صدا و سيما و سمعي بصري

در زمينه تصويربرداري هماهنگي هاي خوبي در سال جاري صورت گرفت، جلسات متعددي با برادران صدا و سيما داشتيم، همچنين آقاي ناطقي رييس خانه

578

عكاسان ايران كه همراه با نشر مشعر اعزام گرديد توانست تصاوير بسيار خوبي از مدينه و مكه بگيرد كه به فضل الهي با استفاده از آنها در چند زمينه در سال آينده تصاوير حج چاپ و منتشر گردد.

در ارسال گزارش و نيز تهيه فيلم و ضبط سخنراني هاي مذهبي با صدا و سيما هماهنگي خوبي داشتيم و از افرادي همچون جناب آقاي اوسطي، نواب، فلاح زاده و جعفريان براي همراهي با آنان بهره گيري شد.

8 . جلسات عمومي بعثه

پيش از شروع جلسات عمومي در بعثه، مداحان و سخنرانان توجيه شدند و در نتيجه در مدينه و همچنين پس از آن در مكه و ايام تشريق در منا بحمدالله هم مداحان و هم سخنرانان نسبت به سال گذشته وضعيت بهتري داشتند به شكلي كه هم تنوع مداحان و هم سخنرانان موجب رضايت زائران را فراهم ساخت و هم براي توليد فيلم هاي آموزشي و سي دي هاي تبليغي براي سال آينده به خوبي مي توان از اين سخنراني ها استفاده كرد.

9 . توزيع جزوات

1 . در سال جاري گزيده مناسك حج با همكاري برادران و همكاران ما در مركز تحقيقات حج تهيه و توزيع گرديد كه مورد استقبال روحانيون قرار گرفت و توانست به يكي از خواسته هاي آنان پاسخ دهد.

2 . كتاب هاي ره توشه 2 در مدينه و ره توشه 3 در مكه توزيع گرديد كه براي سخنراني هاي آقايان در مكه و مدينه مفيد بود.

3 . جزوه نگاهي گذرا به كتاب لله ثم للتّاريخ در اختيار روحانيون محترم قرار گرفت تا در جريان مهم ترين اشكالات اين كتاب قرار گيرند.

4 . جزوه اي حاوي مناسبت هاي شمسي و قمري حج 82 تهيه و ميان
روحانيون توزيع گرديد تا هم به مناسبت ها توجه داشته و هم از موضوعات ارائه
شده استفاده كنند.

5 . تكثير دستورالعمل هاي مربوط به جهت دهي ختم صلوات، ختم قرآن، وداع با مدينه، وداع با مكه، تذكرات مربوط به مدينه، تذكرات مربوط به مكه، نقشه هاي

579

مسجدالنبي، بقيع، مسجدالحرام، حدود حرم و... جمعاً حدود 30000 عدد.

10 . ميهمانان بعثه

ارتباط مستمرّ با ميهمانان بعثه و هماهنگي امور مربوط به آنان نيز توسط اين معاونت بحمدالله به خوبي انجام گرفت و حضور چهرهاي ارزش مندي همچون جناب حجت الاسلام والمسلمين آقاي شريف قرشي نيز افتخاري براي اينجانب بود كه با رضايت كامل سفر را به پايان رسانده و مراجعت فرمودند. استفاده از حضرات آيات مصلحي، بهشتي در اقامه نماز در مشاعر نيز كار خوبي بود كه انجام شد.

11 . واحد نظرسنجي

در سال جاري با تجربه سال گذشته، جزوات و فرم ها در ايران تصحيح و در آغاز كار در مدينه تكثير گرديد و سپس با همكاري معاونت بازرسي ميان كاروانها توزيع گرديد، در مجمع حدود 13 عنوان فرم نظرسنجي داشتيم كه به تعداد 100/89 برگ، حدود 33 صفحه و 215 پرسش تكثير گرديد كه اميداست با توجيهي كه در جلسه گروه هاي ارشاد داشتيم امسال اين نظرسنجي ها نتايج بهتري براي ما داشته باشد. به پيوست جدول فرم ها و آمار به صورت تفكيكي تقديم مي شود.

نتايج برخي نظرسنجي ها مربوط به جلسات عمومي بعثه و دعاي كميل مدينه قبل پس از دريافت فرم ها استخراج گرديده كه به پيوست تقديم مي شود.

12 . ارتباط با محافل علمي

در سال جاري ارائه مقاله اي توسط اينجانب به همايش (كنگره) مكه با عنوان مكة المكرمة عاصمة الثقافة الاسلاميه و انتخاب آن و قرائت مقاله به عربي توسط حجت الاسلام قاضي عسكر اقدام ديگري بود كه براي اينجانب افتخاري شد كه براي دومين بار از جمهوري اسلامي ايران و بعثه مقام معظم رهبري مقاله اي در اين همايش (كنگره) برگزيده شد و مهم تر اينكه در اين مقاله روايات اهل بيت(عليهم السلام) قرائت و همه از آن استقبال كردند و كساني كه به عنوان مداخله در بحث شركت كردند همه تمجيد نموده و هيچ كس انتقادي نكرد و اين نتيجه تأثير سخنان اهل بيت(عليهم السلام) است.

با چهره هاي علمي ديگري هم ديدارهايي داشتيم كه ان شاءالله در فرصت بعدي تقديم حضورتان خواهد شد.

580

بحمدالله در مدينه قبل اين معاونت تا آخرين روز برپايي بعثه در همه بخش ها حضور فعال داشت و در مكه نيز طبق برنامه كارها صورت پذيرفت.

فعاليت واحد ارتباطات خبري در سال 82

واحد ارتباطات خبري كار خود را از تاريخ 30/9/82 با مجموعاً سه عضو در بعثه مقام معظم رهبري در تهران آغاز كرد و در تاريخ 15/10/82 نخستين نفر از اين گروه به مدينه منوره اعزام شد و فعاليت هاي خود را عملا از تاريخ 16/10/82 در اين شهر استمرار داد. ساير اعضاي گروه نيز به فاصله دو و سه روز همگي به مدينه منوره اعزام شدند.

ظرف اين مدت فعاليت هاي متنوعي صورت گرفت كه اجمالا محورهاي عمده آن ذيلا به آگاهي مي رسد:

نخست فعاليت هايي كه در تهران انجام گرفت، شامل خبرسازي از برنامه هاي مربوط به حج اعم از پوشش خبري و تصويري همايش هاي توجيهي زوار در تهران و شهر ري، همايش شعر حج، مصاحبه هاي مطبوعاتي و صدا و سيما با مسؤولان بعثه و شركت در جلسات هماهنگي.

تلاش هايي كه در دوران 45 روزه حج در مدينه منوره و مكه معظمه صورت گرفت اجمالا به اين شرح مي باشد:

1 . تهيه و توليد 158 خبر و گزارش از رويدادهاي داخل و خارج بعثه، ديدارها، بازديدها از مكه و مدينه و توزيع آن مابين خبرنگاران صدا و سيما، خبرگزاري جمهوري اسلامي، نشريه زائر، روزنامه هاي ايران، همشهري و كتاب حج.

2 . پوشش تصويري از تمامي برنامه ها و هماهنگي با عكاس خبرگزاري جمهوري اسلامي براي ارسال تصاوير تهيه شده روي سايت ايرنا بين الملل.

3 . انتشار مجموعاً 30 شماره خبرنامه (بولتن) اختصاصي شامل رويدادهاي داخل و خارج ايران در مكه و مدينه و توزيع آن بين مسؤولان و مقامات داخل بعثه.

4 . تهيه5گزارشويژه شامل پيشنهادهاي خبري،سؤالوجوابوموضوع هاي خبري.

5 . همكاري مستمر و مستقيم در زمينه هاي خبري، ارتباطي و پشتيباني همكاران

581

گروه هاي خبري صدا و سما و روزنامه ها و سرويس دهي به آنها.

6 . برقراري خط ارتباطي اينترنتي از طريق روترهاي خبرگزاري و تخصيص خط براي معاونت اجرايي، دفتر بعثه، ستاد و كاربر، لازم به يادآوري است كه اين خطوط از روز 18 دي ماه آغاز و تا روز 17 بهمن در مكه و مدينه داير بوده و سرويس دهي هاي لازم به تمامي كاركنان خبرگزاري صدا و سيما و ساير واحدهاي بعثه داده شده است.

7 . ارسال و فاكس هاي مربوط به واحدهاي مختلف بعثه، خبرگزاري و صدا و سيما.

8 . حضور در تمامي جلسات شوراي هماهنگي بعثه و تهيه صورت جلسه و استخراج خبر از موارد آن براي رسانه ها.

9 . تهيه سي دي از تمامي تصاوير موجود در لب تا ب متعلق به بعثه.

10 . همكاري با واحد كامپيوتر براي ايجاد شبكه داخلي و ارسال اخبار توليدي بر روي آن.

11 . تايپ تمامي اخبار و گزارش هاي تهيه شده توسط اعضاي اين واحد.

12 . ايجاد سابقه از اخبار توليدي بر روي كامپيوتر و نيز در پوشه به صورت دستي.

13 . برنامه ريزي براي يك مصاحبه مطبوعاتي و تلوزيوني با نماينده محترم ولي فقيه در خصوص انتخابات و حج.

14 . برنامه ريزي براي مصاحبه با معاون دفتر بعثه در خصوص دعاي كميل.

15 . خبرسازي از اطلاعيه ها و برنامه هاي ستاد حج.

16 . گروه اعزامي خبرگزاري جمهوري اسلامي طي مدت اقامت خود از طريق پشتيباني كامل واحد ارتباطات خبري بالغ بر 600 خبر و نزديك به 2300 عكس تهيه كرد كه اخبار تهيه شده از مكه و مدينه مستقيماً بر روي خط ايرنا ارسال شده و تصاوير تهيه شده متناسب با هر خبر تعدادي از بهترين هاي آن بر روي خط رفته است.

17 . روزنامه هاي ايران و همشهري و اطلاعات با اينكه با هزينه شخصي خود به سفر حج آمده بودند ليكن با هماهنگي هاي انجام شده با آنان هر يك ستون ويژه حج در روزنامه هاي خود ايجاد كرده و به انعكاس اخبار حج پرداختند. در اين رابطه بنا به گزارش خبرنگار روزنامه ايران جمعاً 20 خبر و گزارش از مراسم حج ارسال شده كه 19 مورد در صفحه اول چاپ شده است; ماين مطالب به جز مجموعه مطالبي است كه به

582

عنوان گزارش تفصيلي بعداً به دست چاپ سپرده خواهد شد.

18 . هماهنگي و برنامه ريزي براي مصاحبه اختصاصي روزنامه همشهري با نماينده محترم ولي فقيه به مناسبت عيد قربان.

19 . گروه خبري صدا و سيما نيز در سال جاري با همكاري نزديك واحد ارتباطات خبري توانست به مراتب بيش از سال گذشته نقش آفريني كند و در طول مناسك حج 82 جمعاً 123 گزارش تصويري با مدت زمان 785 دقيقه; تعداد 189 گزارش صوتي به مدت 448 دقيقه; و 243 خبر مكتوب ارسال كند. ضمن آنكه گزارش هاي متنوع توليدي و غير مرتبط با حج (مثل انتخابات و حجاج) تهيه و ارسال شد.

گزارش تحليلي مهم ترين تحولات و ديدگاه هاي حجاج ديگر كشورها

مسائل سياسي

تحولات عمومي جهان اسلام و ديدگاه هاي مخاطبان عبارت است از:

ـ تشديد احساس نياز به رهبري شايسته و واحد كه انرژي متراكم مسلمين را در راستاي مقاصد اسلامي به كار گيرد.

ـ يأس و نااميدي مطلق به نظام هاي حاكم موجود و تلقي آنان به عنوان مزدور و دست نشانده و مجري اوامر آمريكا و صهيونيسم جهاني.

ـ بيداري فراگير جهان اسلام، بالا رفتن حساسيت ها در مسائل سياسي و موضوعات سرنوشت ساز جهان اسلام.

ـ گسترش نفرت عمومي نسبت به سياست هاي خصمانه نومحافظه كاران هيأت حاكمه آمريكا در برابر جهان اسلام.

ـ افزايش خشم و كينه عمومي نسبت به صهيونيست ها و سياست هاي سركوب گرانه آنها در اراضي اشغالي و ادامه انتفاضه را تنها راه حل يافتن.

ـ انتقاد شديد از مواضع قذافي و آن را نرمش غيرمنطقي و ذلت بار تفسير كردن.

ـ انزجار عمومي از قانون منع حجاب در فرانسه و آن را مغاير با ادعاي دموكراسي و توطئه اي سازمان يافته بر عليه مسلمانان يافتن.

ـ اعتراض شديد نسبت به سخنان سيد محمد طنطاوي (شيخ الازهر) درباره قانون

583

منع حجاب در فرانسه.

ـ دروغ پنداشتن ادعاي حنگ عليه تروريسم و نادرست دانستن اقدام آمريكا براي حمله به عراق و افغانستان.

ـ در مسائل رسانه اي و اطلاع رساني، شبكه هاي المنار و الجزيره همچنان مهم ترين منابع خبري و شبكه هاي اقرأ و مجد مهم ترين شبكه هاي مرتبط با تعاليم ديني محسوب مي شوند.

ـ باور روزافزون به مقوله حياتي اتحاد مسلمين و نقش حج در تحكيم همبستگي و هم گرايي مسلمانان.

مسائل عقيدتي

ـ پرسش از هويت و چيستي تشيع به طور بي سابقه اي افزايش يافته است. اين پرسش ها عمدتاً از سر تفقّه و كسب آگاهي است. سؤال هايي از قبيل مبدأ پيدايش تشيع، امامان شيعه، مصادر تشريع نزد شيعه، شيوه هاي أخذ و پذيرش حديث نزد شيعيان در اين راستا بسيار مطرح شده است. دليل اصلي افزايش اين پرسش گري دو چيز مي باشد، نخست: پيشرفت نظام ارتباطات و اطلاع رساني در جهان حاضر و نقش مهم رسانه ها در اين ميان مي باشد. همچنان كه شبكه هاي تلوزيوني المنار، الجزيره و المستقلّه نقش مهمي در حساس كردن موضوع تشيع داشته اند. دوم: تحولات اسلامي جنوب لبنان و حوادث عراق با نقش محوري شيعه تأثير به سزايي در طرح نام شيعه و تشيع داشته است.

ـ گسترش پديده اسلام بلامذاهب در گستره حوزه هاي مختلف تبليغي كه دو خاستگاه متفاوت دارد. خاستگاه نخست تبليغات سلفي ها و فراخوان آنها به اسلام منهاي مذهب است. و خاستگاه دوم انديشه هاي نوظهور يافته در ميان اقشار روشنفكر است كه به همراه موجي جهاني در پي برداشتن محدوديت هاي مذهبي است. ناتواني مذاهب و بن بست مذاهب در گره گشايي از بسياري مسائل و انسداد باب اجتهاد هم مي تواند از وسايل رويگرداني از مذاهب باشد.

ـ افزايش احساس نياز به هم گرايي مذاهب و تأكيد و تركيز بر مشتركات و توصيه به ترك مجادلات فرعي كه ناشي از دو امر مي باشد، نخست توجه مسلمين به خطرها و

584

تهديدهاي متوجه امت اسلامي و لشكركشي هاي دشمنان اسلام و ضرورت اتحاد
استراتژيك در برابر آن، و دوم خستگي از درگيري هاي فرسايشي مذاهب در گذشته تاريخ و احساس نياز به زندگي مسالمت آميز با يكديگر.

ـ انزواي فرقه هاي تندرو مذهبي در جهان اسلام; مانند وهابيت، امري است كه آغاز شده و به نظر مي رسد اين روند ادامه يابد. گويا سنتي قطعي قائم است كه انديشه هاي متكي بر خشونت و سخت گيري و افراط گري سرانجام مسير زوال و فنا را طي كنند.

ـ عقيده به مهدويت و انتظار ظهور مصلح و منجي كل بشريت قوي تر از سال هاي گذشته در ميان مخاطبان بروز يافته و اخيراً اين پرسش مطرح شده كه آيا مهدي تولد يا فته است؟ برخي اين ادعا را طرح كرده اند.

در زمينه شبهات عقيدتي گرچه حساسيت ها و كينه توزي ها تا حدّ زيادي تقليل يافته ولي همچنان شبهات و سؤال هاي مهمي پيرامون عقيده شيعه و رفتار شيعيان به طور نسبتاً گسترده مطرح است كه اهمّ آنها عبارتند از:

ـ رسالت علي(عليه السلام) و شبهه خيانت امين(عليه السلام) در وحي.

ـ غلوّ شيعيان درباره اهل بيت(عليه السلام) با طرح عقيده عصمت.

ـ سبّ و لعن و تكفير صحابه و خلفا و برخي از امّهات مؤمنين همچون عايشه.

ـ شبهات فقهي همچون تقيه، نكاح موقّت، سجده بر مهر، سجده بر تربت امام حسن، تبرّك، توسل، شفاعت، شهادت سوم در اذان، سفر بدون همراهي محارم زنان، جمع بين صلاتين، تكتّف در نماز، پوشش مشكي خانم هاي ايراني.

ـ مبالغه در عزاداري ها، خودزني و قمه زني.

ـ عقيده به تحريف قرآن.

ـ متعه دسته جمعي شيعيان در محافل تاريك شب عاشورا.

ـ نقش عبدالله بن سبا در پيدايش شيعه.

ـ بي توجهي ايرانيان به تلاوت قرآن و شركت در نماز جمعه و جماعت.

ـ امامت ائمه اثني عشر و شبهه وراثت و پادشاهي بودن امامت نزد شيعه.

ـ تف كردن شيعيان به مزار شيخين در مدينه.

ـ حساسيت مبالغه آميز شيعيان درباره قبر زهراي معصومه(عليها السلام) .

ـ توسعه در مصاديق اهل بيت پيامبر و تسرّي آن به صحابه.

585

تصاوير

586

سفيد

587

همايش روحانيون كاروان ها در مكّه مكرّمه (تصوير 1)

قبرستان بقيع (تصوير 2)

588

مراسم استقبال از نماينده ولي فقيه در مدينه منوّره (تصوير 3)

مراسم استقبال از نماينده ولي فقيه در مدينه منوّره (تصوير 4)

589

مراسم دعاي كميل در مدينه منوّره (تصوير 5)

مراسم دعاي كميل در مدينه منوّره (تصوير 6)

590

مراسم دعاي كميل در مدينه منوّره (تصوير 7)

آيت الله عمري رييس شيعيان مدينه (تصوير 8)

591

ضيافت آيت الله عمري در حسينيه شيعيان مدينه (تصوير 9)

ديدار اعضاي خبرگزاري و صدا و سيما با نماينده وليّ فقيه و سرپرست حجّاج ايراني (تصوير 10)

592

ديدار نماينده محترم ولي فقيه با رييس بعثه كشور عمان (تصوير 11)

ديدار نماينده محترم ولي فقيه با رييس بعثه كشور عمان (تصوير 12)

593

مسجد شجره، ميقات زائراني كه از مدينه راهي مكّه مي شوند (تصوير 13)

ديدار رييس جوانان كشمير و رييس بعثه آن كشور با سرپرست حجّاج ايراني (تصوير 14)

594

ديدار نماينده محترم وليّ فقيه از بيماران بستري در بيمارستان مدينه (تصوير 15)

همايش قبّة الخضراء (تصوير 16)

595

آشپزخانه متمركز (تصوير 17)

همايش منزلت زن (تصوير 18)

596

ديدار وزير شؤون ديني الجزاير با سرپرست حجّاج ايراني (تصوير 19)

بازار طلا (تصوير 20)

597

هم انديشي هنگامه وصال ويژه حاجيان ايراني مقيم خارج از كشور (تصوير 21)

ديدار رييس بعثه افغانستان با سرپرست حجّاج ايراني (تصوير 22)

598

مراسم برائت از مشركين (تصوير 23)

مراسم برائت از مشركين (تصوير 24)

599

جبل الرحمه در عرفات (تصوير 25)

ديدار نماينده ولي فقيه و سرپرست حجّاج ايراني با اعضاي بعثه حزب الله لبنان (تصوير 26)

600

همايش مدينه مهد تمدّن اسلامي (تصوير 27)