پرهیز از انباشت ثروت

سيره پيامبر اعظم r    3

لقد كان لكم في رسول الله اسوة حسنة

علي اصغر عطاران طوسي

attarantoosi@gmail.com

پرهيز از انباشت ثروت

آرزوهاي آدمي پايان ناپذير است ولي با يك نگرش عقلاني _ با تكيه بر آموزه هاي اخلاقيِ به جا مانده از سوي رهبران ديني _  مي توان به آنها سو و سمت صحيح و منطقي داد.

امكانات و برخورداري هاي ماديِ سرشار، مال و ثروت انبوه، مقام و جايگاه عظيم اجتماعي و...، همه و همه گوشه اي از آمال و آرزوهاي بشري است ولي آيا مي تواند به تمامي آنها دست يازد و در دوره كوتاه حيات دنيوي، به آنها برسد و خويشتن را از آثار و فوايد زودگذر آنها سيراب سازد؟! و بر فرض دستيابي به اين خواسته ها، آيا صلاح و سعادت وي در گرو وصول به چنين مراتب و آرزوهايي است؟

پاسخ به اين پرسشها، نه تنها با بهره گيري از داده هاي وحياني بزرگان دين ميسور است كه واقعيتهاي كنوني جامعه نيز، توان پاسخگويي به اين تأملات را دارد. چه بسيار آرزوهايي - همچون موارد بالا- كه جامه عمل نپوشيده و با فرا رسيدن اجل و مرگ فرد، براي هميشه به بايگاني خواسته هاي بي حدّ وحصرِ بشري فرستاده شدند و خود درس عبرتي براي ديگر انسانها گرديده اند.

اما گذشته از عينيات جامعه، رهبران ديني و از جمله پيامبر اعظم r در فرازهاي گوناگون سخن و سيره نوراني خويش، مردم را از بي نتيجه ماندن اين سطح از آرزوها و يا تأثير نامطلوب آنها در به غفلت كشاندن انسان، مطلع ساخته و هشدارهاي لازم را به آنان ارائه نموده اند. آرزوي برخورداري از ثروت انبوه و بي نهايت، از جمله اين موارد است.

رسول گرامي اسلام r با جمعي از بياباني عبور مي كردند، در اثناي راه به شترچراني رسيدند. فردي را فرستاده تا قدري شير از وي بگيرد. شترچران از دادن شير امتناع كرد و در پاسخ گفت: شيرهاي موجود در پستان شترها، براي صبحانه قبيله و شيرهاي دوشيده شده براي شام آنهاست. پيامبر r در حقّ او دعا كردند و از خداي متعال خواستند كه مال و فرزندان او را زياد كند. سپس از آن محل گذشته و به گوسفند چراني رسيدند. پيامبر r كسي را فرستاد تا از او شير بخواهد. چوپان گوسفندها را دوشيد و با آن شيري كه در آن ظرف حاضر داشت همه را در ظرفِ فرستاده پيامبر r ريخت و يك گوسفند نيز به همراه آن براي حضرت فرستاد و عرض كرد: فعلاً همين مقدار آماده است. اگر اجازه دهيد بيش از اين تهيه و تقديم كنم؟ رسول گرامي اسلام r  در حق او دعا كرده و از خداي متعال خواستند كه به اندازه نياز او روزي عطا فرمايد.

فردي از اصحاب عرض كرد: اي رسول خدا در حقّ آنكه شير نداد، دعايي كرديد كه همه ما دوست داريم و در باره كسي كه در حقّ شما محبت كرد و به شما شير داد دعايي كرديد كه هيچيك از ما دوست نداريم. پيامبر (ص) فرمودند: "مال اندكي كه نياز زندگي را برطرف سازد، بهتر از ثروت انبوهي است كه انسان را غافل نمايد". حضرت در ادامه چنين دعا فرمودند:" خدايا به محمد و فرزندان او به اندازه كافي روزي عطا فرما" [1].  

به هر تقدير،ثروت و امكانات، عناوين و القاب گوناگون دنيوي و... ماداميكه در حدّ كفايت و نياز باشد، مي تواند موجب سعادت آدمي گردد ولي افزون بر آن، جز مانعي در مسير رشد و تكامل وي به شمار نمي آيد.