نفی
سیره پیامبر اعظم r 8 لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنة علی اصغر عطاران طوسی attarantoosi@gmail.com نفی قدرت طلبی مفهوم قدرت در فرهن
|
لقد كان لكم في رسول الله اسوة حسنة
علي اصغر عطاران طوسي attarantoosi@gmail.com
نفي قدرت طلبي مفهوم قدرت در فرهنگ نبوي، بسي متفاوت با فرهنگ سلطه است. در فرهنگ پيامبر اعظم r ، چنانچه قدرت با عدالت و انصاف توأم گردد، ستودني است. در غير اين صورت، هر گونه اقتدار كه از رهگذر ظلم و بيدادگري، تبعيض و نابرابري، فزون خواهي و امتياز طلبي به دست آيد، مورد نكوهش و توبيخ است. چه بسا قدرتمنداني در عرصه جهاني و يا گستره اي محدودتر كه بر اساس جنگ و خونريزي، پوشش تبليغاتي نامتوازن و يا با ظلم و تعدي به حقوق ديگران، به سلطه مي رسند و بر مسند حكومت و فرمانروايي تكيه مي زنند. و چه فراوان ثروتمندان و شكم پروراني كه با چپاول و غارت اموال مردم، تهديد و ارعاب و يا بر اساس استفاده از رانت قدرت و ثروت، به درآمدها و ثروت هاي انبوه و سرشار دست مي يابند و چه بسيار ورزشكاران و مدعيان مقام قهرماني كه با دوپينگ كردن خويش و يا از سرِ بي عدالتي و بر اساس يك تبعيض ناروا از سوي داوران، پا به سكوي قهرماني مي گذارند. اما در نگرش پيامبر اعظم r ، تمامي انواع و مدلهاي قدرت كه از طرق نامشروع به دست آيد، قدرت پوشالي و خيالي به شمار مي رود و محكوم به شكست و نابودي است. پيامبر گرامي اسلام r تعدادي جوان ورزشكار را كه سرگرم مسابقه وزنه برداري بودند، مشاهده كرد. هر يك حسب توان خويش، در تلاش بودند تا سنگ بزرگي را از زمين بردارند. رسول خدا r پرسيد " چه مي كنيد؟ در پاسخ گفتند: " زورآزمايي " . فرمود: " مايليد بدانيد كداميك از شما جوانان، قهرمان، و نيرومند تر از ديگران است؟ عرض كردند:" بلي يا رسول الله ! فرمود: نيرومندترين فرد، كسي است كه رضايت و خشنودي او، وي را به رفتار زشت و ناپسند وا ندارد. قويترين فرد، كسي است كه هنگام عصبانيت، طوفان خشم، وي را از مدار حقّ خارج نسازد و دروغ و يا دشنام بر زبان نياورد. قدرتمندترين فرد، كسي است كه اگر به قدرت رسيد، فزون طلبي نكند و بيش از حق خويش نخواهد[1]. در رويكرد نبوي چند راهكار مناسب در صورت راهيابي فرد به دايره قدرت و يا كسب موفقيت در عرصه هاي علمي، سياسي، اجتماعي و حتي ورزشي، توصيه گرديده است. 1. با صعود به قله پيروزي و يا دستيابي به موقعيت سياسي، اجتماعي و يا اقتصادي مناسب، ادب و نزاكت را به دست فراموشي نسپرده و به حجم و اندازه پيروزي و كاميابي، فروتني و افتادگي از خويش به خرج دهد و به اميال و خواهش هاي نفساني خاتمه ببخشد. گستره اين سخن، تمامي عرصه هاي جامعه را فرا مي گيرد. از برگزاري جشن هاي عيد و يا پيروزي كه نبايد حرام الهي، حلال و برخوردهاي ناپسند، پسنديده جلوه نمايد تا دستيابي به حريم قدرت و حكومت كه روا نيست اهرمي براي برتري جويي و يا تصفيه حساب هاي حزبي و گروهي قرار گيرد و در اين عرصه، فروتني بهترين واكنش به شمار مي رود. 2. هنگام خشم و يا شكست، واكُنش هاي رفتاري و گفتاري خويش را كنترل نمايد و از مسير حق، پا فراتر نگذارد و بر خلاف واقعيات آشكار و پنهان سخن نگويد و عمل نكند. بي ترديد، مي توان تلخ كاميِ ناشي از شكست را با شيريني حق گويي و حق طلبي جبران نمود. البته نيازمند اندكي تدبير، تحمل و حوصله است. 3. با رسيدن به مقام و مسند، و در عين برخورداري از مُكنت و شهرت اجتماعي، كمترين تعرضي به حقوق ديگران نداشته باشد. از هر گونه امتياز خواهي و فزون طلبي پرهيز نمايد. و از فرصت حضور در پست هاي اجتماعي، سوء استفاده نكرده و بيش از حقّ خويش نخواهد. برخورداري فرد از سعه صدر كافي، و ابراز واكنش هاي مناسب و قابل قبول در برابر رخدادهايي همچون موارد فوق، به فرد قدرتي خواهد داد كه تمامي قدرتهاي بشري در قبال آن، ناچيز و كم ارزش جلوه مي كند.
|
