تواضع و فروتنی
سیره پیامبر اعظم r 9 لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنة علی اصغر عطاران طوسی attarantoosi@gmail.com تواضع و فروتنی هرگاه به منزلی وارد می شد، در
|
لقد كان لكم في رسول الله اسوة حسنة
علي اصغر عطاران طوسي attarantoosi@gmail.com
تواضع و فروتني هرگاه به منزلي وارد مي شد، در پايين مجلس مي نشست. از صدر نشيني پرهيز مي كرد. هيچگاه براي خويش، مكان مخصوصي را انتخاب نمي فرمود. براي انتخاب جا و مكان در مجالس و محافل، دچار تكلف و مصلحت سنجي نمي گرديد و به اصحاب و ياران خويش نيز همواره چنين توصيه مي فرمود. چنين نبود كه اعتبار ويژه اي براي خويش قائل باشد و نشستن در وسط و يا پايين مجلس را تهديدي براي شأن و منزلت اجتماعي خويش بپندارد. كمترين دغدغه وي براي حضور و مشاركت در مجالس حكومتي و يا محافلي كه از سوي اشخاص دعوت مي گرديد، جايگاه جلوس او بود. در حقيقت، اقتضاي چهره مردمي آن حضرت چنين بود. بروز چنين رفتارهاي صادقانه و دور از شائبه اي ، از او چنان محبوبيتي در ميان مردم برجاي گذارد كه تاريخ، نظيري همانند او را به روز خود نديده است. و اين گوشه اي است از حيات پيامبر اعظم r به عنوان اسوه و الگوي ملت مسلمان و ديندار و به ويژه مسئولان و مديران سطوح گوناگون نظام اسلامي،كه شايسته است اين مقطع نوراني از حيات او را همچون ديگر مقاطع، مورد تأمل و مداقّه قرار دهند. در اين راستا انتظار مي رود، آحاد جامعه اسلامي به فراخور گستره، اهميت و حساسيت مسئوليت و وظيفه خويش در قبال امت، ضريب فروتني و افتادگي خويش را افزايش دهند و حجم مسئوليت، موجب شكاف ميان آنان و مردم، و تقويت حسِّ برتري جويي آنان نگردد. از دگر سو، توجه به دوگانگيِ نقش حاكمان و ملت، بسي تعيين كننده است. خلط اين رُل و نقش در جامعه اسلامي مي تواند آفات و آسيب هاي فراواني را بر فرايند روابط و مناسبات اجتماعي وارد سازد و روند استقرار و نهادينه سازي مردم سالاري ديني را كُند نمايد. از اين رو؛ شناخت دقيق نقش ها و نوع برخوردِ مورد انتظار در هريك از آنها، امري اجتناب ناپذير است. همانگونه كه وظيفه كوچكترهاي جامعه، احترام و حفظ حرمتِ بزرگترهاست ولي رُل بزرگترها در برابر آنان، افتادگي و تواضع است، و همانطوركه وظيفه شاگردان، تكريم اساتيد و مربيان خويش است ولي اساتيد، حقّ فخر فروشي و كبر ورزي ندارند، و بايستي از به رُخ كشاندنِ داشته ها و معلومات خويش اجتناب كنند، وظيفه مردم و حاكمان نيز گونه گون و متمايز است و نبايد اين نقش ها دگرگون گردد و جاي خويش را به يك ديگر بدهند. گرچه وظيفه مردم، حمايت و پشتيباني از مسئولان و مديران جامعه، و احترام و پاسداشت خدمات آنان است ليكن اين به مفهوم انتظار ستايش، تكريم و يا كُرنش از سوي مردم نيست بلكه مديران در برابر كارگشايي از قاطبه مردم، و ارائه خدمات و سرويس دهي هاي معمول به ملّت ، تواضع و فروتني پيشه مي‌كنند. در اين راستا، بروز شكاف و فاصله ميان مسئولان و مردم در آمد و شدها، خوراك، پوشاك و مسكن و يا ديگر برخورداري هاي اجتماعي، از روح آموزه ها و متن رفتارهاي نبوي به دور است. از اين رو، شايسته نيست اصحاب علم و ادب، مُكنت اجتماعي و يا پست و مقام در حكومتِ برخاسته از دستوره هاي نبي گرامي اسلام r خويش را متمايز از مردم ببينند. و اين عدم تمايز بايد در تمامي عرصه ها – فرد و جامعه، خُرد و كلان - حتي در نشست و برخاست آنان در محافل و مجالس، و اظهار بي ميلي نسبت به استقرار در نقطه اي معين و يا انتظار هدايت بدان مكان، نمود عيني پيدا كند.
|
