امانت دار
سیره پیامبر اعظم r 19 لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنة علی اصغر عطاران طوسی attarantoosi@gmail.com امانت داری قریش، اموال و ممتلکات خویش
|
لقد كان لكم في رسول الله اسوة حسنة
علي اصغر عطاران طوسي attarantoosi@gmail.com
امانت داري قريش، اموال و ممتلكات خويش را نزد او گذارده و به سفر مي‌روند. حاجيان نيزكه در موسم حج به مكّه عزيمت مي‌كنند، وسائل و پولهاي همراهِ خويش را نزد او به امانت مي‌سپارند. او در حالي كه از شرّ مشركان مكّه به غار ثور پناه جسته است، به علي عليه السلام سفارش مي‌كند تا در اجتماع مردم مكه با صداي بلند در صبحگاهان و شامگاهان اعلام نمايد كه " اگر كسي امانتي در نزد محمّد دارد، بيايد و امانتش را از او پس گيرد"[1]. خديجه سلام الله عليها به خواستگاري حضرت مي‌آيد. وي دليل شيفتگي خويش به آن حضرت را چند مؤلّفه اساسي بر مي‌شمارد. او دركنار خوش خلقي و راستگويي، و برخورداري از شهرت نيكو در ميان قوم خويش، بر امانت داري حضرت تأكيد ورزيده و مي‌گويد: " به خاطر خويشاوندي با تو و جايگاه والايت در ميان قوم و قبيله‌ات، و نيز به دليل امانتداري و اخلاق نيكو و راستگوئي‌ات، علاقه مند به ازدواج با تو شدم " [2]. شهرت آن حضرت در امانت داري، موجب مي‌شود تا دشمنان او نيز _ كه همواره در انديشه ترور وي هستند _ همچنان او را با لقب" امين " بشناسند. به هر تقدير؛ امانت داري، و صداقت و راستي در نگاه رسول اعظم صلي الله عليه و آله، جايگاه ويژه داشت به گونه اي كه آنها را ملاكي براي برتري ياران و اصحاب خويش بر مي‌شمرد. امام صادق عليه السلام در توصيف اهتمام آن حضرت به امانتداري مي فرمايد: " به درستي كه علي عليه السلام، مقام و منزلت والاي خويش را در نزد رسول گرامي اسلام (ص) با راستگويي و امانت داري به دست آورد"[3] . جامعه نبوي و شهروندانِ آن نيز شايسته است با پيروي از پيامبر رحمت، امانتداري را در سطح جامعه و در كانون خانواده تبديل به فرهنگ كرده و با تشويق، تبليغ و تعهد خويش در برابر امانت ديگران، زمينه گسترش و فراگير سازيِ اين نياز بشري را فراهم سازند. گفتني است مفهوم امانت در تمامي حوزه هاي اجتماعي، سريان دارد چه در حراست از اسرار و رازهاي پنهاني _ اعم از سازماني، خانوادگي و ... _ و يا در پاسداري از وسايل، امكانات و اموالِ امانت سپردگان اعم از محلّ كار، دوستان، فاميل و اعضاي خانواده. و رسالتِ بزرگان جامعه اعم از مسئولان و مجريان، و يا اوليا و مربيان، در اين خصوص، مهمّ و دقيق است زيرا امانتداري آنها بهترين الگو براي مخاطبان و اطرافيان خويش است. از اين رو؛ بپذيريم كه: در عرصه حكومت داري اگر روزي مديران پيشين در دستگاه هاي اجرايي، امانت شغلي را به خوبي حفظ كرده و به مديران پسين هديه نمايند؛ و اگر روزي مسئولان در نگهباني از سرمايه‌ها و اموال ملّت، تمام همّ خويش را بذل نموده و اجازه هيچ چپاول و خيانتي به بيت المال را نداده و دست خيانتكاران به حريم آن را قطع كنند؛ و اگر روزي اسرار اداره و نظام توسط آنان و همكارانشان به راحتي در اختيار ديگران اعم از بيگانگان و يا خودي ها قرار نگيرد؛ و در عرصه تعليم و تربيت اگر مربيان و اساتيد، به فرزندان ملّت به ديده امانت بنگرند و آموزه هاي درست، متقن و اصيل را بدون هيچ كم و كاست، كم فروشي و يا افراط و تفريط، به آنان منتقل سازند؛ و اگر دبيران و معلمان، در رفتار و گفتار خويش، نزاكت را رعايت نموده و از بدآموزي و هنجارشكني پرهيز كنند؛ و اگر آنان در نمره دهي و امتياز دهي، شرط امانت را مراعات كرده و با سرنوشت شاگردان خويش بازي نكنند. و در نهاد خانواده اگر والدين، فرزندان خويش را به عنوان امانت هاي الهي _ كه چند روزي در اختيار آنان هستند و بايد به محضر خالق هستي بازگردانده شوند _ به خوبي حفظ كرده و پيام قرآني" قوا أنفسكم و أهليكم ناراً [4] " را _ كه پدران و مادران را به اهتمام آنها در خصوص ديانت و سلامت اعتقادي و معنوي خويش و فرزندان توصيه مي نمايد _ با گوش دل پذيرا باشند؛ و اگر اوليا، اسرار و ناگفته هاي عزيزان خويش را در نزد ديگران اشاعه ندهند و موجبات نگراني، سرخوردگي و نارضايتي آنان را فراهم نسازند؛ و اگر امكانات و تجهيزات فرزندان خويش را به خوبي امانتدار باشند؛ قطعاً جامعه دلخواهِ پيامبر اكرم (ص) شكل خواهد گرفت و انعكاس اين رفتارها موجب خواهد شد ديگر شاهد خيانت كاركنان در دستگاههاي اجرايي، و يا دانش آموزان در مدرسه و يا فرزندان در محيط خانه نباشيم. به اميد آن روز...
[1]
- من كان له قِبُل محمدّ أمانة او وديعة فليأت فلنؤدِّ اليه أمانته.
الامالي، شيخ طوسي، صفحه 468.
[2]
- يابن عمّ، إنّي قد رغبت فيك لقرابتك و سِطتك في قومك و أمانتك و حسن
خلقك و صدق حديثك. البداية و النهاية، ابن كثير، جلد2، صفحه358.
[3]
- إنّ عليّاً إنّما بلغ ما بلغ به عند رسول الله بصدق الحديث و أداء
الامانة. تفسير الامثل، مكارم شيرازي، جلد 3، صفحه 286.
[4]
- سوره تحريم، آيه 6
|
