تکیه بر توانمندی های
ذاتی
سیره پیامبر اعظم r 20 لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنة علی اصغر عطاران طوسی attarantoosi@gmail.com تکیه بر توانمندی های ذاتی خود لباسش را می د
|
لقد كان لكم في رسول الله اسوة حسنة
علي اصغر عطاران طوسي attarantoosi@gmail.com
تكيه بر توانمندي هاي ذاتي خود لباسش را مي دوخت[1]. خود كفشش را پينه مي زد[2]و گوسفندان را مي دوشيد[3]. كارهاي خويش را خود انجام مي داد[4]. خود به بازار مي رفت و اقدام به خريد براي منزل مي كرد. از اينكه كالاي خريداري شده را با دست خود به خانه ببرد، احساس خجالت نمي‌كرد [5]. در يكي از سفرها كه با اصحاب و ياران خويش همراه بود، كاروان در ميانه راه براي اقامه نماز توقف كرد. پيامبر (ص)در حالي كه براي وضو به سوي آب مي رفت، ناگهان به سوي شتر خويش بازگشت. اصحاب كه متوجه بازگشت حضرت شدند، پرسيدند: چه مي خواهيد؟ فرمود: مي‌خواهم زانوي اشتر خويش را ببندم. گفتند: اجازه دهيد ما اين كار را براي شما انجام دهيم. فرمود: " هيچ يك از شما در كار خويش به ديگري تكيه و اعتماد نكند، و لو در جويدن تكه اي از چوب مسواك خويش[6]. شاعر عرب مي گويد: و انّما رجل الدنيا و واحدها من لايعوّل في الدنيا علي رجل مرد زمان و يكّه دوران، كسي است كه در هيچ امري از امور زندگاني به ديگران تكيه نكند[7]. آن حضرت همواره به ياران خويش تأكيد مي‌فرمود: " از دسترنج خودتان بخوريد[8]. و يا مي فرمود: " كسي كه رفع نيازهايش را بر عهده مردم بيندازد، به نفرين دچار مي شود[9]. بر عهده گرفتن تمامي مسئوليتها در حوزه نيازهاي فردي خويش، ره آورد اين سيره پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله است. بار خويش را بر دوش ديگران نينداختن، توقع و انتظار كمترين دست ياري از ديگران در حوزه نيازهاي فردي، و برنامه ريزي جامع و كامل براي تأمين كليه نيازهاي شخصي و برطرف ساختن مشكلات زندگي با قدرت انديشه و بازوان خويش، مهمترين درس عملي اين نگرش نبيّ مكرم اسلام(ص) است. بدون ترديد؛ پاره اي از دل نگراني هاي آدمي و يا رفتارهاي خلاف انتظار در حوزه مسائل فردي، حكايت از انتظارات بالادستي است كه تلاش در راستاي فروكاستنِ اين دسته توقعات، حجم دغدغه هاي فرد را به حداقلّ رسانده و هويّتي جديد از انسان به نمايش خواهد گذاشت. اگر پذيرفتيم كه در نورديدن مراتب دانش و معرفت، برخورداري از ثروت و امكانات مادّي مناسب، رفع نيازها و مشكلات فراروي در تمامي عرصه هاي حيات فردي و بلكه اجتماعي، وظيفه ذاتي ماست و ديگران در اين خصوص، هيچ تعهدي نسپرده و انتظارِ برآوردنِ و لو بخشي از آنها توسط ديگران، انتظاري نابجا و دور از حدود وظايف آنان به شمار مي رود، بسياري از اضطرابات و استرس هاي بي مورد، و يا دلگيري هاي نابجا از دوستان و آشنايان خودبخود زدوده خواهد شد و آرامش و سكون بر خانه و جامعه و در نتيجه بر سرپرست و اعضاي خانواده حاكم خواهد شد. با هم ابعاد گوناگون و آثار ارزشمندِ اين حركتِ قابل توجه از سوي پيامبر اعظم را مرور مي كنيم: 1. تكيه بر توانمندي هاي ذاتي و علمي، و بهره گيري از ابتكارات و سليقه هاي خويش 2. مسئوليّت پذيري، و عمل به وظايف خويش در حوزه مسائل فردي و اجتماعي 3. تقويت روح اعتماد به نفس و تضعيف پايه هايِ بحران هويت فردي 4. كاهشِ انتظاراتِ نادرست از ديگران براي به دوش كشيدن بخشي از نيازهاي شخص 5. آگاهي و اطمينان از اتقان كار و روند پيشرفت امور در حوزه مسائل فردي و اجتماعي 6. رشد و بالندگي فرد، و كسب تجارب ارزشمند در حيات اجتماعي[1] - كان يخيط ثوبه. تنبيه الخواطر، جلد1، صفحه 42. [2] - يخصف نعله. همان. [3] - يحلب شاته . مسند احمد، جلد 6، صفحه 256. [4] - و يخدم نفسه. همان. [5] - مرآة الجنان، جلد 1، صفحه25. [6] - لايستعين أحدكم بالناس و لو في قضمة من سواك.كحل البصر، صفحه 68.
[7]
- معجم الادباء، صفحه67.
[8] - كلوا من كدّ ايديكم. بحار الانوار، جلد 66، صفحه 314. [9] - ملعون ملعون من ألقي كلّه علي الناس. كافي، جلد 4، صفحه 12.
|
