گفتار اوّل : تأمل نظری و فلسفی

گفتار اوّل : تأمل نظری و فلسفی تجربه های ناموفق گذشته، بخصوص انقلاب مشروطه و جنبش ملی شدن صنعت نفت، شکّی باقی نگذاشته بود که تا حرکتی اساسی و بنیادی به منظور قطع ریشه های فساد و برقراری نظام نوین بر پایه ارزشها و ایده آلهای خودی صورت نگیرد، نتیجه ای نخواه

گفتار اوّل : تأمل نظري و فلسفي

تجربه هاي ناموفق گذشته، بخصوص انقلاب مشروطه و جنبش ملي شدن صنعت نفت، شكّي باقي نگذاشته بود كه تا حركتي اساسي و بنيادي به منظور قطع ريشه هاي فساد و برقراري نظام نوين بر پايه ارزشها و ايده آلهاي خودي صورت نگيرد، نتيجه اي نخواهد داشت. تحقق چنين امري مستلزم كار فكري و زمينه سازي و تربيت نيرو بود و اثبات جامعيت اسلام و امكان كاربست آن در شرايط جديد، به پشتوانه اي از انديشه، تفكر و تغيير افكار و نگرشهاي مردم نياز داشت. بدين لحاظ جريان فقاهتي ـ ولايتي در مقابل راه حلهاي سياسي و انقلابي مبارزه عليه رژيم، به فعاليتهاي فكري و فرهنگي روي آورد و با اهتمام به تربيت و آموزش مردم، در صدد ايجاد تحول اساسي تري در جامعه بود.

الف. دوره سازندگي فردي

مبناي فلسفي و نظري تفكر جريان فقاهتي ـ ولايتي آن بود كه براي ايجاد تحول و تغيير مطلوب در حكومت نمي توان به تغييرات روبنايي سياسي دل خوش كرد، بلكه انسان و جامعه را بايد از درون متحول كرد و از نو ساخت تا جامعه به طور اساسي اصلاح شود. ساختن فرد و جامعه از درون و بازگشت به خويشتن، وسيله اي بود تا مردم از درون آماده پذيرش انقلاب شوند. بر همين اساس بود كه در سالهاي دهه 1330 اين جريان فكري، يك دوره تأمل نظري و سازندگي فردي(1) را تجربه كرد. و عمده تلاشش صرف تعليم و تربيت ديني، معنوي و تربيت شاگردان برجسته شد.

اين جريان فكري برخلاف جريان اسلامي قبل از 1332 كه بيشتر درگير مبارزه

1. انتشارات صدرا، سيري در زندگاني استاد مطهري، مقدمه هاشمي رفسنجاني، ص 12.

[240]

سياسي ـ اجتماعي و حضور و نفوذ در عرصه سياست و دولت بود، بيشتر به كار فكري، فرهنگي و ساختن بنيادهاي نظري پرداخت و تنها پس از اطمينان از بنيان فكري و نظري خود بود كه به مبارزه عملي در صحنه سياسي ـ اجتماعي روي آورد. در همان سالهايي كه آيت الله كاشاني مستقيماً درگير مسايل جنبش ملي شدن صنعت نفت بود و توجه زيادي به بنيادهاي فكري و نظري نهضت اسلامي نداشت، جريان فقاهتي ـ ولايتي در حال شكل گيري بود و ضمن حمايت از اقدام آيت الله كاشاني، عمل وي را ناقص و بدون پشتوانه فكري اسلامي مي دانست.(1)




| شناسه مطلب: 79037