ب) تفکر کلامی اشعری

ب) تفكر كلامي اشعري

اهل سنت به دليل آن كه از روش جدلي استفاده مي كنند، فاقد يك پايگاه برهاني مي باشند; بنابراين قدرت مقاومت در برابر انديشه هاي غربي را به صورتي برهاني ندارند; به
همين دليل رهبران ديني كه با آموزش هاي كلامي آشنا هستند، در هنگام مشاهده ي ايمان هاي متزلزلي كه در برابر هجوم غرب قدرت مقاومت خود را از دست داده اند دو راه بيش تر نمي يابند: يكي تكفير كساني است كه تحت تأثير جاذبه هاي غربي به سنت هاي ديني پشت كرده اند و راه دوم تغيير ساختار جدلي كلام گذشته و ايجاد مباني استدلال نوين مي باشد. اين گرايش دوم به دليل آن كه از مباني فلسفي كافي برخوردار نيست، در هنگام تغيير انديشه هاي كلامي، با تأثير از آموزش هاي غربي مي كوشد تا با توجيه به اصطلاح علمي احكام، از حريم دين حفاظت كند. اين گونه دفاع كه با عنوان بازسازي ديني شكل مي گيرد، به دليل اين كه نوعي دين و مذهب روشنفكرانه ارائه مي دهد، مورد انكار و عناد منورالفكران و روشنفكران نيست و حتي در بسياري از موارد با استقبال آن ها نيز همراه مي شود.

بنابراين تفكر كلامي اشعري گرچه خود يك تفكر نوگرايانه ي ديني نيست; ولي به دليل ناتواني و ضعف در برابر فرهنگ غربي به طور غيرمستقيم زمينه ساز بسط و ترويج نوگرايي ديني حتي توسط رهبران ديني مي شود و هم چنين ناتواني اين تفكر براي مقاومت يكي از دلايلي است كه بسط گرايش هاي نوگرايانه را در ميان اهل سنت سرعت مي بخشد و تقدم زماني آن را موجب مي شود.