فصل دوم : مقایسه قدرت اجتماعی در ایران، فرانسه و روسیه پیش از انقلاب

فصل دوم : مقايسه قدرت اجتماعي در ايران، فرانسه و روسيه پيش از انقلاب

قدرت اجتماعي، متشكل از گروه هاي اجتماعي فعالي است كه بر پايه ارزش ها و باورهاي مسلط و مشترك به هم نزديك شده اند و زماني كه قدرت سياسي توانايي و يا اراده تأمين ارزش ها و خواسته هاي آن ها را نداشته باشد، گروه هاي اجتماعي مأيوس شده به دنبال رهبر يا رهبراني كه بتوانند خواسته ها و نظرات آن ها را تعقيب و تأمين نمايند، حركت خواهند كرد. در ايجاد و تشكل قدرت اجتماعي، همان طور كه قبلاً بيان شد سه ركن اساسي قابل تشخيص هستند: مردم، رهبري و ايدئولوژي.

الف) مشاركت مردمي

در فرانسه و روسيه ميزان مشاركت مردم در براندازي رژيم هاي مستبد حاكم بسيار اندك بود و حتي در فرانسه همان طور كه گفته شد، مردم نقش عمده اي نداشتند و رژيم فرانسه به خاطر ضعف هاي خود الزاماً تسليم شد.

در روسيه تعداد محدودي از كارگران كارخانجات پطرزبورگ و سربازان پادگان همان شهر سر به شورش برداشته و موجبات سقوط خانواده رومانوف را فراهم كردند.

اما در انقلاب اسلامي ايران همان طور كه در بخش دوم توضيح داده شد، به استثناي اقليتي محدود و بخش اعظم ارتش كه وابسته به نظام شاه بودند، همه اقشار مردم از همه طبقات و گروه هاي اجتماعي، در سراسر كشور اعم از شهرها و روستاها، همه و همه چرخ هاي اقتصادي و اداري كشور را از كار انداختند و در مقابل رژيم تا دندان مسلح با دست خالي ايستادند و آن را ساقط كردند. مطالعات بعدي نيز نشان داد كه بعد از پيروزي انقلاب هاي فرانسه و روسيه كه زنجيرهاي استبداد و ديكتاتوري گسسته شده بود و زمينه مناسب براي ايجاد آگاهي سياسي و مشاركت توده هاي مردم فراهم شده بود، به تدريج و به علت بي ميلي حاكميت هاي بعد از انقلاب، اعم از ميانه روها و راديكال ها، اين مشاركت رو به كاهش نهاد. تاريخ و آمار مشاركت مردم در انتخابات بعد از انقلاب اين نظريه را ثابت مي كند.

اما توده هاي ملت ايران بعد از پيروزي انقلاب اسلامي در رأي گيري هاي مكرر و پي در پي شركت كردند و حتي در شرايط بحراني و بمباران شهرها، هيچ يك از انتخابات لازم براي تداوم فعاليت هاي سياسي نظام جمهوري اسلامي متوقف نشد و يا به تأخير نيفتاد.

در 22 سال گذشته، مردم كشور ما در بيش از بيست و دو انتخابات كه عبارتند از انتخابات رياست جمهوري، انتخابات مجلس شوراي اسلامي، انتخابات مجلس خبرگان، تعيين نوع حكومت، و رفراندوم هاي قانون اساسي و انتخابات شوراهاي اسلامي شركت كردند. آمار مشاركت روزافزون مردم در اين رأي گيري ها چشم گير و جالب توجه است. و از همه مهم تر حضور همه ساله مردم در اجتماعات و تظاهرات ميليوني كه به مناسبت سالگرد انقلاب صورت مي گيرد، نشانه حضور، بيداري و حمايت مردم از انقلابشان مي باشد.