ميقات حج
سال اول شماره چهارم تابستان 1372
چگونگي مراسم حج 72 از زبان سرپرست حجاج ايراني
حجت الاسلام والمسلمين محمد محمدي ري شهري نماينده ولي فقيه و سرپرست حجاج ايراني طي مصاحبه اي با خبرنگاران در تشريح چگونگي مراسم حج امسال و تنگناهايي كه ايجاد شده بود گفت: هيچگونه مشكلي براي انجام حج و برگزاري مراسم برائت وجود ندارد.
ايشان با اعلام اين مطلب بيان داشت:
همان گونه كه رهبر معظم انقلاب در جمع مسئولان بعثه فرمودند، حج امسال براي اعضاي بعثه و حجاج ايراني فضيلت، صبر و شكر را توأماً به ارمغان آورده است.
وي با اشاره به تمهيداتي كه دولت عربستان براي جلوگيري از برپايي مراسم برائت از مشركين به كار بسته بود،افزود:
علي رغم وجود مشكلات فراوان، دست اندركاران بعثه و حجاج ايراني در تحقق آرمانها و ايده هاي امام راحل ـ س ـ و مقام معظم رهبري، كاملاً موفق بوده و پيام حج را كه همانا ضرورت وحدت و همبستگي مسلمانان جهان عليه مستكبران است به خوبي به گوش جهانيان رسانده اند.
حجت الاسلام والمسلمين ري شهري با اشاره به برپايي مراسم برائت از مشريكن در سالهاي گذشته كه تقريباً بدون مشكل اساسي انجام شده
بود، گفت:
مقامات عربستان در سالهاي گذشته عنوان مي كردند كه برپايي مراسم برائت از مشركين ممكن است منجر به ايجاد بي نظمي هايي در داخل شهر شود كه تجربه مسئولان بعثه در برپايي مراسمي منظم و بدون مشكل، خلاف نظر آنان را به اثبات رساند. حتي مقامات عربستان از مسئولان بعثه به خاطر نظمي كه وجود داشت تشكر مي كردند.
در مجموع برداشت ما اين بود كه مقامات عربستان درك صحيحي از مواضع ما پيدا كرده اند و به همين دليل امسال مشكل چنداني بروز نخواهد كرد.
وي تصريح كرد كه:
البته مسئولان بعثه مقام معظم رهبري به رغم توافقهاي صورت گرفته قبلي، امسال پيش بيني مي كردند كه مقامات عربستان تحت فشار آمريكا و ساير نيروهاي خارجي، موانعي را براي جلوگيري از برپايي مراسم برائت از مشركين ايجاد كنند. اما هيچ گونه واكنش رسمي در مورد ممانعت عربستان از برپايي مراسم برائت از مشركين از سوي مقامات اين كشور اعلام نشده بود.
نماينده مقام معظم رهبري و سرپرست حجاج ايراني با اشاره به اين كه وزير حج عربستان بعد از برگزاري مراسم دعاي كميل توسط حجاج ايراني به ديدار وي آمده است، گفت:
چند روز بعد از اين كه ما وارد مدينه شديم، وزير حج عربستان تقاضاي ملاقات كرده، به بعثه آمد. وي در ملاقات با ما اظهار داشت كه آن چه در سالهاي گذشته اتفاق افتاده (منظور برپايي مراسم برائت از مشركين است) با توافق وزراي امور خارجه دو كشور بوده اما امسال عربستان آمادگي برگزاري اين مراسم را ندارد! و به همين دليل نبايد اين مراسم برپا شود; چرا كه بعثه يك نهاد ديني است و صرفاً مي تواند جلسات و سمينارهايي تشكيل دهد.
حجت الاسلام والمسلمين ري شهري اضافه كرد:
وزير حج عربستان همچنين تأكيد داشت كه كشورش با راهپيمايي حجاج، دادن شعار (عليه آمريكا) و حمل پلاكارد توسط آنها مخالف است.
نماينده مقام معظم رهبري و سرپرست حجاج ايراني افزود:
ما در جواب اظهارات وزير حج عربستان اعلام كرديم كه اصولاً حجاج ما راهپيمايي نمي كنند، بلكه با تجمع در يك مكان و بدون اين كه مزاحمتي ايجاد كنند. مراسم برائت از مشركين را برگزار مي كنند.
وي تأكيد كرد:
در ادامه اين ملاقات، به وزير حج عربستان گفته است كه حج بدون برپايي مراسم برائت از مشركين اصولاً حج كاملي نيست.
به گفته حجت الاسلام والمسلمين ري شهري:
وزير حج عربستان پيش از ملاقات با ايشان، در ديدار با رئيس سازمان حج كشورمان گفته بود كه عربستان با برگزاري محدود مراسم برائت از مشركين موافق است اما در ملاقات با ايشان خلاف گفته قبلي خود را بيان كرده است.
وي خاطرنشان ساخت كه وزير حج عربستان در ملاقات با ايشان نامه اي ارائه كرده اند كه در آن مخالفت عربستان با برپايي مراسم برائت از مشركين تصريح شده بود و پاسخ بعثه مقام معظم رهبري نيز در ارتباط با اين نامه همراه با سلسله مباحثي توسط حجت الاسلام والمسلمين تسخيري بلافاصله به دست مقامات عربستان رسيده است.
حجت الاسلام والمسلمين ري شهري دليل مخالفت عربستان را با اشاره به تقاضاهاي شفاهي فهد مشكلات داخلي و خارجي اين كشور عنوان كرد و افزود:
آقاي فهد در ديدار با وزير حج اين كشور گفته بود كه به سرپرست حجاج ايراني متذكر شود كه امسال عربستان با يك سلسله مشكلات داخلي و خارجي روبرو است و به همين دليل نبايد مراسم برائت از مشركين برپا شود.
همچنين وزير حج عربستان اضافه كرده بود كه وي به حجاج ايراني خدمات زيادي كرده است و به همين دليل خواهش مي كند كه به عنوان پاداش وي امسال حجاج مراسم برائت از مشركين را انجام ندهند.
نماينده مقام معظم رهبري و سرپرست حجاج ايراني در ادامه گفت:
هنگامي كه ما به مكه رفتيم، امير اين شهر در ديدار با نماينده اين جانب مجدداً بر مخالفت عربستان با برپايي مراسم برائت از مشركين يادآور شده بود.
وي متذكر شد كه بعثه مقام معظم رهبري در پاسخ، روي چند مورد تأكيد كرد كه عبارتند از:
1 ـ مراسم برائت از مشركين هر سال توسط حجاج ايراني برپا شده و صدور ويزا توسط عربستان براي حجاج ايراني خود به مفهوم پذيرش برگزاري اين مراسم است.
2 ـ برپايي مراسم برائت از مشركين مورد توافق مقامات دو كشور قرار گرفته است.
3 ـ برپايي اين مراسم براساس مباني فقهي و اعتقادي است و حتماً بايد برگزار شود.
4 ـ مقام معظم رهبري در اين زمينه صريحاً دستور فرموده اند.
5 ـ برگزاري مراسم برائت از مشركين در سطح جهان براي عربستان پيامدهاي سياسي مثبتي خواهد داشت.
حجت الاسلام والمسلمين ري شهري در همين زمينه افزود:
در پاسخ به اين استدلالها مقامات عربستان حرفي براي گفتن نداشتند و صرفاً اظهار مي داشتند كه اين تصميم (مخالفت با برگزاري مراسم برائت) توسط مقامات بالاي اين كشور اتخاذ شده است.
وي با بيان چگونگي استقرار نيروهاي ضد شورش عربستان يك روز قبل از موعد برپايي مراسم برائت از مشركين (پنجم ذي الحجه) مقابل جايگاه بعثه گفت:
روز ششم ذي الحجه از حوالي ظهر بطور كلي رفت و آمد افراد به بعثه را قطع كردند و با استقرار نيروهاي نظامي به همراه ادوات و تجهيزات در اطراف بعثه، عملاً امكان رفت و آمد و تردد از حجاج سلب شد. در همين جا به ذهنم رسيد كه مراسم را در مني برگزار كنيم.
با اين همه هزاران زائر ايراني و غير ايراني در خيابانهاي اطراف بعثه اجتماع كردند كه حضور آنان علي رغم فعاليت نيروهاي نظامي حاكي از مسئوليت شناسي آنان بود. با اين كه مأموران نظامي مكه رأساً از حجاج مي خواستند كه متفرق شوند، اما آنها منتظر دريافت دستوري از بعثه مقام معظم رهبري بودند.
وي همچنين گفت:
ما احساس كرديم كه باقيماندن زائران در خيابانهاي اطراف، به مصلحت نيست و احتمال درگيري وجود دارد، به همين دليل ساعت 30/4 بعد ازظهر پيامي به حجاج داده شد مبني بر اين كه آنها تكليف فردي خود را با حضور در خيابانهاي اطراف بعثه انجام داده اند و مي توانند به محل اسكان خود بازگردند.
اين مراسم اگر چه به ظاهر در مكه برگزار نشد اما بازتاب بسيار وسيعي در داخل شهر مكه و رسانه هاي جمعي سراسر جهان داشت. به نظر مي رسيد كه مقامات عربستان در ممانعت از برپايي اين مراسم دچار يك اشتباه شده بودند; چرا كه اگر مراسم برگزار مي شد تنها 120 هزار زائر يا كمي بيشتر از آن در جريان قرار مي گرفتند. ليكن ممانعت عربستان باعث شده بود كه حدود 2 ميليون زائرِ حاضر در مكه، در جريان امر قرار بگيرند. صحنه بازگشت زائران نيز از اين مراسم بسيار
باشكوه بوده و گزارشهاي متعددي در مورد گريه كردن زائران به دست رسيد. به هر حال به نظر مي رسيد كه در مكه 2 روز حكومت نظامي برقرار شده بود.
حجت الاسلام والمسلمين ري شهري با اشاره به پيام مقام معظم رهبري كه در آن حق ملت ايران را براي برپايي اين مراسم محفوظ دانستند، افزود:
بعد از ممانعت عربستان از برپايي اين مراسم، بسياري از مردم بويژه جوانها احساس خلأ مي كردند كه بايد كاري صورت دهند اما ما مصلحت نمي ديديم كه برنامه پيش بيني شده خود را اعلام كنيم و هدف اصلي ما رساندن پيام حج به مسلمين جهان بود كه چنين نيز شد.
وي در ادامه گفت:
روز 11 ذي الحجه در مني ملاقاتي بين وزير حج عربستان با رئيس سازمان حج صورت گرفت و وزير حج عربستان در همان جا اعلام كرد كه امسال بعثه مقام معظم رهبري نمي تواند مجدداً از مكه به مدينه بازگردد. همان شب بعد از اقامه نماز جماعت مغرب مراسم برائت از مشركين در مني برگزار شد و هنگامي كه پيام مقام معظم رهبري ترجمه مي شد مأموران امنيتي عربستان سعودي متوجه شدند و با اين همه تلاش آنها براي ايجاد اختلال در برپايي اين مراسم به جايي نرسيد.
حجت الاسلام والمسلمين ري شهري در ادامه اين مصاحبه در پاسخ به سئوال خبرنگار هفته نامه ري در مورد نقش وزارت امور خارجه در مراسم حج امسال با توجه به سفر وزير امور خارجه به عربستان و اين كه آيا مسأله برائت در ملاقات وي با مقامات عربستان مورد مذاكره قرار گرفته است يا نه، گفت:
وزارت امور خارجه چه قبل و چه در جريان حج امسال ارتباط و همكاري صميمانه اي با بعثه مقام معظم رهبري داشته است و ما از وزير محترم امور خارجه و همكاران ايشان و سفير محترم جمهوري اسلامي ايران در جده تشكر مي كنيم و كتباً نيز تقدير كرده ايم.
در زمينه سفر آقاي دكتر ولايتي به عربستان، بايد اشاره كنم كه هيچ اشاره اي در مذاكرات ايشان با مسئولان سعودي در مورد برائت نشد و دليل اين امر نيز اين بود كه اصولاً سفر ايشان براي موضوع ديگري بود و ضمناً ما نيازي به طرح موضوع نمي ديديم، چون از نظر ما هيچ مسأله جديدي اتفاق نيفتاده بود.
وما برنامه جديدي نداشتيم كه نياز به طرح با سعوديها داشته باشد. البته پس از اينكه سعوديها از برگزاري مراسم برائت
جلوگيري كردند وزارت امور خارجه بطور جدي برخورد كرد و بيانيه اي رسمي منتشر نمود و سفير عربستان در تهران احضار شد. در مجموع ما از برخورد وزارت امور خارجه با مسائل حج راضي هستيم.
وي در پاسخ به ديگر سئوال «هفته نامه ري» در مورد اين كه مقامات عربستان در توجيه اقدامات خود براي جلوگيري از برپايي مراسم برائت از مشركين اظهار مي دارند كه مراسم برائت از مشركين مورد تأييد ساير حجاج نيست، گفت:
اولاً ـ حضور فعال بعثه هاي علماي بزرگ شيعه در مراسم، نشان دهنده خلاف واقع بودن اين گونه تبليغات است.
ثانياً ـ حضور فعال بسياري از زائران غير ايراني در مراسم، علي رغم اين همه ممانعت و تبليغات سوء، حكايت از باطل بودن اينگونه تبليغات دارد.
من به مسئولان سعودي پيشنهاد مي كنم تنها براي يك سال اجازه بدهند مراسم برائت از مشركين بدون ايجاد مانع براي شركت ساير مسلمانان، برگزار شود تا در عمل ببينيم كه آيا اين مراسم ديني مورد قبول ديگران است يا خير.
وي در پاسخ به اين سئوال كه آيا هيچيك از مسئولان بعثه توسط دولت عربستان دستگير شدند؟ گفت:
متأسفانه شايعات گوناگوني در اين زمينه مطرح شد. اما در عين حال كه بعثه مقام معظم رهبري پس از مراسم برائت در محاصره كامل بود كسي از مسئولان بعثه دستگير نشد.
ما در عين حال كه نسبت به برخوردهاي مسئولان سعودي اعتراض داريم بايد به اين نكته نيز اشاره كنيم كه آنها به هيچ وجه برخورد توهين آميزي با مسئولان بعثه نداشتند.
حجت الاسلام والمسلمين ري شهري در مورد پيش بيني خود براي حج سال آينده گفت:
البته هيچ چيز را بطور دقيق نمي توان پيش بيني كرد اما تا آنجا كه به جمهوري اسلامي ايران مربوط مي شود هيچگونه مشكلي براي انجام حج ما و برگزاري برائت وجود ندارد و انشاءالله برخي مسئولان سعودي نيز به اشتباهات خود پي برده باشند و مصالح اساسي تر را فداي مسائل جزئي نكنند.
نماينده محترم مقام معظم رهبري و سرپرست حجاج ايراني در پاسخ به اين سئوال «هفته نامه ري» كه در جريان برگزاري مراسم حج امسال بعضاً گزارشاتي مبني بر وجود ناامني براي زائران دريافت شد. آيا اين گونه موارد
صحت داشت؟ تصريح كرد:
متأسفانه علي رغم برخي ادعاها مبني بر وجود امنيت كامل در حج، موارد نسبتاً زيادي از اقدامات ايذايي توسط اشخاص ناشناس، سرقت اموال زائران و برخوردهاي نامطلوب توسط برخي مأمورين عربستان هنگان تردد زائران در خيابانها و اماكن مقدسه، مشاهده مي شد. اين گونه موارد البته اختصاص به زائران ايراني نداشت. مثلاً بازرسي بدني حجاج از كشورهاي مختلف در خيابانها كه به شكل زننده اي صورت مي گرفت.
آنچه به بعثه جمهوري اسلامي ايران مربوط مي شد پي گيري اين گونه موارد بود كه ما معمولاً از طريق نماينده وزارت امور خارجه مستقر در ستاد حج دنبال مي كرديم.
وي در ارتباط با برداشت خود از ديدگاه مقام معظم رهبري در مورد نهادي كردن حج گفت:
ما از ابتدا همان گونه كه مورد نظر مقام معظم رهبري بوده است مراسم حج را به صورت نهادي برگزار كرده ايم و در اين زمينه از تأكيدات معظم له استفاده مي كنيم و تمام تلاش خود را براي نهادي كردن كامل حج به كار مي بنديم.
وي با اشاره به برنامه هايي كه براي آموزش حجاج و توجيه سرپرستان كاروانها تدارك ديده شده بود، گفت:
فعاليتهاي معاونت آموزش بعثه مقام معظم رهبري در ارتباط با ارشاد حجاج، برگزاري جلسات آموزش قبل از اعزام، سازماندهي و توجيه حجاج براي شركت در مراسم نماز جماعت اهل سنت بسيار مؤثر بوده است.
وي در پاسخ به آخرين سئوال «هفته نامه ري» در مورد استفاده حجاج ايراني از كشتارگاه جديد گفت:
سال گذشته اين طرح به شكل آزمايشي در مقياس حدود 5 هزار رأس گوسفند قرباني به مرحله اجرا درآمد و هدف از آن اختصاص گوشت اين قربانيها براي مستمندان بوده و در سال جاري نيز اين طرح به صورت داوطلبانه اما با مديريت متمركز در سازمان حج انجام شد و حدود 20 هزار رأس گوسفند قرباني به روش مكانيزه و با رعايت كامل ضوابط شرعي توسط ذابحين آموزش ديده اي كه قبلاً انتخاب گرديده بودند، انجام شده و انشاءالله از گوشت اين قربانيها در مصارف لازم و شايسته استفاده شود. در صورتي كه عربستان از نظر اجرايي مشكلي نداشته باشد ما براي افزايش سهيمه خود در كشتارگاههاي جديد اعلام آمادگي مي كنيم.
|