دعا باید با تضرع و در خلوت باشد

دعا بايد با تضرع و در خلوت باشد

اُدْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرَّعاً وَ خُفْيَةً أَنَّهُ لايُحِبُّ المُعْتَدينَ

پروردگار خود را به زاري و نهاني بخوانيد كه او از حد گذرندگان را دوست نمي‌دارد. (اعراف:55)

چگونه بخواهيم؟

امام زين العابدين(ع) از امام حسين(ع) نقل مي‌كند كه: «كان رسول الله يرفع يديه اذا ابتهل و دعا كما يستطعم المسكين.»1 در هنگام تضرع به درگاه خداوند، عادت پيامبر(ص) بر اين بود كه دو دست مبارك خود را همان گونه كه بينوايي درمانده طعام مي‌طلبد، بالا مي‌برد و دعا مي‌كرد.

ادب دعا آن است كه دعا آهسته مطرح شود. صداي بلند در دعا بر خلاف ادب است. هر كس دريابد كه خداوند نزديك است روش دعا كردن براي او روشن مي‌شود و خدا را آهسته مي‌خواند و اطمينان دارد كه خداوند به همه نيازهاي او آشناست؛ و اگر ما نياز خود را با دعا براي او طرح مي‌كنيم، به اين دليل است كه خودش خواسته و فرمان داده.

قرآن در خصوص ادب ذكر و دعا فرموده است: «همواره به ياد خدا باش. ياد خدا را در دل و نام او را بر لب آرام و آهسته در هر بامداد و شامگاه جاري كن»2 «اين يادي از رحمت پروردگار تو درباره بنده اش زكرياست، آن گاه كه پروردگارش را آهسته ندا كرد».3

زينت دعا به اين است كه دعا كننده تضرع و ناله كند، چون اگر با ناله همراه نباشد، معلوم مي‌شود كه دعا كننده به وسايل خود متكي است و نه به فضل و رحمت خداوند. البته گاهي بنده احساس دوري مي‌كند و خدا را ندا مي‌كند و او را صدا مي‌زند. آن جا هم خداوند با لبيك گفتن او را جواب مي‌دهد: «يجيبهم اذا ناجوه و يلبيهم اذا نادوه».

پيامبر اكرم(ص) در خطبه شعبانيه فرمودند: «به هنگام نماز دست‌ها را به دعا بلند كنيد كه بهترين لحظاتي كه خدا با رحمت به بندگانش مي‌نگرد همين لحظات است». بر طبق روايات و سنت معصومان(ع) مستحب است كه بعد از دعا، دست‌ها را بر سر و صورت كشيد؛ زيرا لطف خداوند به اين دست‌ها پاسخ داده است. دستي كه به سوي خداوند دراز شود يقيناً خالي بر نمي‌گردد، زيرا او بخشنده است و شرم دارد از اين كه بنده به سوي او دست بگشايد و دست خالي بر گردد4 و دستي كه عطاي الهي را دريافت كرد، گرامي است. لذا خوب است آن را به سر و صورت كشيد.

چرا موقع دعا به جانب آسمان توجه مي‌كنيم؟

قرآن مي‌فرمايد: «مشرق و مغرب از آن خداست. پس به هر سو رو كنيد آنجا روي خداست»5 شخصي بر اساس همين آيه اين سئوال را با امام علي(ع) مطرح كرد . حضرت فرمودند: «آيا اين آيه را نخوانده‌اي كه مي‌فرمايد: و في السماء رزقكم و ما توعدون6 روزي شما و آنچه وعده داده شده ايد در آسمان است) و در تفسير آيه «فالمدبرات امرا»7 نيز آمده است كه اسرافيل، عزرائيل، ميكائيل و جبرئيل مقدرات امور را تدبير مي‌كنند و آنها در عالم بالايند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1ـ فرهنگ جامع سخنان امام حسين عليه السلام، ص649.
2ـ اعراف:205
3ـ مريم، 2ـ3.
4ـ ميزان الحكمة، ج4، ص1684، ح5729.
5ـ بقره:115.
6ـ ذاريات22.
7ـ نازعات: 5.

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />