حرم مدنى

حرم مدني

محمد لبيب البنتوني

حرم مدني همان مسجد پيامبر اكرم(صلي الله عليه وآله) است كه در ميانه شهر مدينه و اندكي متمايل به شرق قرار گرفته است. اين مسجد داراي شكلي هماهنگ و منظره اي زيبا در هيأت مستطيل شكل است كه ميانگين طول آن از شمال به جنوب يك صد و شانزده متر و عرض آن از شرق به غرب ـ از طرف قبله ـ هشتاد و شش متر و سي و پنج سانتيمتر مي‌باشد و از سوي «باب الشامي» نيز شصت و شش متر مي‌باشد؛ اين مسجد به دو قسمت مسجد و صحن تقسيم مي‌گردد، مسجد از قبله عثمان، يعني از ديوار قبله تا صحن از سويي و از ميان «باب الرحمه» و «باب النساء» از سوي ديگر قرار گرفته است. تمامي اين بخش از گنبدهايي پوشيده شده است كه بر نيم طاق‌هايي واقع شده‌اند كه روي آنها را ستون‌هاي سنگي سختي به وسيله مرمر و روي آن را آب طلا پوشيده و آذين گرديده است. بخش دوم آن يعني همان قسمت صحن كه بدان «حصوه» نيز مي‌گويند، به شكل مستطيل است كه تا «باب الشامي» امتداد يافته و سه طرف آن به وسيله سه شبستان احاطه شده است. اين شبستان‌ها داراي ستون‌هايي مي‌باشد كه روي آن‌ها نيم طاق‌هايي بنا گرديده تا گنبدهاي سر به فلك كشيده بر آنها قرار گيرد. تعداد ستون‌هاي حرم شريف، با حساب ستون‌هايي كه به ديوارهاي آن متصل شده، بالغ بر سيصد و بيست و هفت عدد مي‌باشد كه از آن تعداد، 22 ستون آن در داخل مقصوره شريف واقع شده است. در ابتداي ورود به «باب الشامي» مدرسه مجيدي واقع شده كه مكتب خانه اي براي آموزش قرآن به روش قديمي در آنجا وجود دارد كه قبلاً در دهكده‌هاي مصر استفاده مي‌شده است در اينجا هيچ گاه، تمامي قرآن را حفظ نمي‌كنند. در طبقه دوم اين ساختمان، مكتب خانه ديگري وجود دارد كه گفته مي‌شود به غير از آن قرآن مجيد، گاهي هم در آنجا حساب تدريس مي‌گردد. اين ورودي، از درون حرم دري دارد كه بدان «باب التوسل» مي‌گويند. در ميانه صحن هنگامي كه كمي متمايل به سوي شرق شويم، نرده اي آهنين ديده مي‌شد كه به دو در منتهي مي‌گردد و در آن جا تعدادي نخل كوچك در اطراف نخل بزرگي به چشم مي‌خورد. گفته مي‌شود اين نخل در جايگاه درخت خرمايي واقع شده است كه متعلق به حضرت فاطمه(عليها السلام) بوده است. در نزديكي اين باغچه كوچك و در سمت قبله آن، چاهي با آب گوارا وجود دارد كه بدان «بئر النبي» گفته مي‌شود و برخي نيز آن را «زمزم المدينه» مي‌نامند. در پشت حصار آهنين فوق الذكر، در سرتا سر شبستان شرقي پنجره‌هاي مشبكي كه از چوب ساخته شده نصب گرديده است. اين پنجره‌ها در ساختمان سلطان عبدالمجيد (عثماني) ساخته شده است و نشانه جايگاه ويژه زنان در هنگام نماز و اقامت آنان در حرم مي‌باشد. در جنوب اين شبستان صفه اي ديده مي‌شود كه جايگاه ويژه خدمتگزاران حرم شريف است. اين صفه به صورت جايگاه بلندي مي‌باشد كه مسافتي در حدود 12 متر طول و 8 متر عرض دارد و ارتفاع آن در حدود چهل سانتيمتر از سطح زمين بالاتر است. اين جايگاه در دوران رسول خدا(صلي الله عليه وآله) مكاني براي «اهل صفه» (گروهي از مستمندان و پيرمردان مسلمان) بوده است كه در آن جا زندگي مي‌كرده‌اند و رسول خدا(صلي الله عليه وآله) نيازهاي غذايي و لباسي آنان را بر آورده مي‌كرده‌اند از ميان اهل صفه مي‌توان به افرادي مانند ابوهريره و ابوذر غفاري اشاره نمود. در برابر اين صفه در طرف جنوب، صفه ديگري كه كوچك تر از اولي مي‌باشد و از سمت شمال متصل به مقصوره شريف است، ديده مي‌شود. اين صفه جايگاه ويژه تهجد پيامبر اكرم(صلي الله عليه وآله) بوده است. در ميان اين دو صفه، راهي وجود دارد كه به سوي «باب جبرئيل» در شرق منتهي مي‌گردد. در سمت راست شخصي كه وارد صُفّه مي‌شود دكه كوچكي ديده مي‌شود كه بزرگ حرم يا شيخ الحرم روي آن مي‌نشيند. در كنار آن، انبار ويژه مقصوره شريفه در سمت قبله و شرقي حرم واقع شده است. روضه شريف، در سمت غرب مقصوره شريف واقع گرديده است اين مكان مسافت محل ميان قبر شريف و منبر پيامبر(صلي الله عليه وآله) را گويند، زيرا بنا به فرموده خود حضرت: «ما بين قبري و منبري روضة من رياض الجنة» بين قبر و منبرم روضه اي از روضات بهشت است. اين قسمت داراي 22 متر طول و در حدود 15 متر عرض مي‌باشد. در غرب روضه شريف، محراب رسول خدا(صلي الله عليه وآله) قرار دارد كه نشانه اي از آيات خداوند در زيبايي و آراستگي به شمار مي‌آيد؛ اين محراب در امتداد مقصوره شريف و در طرف قبله مي‌باشد.

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />