توصیه‌های اخلاقی و عرفانی امام خمینی(ره)به فرزندش حاج سید احمد خمینی

توصيه‌هاي اخلاقي و عرفاني امام خميني(ره)به فرزندش حاج سيد احمد خميني

خلوت دل

اي كاش!
و اي كاش كه ما از خواب برخيزيم و در اول منزل كه يقظه است وارد شويم، و اي كاش كه او ـ جلّ و علا ـ با عنايات خفيه خود از ما دستگيري فرمايد و ما را به خود و جمال جميلش رهنمود فرمايد،
واي كاش كه اين اسب سركش چموش نفس، آرام شود و از كرسي انكار فرود آيد،
و اي كاش اين محمولة سنگين را زمين مي‌گذاشتيم و سبك بارتر رو به سوي او مي‌كرديم!
و اي كاش كه چون پروانه در شمع جمال او مي‌سوختيم و دم بر نمي‌آورديم، و اي كاش كه يك گام به قدم فطرت برمي‌داشتيم و اين‌قدر پاي به فرق فطرت نمي‌گذاشتيم و اي كاش‌هاي بسيار ديگري كه من در پيري و در آستان مرگ از آنها ياد مي‌كنم و دسترسي به جايي ندارم.

فرزندم، احمد خميني «رزقك الله هدايته» جهان چه ازلي و ابدي باشد يا نه و چه سلسله‌هاي موجودات غير متناهي باشند يا نه، همه فقيرند. چون هستي، ذاتي آنان نيست.ما محتاجيم به موجودي كه خود، همچون ما فقير نباشد در هستي و كمال هستي. هر كس هر كمال و جمالي دارد از خود نيست بلكه جلوة كمال و جمال اوست. سعي كن در خلوات، در اين بارقة الهي فكر كني و به طفل قلب تلقين كن و تكرار كن تا به زبان آيد و در ملك و ملكوت وجودت اين جلوه خودنمايي كند، و به غنيّ مطلق بپيوند تا از هر كس جز او غني شوي.
نظر به همة انسان‌ها با چشم محبت
پسرم! اگر مي‌تواني با تفكر و تلقين، نظر خود را نسبت به همة موجودات، به ويژه‌ انسان‌ها نظر رحمت و محبت كن. مگر نه اين است كه كافّة موجودات از جهات عديده كه به احصا در نيايد مورد رحمت پروردگار عالميان مي‌باشند.مگر نه آن‌كه وجود حيات و تمام بركات و آثار آن از رحمت‌ها و موهبت‌هاي الهي است بر موجودات، و گفته‌اند: «كلّ موجود مرحوم».
پس آنچه و آن‌كس كه مورد عنايات و الطاف و محبت‌هاي الهي است چرا مورد محبت ما نباشد؟ و اگر نباشد اين نقصي نيست براي ما؟! و كوته بيني و كوته نظري نيست؟!
هان! من پير شدم و نتوانستم اين نقيصه و ساير نقيصه‌هاي بي‌شمار را از خود بزدايم. تو جواني و به رحمت و ملكوت حق نزديكتري، سعي كن اين نقيصه را از خود بزدايي.
مغرور به رحمت حق مباش
پسرم ! گناهان را، هر چند كوچك به نظرت باشند، سبك مشمار «انظر الي من عصيت» و با اين نظر، همه گناهان، بزرگ و كبيره است. به هيچ چيز مغرور مشو حتي به خداي تبارك و تعالي كه همه چيز از او است، و اگر عنايت رحمانيش از موجودات سراسر عالم وجود، لحظه اي منقطع شود اثري، حتي از انبياء مرسلين و ملائكه مقربين باقي نخواهد ماند. در هر حال حضور او را فراموش مكن و مغرور به رحمت او مباش، چنانچه مايوس نبايد باشي. و مغرور به شفاعت شافعان عليهم‌السلام مباش كه همه آنها موازين الهي دارد، و ما از آنها بي خبريم. مطالعه در ادعيه معصومين عليهم‌السلام و سوز و گداز آنان از خوف و عذاب او سرلوحه افكار و رفتارت باشد.
دوستي دشمنان و دشمني دوستان
پسرم! چه خوب است به خود تلقين كني و به باور خود بياوري يك واقعيت را كه مدح مداحان و ثناجويان چه بسا كه انسان را به هلاكت برساند و از تهذيب دور و دورتر سازد. تأثير سوء ثناي جميل در نفس آلوده ما، مايه بدبختي‌ها و دور افتادگي ها از پيشگاه مقدس حق ـ جلّ و علا ـ براي ما ضعفاء النفوس خواهد بود و شايد عيب‌جويي‌ها و شايعه پراكني‌ها براي علاج معايب نفساني ما سودمند باشد كه هست، همچون عمل جراحي دردناكي كه موجب سلامت مريض مي‌شود.
آنان‌كه با ثناهاي خود ما را از جوار حق دور مي‌كنند دوستاني هستند كه با دوستي خود به ما دشمني مي‌كنند و آنان كه پندارند با عيب‌گويي و فحاشي و شايعه‌سازي به ما دشمني مي‌كنند دشمناني هستند كه با عمل خود ما را اگر لايق باشيم اصلاح مي‌كنند و در صورت دشمني به ما دوستي مي‌نمايند. من و تو اگر اين حقيقت را باور كنيم و حيله‌هاي شيطاني و نفساني بگذارند واقعيّات را آن‌طور كه هستند ببينيم، آنگاه از مدح مداحان و ثناي ثناجويان آن‌طور پريشان مي‌شويم كه امروز از عيب‌جويي دشمنان و شايعه‌سازي بدخواهان. و عيب‌جويي را آن‌گونه استقبال مي‌كنيم كه امروز از مداحي‌ها و ياوه‌گويي‌هاي ثناخوانان.
توبه در جواني آسان‌تر است
پسرم! اكنون با توكه جواني صحبت مي‌كنم. بايد توجّه كني كه براي جوانان توبه آسان‌تر و اصلاح نفس و تربيت باطن سريع‌تر مي‌تواند باشد.در پيران هواهاي نفساني و جاه طلبي و مال دوستي و خود بزرگ بيني بسيار افزون‌تر از جوانان است، روح جوانان لطيف است و انعطاف پذير و آنقدر كه در پيران حبّ نفس و حب دنيا است در جوان نيست.جوانان متوجه باشند وگول وسوسه‌هاي نفساني و شيطاني را نخورند. مرگ به جوانان و پيران به يك گونه نزديك است. كدام جوان مي‌تواند اطمينان حاصل كند كه به پيري مي‌رسد و كدام انسان از حوادث دهر مصون است؟ حوادث روزانه به جوانان نزديك‌تر است.
پسرم! فرصت را از دست مده و درجواني، خود را اصلاح كن. پيران نيز بايد بدانند كه تا در اين عالم هستند مي‌توانند جبران تبهكاري‌ها و معصيت‌ها را بكنند و اگر از اينجا منتقل شدند كار از دست آنان خارج است.
خدمت به مظلومان
و از امور مهمي كه لازم است وصيّت نمايم، اعانت نمودن به بندگان خدا، خصوصا محرومان و مستمندان كه در جامعه‌ها مظلوم و بي‌پناهند، هر چه توان داري در خدمت اينان ـ كه بهترين زاد راه تو است و از بهترين خدمت‌ها به خداي تعالي و اسلام عزيز است ـ به كار بر و هر چه تواني در خدمت مظلومان وحمايت آنان در مقابل مستكبران و ظالمان كوشش كن.
زمام تمام امور به دست خداست
پسر عزيزم احمد! ـ سلمك الله تعالي ـ در اين اوراق نظر كن و «انظر الي ما قال ولا تنظر الي من قال». من خود آنچه به تو مي‌گويم گرچه خودم عاري و بري هستم لكن اميدوارم كه براي تو تنبهي باشد. بدان كه هيچ موجودي از موجودات از غيب عوالم جبروت و بالاتر و پايين تر چيزي ندارد و قدرتي و علمي و فضيلتي را دارا نيست و هر چه هست از او ـ جلّ و علا ـ است.
او است كه از ازل تا ابد زمام امور را به دست دارد و احد و صمد است. از اين مخلوقات ميان تهيِ پوچ و هيچ، باكي نداشته باش و چشم اميدي هرگز به آنها مبند كه چشم داشتن به غير او شرك است و باك از غير او ـ جل و علا ـ كفر*.
* برگرفته از كتاب وعده ديدار. نشر عروج