نقش مصرف سبزی های کافی در تامین سلامت بدن

نقش مصرف سبزي هاي كافي در تامين سلامت بدن

دكتر احمد رضا درستي؛

دكترتغذيه و رئيس انستيتو تغذيه و صنايع غذايي كشور

در علم تغذيه، غذاها براساس مواد مغذي كه به بدن مي رسد به 5 گروه تقسيم مي‌شوند. اولين گروه را غلات و مواد نشاسته‌اي تشكيل مي‌دهند كه نان، ماكاروني، برنج، جو و ذرت در اين گروه قرار مي‌گيرند. اول بودن اين گروه بدين معني است كه همه افراد لازم است در روز بيشترين مقدار مواد غذايي كه مصرف مي‌كنند، از اين گروه باشد؛ به اين ترتيب حتي افراد ديابتيك و داراي اضافه وزن نيز لازم است روزانه از اين گروه در حد توصيه متخصص تغذيه استفاده نمايند. در واقع علاوه بر انرژي مورد نياز روزانه، مقداري ويتامين ، مواد معدني و همچنين اسيدهاي آمينه نيز از طريق مواد نشاسته‌اي به بدن مي‌رسند. گروه دوم مواد غذايي را سبزي ها و گروه سوم را ميوه‌ها تشكيل مي‌دهند. به اين ترتيب پس از مواد نشاسته‌اي، بدن به مواد مغذي موجود در سبزي ها و ميوه‌ ها بيشترين نياز را دارد.

در سبزي ها ويتامين C، پيش سازهاي ويتامين A، اسيد فوليك، ويتامين E و برخي ديگر از ويتامين‌هاي محلول در آب وجود دارند. كمبود ويتامين C موجب ضايعات شديد بافت نگهدارنده بدن شده و ابتدا خون‌ريزي‌هاي لثه بعنوان اولين علائم كمبود اين ويتامين در بدن فرد ظاهر مي‌شود، ادامه كمبود دريافت ويتامين C حتي مي‌تواند به مرگ نيز منتهي شود. اين ويتامين علاوه بر سبزيجات در مركبات و برخي ميوه ها نيز به مقدار كمتري يافت مي‌شود. روزانه حدود نصف كمتر نياز بدن به ويتامين A بايستي از طريق سبزي ها تأمين شود. عدم تأمين اين ويتامين به شدت خطرناك بوده و ابتدا شب كوري و سپس لطمه شديد به پوست و مخاط و بعد لكه‌هاي سفيد در چشم و كوري دائم مي‌تواند اتفاق افتد. اين ويتامين ضمنا براي رشد مناسب استخوان در كودكان ضروري است و كمبودش در برخي كشورها (مثل هند) با بالا بردن احتمال عفوني شدن كودكان، به مرگ و مير فراوان كودكان منجر مي‌شود. اسيد فوليك نيز ويتامين بسيار مهمي بوده براي ساخت خون در بدن لازم است. كمبود آن در مادران باردار منجر به ناقص الخلقه شدن نوزادان مي‌شود و لذا در طي بارداري به مادر توصيه مي‌شود كه قرص اسيد فوليك روزانه دريافت نمايد.علاوه بر ويتامين هاي ياد شده سبزي ها منبع فيبر غذايي با ارزش براي بدن هستند. فيبرها سرعت عبور مواد غذايي در حال هضم درون روده‌ها را كنترل كرده و از ايجاد يبوست جلوگيري مي‌كنند. اين موادضمنا آب فراواني را در خود نگهداري كرده و از كم آبي سريع بدن جلوگيري مي‌نمايند. فيبرها در عين حال مواد سمي داخل روده‌ها را به خود جذب كرده و با خود از بدن دفع مي‌نمايند.

مصرف سبزي هاي خام يا پخته براي سلامت تمام بدن و از جمله سلامت پوست و استخوان‌ها و دستگاه گوارش ضروري است. به علاوه ويتامين‌هاي موجود در سبزيجات براي جلوگيري از كم خوني و همچنين پير و سرطاني شدن بافتهاي بدن مورد نياز هستند. در واقع ويتامين E بهترين آنتي اكسيدان شناخته شده و از لطمه سلولهاي بدن توسط مواد خطرناك اكسيدان جلوگيري مي‌كند. چنانچه ناراحتي گوارشي داريد كه مصرف سبزي ها خام موجب آزار دستگاه گوارش شما مي‌شود، ترجيحا سبزي هايي از قبيل: نخود فرنگي ، هويج، كدو، لوبيا سبز، انواع كلم و بروكلي، اسفناج و... را به صورت پخته ميل كنيد.