اصلاح الگوی مصرف مصرف و تربیت خانوادگی
مصرف و تربیت خانوادگی از خصوصیات و ویژگی‌های اساسی انسان، تربیت پذیری اوست. انسان برخلاف حیوانات که اساس حرکات آنها منشأ غریزی دارد، شالوده شخصیّتش را تربیت خانوادگی او تشکیل می‌دهد. روان‌شناسان سه عامل وراثت، خانواده و محیط خارج را از عوامل مهمّ تربیت ا
مصرف و تربيت خانوادگي
از خصوصيات و ويژگي‌هاي اساسي انسان، تربيت پذيري اوست. انسان برخلاف حيوانات كه اساس حركات آنها منشأ غريزي دارد، شالوده شخصيّتش را تربيت خانوادگي او تشكيل مي‌دهد. روان‌شناسان سه عامل وراثت، خانواده و محيط خارج را از عوامل مهمّ تربيت انسان شمرده‌اند و از نظرگاه بعضي، عامل خانواده از دو عامل ديگر، يعني وراثت و محيط، اهميت بيشتري دارد. يكي از روان‌شناسان مي‌گويد: «يك مادر خوب به صد استاد و آموزگار مي‌ارزد.
طفلي كه در دامان مادر خود به خواب رفته، نسل آتيه را تشكيل مي‌دهد و كيفيت اخلاقي و شخصيت وي در آتيه، مربوط به سرمشق و تربيتي است كه از نخستين مربّي خود - مادر- گرفته است».1
يك روان‌شناس گفته: «به من بگوييد فلان شخص در چه خانواده‌اي رشد يافته و چه نوع تربيتي ديده است، تا بگويم فعلاً چگونه آدمي است». بهترين سخن در اين زمينه از اميرالمؤمنين(ع) صادر شده، آن جا كه حضرت به فرزندش امام حسن(ع) مي‌فرمايند: «همانا قلب نوجوان همچون زمين خالي از هر بذري است كه هرچه در آن بپاشي مي‌پذيرد.
پس من به تربيت تو پرداختم، قبل از اينكه وقت آن بگذرد».2
اين نكته در روايات اهل بيت عصمت(ع) و نيز در علوم تربيتي مسلّم است كه مؤثّرترين روش در تربيت، روش عملي است و كودك قبل از اينكه به گفته‌هاي والدين خود توجه داشته باشد، از حركات و اعمال آنان الگو مي‌گيرد.
بر اين اساس روشن است فردي كه در خانواده‌اي تربيت و رشد يافته كه بزرگ‌ترهاي آن، الگوي صحيحي براي مصرف نداشته و به هر دليلي كه هست، به زياده روي و بي‌بند و باري در مصرف خو گرفته‌اند، اين روش نيز همانند ساير جهات اخلاقي در ساختار روحي او تأثير خواهد گذاشت و آن را به عنوان يك صفت به دست آمده از خانواده، به اجتماع و نيز خانواده‌اي كه خود آن را تشكيل خواهد داد، منتقل مي‌دهد؛ مگر اينكه با تغيير اخلاق و تربيت، خويش را از گرفتاري بدان نجات بخشد.
پي‌نوشت‌ها
1. چرا رنج مي بريم، ج2، ص171.
2. نهج البلاغه، تحقيق صبحي صالح، نامه 31، ص393.