بخش 6

58

ميقات حج - سال پنجم - شماره بيستم - تابستان 1376

استفتاءات جديد

محمد حسين فلاح زاده

* س1 : گاهي اوقات امام جماعت اهل سنت در نماز ، سوره سجده را مي خواند و نمازگزاران در اثناي قرائت به سجده مي روند و برمي خيزند ؛

اولا : تكليف چيست ؟

ثانياً : اگر كسي عمداً يا جهلا يا سهواً سجده را ترك كرد ، نمازش چه حكمي دارد ؟

و اگر ندانسته به ركوع رفت و سپس به سجده و دوباره به قيام برگشت تكليف چيست ؟

* آيت الله بهجت : در سجده هم با آنها تبعيّت كند ، و در جميع فروض مسأله نماز را اعاده كند ، والله العالم .

* آيت الله خامنه اي : بسمه تعالي ، بايد تبعيّت كنند بلي اگر خلاف تقيّه نباشد مي توانند تبعيّت نكنند و در هر صورت تبعيّت مضر نيست .

ثانياً : بسمه تعالي ، اگر خلاف تقيه نباشد نمازش صحيح است

59

ثالثاً : بسمه تعالي ، چنانچه خلاف تقيه نكند اشكال ندارد و نمازش صحيح است .

* آيت الله فاضل لنكراني : تكليف تبعيت است و نماز صحيح است .

اگر به هر جهت سجده را ترك كرده است به نماز لطمه اي نمي خورد ، ولي اگر خلاف تقيه نيست ، بعد از نماز احتياطاً سجده را انجام دهد .

اگر ندانسته به ركوع و سپس به سجده رفته و بعداً به قيام برگشته است نمازش را تمام كند و صحيح است ولي احتياطاً آن را اعاده كند .

* آيت الله مكارم شيرازي : تكليف آن است كه از آنها متابعت شود و احتياطاً نماز را بعداً اعاده نمايدودردوصورت ديگر هم احتياط ، اعاده است .

60

* آيت الله صافي گلپايگاني : بسم الله الرحمن الرحيم ، اگر شركت در نماز عنوان تقيه داشته باشد و ترك موافقت با آنان در سجده مخالف تقيه باشد ، در سجده با آنها موافقت كند و نماز او صحيح است و در غير مورد تقيه چون مجرّد سماع آيه موجب وجوب نيست ترك سجده بي اشكال وبلكه لازم است و انجام آن به سماع ، هر چند به ايماء باشد موجب بطلان نماز است بلي در صورت استماع وعدم تقيه ، بايد به ايماء و اشاره سجده نمايد . و زياد شدن ركوع در صورت مذكوره موجب بطلان نماز است . والله العالم .

* آيت الله سيستاني : بسمه تعالي ، تكليف اين است كه اگر امام سجده كرد او هم سجده كند و پس از اتمام احتياطاً اعاده كند و اگر امام سجده نكرد اوبا ايماء و اشاره سجده كند و نماز صحيح است و اگر عمداً يا جهلا يا سهواً سجده نكرد نماز صحيح است و اگر به ركوع رفت نماز بنابر احتياط واجب باطل است .

* آيت الله شيخ جواد تبريزي : بسمه تعالي ، در فرض استماع بايد ايماء سجده كرده و احوط اعاده آن بعد از نماز است و با ترك آن نمازش باطل نمي شود والله العالم . و اگر ركوع يا سجده زائده انجام داد بايد نمازي را كه خوانده اعاده كند .

61

* آيت الله نوري همداني : 1 ـ نمازش را بخواند و دوباره اعاده كند . 2 ـ در صورت ترك سجده عمداً يا جهلا يا سهواً اگر مشغول خواندن ذكر شود تا سكوت طولاني كه محو كننده صورت نماز است بعمل نيامده باشد نمازش صحيح است . 3 ـ در صورت اخير نمازش باطل است .

* آيت الله صانعي : تكليف اولي عمل بر وفق تقيه است و اما با قطع نظر از آن هر گاه نمازگزار آيه سجده را شنيد با اشاره با سر سجده مي نمايد و بعد از نماز سجده درست انجام مي دهد و اما ترك آن مضربه نماز نمي باشد و تنها تخلف از وظيفه است ولكن اضافه نمودن ركوع مبطل صلوات است و ركوع جزء اركان نماز مي باشد كم و زياد كردن او عمداً و سهواً موجب بطلان نماز است .

* س2 : كسي كه براي عمره مفرده ثبت نام كرده ، در حالي كه بردن او به عمره قطعي بوده و براي رفتن نيز به ناچار مي بايست پولي به حساب بريزد ولي در سال بعد نوبت او شد ، و به عمره مشرف خواهد شد ، آيا سرِ سالِ خمس ، به اين پول كه به حساب سازمان حج و زيارت واريز شده ، خمس تعلّق مي گيرد يا نه ؟

* آيت الله بهجت : در فرض سؤال خمس واجب نيست .

62

* آيت الله فاضل لنكراني : در فرض مذكور خمس پول را بايد بدهد مگر اينكه ديگر نتواند پول را از سازمان حج پس بگيرد كه در اين صورت خمس ندارد .

* آيت الله خامنه اي : بسمه تعالي ، در فرض مزبور خمس دارد .

* آيت الله صانعي : متعلق خمس نمي باشد و مؤونه شده .

* آيت الله صافي گلپايگاني : پول مذكور خمس ندارد . والله العالم .

* آيت الله سيستاني : خمس دارد .

* آيت الله مكارم شيرازي : خمس ندارد .

* آيت الله نوري همداني : بسمه تعالي ، خمس به آن تعلّق نمي گيرد .

* آيت الله شيخ جواد تبريزي : بسمه تعالي ، بايد آنرا تخميس نمايد والله العالم .

63

* س3 : مس كردن القاب ائمه اطهار ، مثل « رضا » ، « جواد » و « هادي » بدون وضو چه حكمي دارد ؟

* آيت الله صافي گلپايگاني : حكم در حرمت مسّ اسامي طيّبه آن بزرگواران (عليهم السلام) بنابر احتياط واجب است و در القاب شريفه نيز احوط و اولي است . والله العالم .

* آيت الله شيخ جواد تبريزي : بسمه تعالي ، بنابر احتياط جائز نيست والله العالم .

* آيت الله سيستاني : اشكال ندارد .

* آيت الله خامنه اي : بسمه تعالي ، خلاف احتياط است .

* آيت الله مكارم شيرازي : هر گاه به عنوان اسامي ائمه (عليه السلام) بوده باشد احتياط واجب آن است ، كه بدون طهارت مس نكنند واگربه نام اشخاص ديگر بوده باشد ، اشكالي ندارد .

* آيت الله بهجت : بسمه تعالي ، احوط اجتناب است .

64

* آيت الله نوري همداني : اگر بي احترامي محسوب شود جائز نيست و مستحبّ است كه مسّ القاب ائمه اطهار (عليهم السلام) مطلقاً با وضو صورت بگيرد .

* آيت الله فاضل لنكراني : مس آنها بدون وضو مانعي ندارد .

* آيت الله صانعي : مس آنها بدون وضو خلاف احتياط است هر چند حرام نمي باشد .

* س4 : كودك مميزي را وليّ او به سعي مي برد ، مثلا در كالسكه سوار است و خواب است ، آيا لازم است در ابتداي سعي او را براي نيّت بيدار كند ، و چنانچه در آغاز بيدار باشد و در بين راه خواب برود چه حكمي دارد ؟

* آيت الله سيستاني : سعي در حال خواب مُجزي نيست و بايد او را وقتي به سعي ببرد كه بيدار بماند و تا ممكن است او را به راه رفتن وادارد و سعي با كالسكه فقط در حال عدم تمكّن از راه رفتن مجزي است .

* آيت الله مكارم شيرازي : در صورتي كه در ابتداي سعي نيّت كرده باشد ، اشكالي ندارد .

65

* آيت الله خامنه اي : بسمه تعالي ، بايد براي نيّت سعي حدوثاً و بقاءً بيدار باشد ، بنابر اين در اثناء هم نبايد خواب باشد .

* آيت الله صانعي : مانند بزرگ سالان بايد بيدار باشد و خواب رفتن ولو در مقداري از سعي مُضر بصحت آن مي باشد .

* آيت الله صافي گلپايگاني : سعي در حال خواب صحيح نيست . والله العالم .

* آيت الله نوري همداني : بسمه تعالي ، 1 ـ لازم است كه او را براي انجام نيت بيدار كند . 2 ـ و آن مقداري را كه در حال خواب پيش رفته است پس از بيدار شدن اعاده كند .

* آيت الله شيخ جواد تبريزي : بسمه تعالي ، بنابر احتياط واجب اينست كه خواب نرود و آنمقدار را كه خواب رفته ، به نيت اتمام ما نقص من سعيه اعاده كند و اگر قبل از نيت سعي ، خواب رفته ـ بدون اشكال ـ سعي او باطل است والله العالم .

66

* آيت الله فاضل لنكراني : چون سعي از عبادات است و صحت آن منوط به نيت و قصد قربت مستمر است لذا درفرض مذكور اگر قبل از شوط چهارم به خواب رفته است به احتياط واجب سعي را از اول اعاده كند و اگر بعد از شوط چهارم خواب رفته است پس از بيدار شدن و توجه و التفات بايد از جايي كه به خواب رفته سعي را ادامه دهد .

* آيت الله بهجت : سعي از عبادات است و سعي در حال خواب صحيح نيست بايد او را بيدار كند .

* س5 : در ايام عمره كه جمعيت كمتري در نماز جماعت مسجد الحرام شركت مي كنند امام مقابل در كعبه ، يا كنار مقام ابراهيم به نماز مي ايستد ، و چند صف دور كعبه تشكيل مي شود و بقيه جمعيت داخل شبستانها هستند و اتصال صفوف برقرار نيست آيا لازم است شيعيان به هنگام شركت در نماز جماعت مسجد الحرام ، اتصال صفوف را مراعات كنند و يا به همان مقداري كه آنان نماز را صحيح مي دانند كافي است ، به علاوه بانوان را داخل حياط راه نمي دهند و اتصال آنها به ناچار قطع است ، تكليف چيست ؟

* آيت الله خامنه اي : بسمه تعالي ، همانطور كه آنها نمازراصحيح مي دانند كفايت مي كند ، والله العالم .

67

* آيت الله نوري همداني : بسمه تعالي ، لازم است اتّصال صفوف را مراعات كنند .

* آيت الله يوسف صانعي : صحّت بنظرآنهادرباب تقيه كه مورد سؤال از آن موارد است كفايت مي كند .

* آيت الله فاضل لنكراني : چنانچه هنگام اقامه جماعت اتفاقاً داخل شبستانها بودند همانجا اقتدا كنند و نماز صحيح است هر چند اتصال برقرار نباشد . ولي اختياراً و با وسعت وقت آنجا نروند و نمانند . و در اين مسأله فرقي بين آقايان و بانوان نيست .

* آيت الله مكارم شيرازي : در مورد بانوان كه راه ديگري ندارند ، اشكالي ندارد . ولي در مورد آقايان چنانچه بتوانند اتصال صفوف را رعايت كنند ، لازم است .

68

* آيت الله شيخ جواد تبريزي : بسمه تعالي ، اقتدا به آنها صوري است و بايد قرائت را خودش و لو آهسته بخواند و اگر آهسته هم نمي تواند بخواند حديث نفس كند والله العالم .

* آيت الله بهجت : مراعات آنچه را خود آنها شرط مي دانند بنمايند و در هر صورت نماز را اعاده كنند علي الاحوط .

* آيت الله سيستاني : به همان نحو كه آنها نماز مي خوانند مي تواند نماز بخواند ولي بايد قرائتش را آهسته و اگر نمي شود مخفيانه بخواند .

* آيت الله صافي گلپايگاني : با فرض عدم وجود تقيّه ، نماز خود را اعاده نمايد . والله العالم . 22 شوال المكرم 1417هـ .