بخش 14

191

ميقات حج - سال هفتم - شماره بيست و ششم - زمستان 1377

نگاهي به مطبوعات عربستان

مرتضي باقري

نمازهاي شب نيمه شعبان

علي رضا بن عبدالله ضمن بررسي روايات مربوط به نمازهاي شبِ نيمه شعبان مي نويسد : همانگونه كه پيش از اين گفتم كه حديث نماز رغائب در ماه رجب و نماز نيمه رجب موضوع و ساختگي است ، احاديث مربوط به نمازهاي شب نيمه شعبان نيز جعلي و ساختگي است ! در تمام اساتيد ذكر شده راويان جاهل و ضعيف ديده مي شوند و همانند گفته ابن جوزي شكي در ساختگي بودن آنها نيست ؛ از جمله آنكه گفته مي شود :

« اي علي هر كس در نيمه شعبان صد ركعت نماز بخواند به طوري كه در هر ركعت يك فاتحة الكتاب و ده {  قُلْ هُوَ اللهُ أُحَد } قرائت كند . چنين فردي نمي ميرد تا اينكه خداوند صد نوشته به سوي وي فرستد كه سي فرشته بشارت بهشت به او مي دهند و سي فرشته او را از عذاب ايمن مي دارند و سي فرشته نيز او را از خطا حفظ نموده و ده فرشته نيز دشمنان وي را خوار مي سازند . »

ابن جوزي مي گويد : بسياري از كساني كه اين نمازها را مي خوانند از شدّت خستگي مي خوابند و نماز صبح از ايشان فوت مي شود و با تنبلي و كسالت از خواب برمي خيزند . البته جهالين از ائمه مساجد مردم را به خواندن اين نمازها تشويق مي كنند و داستان گويان نيز در مجالس خود آن را نقل مي كنند .

192

ملاحظه : علي بن رضا بن عبداللّه نويسنده مقالات ديني با گرايش آشكار ضد شيعي است كه اغلب نوشته هاي وي در اين راستاست .

جالب آنكه نويسنده معروف عربستاني بنام عبداللّه عمر خياط در همان تاريخ در روزنامه عكاظ ، ش 11791 طي مقاله اي به بركات و عظمت شب نيمه شعبان پرداخته و به نمازها و دعاهاي وارده در اين شب اشاره نموده است از جمله آن كه مي نويسد :

ابن ماجه در اسناد خود از علي ( عليه السلام ) نقل مي كند كه پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) فرمود : « اذا كانت ليلة نصف شعبان فقوموا ليلها و صوموا نهارها ، فان اللّه تبارك و تعالي ينزل الغروب الشمس الي السماء الدنيا فيقول الأمن مستغفر فاَغفِرُ له : الا من مسترزق فارزقه ؟ الا من مبتلي فأعافيه الا كذ ؟ حتي يطلع الفجر » ( المدينه ، ش 13011 )

بلند كردن دو دست به هنگام صبح

پرسش : بلند كردن دو دست براي دعا ، در چه مواقعي جايز است ؟

پاسخ : شيخ عبداللّه المنيع در جواب اين سؤال گفت : بلند كردن دو دست در دعاي قنوت و نماز استسقا جايز است و نيز زماني كه امام در اثناي خطبه به دعا كردن بپردازد نمازگزاران دستهاي خود را بلند مي كنند و در غير از اين موارد ، چيزي از پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) نقل شده است ، البته اگر كسي دستان خود را در وقت هر دعايي بلند كند مورد انكار قرار نمي گيرد ليكن بهتر و افضل آن است كه اين عمل را فقط در آنچه از پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) وارد شده است محدود كنيم .

( المدينه ، ش 13011 )

عدم جواز اذان بعد از وقت

پرسش : آيا چنانچه دقايقي از وقت اذان بگذرد مي توان اذان گفت ؟

پاسخ : شيخ محمد بن صالح العثيمين : اذان بايد در وقت خود گفته شود ؛ چرا كه نماز مردم همراه با اذان است اما چنانچه انسان در سفر باشد و مردم خواب رفته باشند و بعد از طلوع خورشيد از خواب برخيزند ، در آنوقت مي توان اذان گفت همان طور كه پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) و اصحاب ايشان در سفر خوابيده بودند و وقتي بيدار شدند كه خورشيد طلوع كرده بود . در اين وقت مؤذن اذان گفت و نماز سنت صبح و سپس نماز صبح را خواندند لذا اين مسأله دليل بر

193

جواز گفتن اذان بعد از وقت فقط در سفر مي باشد . ( المدينه ، ش 13008 )

حكم روزه بدون نماز

پرسش : حكم فرد روزه گير كه نماز نمي خواند چيست ؟

پاسخ شيخ صالح بن فوزان : روزه چنين فردي صحيح نيست ؛ چرا كه قبولي همه اعمال مشروط به تحقّق توصيه نظير برپايي نماز واداي اركان پنجگانه اسلام است . در اين مورد نماز جمعه نيز كفايت نمي كند . ( عكاظ ، ش 11807 )

عدم لزوم انتقال ميت براساس وصيت وي

پرسش : مرده اي را در مكاني دفن كرده ايم آيا جايز است وي را بر اساس وصيتش به مكان ديگر انتقال دهيم ؟

پاسخ شيخ صالح بن علي الفصول عضو كميته دائمي افتاء : انتقال لازم نيست و مرده در همانجا كه دفن شده بايد بماند . همچنين حتي اگر كسي وصيت نمايد كه او را به سرزمين دور و يا كشور ديگري منتقل نمايند وفا و عمل به اين وصيت لازم نيست ؛ چرا كه مكانها به افراد منزلت نمي بخشند . ( عكاظ ، ش 11752 )

خون دادن زياد مبطل روزه است

پرسش : آيا اهداي خون در ماه رمضان جايز است ؟

پاسخ شيخ عبدالله جبرين : چنانچه اهداي خون زياد باشد ، براساس قياس نسبت به حجامت ، موجب ابطال روزه خواهد بود . ( المدينه ، ش 13032 )

194

* * چند خبر

2500 پرواز در حج

سازمان هواپيمايي عربستان پيش بيني كرده است كه در حج سال 1419 هـ . ق . تعداد 660هزار حاجي را توسط هواپيماهاي عربستان جابجا نمايند .

اين تعداد با 2500 پرواز هواپيما ميسّر خواهد بود . ( عكاظ ، ش 11765 )

كنگره بزرگِ بررسي علميِ حج در سال گذشته

مركز بررسيهاي حج در دانشگاه امّ القري با موافقت ملك فهد در نظر دارد از بيست و يكم ذي القعده سال جاري ، به مدت سه روز اقدام به بر پايي كنگره بزرگ بررسي علمي حج در صد سال گذشته ؛ يعني از سال 1319 هـ . ق . تا 1419 هـ . ق . نمايد .

اين مركز طي اطلاعيه اي نويسندگان مختلف را دعوت به ارسال مقاله جهت شركت در اين كنگره نموده است . موضوعات قابل بحث شامل سه محور ذيل مي باشد :

1 ـ بناي حرمين شريفين و پيشرفتهاي عمراني دو شهر مكه و مدينه از سال 1319 تا 1419هـ . ق . به ويژه توجه به كعبه و مرمّت آن ؛ از جمله درِ كعبه ، حِجر ، مقام ابراهيم ، پيشرفتهاي ساخت پرده كعبه در طول يكصد سال گذشته و از جمله تأسيس كارگاه براي بافت پرده ، توسعه حرم مكه و مدينه و مراحل مختلف توسعه آن از دوران ملك عبدالعزيز تا زمان ملك فهد . همچنين ميقاتها و مشاعر مقدس و حركت عمراني انجام شده در اين راستا .

2 ـ خدمات و امكانات ارائه شده در حج ؛ شامل امنيت و سلامت حجاج ، در جاده ها و راه هاي منتهي به شهرهاي مقدس و جاده هاي داخلي ، فرودگاهها ، ساختمانها ، وسايل نقليه در ايام حج ، اسكان حجاج در مكه و مدينه ، خدمات پزشكي ، جمعيت هلال احمر و خدمات اورژانس در حج ، بهداشت و خدمات بهداشتي و نظافت در حج ، حمام ها و توالت هاي عمومي در مكه و مدينه و مشاعر مقدس ، قربانگاه ، خدمات پست و تلگراف و تلفن و تبليغات مكتوب و بلندگويي ، وزارت حج و مؤسسات مختلف نظير مطوفين ، ادلاء الوكلاء ، زمازمه ، مراكز

195

استقبال حجاج ، فعاليت هاي خيريه و داوطلبانه در حج ؛ نظير مركز سردسازي آب آشاميدني خادم الحرمين ، صدقات و توزيع غذا ، مركز بررسيهاي حج .

3 ـ همبستگي اسلامي در حج ؛ شامل دستورالعمل ها و فرمان هاي پادشاهي ، پذيرايي ها ، ديدارها و گنگره ها و اجلاس ها ، ديدارهاي رؤساي هيأتها ، اهتمام به چاپ قرآن و ترجمه و توزيع آن ، فعاليت هاي سازمان رابطة العالم الاسلامي و سازمان كنفرانس اسلامي ، كمك رساني عربستان ، توزيع قرباني ، تبليغ و ارشاد .

در اين اطلاعيه تاريخ مقرّر جهت ارسال مقاله ، از اول ماه مبارك رمضان تا 24 شوال 1419 اعلام شده است . مقاله ارسالي بايد به عربي و تايپ شده در اوراق A4 باشد . به مقالات قبول شده جهت ارائه در كنگره 5 هزار ريالِ عربستان جايزه تعلّق خواهد گرفت . ( عكاظ ، ش 11788 )

حج جاذبه بزرگ براي تازه مسلمانها

مدير يكي از دفترهاي تبليغات در شهر جده اعلام كرد : چهار سال گذشته در حوزه فعاليت وي ، تعداد 1034 خارجي مسلمان شده اند . وي گفت : تبليغات و روشنگري افراد خارجي ، به صورت سازمان يافته انجام مي گيرد ؛ يعني شناسايي خارجيها از طريق مؤسسات و شركت ها انجام مي گيرد و از اين طريق به محل اسكان و كار افراد رفت و آمد مي كنيم . افزون بر سخنراني هاي مستمر ، برنامه ها و مسابقات فرهنگي و ورزشي نيز از شيوه هاي جذب افراد است .

از تجارب بسيار ارزنده در اين رابطه ، جاذبه حج است ؛ به طوريكه وقتي باب حج را طرح مي كنيم با استقبال تازه مسلمانان مواجه مي شود و كفيل هاي عربستاني كه مسوؤليت اين خارجيها را بر عهده دارند ، ضمن استقبال از اعزام اين افراد به حج ، هزينه سفر آنان را نيز متقبل مي شوند . ( المدينه ، ش 13012 )

عبرت از قرآن

حميد علي الفقيه طي مقاله اي مي نويسد : روزي حضرت موسي ( عليه السلام ) از خداوند طلب باران كرد و خداوند درخواست وي را اجابت فرمود : زماني نيز سيدالمرسلين از خداوند طلب باران

196

كرد و درخواست وي از سوي خداوند مورد اجابت قرار گرفت .

قبل از ما نيز افرادي بوده اند كه درخواست نزول رحمت الهي نموده اند و باران باريده است . آيا مي دانيد علت آن چيست ؟ آنان اهل فساد در زمين نبوده اند . آنان در وقت خواندن به اجابت خواسته خود يقين داشته اند و مي دانستند كسي را كه مي خوانند حيّ قيوم است ، كلام ايشان را مي شنود و درخواست ايشان را اجابت مي كند . آن مردمان افراد درست كاري بوده اند امّا حالِ ما امروز چگونه است . آيا ايمانمان به خداوند قوي است ؟

آيا لباس و شرب و غذاي ما از مال حلال تهيه مي شود ؟ خداوندا ! ما را از رحمت باران محروم نساز .

ملاحظه : در طول سال در مناطق مختلف عربستان به علت كم آبي و قحطي آب نماز استسقاء خوانده مي شود و تقريباً سالي يك مرتبه نيز با فرمان پادشاهي نماز استسقاء در سرتاسر كشور برگزار مي گردد كه آخرين آن در يك ماه گذشته بوده است . اعتقادات مردم باديه نشين به نماز استسقاء قابل توجه بوده و قابل بررسي در فرهنگ مردم عربستان است .

( المدينه ، ش 13012 )

علل و اسباب گرايش مردم آمريكا به اسلام

در اين اواخر مركز علوم اسلامي و عربي در آمريكا اقدام به برپائي اجلاس كرد كه با حضور متفكران مسلمان آمريكايي و مسلمانان ديگر كشورها برگزار شد .

دكتر خالد بلانكنشب كه متفكر مسلمان آمريكايي و رئيس بخش اديان در دانشگاه « تمبل » آمريكا است ، در سخنراني خود به تاريخ ورود اسلام به آمريكا اشاره كرد و به بررسي محوريّت انتشار اسلام در بين مردم آمريكا پرداخت .

او گفت : علي رغم تجاهل و بي اعتنايي وسائل تبليغاتي در آمريكا ، اينك دين اسلام در رشد و انتشار سريعترين دين در بين مردم آمريكا شده است .

نكته بسيار مهمِ جهانشمولي اسلام و با اهميت ترين دين آسماني و مبارزه جدّي اسلام با نژادپرستي است . عمق تاريخ اسلام حاكي از برخورد و رفتار بسيار عالي پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) و خلفاي راشدين با مستضعفين ، نظير بلال بن رباح ، خباب بن ارث ، سلمان فارسي ، مهيب رومي ، زيد بن حارثه ، و عمار بن ياسر مي باشد .

197

شموليت اسلام سبب شده است كه ريشه ها و گرايش هاي طايفه اي كم رنگ گردد و نژادپرستي مغبوض و زشت دانسته شود و تمام مردم در برابر خداوند يكسان باشند . لذا مسلمانان در چهارچوب اسلام ، فارغ از گرايشهاي طايفه اي و رنگ و زبان ، مجموعه منحصر به فردي را در عالم تشكيل مي دهند . به عنوان نمونه : آمريكاييهاي آفريقايي الأصل كه در گذشته ظلم و ستم ديده و از نژادپرستي رنج مي بردند ، از سال 1920 ميلادي به اسلام گرويده و اينك متجاوز از سه ميليون مسلمان را در آمريكا تشكيل مي دهند . به تعداد اين جمعيت به سرعت افزوده مي شود و تفكر اسلامي ، كسب حقوق مدني و مبارزه با نژادپرستي از محورهاي فعاليت اين جمعيت مسلمان است . ضمن اينكه تأسيس مساجد و مراكز اسلامي نيز در آمريكا نقش داشته است . ( المدينه ، ش 13012 )

حاخام هاي يهودي چگونه مي انديشند ؟ !

نشريه حزب ديني ـ صهيونيستي « هاتسوفيه » با حاخام ديويد لجري ، رهبر طايفه قبالاه كه از شخصيتهاي اصول گراي يهود و صاحب موقعيت ممتاز در اين دين مي باشد ، مصاحبه طولاني انجام داده است . گفتني است تا كنون مصاحبه اي از وي منتشر نشده ، چرا كه وي بيشتر مشغول دعا براي مردم و سرزمين اسرائيل است . دو پرسش قابل توجه و پاسخ آنها در اين مصاحبه عبارتند از

پرسش 1 : آيا براستي اسرائيل بايد از همسايگان عربِ خود بترسد ؟

پاسخ : در اين جا موضوع بسيار مهم سلاح بزرگ همسايگان اسرائيل ؛ يعني ايمان به دينشان است ، لذا مقابله با آنان جز با ايمانمان ممكن نيست .

اين اعتراف صريح حاخام يهودي نشان مي دهد كه اسرائيليها تا چه اندازه از ايمان مسلمانان و تمسك ايشان به دين اسلام وحشت دارند و اين نكته اي است كه بسياري از سياسيون و مذاكره كنندگان ، كه براي به اصطلاح صلح تلاش مي كنند ، از آن غافلند .

پرسش 2 : جوانان ما نسبت به تعاليم دستورات دين يهود و اصول و پايه هاي اعتقادي اسرائيل بي محتوي و بي تفاوت شده اند و اين خطر بزرگي را در آينده متوجه دولت مي سازد . چگونه مي توان اين جوانان را نجات داد و اصول يهوديت را در بين ايشان تقويت كرد ؟

پاسخ : حاخام ديويد لجري در پاسخ اين پرسش گفت : وزير آموزش و پرورش مسؤوليت

198

خطيري دارد و بايد فعاليتها در مدارس دولتي تشديد شود . بخش هايي از تورات و حقيقت يهود بايد در مدارس اجباري شود و اسفار سه گانه يهود ، كه اساس عقيده توحيدي يهود در آن مندرج است ، در مدارس خوانده شود . نمازهاي سه گانه در مدارس الزامي گردد . همچنين احكام و اعياد اسراييل به محصلان آموزش داده شود . در امور ورزشي از پشتيباني مالي مسابقات فوتبال در روز شنبه جلوگيري گردد ؛ چرا كه هزاران تن از جوانان نسبت به قدسيت روز شنبه دچار ابهام شده اند و اين بسيار خطرناك است !

ملاحظه : موضوع اسرائيل و يهود به صورت سنتي يكي از محورهاي قابل توجه مقالات مطبوعات عربستان است و همه روزه نويسندگان بسياري از جوانب مختلف به بررسي مسائل ميان مسلمانان و اعراب با اسرائيل مي پردازند .

جنبه هاي ديني ضديت و مقابله با يهود و اسرائيل در بسياري از اين مقالات بوضوح ديده مي شود ، ضمن اينكه در كنار حاميان مذاكرات سازش با اسرائيل ، تعداد قابل توجهي از نويسندگان عربستاني به مخالفت آشكار با روند صلح خاورميانه پرداخته و طرح تقويت جبهه مسلمين در مقابل اسرائيل و يهود را مطرح مي سازند . ( المدينه ، ش 13011 )

حديث حُميرا

علي رضا بن عبداللّه در سلسله بررسي احاديث مي نويسد : در تحقيقات محقق بزرگ علّامه [ ! ] ابن قيم در كتاب « المنار المنيف في الصحيح و الضعيف » آمده است : هر حديثي كه ذكر « يا حميراء » در آن وجود دارد ساختگي است ؛ مانند « خذوا نصف دينكم عن هذه الحميراء » و « خذوا شطر دينكم من الحميراء » و « يا حميراء لا تأكلي الطين فانّه يورث كذا كذا . . . »

ملاحظه : منظور از لفظ حميرا در اين احاديث عايشه است . ( المدينه ، ش 13009 )

عربستان ، مصرانه مي خواهد كه در مسائل جهان اسلام حضور داشته باشد

دكتر عبدالله بن عبدالمحسن التركي ، وزير امور اسلامي و اوقاف و تبليغ و ارشاد سعودي كه براي شركت در دهمين كنفرانس مجلس اعلاي امور اسلامي به قاهره سفر كرده بود ، در پايان اين كنفرانس ـ كه با حضور نمايندگان حدود 60 كشور ، سازمان و هيأت از جهان اسلام

199

هيأت هايي از كشورهاي ديگر برگزار شده بود ـ در گفتگويي با خبرگزاري سعودي اعلام كرد :

عربستان سعودي مصرّانه مي خواهد كه در مسائل اسلامي گوناگون حضور داشته باشد . وي اضافه كرد : در هر جا كه سمينار يا همايشي برگزار گردد و يا يك فعاليت و تلاش اسلامي در جريان باشد ، عربستان سعودي در آنجا حضور دارد و همزمان خود عربستان ، ديگران را به اين همايشها ، سمينارها و كنفرانسها فرا مي خواند ؛ زيرا كه اينها وسيله مفيدي هستند در جهت اتحاد مسلمانان و بررسي مسائل آنان و همكاري بين آنها .

( روزنامه الرياض ، مورخ 12 ربيع الاول 1419 = 15/4/1377 )

مراسم سوگند كارمندان جديد « رابطة العالم الاسلامي »

طبق اساسنامه « رابطة العالم الاسلامي » هر كارمندي پس از گزينش ، در آغاز و شروع كار ، بايد بر وفاداري خود سوگند ياد كند . بر اين اساس ، در روز دو شنبه 4 ربيع الآخر 1419 برابر با 5/5/1377 كارمندان جديد « رابطة . . . » به حضور دكتر عبدالله بن صالح العبيد دبير كل اين سازمان رسيدند و بدين گونه سوگند ياد كردند :

« بسم الله الرحمن الرحيم ، ايمانا بواجبي نحو ديننا و امّتنا الاسلامية اقسم بالله العظيم أن اؤدي واجبات وظيفتي في رابطة العالم الاسلامي بالامانة والصدق والاخلاص الواجب للمسلمين » . ( هفته نامه العالم الاسلامي ، مورخ 11 ربيع الثاني 1419 = 12/5/1377 )

درخواست تشكيل يك هيأت علمي جهاني ، جهت پاسخگويي به مسائل فقهي اقليتهاي اسلامي

دكتر عبدالله بن صالح العبيد دبير كل « رابطة العالم الاسلامي » در روز 8/4/1419 برابر با 9/5/1377 ، در يك سخنراني با اشاره به هجرتها ، مسافرتها و جابجايي بسياري از مسلمانان از نقاطي به نقاط ديگر جهان و پيش آمدن مسائل فقهي جديد ، گفت :

گرچه تلاشهايي از طرف تعدادي از شخصيتها و مؤسسات اسلامي براي پاسخگويي به برخي پرسشها انجام گرفته كه قابل تقدير است ولي با توجه به اختلافي كه در شرايط ، حالات و اوضاع افراد وجود دارد ، نياز مبرمي به يك « فقه مهجر » يا « فقه اقليتها » احساس مي شود كه شرايط و وضعيت افراد مختلف در آن رعايت شده و در مسائل خلافي هم به گونه اي باشد كه

200

فتنه و اختلافي در ميان امت اسلامي ايجاد ننمايد .

نامبرده علماي ديني ، اساتيد دانشگاههاي كشورهاي اسلامي ، ائمه جماعات و مبلغان ، و مسؤولين مراكز اسلامي را مسؤول اين امر دانسته و شخصيتها و هيأت هاي اسلامي را در اين راستا دعوت به همكاري كرد .

گزارشي از دفتر « « رابطة العالم الاسلامي » در نيويورك

در گزارش دفتر « رابطة العالم الاسلامي » در نيويورك آمده است كه در آمريكا 1500 مسجد و مركز اسلامي و 170 مدرسه اسلامي ساخته شده است . در اين گزارش ، فعاليتهاي دفتر مزبور بدين شرح اعلام شده است :

1ـ حضور دربرنامه هاي سازمان مللوارتباط بانهادهاي حكومتيوغيرحكومتي آن سازمان .

2ـ پاسخ به پرسشهاي مسلمانان و معرفي صحيح اسلام به مسلمانان و غير مسلمانان .

3ـ توزيع كتابهاي مفيد و مطبوعات « رابطة العالم الاسلامي » ـ به دو زبان عربي و انگليسي ـ جهت مراكز ، مجالس ، اتحاديه ها و گروههاي اسلامي در سرتاسر آمريكا .

4ـ اشراف بر فعاليت مبلّغان و مديران مراكز اسلامي وابسته به « رابطة العالم الاسلامي » در آمريكا .

ضمنا از فعاليت مبلّغان اين مؤسسه در آمريكا ، اين گونه گزارش شده است : امامت نمازهاي پنجگانه در مساجد و مراكز اسلامي ، امامت نماز جمعه ، تدريس علوم ديني در مساجد ، تدريس و تحفيظ القرآن الكريم جهت مشتاقان ، تلقين شهادتين به تازه مسلمانان ، فعاليتهاي مختلف در مساجد ، گفت و شنود با يهود و نصارا ، مبارزه با جريانهاي انحرافي ، و وساطت و مصالحه بين متخاصمين و بالأخره نماز ميت و تشييع جنازه و دفن ميت .

( هفته نامه العالم الاسلامي ، مورخ 19 ربيع الاول 1419 = 22/4/1377 )

موضوع وحدت مسلمانان

در هفته نامه « العالم الاسلامي » ( نشريه هفتگي « رابطة العالم الاسلامي » ) طي مقاله اي ، اختلاف مسلمين ، به « حلال » و « حرام » تقسيم شده است . اختلاف در مسائل فقهي و همچنين اختلاف در برخي از مسائل اعتقادي ؛ همچون ديدار خداوند در شب معراج ، يا نبيّ

201

و ولي بودن حضرت خضر ( عليه السلام ) از نوع اختلاف جايز و حلال شمرده شده و در بيان اختلاف حرام ، در آغاز با بيان اين مقدمه كه بايد هرچه متشابه است بر محكمات حمل گردد ، به عنوان مثال آمده است : آيات و رواياتي در مدح صحابه وارد شده كه از آن جمله است : { مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَي الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ } آنگاه در همين آيه شريفه آمده است كه : { وَعَدَ اللهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ } . در اين آيه شريفه ، اختلاف شده كه « مِنْ » در كلمه « منهم » آيا براي « تبعيض » است يا براي « تبيين » ؟ بعضي با توجه به آياتي كه همه اصحاب را مدح مي كند ؛ از قبيل آيه « فان آمنوا بمثل ما آمنتم به فقد اهتدوا » ، اين كلمه را به معناي تبيين گرفته اند ولي آنان كه از اين كلمه ، تبعيض را استفاده كرده اند ( به پندار نويسنده مقاله ) از جاده حق ، منحرف شده اند .

. . . نويسنده در پايان مقاله ، به اوضاع روز پرداخته ، مي گويد : امروزه بعضي از مسلمانان پيشنهاد مي كنند كه همه جريانهاي اسلامي بايستي باهم تعاون و هماهنگي داشته باشند و از اختلاف نظرها چشم پوشي كنند تا بتوانند در مقابل تهديدات روز ايستادگي كنند به ويژه كه خداوند متعال فرموده است : {  وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمِيعاً وَلا تَفَرَّقُوا } . آن گاه در جواب مي گويد : اختلاف بين مسلمانان ، دو گونه است : اختلاف « جايز » و اختلاف « ممنوع » و ما بايد قبل از دعوت به وحدت و تنسيق ، طبيعت اختلاف را بررسي كنيم تا ببينيم آيا امكان دارد كه ما به اين هدف نايل شويم ؟ بر اين اساس ، اگر اختلاف برخي از مسلمانان باما ، از نوع اختلاف حرام و ممنوع بود ، خداوند به ما دستور نداده كه همراه آنان اعتصام كنيم و به دوستي با آنان بپردازيم ؛ زيرا كه ما مأموريم اعتصام به « حبل الله » كنيم ، همچنين پيامبر و اصحاب پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) كه اعتصام به « حبل الله » داشتند و خداوند هيچگاه دستور نداده است كه ما همراه اين دسته از مسلمانان اعتصام نماييم بلكه به ما امر فرموده است كه از اينان برائت جوييم و از شرّ شان برحذر باشيم ؛ زيرا كساني كه در مسير اختلاف ممنوع گام برداشته ، با سنت مخالفت مي كنند و در دين بدعت مي گذارند ، در واقع با انحرافشان از مسير پيامبر و اصحاب ، نشانه هاي دين را تغيير مي دهند .

اين مقاله ، با چنين مقدمات ادعايي ، اين نتيجه را القا مي كند كه محافظت و مواظبت بر معالم ونشانه هاي دين ، اهميتش بيشتر است از آنچه كه « وحدت صف » نام گرفته است .

( هفته نامه العالم الاسلامي ، مورخ 16 جمادي الاولي 1419 = 16/6/1377 )

202

آمار نشريات كشورهاي عربي

اتحاديه توزيع كنندگان عرب در قاهره ، پس از يك بررسي اعلام كرد :

آمار نشريات كشورهاي عربي بالغ بر 2714 است كه در 15 كشور عربي توزيع مي گردد : لبنان با 1358 روزنامه ، هفته نامه ، ماهنامه و سالنامه در رديف اول قرار دارد و رديفهاي بعدي اين گونه است : مغرب 318 ، مصر 145 ، كويت 64 ، عربستان سعودي 60 ، سوريه 50 ، اردن 46 ، يمن 37 ، تونس 25 ، امارات 33 ، عمان 11 و قطر نيز 11 نشريه .

( هفته نامه العالم الاسلامي مورخ 2 جمادي الاولي 1419 برابر با 2/6/1377 )

ساخت خيمه هاي ضد آتش براي حاجيان ، توسط يك مهندس مسلمان آلماني

مهندس بودوراش يك مهندس آلماني است كه در سال 1974 م . به دين مبين اسلام شرفياب شده است . وي اكنون مديريت شركتي را به عهده دارد كه با همكاري 50 مهندس ، براي حاجيان در سرزمين منا خيمه هاي ضد آتش برپا مي كنند . اين شركت آلماني ، كه براي اشراف بر طرح مزبور ، دفتري در منا داير نموده ، در مرحله اول اين طرح 10000 خميه برپا كرده است .

مهندس بودوراش كه تأسيسات مختلفي در عربستان ؛ از جمله بام مسجدالنبي (صلّي الله عليه وآله وسلّم ) را اجرا نموده ، اظهار داشت : در طرح خيمه ها از ماده « تفلون » و يك نوع ماده شيشه اي استفاده شده كه اين ماده شيشه اي با توجه به كمبود آن در آلمان ، از آمريكا و سريلانكا تهيه مي گردد . ضمنا وي يادآوري كرد كه طرح خيمه هاي منا تا پايان سال 2000 م . ادامه خواهد داشت .

( هفته نامه العالم الاسلامي ، مورخ 11 ربيع الآخر 1419 = 12/5/1377 )

قرآن عثماني و حقيقت تاريخي

دكتر نجاح احمد الظهار ، استاد دانشگاه مدينه طي سلسله مقالات تحقيقاتي خود در باره قرآن مشهور به مصحف عثماني مي نويسد :

در ميان قرآن هاي موجود در موزه هاي كتابخانه هاي جهان ، پنج قرآن موجود در مصر ، بصره ، تاشكند ، حمص سوريه و استانبول تركيه مشهور به « مصحف عثمان » هستند كه تحقيقات تخصّصي در باره هريك ، كذب اين ادعا را ثابت مي كند . قرآن موجود در حمص

203

سوريه هرچند به خط كوفي است و بر روي آن آثاري از خون مشاهده مي شود ليكن خط شناسان و آگاهان به علم كتابت ، نوشته اين قرآن را مربوط به قرون متأخر از قرن اول هجري مي دانند .

همچنين قرآن موجود درموزه « توب قاپ سرا » ي تركيه نيز به جهت وجود نقطه ها و خطوط ويژه در آن ، از ويژگيهاي مصحف عثماني خالي است هرچند لكه هاي خون نيز بر روي آن مشاهده مي شود . بنا بر اين با انجام تحقيقات در مورد اين پنج قرآن ، كاملا روشن شده است كه هيچيك از آنها ، قرآن نوشته عثمان نيست . بنا بر اين پرسش مهم اين است كه سرنوشت مصحف عثماني به كجا انجاميده است .

سمهودي در كتاب وفاءالوفا مي نويسد : مصحف عثمان بعد از وفات وي ، به يكي از دو شخصي كه نامشان خالد بوده منتقل شده است ، يكي از اين دو نفر خالد بن عمرو بن عثمان بن عفان ( نوه خليفه سوم كه مادرش ( مله بنت معاوية بن ابي سفيان بوده ) و ديگري خالد بن عثمان بن عفان فرزند خليفه ( كه از همسرش امّ عمرو بنت جندب ) بوده است . بيشترين احتمال ، وجود اين مصحف در نزد نوه پسري عثمان است كه نوه دختري معاويه نيز بوده و اين خانواده به حفظ آثار عثمان و گرفتن انتقام خون خليفه سوم بسيار متعصب بوده اند . اين تحقيقات حاكي است كه قرآن مذكور در يكي از حوادث مشهور مدينه ، مفقود شده و از سرنوشت آن اطلاعي در دست نيست .

تعيين جايزه براي شناسايي وقف در مكه

اخيراً وزارت امور اسلامي و اوقاف عربستان مبلغ 539 هزار ريال معادل 145 هزار دلار بعنوان پاداش به يكي از افراد عربستاني داده است كه اطلاعات و گزارش وي منجر به كشف وقف مجهولي در شهر مكه شده است . وزير ارشاد عربستان بمنظور تشويق مردم در اين رابطه ، اعلام نمود كه معادل 5% قيمت وقف را به فرد گزارش دهنده ، خواهند داد .

ملاحظه : در شهر مكه اماكن و زمينهاي بسياري مشهور به وقف وجود دارد كه گفته مي شود برخي وقف نامه ها مخدوش شده و در مسير و هدف اوليه مورد بهره برداري قرار نمي گيرد از جمله اماكن وقفي متعلق به سادات مكه كه هنوز نيز در شهر مكه وجود دارند و غالبا به اشراف مكه مشهور مي باشند . ( المدينه ، ش 13023 )

204

40 هزار قطعه تاريخي در موزه مكه

در موزه مكه بيش از 40 هزار قطعه تاريخي نادر و ويژه شامل كتب خطي ، سكه هاي قديمي ، اسناد و مصنوعات دستي متعلق به گذشته شهر مكه و مدارك خيابانها ، بازارها و مجالس مكه وجود دارد كوچكترين قرآن در جهان بخط عثماني در ابعاد 1×1 سانتي متر نيز در اين موزه نگهداري مي شود . احاديث نبوي ( صلّي الله عليه وآله ) از سال 216 هـ . ق و سكه هاي زمان اسكندر مقدوني و شمشيرهاي دوران حكومت فاطميون در اين موزه به نمايش گذاشته شده و بازديد آن براي عموم آزاد است . ( المدينه ، ش 13019 )

فاطمه نبوت ـ خندان گريان

عنوان فوق مقاله اي است پيرامون شخصيت حضرت فاطمه ( عليها السلام ) كه در يكي از معتبرترين جرايد كثيرالانتشار عربستاني به شرح ذيل به چاپ رسيده است :

فاطمه ( عليها السلام ) كوچكترين دختر رسول الله ( صلّي الله عليه وآله ) دو يا سه سال قبل از بعثت به دنيا آمد . او از كودكي در مكتب اسلام پرورش يافته و به اعتراف عايشه محبوبترين فرد خانواده خود بود . وقتي به مدينه هجرت كرد ابوبكر از وي خواستگاري نمود امّا پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) درخواست وي را رد كرد . عمر نيز پيشنهاد ازدواج با وي را كرد ليكن پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) نپذيرفت . اما وقتي علي بن ابيطالب ( عليه السلام ) درخواست ازدواج نمود رسول خدا ( صلّي الله عليه وآله ) از وي پرسيد آيا چيزي داري تا فاطمه ( عليها السلام ) را به تو تزويج نمايم ؟ علي ( عليه السلام ) گفت : قسم به آنكه جانم در اختيار اوست ، هيچ ندارم . پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) پرسيد سپري كه تو را با آن مجهز كردم كجاست ؟ علي گفت : آن سپر موجود است . و سرانجام آن سپري كه از شدت محكمي ، شمشيرها را مي شكست ، صداق حضرت فاطمه ( عليها السلام ) شد .

در يكي از روايات آمده است پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) علي ( عليه السلام ) را فرا خوانده و به وي فرمود : اي علي خداوند تبارك و تعالي مرا امر فرمود كه فاطمه ( عليها السلام ) را به همسري تو در آورم . آنگاه پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) مراسم ازدواج را فراهم ساخت و به علي ( عليه السلام ) فرمود : تا به تو اجازه نداده ام به فاطمه ( عليها السلام ) نزديك مشو . سپس پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) وضو گرفت و از آب وضوي خود بر صورت علي ( عليه السلام ) پاشيد و فرمود : خداوندا ! اين ازدواج را براي علي و فاطمه مبارك گردان و در نسل اين دو نيز خير و بركت قرار ده . بعد از اين مراسم و دعا آن دو را با يكديگر تنها گذاشت و خطاب به فاطمه ( عليها السلام ) فرمود : اي فاطمه ( عليها السلام ) خداوند تبارك و تعالي از خشم و غضب تو ، غضبناك و از خشنودي و رضاي تو

205

خشنود و راضي است .

ام سلمه مي گويد آيه تطهير : { إِنَّمَا يُرِيدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً } در خانه من نازل شد ، پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) به دنبال علي و فاطمه و حسن و حسين فرستاد و آنان را نزد خود خواند و رداي خود را بر روي ايشان انداخت و فرمود : خدايا ! اينان اهل بيت من هستند ، هرگونه پليدي را از ايشان دور ساز و آنان را پاك و پاكيزه گردان .

ام سلمه مي گويد : من از پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) پرسيدم پس من چگونه ام ؟

پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) فرمود : توهم از نيكاني .

همچنين وقتي آيه مباهله : {  فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ اللهِ عَلَي الْكَاذِبِينَ } نازل شد پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) به تنهايي و با اهل بيت خود ؛ يعني علي ، فاطمه ، حسن و حسين براي مباهله حركت كرد ، لذا اين چهار نفر به ويژگيها و خصوصياتي ممتاز شده اند كه هيچ فرد ديگري غير از آنان ، اين امتيازها را نداشته اند از جمله فقط آنان اهل رداء و اهل مباهله بوده اند .

اين امتياز فاطمه ( عليها السلام ) است كه اولاد مباركي چون حسن و حسين را به دنيا آورد .

پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) در اين مورد فرمود : هر مولودي به پدرش نسبت داده مي شود و اولاد علي ( عليه السلام ) از من نسبت مي گيرند . و باز هم از پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) است كه فرمود در روز قيامت ، ندايي بلند مي شود : اي اهل قيامت ، چشمانتان را بربنديد ، تا فاطمه دختر پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) كه اينك در محشر است بگذرد .

از عايشه نقل شده كه گفت : به هنگام مريضي پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) فاطمه ( عليها السلام ) واكربتاه مي گفت . در اين هنگام پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) او را نزد خود خواند و مطلبي به وي گفت و فاطمه گريست . سپس مطلب ديگري را براي فاطمه ( عليها السلام ) نجوا كرد كه فاطمه تبسم نمود و خنديد و من تا اين اندازه خنده و گريه نزديك و قرين بهم را نديده بودم . تا اينكه بعد از وفات پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) ماجرا را از فاطمه ( عليها السلام ) پرسيدم . فاطمه ( عليها السلام ) جريان خبردادن پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) از مرگ خويش را باز گفت . و بيان داشت كه من اولين فرد از اهل پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) خواهم بود كه به وي مي پيوندم و اينكه پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) فرمود : اي فاطمه ، آيا راضي نيستي كه سيده زنان هردو جهان باشي ؟ ! و اينجا بود كه من خنديدم . پس از پيامبر ( صلّي الله عليه وآله ) ، فاطمه ( عليها السلام ) بشدت محزون بود و بيش از شش ماه دوام نياورد و در بيست و نه سالگي در روز رحلت ، بسيار سرحال شد بگونه اي كه لباس نو پوشيد و غسل كرد و روي به

206

قبله ، در بستر آرميد و از مرگ خود خبر داد و به همسر خود سفارش نمود كه شبانه مرا دفن كنيد و او اولين بانو در اسلام است كه جنازه وي پوشيده ماند و او است فاطمه زهرا .

ملاحظه : هرچند در اين مقاله نكاتي ؛ نظير سن حضرت فاطمه ( عليها السلام ) به چشم مي خورد كه تفاوتهاي آشكاري با واقعيتهاي تاريخي دارد ليكن بيان فضايل حضرت فاطمه ( عليها السلام ) به صورت برجسته ، حقيقت چهره تابان و شخصيت بي بديل حضرت فاطمه ( عليها السلام ) را روشن تر مي سازد كه علي رغم جو سازيهاي تاريخي ، شخصيت اين بانوي برجسته و ممتاز ، هر روز روشن تر از قبل متجلّي گشته و در فضاي فرهنگي عربستان حقانيت مكتب اهل بيت را ترسيم مي نمايد . ( المدينه ، ش 13031 )

آمار طلاق در مدينه

برابر بررسي هاي دادگاه مدينه منوره ، آمار رسمي طلاق افزايش يافته و هر روز دو طلاق واقع مي شود و هر سال به 720 طلاق مي رسد . رييس مركز بررسي هاي مدينه علت اصلي طلاق را بي دقتي جوانان مدينه در انتخاب شريك و همسر زندگي مي داند . ضمن اينكه علل رواني ، اجتماعي و اقتصادي نيز در ايجاد زمينه طلاق حائز اهميت است .

( عكاظ ، ش 11807 )