استفتائات
حج

27

ميقات حج - سال يازدهم - شماره چهل و چهارم - تابستان 1382

فقه حج

28

استفتائات حج

مركز تحقيقات حج ـ بخش فقه

© 1 ـ شخصي ، فرد ناتواني را با چرخ دستي ( ويلچر ) طواف مي دهد ، اگر در اثناي طواف متوجه شود لباس احرام آن فرد نجس است و خودش نمي داند ، آيا لازم است به او بگويد ؟ در فرض سؤال ، چنانچه پس از طواف به وي اطلاع دهند ، طوافي كه با لباس نجس انجام شده چه حكمي دارد ؟

* آيت الله بهجت : 1 ) لازم نيست 2 ) اشكال ندارد ، چون جاهل بوده .

* آيت الله تبريزي : لازم نيست به او بگويد و اگر بعد از اتمام طواف به او اطلاع دهند طواف او صحيح است ؛ والله العالم .

29

* آيت الله خامنه اي : ارشاد به موضوع و اطلاع دادن لازم نيست و چنانچه پس از طواف علم به نجاست لباس احرام در حال طواف پيدا كند طوافش صحيح است .

* آيت الله سيستاني : اعلام به او لازم نيست و طوافش صحيح است .

* آيت الله شبيري زنجاني : طواف در فرض سؤال صحيح است و لازم نيست كه نجاست لباس ، به طائف اطلاع داده شود .

* آيت الله صافي گلپايگاني : در فرض سؤال ، اطلاع دادن لازم نيست و اگر بعد از اتمام طواف به وي اطلاع دهند ، طواف او صحيح است و اعاده لازم نيست ، والله العالم .

* آيت الله فاضل : 1 ) خير ، لازم نيست به او بگويد 2 ) اظهر صحّت طواف است و اعاده لازم نيست .

30

* آيت الله صانعي : اطلاع دادن طواف گزار به نجاست لباس احرامش ، نه تنها غيرلازم است بلكه در بعضي از مواردش نامطلوب مي باشد و به هرحال مطلع شدن طواف گزار به نجاست لباسش بعد از طواف مضر به طوافش نمي باشد و طوافش صحيح است و اعاده ندارد .

* آيت الله مكارم شيرازي : 1 ) لازم نيست 2 ) طوافش صحيح است .

* آيت الله نوري همداني : واجب نيست به او بگويد و در صورتي كه بعد از اتمام طواف متوجه شود ، طواف وي صحيح است .

© 2 ـ قرآن هايي در مسجدالحرام به زائران اهدا مي شود كه چند دسته است :

دسته اول : قرآن هاي مستعمل مسجدالحرام ، ممهور به مُهر « وقف لله تعالي بالمسجدالحرام » .

دسته دوم : قرآن هاي چاپ عربستان ، وقف و هديه زائران جهت قرائت در مسجدالحرام ، كه متصدّيان اين قرآن ها و قرآن هاي دسته سوّم كه چاپ ساير كشورها است و توسط زائران به مسجدالحرام هديه مي شود را به خاطر يك شكل بودن قرآن هاي مسجدالحرام از قفسه ها خارج كرده و به زائران ديگر كه متقاضي قرآن هستند تحويل مي دهند . و دسته چهارم قرآن هايي است كه هديه دولت عربستان و رياست شؤون حرمين شريفين است و هيچگونه مُهري ندارد . حال : آيا دريافت اين قرآن ها جايز

31

است ؟ و برفرض جواز مالك مي شوند يا نه ؟ و درصورت عدم مالكيت ، آيا جهت استفاده عمومي در غير مساجد يا در مساجد ديگر مي توان آنها را آورد ؟

* آيت الله بهجت : دسته اول و دوم جايز نيست و دسته سوم ممكن است تملّك ، ولي احتياط در ترك است و دسته چهارم تملُّك آن مانعي ندارد و دسته اوّل و دوّم را اگر نمي گذارند در آنجا باشد مي تواند به اقرب آن مساجد بگذارد .

* آيت الله تبريزي : قرآن هايي كه محرز است زوّار هديه و وقف كرده اند را نمي توان گرفت و تصرف كرد و گرفتن قرآن هاي ديگر جايز است و مي توانند تملّك كنند و يا در مساجد و غيره براي عموم قرار دهند ، والله العالم .

* آيت الله خامنه اي : قرآن هايي كه وقف مسجدالحرام شده است ، دريافت و تملّك آن جايز و صحيح نيست و در صورتي كه عودت و استفاده از آن در مسجدالحرام امكان ندارد ، آنها را به مساجد ديگر برده و در آنجا استفاده نمايند .

* آيت الله صانعي : گرفتن قرآن هاي دسته چهارم مانعي ندارد و جايز مي باشد و گيرنده هم مالك مي گردد .

32

* آيت الله صافي گلپايگاني : در فرض سؤال ، قرآن هايي كه توسط حجاج و زائرين وقف نشده ؛ اعم از آنكه اثري از وقف بودن در آنها نباشد يا از طرف حكومت سعودي اثر وقف در آنها ديده شود اگر مسؤولين ذيربط از آنها به كسي اهدا نمايند ، گرفتن آن اشكال ندارد و گيرنده مالك مي شود . قرآن هايي كه توسط حجاج وقف بشود ، گرفتن آنها جايز نيست ، والله العالم .

* آيت الله فاضل : استفاده از قرآن هاي دسته اول و دوم در غير مسجدالحرام اشكال دارد ، اما دسته سوم و چهارم اشكالي ندارد و تحقّق ملكيت نسبت به دسته چهارم مسلّم است .

* آيت الله مكارم شيرازي : قرآن هايي كه از طرف مسؤولين آن منطقه به زوار داده مي شود اشكالي ندارد و ملك آنها مي شود .

* آيت الله نوري همداني : در غير مورد اخير ، گرفتن آنها اشكال دارد و همچنين نمي توان آنها را به مساجد يا جاهاي ديگر برد .

33

© 3 ـ آيا مسافر ، در اماكن تخيير مجاز است نوافل ظهر و عصر را بخواند ؟

* آيت الله بهجت : اظهر عدم سقوط دوائب نهاريّه در اماكن تخيير است اگرچه فريضه را در خارج ايقاع نمايد يا قاصد آن باشد يا قصراً در داخل ايقاع نمايد ، بلكه ثابت است نافله با عدم تعيُّن تقصير .

* آيت الله تبريزي : نوافل ظهر و عصر او ساقط است . والله العالم .

* آيت الله خامنه اي : نافله نماز ظهر و عصر در سفر ساقط است ، حتي در اماكن تخيير .

* آيت الله شبيري زنجاني : مجاز نيست .

* آيت الله صافي گلپايگاني : استحباب نوافل ظهر و عصر در اماكن تخيير ثابت نيست ؛ والله العالم .

* آيت الله صانعي : مجاز نمي باشد چون تخيير در نماز ظهر و عصر در اماكن تخيير يك حكم اختصاصي و عرضي نسبت به خود آنهاست نه نسبت به نوافل آنها .

34

* آيت الله فاضل : خير ، مشروعيت نوافل ظهر و عصر در فرض مزبور ثابت نيست .

* آيت الله مكارم شيرازي : مجاز نيست .

* آيت الله نوري همداني : در صورتي كه تمام را اختيار كرد رجاءً مي تواند بخواند .