بخش 10

149

ميقات حج - سال چهاردهم - شماره پنجاه و پنچم - بهار 1385

گفتگو

150

ويژگي هاي حج 84 در گفتوگو با امير الحاج

ميقات حج : ضمن تشكّر و سپاس از حضرت عالي به خاطر شركت در اين گفتوگو ، خواهشمنديم ارزيابي كلّي خود از مراسم شكوهمند حج 1384هـ . ش . را بيان كنيد .

آقاي ري شهري : حج سال گذشته به دليل تحوّلات سياسي منطقه ، انتخابات رياست جمهوري در ايران ، تغييرات ايجاد شده در سطح رهبريِ برخي كشورهاي منطقه ؛ از جمله عربستان ، از حساسيت ويژه اي برخوردار بود ، كه به شكرانه خداوند ، خوب برگزار شد . اگر نبود حادثه ناگوار فرور يختن ساختمان در نزديكي مسجد الحرام ، در روز پنجم ذي حجّه و نيز حادثه تأثّر انگيز روز دوازدهم ذي حجّه در منا ، كه تلفات زيادي را به همراه داشت ، در ديگر زمينه ها هيچگونه مشكل جدّي نداشتيم و خوشبختانه ، حج آرام و بي مشكلي را پشت سرگذاشتيم .

البته در بُعد امنيتي ، پيش از سفر نگراني هايي در زمينه تحرّكات گروه هاي تندرو و برخي حركات ايذايي آنان وجود داشت كه آن هم به لطف و ياري خداوند ، با چاره جويي ها و پيش بيني هاي انجام شده به وسيله بعثه مقام معظم رهبري و نيز سياست هاي دولت عربستان ، تا حدّ زيادي كاهش يافت و مراسم دعاي كميل ايرانيان ؛ چه در مدينه قبل و چه در مدينه بعد و همچنين مراسم مهم برائت از مشركان در

151

صحراي عرفات و ديگر همايش ها و گردهمايي هاي بعثه ، به خوبي و بي هيچ مشكلي اجرا و برگزار گرديد .

ميقات حج : ويژگي هاي حج 84 را بيان فرماييد .

آقاي ري شهري : مي توان گفت حجّي كه گذشت ، داراي پنج ويژگي مهم بود ؛ ويژگي هاي سياسي ، فرهنگي ، تبليغي ، اطلاع رساني و اجرايي :

1 ـ ويژگي هاي سياسي :

خوشبختانه تحوّلات جديد در سياست خارجي ايران و پافشاري بر ادامه تحقيقات هسته اي و برخوردار شدن ايران اسلامي از استفاده صلح آميز هسته اي ، خوشحالي و سرور خاصّي را در مسلمانان جهان به وجود آورده بود كه در ديدارها و ملاقات هاي مختلفِ اين جانب و ديگر اعضاي محترم بعثه با ديگر مسلمانان ، بسيار مشهود بود .

از سوي ديگر ، حضور حجّاج شيعه عراقي در حج و نيز شيعيان لبنان و پاكستان و افغانستان در اين مراسم الهي و سياسي ، موجب گرديد تا تحركات برخي از جريان هاي افراطي مخالف ، خنثي شود و همسويي آنان با روش ها و سياست هاي جمهوري اسلامي ايران پررنگ تر و بيشتر گردد . همچنين در حج 84 ، مراسم برائت از مشركان بهتر از سال پيش برگزار شد و براي نخستين بار به طور مستقيم از صدا و سيماي جمهوري اسلامي پخش گرديد و شبكه العالم نيز آن را به زبان عربي براي مخاطبان خود پخش كرد .

پيام مقام معظّم رهبري به مسلمانان نيز به 14 زبان ترجمه و نشر يافت .

2 ـ ويژگي هاي فرهنگي

در حجي كه گذشت ، جلسات عمومي بعثه تقريباً همه روزه و در منا هر شب برگزار گرديد و در آن ، سخنرانان و شخصيت هاي علمي و روحاني براي مردم به ايراد سخن مي پرداختند . اين مراسم كه همراه با مرثيه سرايي براي اهل بيت عصمت و طهارت بود ، با استقبال گرم زائران روبه رو گرديد . علاوه بر آن ، تعدادي از سخنرانان نيز به مجتمع هاي مسكوني محل استقرار زائران ايراني اعزام مي شدند كه هر چند كاروان در

152

يكجا تجمع كرده ، از سخنرانان بهره مي گرفتند .

تشكيل شوراهاي فرهنگي و گروه هاي ارشاد در كاروان ها ، حركت مثبت و رو به رشدي داشت كه با برنامه ريزي هاي انجام شده ، در گسترش فعاليت هاي مذهبي و فرهنگي و پركردن اوقات فراغت زائران بسيار مؤثر بود . رويكرد زائران به قرائت و ختم قرآن ، ختم صلوات ، برگزاري مسابقات فرهنگي و مانند آن ، در بهبود رفتار مذهبي زائران ، نقش بسزايي داشت .

روند بهسازي آموزش روحانيون و جذب خانم هاي معين براي تغذيه معنوي بانوان نيز در حج گذشته همچنان ادامه يافت .

3 ـ ويژگي هاي تبليغي

در حج 84 ، هفت همايش بين المللي ، با موضوعات « زن و خانواده » ، « تقريب » ، « قدس » ، « اهل بيت » ، « فرهنگيان » ، « عالمان شيعه » و ايرانيان خارج از كشور و 5 همايش داخلي مانند همايش « روحانيان » ، « گردهمايي ارشاد » و مانند آن داشتيم كه بيشترين محور مباحث اين همايش ها موضوع « پيوند قرآن و عترت » بود و در زمينه هاي تبليغي تأثير بسزايي داشت .

4 ـ ويژگي هاي خبر و اطلاع رساني

گروه هاي اعزامي صدا و سيما تلاش هاي خوبي را در زمينه اطلاع رساني داشتند و 214 مورد گزارش مكتوب ، 4721 دقيقه گزارش صوتي و 2064 دقيقه گزارشي تصويري به ايران فرستادند . مراسم برائت را به طور زنده از شبكه هاي اوّل سيما ، شبكه تلويزيوني اينترنتي لبيك ، شبكه خبر ، العالم و سحر براي سراسر جهان پخش كردند .

نشريه زائر با مديريت جديد ، اقدام به نشر روزانه زائر ، به مدت 45 روز نمود و علاوه بر آن ، براي نخستين بار نشريه صفا « ويژه روحانيون » و مروه « ويژه بانوان » و دليل كاروان « ويژه مديران كاروان ها » به صورت نوبتي و هر چند روز يك بار منتشر شد .

پايگاه هاي اينترنتي بعثه و سازمان حج در بخش اطلاع رساني ، فعاليت هاي خوبي داشتند . پايگاه Hajj . ir ، و نيز « Al-hajj . com » و « Iranhadj . org » نزديك به 124 هزار مراجعه كننده در موسم داشت .

امور خبري بعثه و مؤسسه علمي ـ فرهنگي مشعر ، ضمن ضبط برنامه ها و پخش

153

وسيعي از فعاليت هاي بعثه را به دستگاه هاي اطلاع رساني داخلي و خارجي منعكس مي كردند .

5 ـ ويژگي هاي اجرايي

در زمينه هاي اجرايي و مسائلي مانند مسكن ، حمل و نقل و نيز بهداشت و درمان ، بحمدالله كارها روان تر پيش مي رفت و نسبت به گذشته از بهبود نسبي برخوردار بود . مشكلاتي كه در زمينه حمل و نقل درون شهري در سال گذشته در مكّه داشتيم امسال بسيار كمتر شده بود . در مدينه هم كه بسيار روان و بدون مشكل بود ، حمل و نقل ايام تشريق نيز بهبود نسبي يافته بود و ما اميدواريم در سال آينده بتوانيم با همكاري دولت عربستان ، از روشي كه براي زائران اندونزي اجرا مي شود بهره بگيريم تا زائران زودتر به مشعر برسند .

طرح پخت متمركز در حج گذشته گسترده تر شد در مدينه تمامي كاروان ها تحت پوشش قرار گرفتند و در مكّه نيز به حدود 63% يعني دو برابر سال قبل از آن توسعه يافت .

78% از زائران ايراني در مدينه ، در منطقه مركزي اسكان يافتند كه 13% نسبت به سال گذشته افزايش يافت و اميدواريم در سال آينده بيشتر هم بشود .

طرح قرباني نيز بحمد الله به گونه اي برگزار گرديد كه حدود 75% زائران در روز دهم ( عيد قربان ) و بقيه در روز يازدهم قرباني كردند و 108 ذابح ايراني نيز انجام ذبح را به عهده داشتند كه بخشي از گوشت ها نيز پس از حج براي لبنان ارسال مي شود . بنابر اين مي توان گفت با ويژگي هاي ذكر شده ، حج سال 84 يكي از بهترين مراسم حج ايرانيان در مدّت تصدّي سرپرستي حجاج توسط اينجانب بود .

ميقات حج : وضعيت تركيب سنّي و تحصيلي زائران حج تمتّع در سال 84 چگونه بود و چه تفاوت هايي با آن سال داشت ؟

آقاي ري شهري : طبق آماري كه عربستان اعلام كرد ، در حج سال 84 ، حدود 594,130,2 نفر به حج مشرف شده بودند و از اين تعداد ، حدود 47,573 نفر از داخل عربستان و نزديك به 1557447 نفر نيز حجاج ساير كشورها را تشكيل مي دادند و از ميان آنان ،

154

حدود 89548 نفر زائر و حدود 6267 نفر مجموعه عوامل خدماتي را تشكيل مي دادند ؛ اعم از مدير ، روحاني ، خدمه كاروان ها ، اعضاي بعثه و ستاد ، گروه خبري صدا و سيما ، هيأت پزشكي ، قاريان قرآن ، هواپيمايي ، افراد تحت پوشش طرح قرباني و نيز آشپزخانه هاي پخت متمركز .

حدود 1500 نفر نيز خارج از تشكيلات حج و زيارت ، با عناوين : بازرگان ، كاركنان نمايشگاه ها و مانند آن بودند كه خودشان به طور مستقيم از عربستان ويزا گرفته و به حج مشرّف شده بودند .

از مجموع زائران ايراني 8/49% را مردان و 2/50% را زنان تشكيل مي دادند . گفتني است ، در سال 84 حدود 2000 نفر به تعداد زائران حج تمتّع افزوده شده بود ، امّا از نظر تركيب سنّي و تحصيلي تفاوت و تغيير قابل توجّهي ديده نمي شد .

گروه سنّي سال 83 سال 84

تا 20 سال 132 151

از 21 تا 30 1649 1802

از 31 تا 40 11891 11701

از 41 تا 50 26579 26953

از 51 تا 60 13037 24531

از 61 تا 70 15889 15934

بالاي 70 سال 8523 8470

جمع كل 87690 89541

ميقات حج : جناب عالي ديدارهاي زيادي با رؤساي بعثه هاي كشورهاي مختلف داشتيد ، اين ديدارها را چگونه ارزيابي مي كنيد و چه نتايجي دربرداشته است ؟

آقاي ري شهري : با مسؤولان 11 بعثه و نيز هيأت هاي گوناگون از مسلمانان كشورهاي مختلف ديدار داشتم . اين ديدارها چه در سال گذشته و چه در سال هاي پيش از آن ، مفيد و سودمند بوده است . پيوند دولت و ملّت ما را با ديگر مسلمانان مستحكم تر

155

مي كند . از ديدگاه هاي همديگر آگاه شده ، تبادل نظرهايي با هم مي كنيم .

در ملاقات ها ؛ چه رؤساي بعثه ها و چه ديگر زائران ، بيشتر از مواضع ضدّ امپرياليستي و ضدّ صهيونيستي اخير رييس جمهور كشورمان اظهار خوشحالي مي كردند . برخي ها مي گفتند : پيش بيني هاي حضرت امام خميني ( قدس سره ) در باره شوروي سابق و فروپاشي كمونيزم و نيز سقوط صدام كاملا تحقّق يافت و اظهار اميدواري مي كردند كه اين وضعيت در مورد آمريكا نيز تحقّق يابد و اين حكومت فاسد نيز در سراشيبي سقوط قرار گيرد .

در حجّ گذشته ، نسبت به سال هاي پيش از آن ، نكاتي برجسته تر مي نمود ، و آن اين كه در مراجعاتي كه افراد و گروه ها به بعثه داشتند ، بيشتر در باره مهدويت و آينده بشر مي پرسيدند . پرسش هايي نيز در مورد تشيع و عقايد شيعه داشتند و مطالبي در باره فقدان رهبري در جهان اسلام مي گفتند و اظهار مي كردند كه ايران بايد براي هماهنگ كردن جهان اسلام دقيق و با تدبير برنامه ريزي كند و . . . اين ها نكات مثبتي بود كه در ديدارها مطرح مي شد . البته در مورد برخي رفتارها هم ، كه در جوامع شيعي ، از بعضي سر مي زند ؛ مانند قمه زني ، اظهارات منتقدانه اي داشتند . در باره شبهات ديني و تفاوت هاي عقايد شيعي و سنّي و برخي اعتقادات پيروان اهل بيت ( عليهم السلام ) پرسش هايي

156

مطرح مي شد و اين گوشزد و هشداري است به مراكز علمي و پژوهشي كشور ، بهويژه اصحاب رسانه و صدا و سيما كه بايد در اين رابطه گام هاي مؤثرتري بردارند و نه تنها زبان فارسي ، كه به زبان هاي مختلف اين مسائل را به گوش ديگر مسلمانان برسانند . به نظر مي رسد ؛ چه در مجله « ميقات الحج » و چه از طريق سايت و نيز از طرق ديگر ، بايد اين اطلاع رساني انجام گيرد .

در رابطه با جايگاه و مصاديق اهل بيت ( عليهم السلام ) نيز پرسش هايي مي شد . جايگاه زنان ، انرژي هسته اي ، اقليّت هاي مذهبي در ايران و . . . نيز از مسائلي بود كه در باره آن ها هم مي پرسيدند . در زمينه شبهات و نيز مسائل سياسي و فرهنگي بايد گام هاي بلندتري برداشته شود و در جهت اطلاع رساني و روشنگري اذهان مسلمانان تلاش بيشتري صورت گيرد .

ميقات حج : بعثه مقام معظم رهبري ، همايش هاي مختلفي در موسم حج برگزار مي كند ، برگزاري اين همايش ها تا چه حد ضرورت دارد و تاكنون چه دست آوردهايي داشته است ؟

آقاي ري شهري : پيش از اين ، نام همايش هايي را كه در حج گذشته داشتيم ذكر كرده ام ، تنها همايشي كه در حج 84 ، براي نخستين بار برگزار شد ، همايش عالمان شيعه بود كه به نظر رسيد كاري است لازم و ضروري و از اين طريق ، مي توان با مشكلات آن ها در ديگر كشورها آشنا شد و براي حل مشكلاتشان و انتقال پيام نظام مقدس جمهوري اسلام به آنان اقدام كرد .

معلوم است كه در مورد لزوم همايش ها و دستاوردهاي آن ، نبايد اغراق شود و بگوييم كه دستاوردهاي بسيار بالايي دارد ، چنين ادعايي هم نداريم ، ليكن معتقديم با توجّه به اين كه علماي جهان اسلام در موسم حج حضور پر رنگي دارند و در اين همايش ها هم به صورت فعال شركت مي كنند ، پيام اين همايش ها هم در شعاع قابل توجهي است و دستاوردهاي خوبي به دنبال داشته و دارد ؛ مثلا همين كه ما بتوانيم در كنار خانه خدا همايش قدس برگزار كنيم و پيام مظلوميت مردم فلسطين را به گوش جهان اسلام برسانيم ، خود دستاورد مهمّي است . هر چند كار پژوهشي گسترده اي در

157

اين باره لازم است كه هنوز صورت نگرفته است .

همچنين مسأله تقريب مذاهب اسلامي و حضور عالمان شيعي و سنّي و تجمّع آن ها در كنار خانه خدا ، كاري تبليغي ارزشمند است كه در برابر توطئه هاي تفرقه انگيز انجام مي شود .

هر چند ما معتقد نيستيم كه اين همايش ها مي تواند تفرقه ها را برطرف كند ، امّا دست كم گامي است در راه نزديك كردن مسلمانان به يكديگر .

ديگر همايش ها نيز در شعاع تلاش هايي صورت مي گيرد و افراد حاضر در آن ها ، دستاوردهاي تبليغيِ خوبي ، هم براي اهداف همايش ها و هم براي جمهوري اسلامي دارد .

ميقات حج : برگزاري مراسم دعاي كميل و نيز برائت از مشركان چگونه بود و ارزيابي جناب عالي از آن چيست ؟

آقاي ري شهري : مراسم دعاي كميل به خوبي و بدون مشكل برگزار شد ، هر چند مقامات امنيتي عربستان در مذاكراتي كه با مسؤولان حج و زيارت داشتند ، موافقت كتبي نكرده و نگران بودند كه برخي گروه هاي تندرو ، كه با عربستان هم مشكل دارند ، كارهاي ايذايي انجام دهند ، ليكن با توجّه به تأكيد جمهوري اسلامي و مقام معظّم رهبري نسبت به اين موضوع ، ما به آنان اهميت موضوع را منتقل كرديم كه بالاخره به صورت شفاهي موافقت كردند دو جلسه دعاي كميل در مدينه قبل و دو دعاي كميل نيز در مدينه بعد برگزار كنيم و انصافاً هم همكاري خوبي كردند .

در مورد مراسم برائت نيز ، به دليل پخش مستقيم مراسم ، برجستگي خاصّي نسبت به سال هاي قبل پيدا كرد .

ميقات حج : حركت هاي ايذايي و فعاليت هاي تبليغي وهّابيان در سال جاري چگونه بود و ارزيابي شما از آن ، چيست ؟

آقاي ري شهري : متأسفانه در سال هاي اخير حركت هاي ايذايي وهّابيان و گروه هاي تندرو سلفي ، نسبت به گذشته بيشتر شده است . هر چه ارتباط دو كشور ايران و عربستان بيشتر مي شود ، اين حركت هاي ايذايي شدت مي يابد ؛ چرا كه جريان وهابيت و سلفي گري در

158

جهان و نيز در كشور عربستان ، به دليل انحرافات عقيدتي و عملي كه با ريختن خون بي گناهان و انفجار و كشتار مسلمانان همراه بوده ، به شدّت در حال انزوا قرار گرفته است . از اين رو نسبت به روحانيان و زائران ما اين حركت ها تا حدودي تشديد شده است . البته ما نيز چه از طريق بعثه و سازمان و چه از طريق وزارت امور خارجه و سفارت ايران در عربستان ، اعتراض خود را به مسؤولان مربوطه در كشور ميزبان منتقل كرده ايم .

آن ها نيز در مذاكره مي گفتند كه ما هم با اين گروه ها مشكل داريم . در مواردي هم برخورد داشته اند ، ليكن ما انتظار داريم برخورد جدّي تري با آن ها صورت بگيرد تا مسلمانان در حرمين شريفين با امنيت بيشتري بتوانند مناسك حج و اعمال و عبادات خود را انجام دهند .

البته ما مي توانيم با اين افراد برخورد كنيم ، ليكن احساس مي كنيم برخورد فيزيكي با آنان ، نه تنها مشكل را حل نمي كند ، بلكه مشكلات جديدتري را به وجود خواهد آورد كه به مصلحت اسلام و دو كشور نيست ؛ زيرا ما در حج به دنبال وحدت هستيم و نبايد كارهايي كه موجب تفرقه مي شود ، صورت بگيرد ، لذا ما پيشنهاد كرديم اوّلا : افراد تندرو و متعصب را در بقيع و مسجد النبي نگذارند و ثانياً : مأموراني را در آنجا داشته باشند تا با كساني كه با زائران رفتارهاي نامناسب دارند برخورد كرده ، مشكل را همانجا حل كنند .

البته زائران ما نيز بايد از كارهايي كه به اين حساسيت ها دامن مي زند و يا آن ها را تشديد مي كند خودداري كنند .

ميقات حج : با توجّه به انتخاب شعار « پيوند قرآن و عترت » در حج سال 84 ، اكنون ارزيابي جناب عالي از ميزان تحقّق اهداف آن ، چيست ؟

آقاي ري شهري : هر چند تلاش هاي خوبي براي محور قرار گرفتن موضوع « پيوند قرآن و عترت » صورت گرفته ليكن ارزيابي بنده اين است كه ما در تحقق اهداف چندان موفق نبوده ايم . اين عدم موفقيت شايد از آن رو است كه موضوع به گونه اي نبود كه بتوان مجموعه فعاليت هاي فرهنگي و تبليغي را حول محور آن قرار داد و يا تلاش لازم

159

صورت نگرفت . به هر حال ، موفقيت در اين زمينه نسبي بوده است . البته تجربه اي بود براي سال جاري كه از سوي مقام معظّم رهبري ، سال پيامبر اعظم ( صلّي الله عليه وآله ) اعلام شده و ما موضوع حركت فرهنگي و تبليغي سال جاري را « سيره اخلاقي و عملي پيامبر خدا ( صلّي الله عليه وآله ) » انتخاب كرده ايم . پس بايد بكوشيم اين شعار ، پوشش وسيعتري در مجموعه فعاليت هاي بعثه پيدا كند و بحمدالله در اين زمينه تلاش هايي هم در معاونت آموزش و پژوهش بعثه صورت گرفته است كه برنامه هاي در نظر گرفته شده پياده شود و بتوانيم در تحقّق اين شعار در حجّ موفق تر باشيم .

ميقات حج : مشكلاتي امسال در آغازين روزهاي اعزام زائران به عمره پيش آمد . لطفاً بفرماييد ريشه اين مشكلات چه بود و چه گام هايي براي حلّ آن برداشته شده است ؟

آقاي ري شهري : معمولا همه ساله در آغاز عمليات عمره با مسائل و مشكلاتي روبه رو هستيم كه در روزهاي نخستِ راه اندازي عمليات ، اين مشكلات خود را نشان مي دهد . ليكن در سال جاري مقداري بيشتر شد و دليل آن هم اين بود كه وزارت حج كشور عربستان ، علي رغم توافق هاي دو جانبه ، كه قرار بود كاروان هاي عمره از 25/12/84 به عربستان اعزام شوند ، به دليل مشكلات داخلي خودشان ، اعلام كردند كه زائران را با دو هفته تأخير خواهند پذيرفت .

با توجّه به هماهنگي هاي به عمل آمده در ثبت نام زائران و برنامه ريزي هاي گروهي از زائران كه مي خواستند از تعطيلات نوروز استفاده كنند و به عمره مشرّف شوند ، طبيعي بود كه پس از اعلام اين تصميم مشكلاتي پديد آيد . از سوي ديگر ما به گونه اي برنامه ريزي كرده بوديم كه عدالت رعايت شود و زائران ثبت نام شده اعزام شوند و مانند سال هاي گذشته ، نباشد كه افرادي خاص و برخي مسؤولان كشور بتوانند از اين فرصت استفاده كنند . ليكن متأسفانه اين پيش بيني تحقّق نيافت و وزارت حج عربستان اعزام زائران را دو هفته به تأخير انداخت ، امّا به تعدادي از مسؤولان و نيز برخي از كساني كه همه ساله از اين فرصت استفاده مي كنند ، ويزا دادند و در نتيجه اين ها به عمره رفتند امّا ثبت نام كنندگان از رفتن باز ماندند .

160

پس از راه اندازي عمره نيز ويزاها منظم نبود و طبق گزارشي كه مسؤولان عمره به اينجانب دادند ، ويزاي حدود 30% از زائران با تأخير مي آمد ، گاهي مثلا ويزاي شوهر آمده ، ويزاي زن نيامده بود يا تعدادي از يك مجموعه ويزا داشتند و تعدادي ديگر فاقد ويزا بودند و اين مسأله ، مشكلاتي را هم براي سازمان حج و زيارت و هم براي مردم به وجود آورد كه اخيراً سفارت عربستان براي رييس سازمان حج نامه اي فرستاده و رسماً اين مطلب را پذيرفته است كه مشكل از طرف آن ها بوده است .

به هر حال اين موضوع را ما در شوراي عالي حج مطرح خواهيم كرد و خواهيم خواست كه وزارت امور خارجه براي سال آينده به طور جدّي با اين مشكل مقابله كند و اگر قرار است كسي در ايام نوروز مشرّف شود ، حتماً از زائران و مردم ثبت نام كننده باشند ، نه از افرادي كه به نوعي به مسؤولان و يا سفارت عربستان دسترسي دارند .

ميقات حج : اخيراً حضرت عالي سفري به عتبات عاليات داشتيد ، ارزيابي شما از وضعيت عراق چيست ؟ و براي آينده عراق چه پيش بيني هايي داريد ؟

آقاي ري شهري : اوضاع عراق به نظر من قابل پيش بيني نيست . شرايط سختي كه اشغالگران براي مردم عراق به وجود آورده اند ، زندگي را بر مردم بسيار سخت كرده است . آن ها نه تنها براي رفاه و امنيت مردم كاري صورت ندادند بلكه خود در بي نظمي ها و ناامني ها دخيل اند و با دخالت هاي بي جاي خود نمي گذارند حكومت عراق استقرار يابد و نظم و قانون را حاكم كند ، امّا علي رغم همه اين مشكلات ، ما اميدواريم كه اشغالگران هر چه زودتر عراق را ترك كنند و مردم عراق آينده خوبي داشته باشند .

ميقات حج : زائران ايراني با چه مشكلاتي روبه رو هستند و براي حلّ آن ها چه اقداماتي صورت داده ايد ؟

آقاي ري شهري : گرچه سفر من ، يك سفر شخصي و زيارتي بود ، ليكن در عين حال مردم مكرّر به اينجانب مراجعه و مشكلات خود را مطرح مي كردند . زائران در مرز ، زياد معطل مي شوند . امكانات موجود در مرز مهران پاسخگوي حجم زائران ؛ بهويژه در روزهاي ازدحام نيست . زائران براي رفت و آمد در فاصله ميان دو مرز دچار مشكل

161

هستند . زياد معطل مي شوند و برخوردهاي نامناسب مأموران عراقي ، كمبود فضاهاي مسقف و سرويس هاي بهداشتي ، عدم رعايت بهداشت و نظافت ، پايين بودن كيفيت غذا و ارائه نكردن خدمات در زمينه مسكن و . . . برخي از مشكلاتي است كه زائران با آن روبه رو هستند . به همين دليل بلا فاصله پس از مراجعت از عراق ، از مسؤولان ذي ربط دعوت كرده ، جلسه اي تشكيل داديم و مشكلات را با آن ها در ميان گذاشتيم و تصميم گرفته شد كه :

* ساختمان هاي مناسبي براي اسكان زائران در مرز مهران احداث گردد . اماكن مرزيِ موجود ، به تجهيزات رفاهي لازم مجهز شوند . ايستگاه هاي بازرسيِ مرزي افزايش يابد . جاده ميان دو مرز آسفالت و براي تردّد زائران وسيله نقليه اي گذاشته شود .

* با مقامات عراقي در زمينه مشكلات آن سوي مرز صحبت شود تا براي حلّ آن ها چاره انديشي به عمل آيد .

* در منطقه كوت عراق ، كه مردم از نبود امكانات گله مند بودند ، لازم است دولت عراق امكانات بيشتري را فراهم سازد . همچنين با مسؤولان عراقي براي احداث هتل هاي مناسب ، جديد و بهداشتي ، مذاكره به عمل آيد و با سرعت تصميم گيري شود تا در آينده نزديك ، ان شاءالله حجم مشكلات كاهش يابد و زائران عزيز عتبات بتوانند با راحتي به اين سفر نوراني مشرف شوند .

* مطلب مهم ديگر اين كه زائران عتبات مقدس نيز بايد آموزش ببينند تا با توجّه به نبود امنيت در بغداد و كاظمين و سامرا ، به اين مناطق سفر نكنند و براي خود و دولت جمهوري اسلامي ايران مشكل به وجود نياورند .

* تصميم ديگر اين بود كه مردم را با اهداف و آداب زيارت و رعايت برخي نكات ، كه مي تواند در آينده مشكلاتي را در پي داشته باشد ، آشنا كنيم .

جلسه اوّل ، بحمد الله نتايج خوبي در پي داشت و اميدواريم با استمرار اين گونه جلسات و پي گيري ها ، بتوانيم از حجم مشكلات بكاهيم و زمينه را براي بهره برداري هر چه بيشتر زائران فراهم سازيم .

در نجف هم شنيديم فرودگاهي در حال احداث است كه اگر اين فرودگاه آماده

162

شود ، به ياري خداوند ، امكان حمل و نقل هوايي نيز فراهم خواهد شد و كساني كه مايل اند با هواپيما به عتبات مشرّف شوند ، اين امكان برايشان فراهم باشد .

ميقات حج : در پايان ، بار ديگر از حضرت عالي به خاطر فرصتي كه در اختيار ما گذاشتيد ، تشكر مي كنيم و اگر مطلبي را لازم مي دانيد بيان فرماييد .

آقاي ري شهري : از دست اندركاران فصلنامه وزين و علمي « ميقات حج » و همه كساني كه براي اعتلاي فرهنگ حج و اطلاع رساني به زائران و نيز ارتقاي سطح معلومات آنان تلاش مي كنند صميمانه سپاسگزاري مي كنم و از خداوند مي خواهم تا شايستگي خدمتگزاري به زائران حرمين شريفين و عتبات عاليات را به همه ما عطا فرمايد و زيارت صاحبِ خانه را با تعجيل در فرج ولي الله اعظم ـ عجّل الله فرجه الشريف ـ نصيب گرداند !

پي نوشت ها