وادی طوی
اینجامحل دیدارامام زمان با یاران معرفی شده است، امروز در شهر مدرن، متغیر و پررفت و آمد مکه مکرمه، چگونه می‌توان منطقه مقدسی به نام «وادی طوی» را یافت؟ جایی که به قدوم مبارک رسول عظیم‌الشأن اسلام متبرک است و در ندبه‌های صبح جمعه،
اينجامحل ديدارامام زمان با ياران معرفي شده است، امروز در شهر مدرن، متغير و پررفت و آمد مكه مكرمه، چگونه مي‌توان منطقه مقدسي به نام «وادي طوي» را يافت؟ جايي كه به قدوم مبارك رسول عظيم‌الشأن اسلام متبرك است و در ندبه‌هاي صبح جمعه، محل ديدار حضرت ولي‌عصر (عج) با ياران معرفي شده است.
در فرازي از دعاي ندبه آمده است: «ليت شعري اين استقرت بك النوي، بل اي ارض تقلك، اوثري، اءبرضوي، او غيرها، ام ذي طوي» (كاش مي‌دانستم محل استقرارت كجاست! و در كدام سرزمين جاي داري. آيا در رضوي و يا در وادي طوي به دنبالت بگرديم؟)
به راستي وادي طوي كجاست؟ و با توجه به تغيير و تحولات تاريخي چگونه مي‌توان موقعيت جغرافيايي آن را در شهر مقدس مكه يافت؟
حجت‌الاسلام والمسلمين محمدحسين عسكري، كارشناس مسئول امور روحانيون بعثه مقام معظم رهبري در مكه مكرمه با شناسايي موقعيت‌هاي تاريخي و تطبيق تاريخ با جغرافياي اين منطقه، جزء معدود كساني است كه مي‌تواند پاسخگوي اين پرسش باشد.
حجت‌الاسلام عسكري مي‌گويد: وادي طوي، منطقه‌اي است در شمال مسجدالحرام كه به منطقه جرول معروف است و تا روبه‌روي منطقه فخ و تنعيم امتداد دارد. در ميدان جرول روبه‌روي زايشگاه فعلي مكه، چاهي هست به نام «بئر طوي». اين منطقه و چاه آن، يادآور توقف پيامبر گرامي اسلام (ص) در سال هفتم هجرت، پس ازامضاء عهدنامه صلح حديبيه است.
در اين سال پيامبر اكرم (ص) به همراه ۲ هزار نفر از ياران خود به منظور بجا آوردن عمره از مدينه حركت كردند و در مسجد شجره، لباس احرام پوشيدند. بعد به سمت مكه مكرمه حركت كرده و در نزديكي مكه مكرمه، كنار چاه ذي‌طوي (در وادي ذي‌طوي) و در خيمه‌اي كه براي آن حضرت برپا شده بود، بيتوته كردند و صبحگاهان بعد از غسل و وضو از چاه طوي براي انجام اعمال عمره به طرف مسجدالحرام رفتند.
بعد‌ها در محل خيمه پيامبر (ص)، مسجدي به نام مسجد خيمه ساخته شد كه در جريان توسعه خيابان تنعيم تخريب شد. در حجةالوداع نيز پيامبر در همين محل شب را گذرانيده و صبحگاهان براي انجام مناسك به طرف مسجدالحرام حركت كردند.
واژه «ذي طوي» براي مومناني كه هر صبح جمعه دعاي ندبه را نجوا مي‌كنند و در فراغ مولايشان اشك مي‌ريزند، آشنا و مانوس است. چرا كه نام اين محل در دعا ذكر شده و منتظران موعود عدل‌گستر آن را هر جمعه تكرار مي‌كنند.
در روايات هم آمده كه حضرت صاحب‌الامر (عج) در اين محل با يارانش ملاقات مي‌كرده است و افرادي چون علي بن مهزيار اهوازي در ايام حج در اين مكان خدمت حضرت مشرف شده و آنطور كه از قرائن برمي‌آيد، محل استقرار حضرت مهدي موعود (عج) در ايام حج بوده است.
در هر حال ذي طوي و يا وادي طوي در شمال شهر مكه محل مقدسي است كه چه در صدر اسلام و چه امروز مورد توجه بزرگان دين بوده است و جا دارد مورد تكريم زائران محترم قرار گيرد.
لازم به ذكر است كه منطقه جرول و محل چاه طوي در طرح توسعه مسجدالحرام قرار گرفته و تمام هتل‌هاي منطقه تخريب شده است. تنها ساختمان بئر طوي در اين بين باقي مانده كه تصاوير آن در زير قابل مشاهده است. اميد است كه مسئولان توسعه حرم امن الهي اهتمام خاصي در صحت نگهداري اماكن متبركه اطراف حرم داشته باشند و دستورات لازم براي حفظ اين آثار ارزشمند را صادر كنند.