سایر نقاط تاریخی کوفه

دارالاماره: ساختمان دارالاماره کوفه، قدیمی‌ترین بنای تاریخی از دوره اسلامی در عراق، به شمار می‌آید که در سال 17ه‍ .ق، به دست سعد بن ابی‌وقاص پس از ساختمان مسجد کوفه، ساخته شد. دارالاماره، ساختمان وسیعی است به شکل مربعی به ابعاد 36/110&t

دارالاماره: ساختمان دارالاماره كوفه، قديمي‌ترين بناي تاريخي از دوره اسلامي در عراق، به شمار مي‌آيد كه در سال 17ه‍ .ق، به دست سعد بن ابي‌وقاص پس از ساختمان مسجد كوفه، ساخته شد. دارالاماره، ساختمان وسيعي است به شكل مربعي به ابعاد 36/110×24/110 متر كه امروزه، تنها پايه‌ها و برخي ديوارهاي فروريخته آن، باقي مانده است.

دارالاماره كوفه، مكاني عبرت‌انگيز است و به علت وقايعي كه در اين محل، اتفاق افتاده، عبدالملك بن مروان اموي در سال 71ه‍ .ق، آن را ويران ساخت. داستان ويراني آن در كتاب‌هاي تاريخ، چنين نقل شده است:

عبدالملك پس از كشتن مصعب بن زبير، سر وي را مقابل خود، در دارالاماره كوفه گذاشته بود. عبدالملك بن عمير به او گفت: «اي اميرمؤمنان! من و عبيدالله ابن زياد، در اين مجلس حضور داشتيم؛ درحالي‌كه سر امام حسين(عليه السلام)، مقابلش بود. آن‌گاه من و مختار بن ابي‌عبيد نشسته بوديم؛ درحالي‌كه سر عبيدالله بن زياد، برابرش بود. سپس من و مصعب در اين مجلس بوديم؛ درحالي كه سر مختار، مقابلش بود. اكنون نيز من با اميرمؤمنان نشسته‌ام و سر مصعب مقابلش مي‌باشد، و من از شر اين مجلس، به امير پناه مي‌آورم». عبدالملك بر خود لرزيد و به سرعت برخاست و دستور داد تا قصر را ويران كنند.[1]

شيخ بهايي، اين گفت‌وگوي را چنين به نظم درآورده است:

نادره مردي ز عرب هوشمند
 
گفت به عبدالملك از روي پند
 
زير همين گنبد و اين بارگاه
 
روي همين مسند و اين تكيه‌گاه
 
بودم و ديدم بَر ابن زياد
 
آه! چه ديدم كه دو چشمم مباد
 
تازه سري چون سپر آسمان
 
طلعت خورشيد ز رويش نهان
 
سر كه هزارش سرو افسر فدا
 
صاحب دستار رسول خدا
 
بود سر شاه شهيدان حسين
 
سبط نبي، فاطمه را نور عين
 
بعد ز چندي سر آن خيره‌سر
 
بُد بَر مختار به روي سپر
 
بعد كه مصعب سر و سردار شد
 
دستخوش او سرِ مختار شد
 
اين سر مصعب به مجازات كار
 
تا چه كند با تو دگر روزگار!
 
آه كه يك ديده بيدار نيست
 
هيچ كس از درد، خبردار نيست
 
نُه فلك از گردش خود، سير شد
 
نَه خم اين طاق، سرازير شد
 
مات همينم كه درين بند و بست
 
اين چه طلسمي است كه نتوان شكست
 
 

 

قبر ابن‌ملجم مرادي قاتل اميرمؤمنان(عليه السلام): ابن‌بطوطه، جهانگرد معروف مسلمان كه در قرن هشتم هجري، وارد كوفه شده است، مي‌نويسد:

در سمت غربي قبرستان كوفه، محلي را ديدم كه به شدت سياه شده بود. به من گفتند اينجا قبر ابن‌ملجم ملعون است و مردم كوفه همه ساله، هيزم فراوان به آنجا مي‌آورند و بر گور او، هفت روز آتش برمي‌افروزند.[2]

به گفته «محمد سعيد طريحي»، عادت برافروختن آتش روي قبر ابن ملجم، در گذشته، همه ساله در ايام شهادت اميرمؤمنان(عليه السلام) در ماه رمضان، برقرار بوده است. اما امروزه اين عادت، به طور كامل فراموش شده است. محل آن نيز نزديك ضلع غربي مسجد سهله قرار داشته و دست‌كم تا چند دهه گذشته، آثار سياهي خاك آنجا بر اثر آتش‌سوزي، نمايان بوده است.[3] نگارندگان، از وضعيت كنوني اين محل، اطلاعي به دست نياوردند.

 

 
[1]. تاريخ كوفه، ص120.

 

[2]. رحلة ابن بطوطه، ص220.

 

[3] العتبات المقدسة في الكوفة، ص181.

 


| شناسه مطلب: 85864