با توجه به حدیث «ارتد الناس بعد النبی الا ثلاث»، آیا جابر؛ زائر اربعین حسینی، هم یکی از مرتدین است؟

روایتی که می‌گوید پس از درگذشت رسول الله(صلی الله علیه و آله)، همه صحابه به جز سه نفر مرتد شدند، از نظر سندی ضعیف است؛ زیرا در سلسله سند آن، افراد مجهولی وجود دارند و از نگاه اصول و ضوابط علم رجال، مخدوش‌اند. ازاین‌رو هیچ‌گاه به مضمون

روايتي كه مي‌گويد پس از درگذشت رسول الله(صلي الله عليه و آله)، همه صحابه به جز سه نفر مرتد شدند، از نظر سندي ضعيف است؛ زيرا در سلسله سند آن، افراد مجهولي وجود دارند و از نگاه اصول و ضوابط علم رجال، مخدوش‌اند. ازاين‌رو هيچ‌گاه به مضمون چنين رواياتي اعتنا نمي­شود. از جمله افرادي كه در سند اين روايت قرار دارد، «يحيي بن خالد» است. اين شخص به دليل مجهول بودنش، نه مدح شده است و نه ذم.

شخص ديگر، «سهل بن زياد» است كه نجاشي در رجال، در مورد او مي‌گويد: «در حديث، ضعيف و غير قابل اعتماد است». احمد بن محمد بن عيسي (رئيس قميّين و از فقهاء مشهور زمان امام هادي(عليه السلام) و امام عسكري(عليه السلام نيز، شهادت به غالي بودن و دروغ‌گو بودن او مي‌داد و او را از قم به ري تبعيد كرد.[1] همچنين شيخ طوسي(رضي الله عنه) در فهرست، او را ضعيف دانسته است.[2] ابن غضائري(رضي الله عنه)، يكي از بزرگان علم، رجال در كتاب رجال خود مي‌گويد: «كان ضعيفاً جدّاً فاسد الرواية و الدين»؛[3] «سهل بن زياد، جداً ضعيف است. هم روايتش و هم دينش فاسد است».

بنابراين اين‌گونه روايات، نمي­تواند مبناي هيچ استدلالي قرار گيرد. البته مورخان نوشته‌اند كه پس از درگذشت رسول الله6، عده‌اي از مسلمانان ادعاي نبوت كردند و مرتد شدند. جماعتي از مسلمانان نيز از دادن زكات به خليفه اول امتناع كردند و به ارتداد متهم شدند. خليفه اول نيز در برابر آنها، جنگ‌هاي متعددي به راه انداخت.[4] مطلبي بر اين مبنا كه همه مسلمانان به جز چند نفر، مرتد شده باشند، وجود ندارد و از تهمت‌هايي است كه به شيعه مي‌زنند. پس جابر بن عبدالله انصاري، از بزرگان صحابه و مورد احترام همه بود.

 
[1]. رجال النجاشي، ص185؛ «كان ضعيفاً في الحديث، غير معتمد فيه و كان احمد بن محمد بن عيسي يشهد عليه بالغلوّ و الكذب و أخرجه من قم الي الريّ».

[2]. الفهرست، ص228.

[3]. رجال ابن الغضائري، ص67.

[4]. تاريخ طبري، ج3، ص318؛ تاريخ يعقوبي، ج2، ص128.


| شناسه مطلب: 85985