نگاهی به کتاب‌شناسی امام جواد
۳۰ ذیقعده سالروز شهادت نهمین امام شیعیان، حضرت محمد بن علی الجواد (ع) است؛ همان که در کودکی به امامت رسید و در جوانی به شهادت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، 30 ذیقعده سالروز شهادت نهمین امام شیعیان، حضرت محمد بن علی الجواد (ع) است؛ همان که در کودکی به امامت رسید و در جوانی به شهادت.
عبد اللّه بن جعفر گوید: من و صفوان بن یحیى به خدمت امام رضا علیه السلام رسیدیم ؛ در حالی که ابو جعفر علیه السلام که سه سال از عمرش مى گذشت، ایستاده بود؛ گفتیم : خدا ما را فداى شما کناد ! اگر ـ پناه به خدا ـ اتفاقى بیفتد چه کسى بعد از شما خواهد بود ؟
آن حضرت به امام جواد اشاره کرده، فرمود : این فرزندم ؛
عبداللّه بن جعفر مى گوید : گفتیم : او با این سن و سال ؟ !
فرمود : آرى ، او با همین سن و سال . خداوند تبارک و تعالى به وسیله عیساى دو ساله احتجاج کرد .(البحار : ۵۰ / ۳۵/ ۲۳)
پس از شهادت ایشان، ایشان را در کنار جدشان، حضرت امام کاظم علیه السلام به خاک سپردند و آن مکان شریف اکنون به کاظمین، مشهور و محل حضور عاشقان اهل بیت علیهم السلام شده است.
به همین مناسبت در این نوشته به معرفی کتاب هایی پرداخته شده که درباره ایشان و زندگی ایشان است.
اول: کتابهای فارسی
الف - کتابهای چاپی (25 کتاب)
1- امام جواد(ع)؛ امید امیدوار، قم، انتشارات شفق، 1355ش، 32ص، جیبی (ویژه نوجوانان).
2- امام جواد (ع)؛ گروه نویسندگان مؤسسة البلاغ، ترجمه محمود شریفی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1368ش/1410ق، 168ص، جیبی، (سلسله «سرچشمه های نور»").
3- امام محمد تقی(ع)؛ سید کاظم ارفع، تهران، مؤسسه انتشاراتی فیض کاشانی، 1370ش، 49ص، رقعی.
4- پیشوای نهم حضرت امام محمد تقی(ع)؛ گروه نویسندگان، چاپ مکرر، قم، در راه حق، 1371ش، 56ص، رقعی، (به عربی و اردو هم ترجمه شده است).
5- تحلیلی از زندگانی و دوران امام محمد تقی(ع)؛ فضل الله صلواتی، اصفهان، انتشارات خرد، 1364ش، 610ص، رقعی.
6- تحلیلی از زندگانی و زمان امام جواد(ع)؛ گروه نویسندگان، زیر نظر قوام الدین وشنوی قمی، قم، احیاء و نشر میراث اسلامی، 1359ش، 138ص، جیبی.
7- جدی فروزان؛ (در ذکر حالات حضرت امام محمدتقی و احفاد آن جناب)، عباس فیض قمی (م 1394ق)، قم، دفتر چاپخانه قم، 1364ق، 320ص، رقعی.
8- حضرت امام محمدتقی (ع)؛ عبدالامیر فولادزاده، تهران، انتشارات اعلمی، 1359ش، 35ص، وزیری (مصور - ویژه نوجوانان
9- حضرت امام محمدتقی (ع)؛ فضل الله کمپانی، تهران، انتشارات مفید، 1362ش.
10- حضرت امام محمد تقی (ع)؛ میرابوالفتح دعوتی، قم، انتشارات شفق، بی تا، 32ص، وزیری (مصور - ویژه نوجوانان)
11- الرسول والذراری ... معصوم یازدهم؛ احمد سیاح، تهران، انتشارات اسلام، بی تا.
12- زندگانی امام جواد (ع)؛ سیف الله یعقوبی قمشه ای، با مقدمه جعفر سبحانی، تهران، مسجد الغدیر، 1364ش، 124ص، رقعی.
13- زندگانی امام محمدتقی (ع)؛ حسین عمادزاده اصفهانی (1325-1410ق)، تهران، شرکت سهامی طبع کتاب، 1341ش/1382ق، 334ص، وزیری.
14- زندگانی امام محمدتقی(ع) نهمین پیشوای معصوم؛ عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم، انتشارات نسل جوان، 1357ش/1399ق، 119ص، جیبی.
15- زندگانی حضرت امام جواد(ع)؛ مرتضی مدرسی چهاردهی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات موسوی، 1361ش، 252ص، رقعی.
16 - زندگانی حضرت امام محمدتقی (ع)؛ حسین حماسیان (صابر کرمانی)، تهران، انتشارات اقبال، 1342ش، 48ص، رقعی (مصور - ویژه نوجوانان).
17- زندگانی سیاسی امام جواد(ع)؛ سید جعفر مرتضی عاملی، مترجم: سید محمد حسینی، چاپ دوم، قم، انتشارات اسلامی، 1367ش، 144ص، رقعی.
18 - زندگی و سیمای امام محمدتقی (ع)؛ سید محمدتقی مدرسی، مترجم: محمد صادق شریعت، تهران، انصارالحسین(ع)، 1370ش.
19 - ستارگان درخشان - ج 11; (زندگانی حضرت امام محمدتقی «ع»)؛ محمدجواد نجفی، چاپ پنجم، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1362ش، 200ص، جیبی.
20 - سرور الفؤاد (زندگانی حضرت امام جواد)؛ ابوالقاسم سحاب (م 1376ق)، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1374ق، 257ص، رقعی.
21 - عطیة الجواد(ع)؛ سید مصلح الدین مهدوی، اصفهان، حسینیة جوادالائمة(ع)، 1366ش/1408ق، 152ص، وزیری. (شرح احادیث و سخنان کوتاه حضرت، 60 صفحه از کتاب را به خود اختصاص داده است).
22 - معصوم یازدهم امام جواد(ع)؛ جواد فاضل (1335-1381ق)، تهران، کتابفروشی علمی، 1338ش، 37ص، رقعی.(ضمن «معصوم نهم تا معصوم سیزدهم » ص 167-202)
23 - معصوم یازدهم حضرت امام محمدتقی(ع)؛ سید مهدی آیت اللهی (دادور)، تهران، انتشارات جهان آرا، 1368ش، 24ص، وزیری (مصور - ویژه نوجوانان). (به ارود نیز ترجمه شده است)
24 - ناسخ التواریخ: زندگانی حضرت امام محمدتقی جواد الائمه (ع)؛ عباسقلیخان سپهر (م 1341ق)، تهران، کتابفروشی اسلامیه، بی تا، 3ج: 1200ص، وزیری. (جامع ترین کتاب به زبان فارسی درباره حضرت)
25- نگاهی گذرا بر زندگانی امام جواد(ع)؛ سید عبدالرزاق موسوی مقرم (1316-1395ق)، مترجم: پرویز لولاور، همراه با اشعار: ابوالقاسم علیمدد - قطره - (م 1398ق)، مشهد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1371ش، 177ص، وزیری.
ب - کتابهای غیرچاپی (3 کتاب)
26 - بررسی سیره سیاسی امام جواد (ع)؛ سید احمد خاتمی
27 - پیشوای بزرگ امام نهم (ع)؛ حسن مظفری معارف، نسخه دستنویس آن در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است. (فهرست الفبایی کتابخانه آستان قدس، 96).
28- حرز جواد (ع) از مؤلفی ناشناخته، نسخه خطی آن در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است.
(فهرست الفبایی کتابخانه آستان قدس /221)
دوم: کتابهای عربی
الف - کتابهای چاپی (22 کتاب)
29 - الامام التاسع ابوجعفر محمد الجواد(ع)؛ شیخ محمد حسن قبیسی عاملی، بیروت، 1403ق/1983م، 117ص، وزیری، (سلسله «الحلقات الذهبیة » -22)
30 - الامام التاسع الامام محمدبن علی الجواد(ع)؛ گروه نویسندگان، مترجم: محمد عبدالمنعم خاقانی، قم، در راه حق، 1370ش، 43ص، رقعی.
31 - الامام التاسع محمد الجواد(ع)؛ر شیخ محمدرضا حکیمی حایری، بیروت، اعلمی، 1412ق/1992م، 335ص، وزیری.
32- الامام الجواد (ع)؛ گروه نویسندگان، چاپ دوم، تهران، البلاغ، 1409ق/1989م، 117ص، جیبی.(به فارسی هم ترجمه شده است)
33 - الامام الجواد(ع)؛ گروه نویسندگان، بیروت، دارالزهراء، 1412ق، (سلسله «حیاة الرسول و اهل بیته المجاهدین »).
34- الامام الجواد (ع) قدوة و اسوة؛ سید محمد تقی مدرسی، تهران، رابطة الاخوة الاسلامیة، 1404ق، 71ص، رقعی.(به فارسی هم ترجمه شده است)
35 - الامام الجواد من المهد الی اللحد؛ سید محمدکاظم حایری قزوینی، بیروت، البلاغ، 1408ق، 432ص، وزیری.
36 - الامام محمدبن علی الجواد (تاسع ائمة اهل البیت علیهم السلام)؛ عبدالزهرا عثمان محمد، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1408ق/1366ش، 148ص، رقعی.
37 - الامام محمدبن علی الجواد(ع)؛ سید عبدالودود امین، به کوشش شیخ عفیف نابلسی، کویت، دارالتوجیه الاسلامی، 1400ق، (از سلسله «الائمة الاثنا عشر، سیرة و جهاد»)
38 - الامام محمد الجواد(ع)؛ گروه نویسندگان، چاپ سوم، بیروت، الدار الاسلامیة، 1410ق/1990م، 25ص، وزیری (مصور - ویژه نوجوانان)
39 - الامام محمد الجواد(ع)؛ گروه نویسندگان، قم، موسسة الامام الحسین(ع)، 1413ق/1371ش، 25ص، رقعی.
40- الامام محمدالجواد (ع)؛ علی محمد علی دخیل، چاپ دوم، بیروت، دارالتراث الاسلامی، 1394ق/1974م، 77ص، رقعی.
41 - الامام المعجزة محمدالجواد(ع)؛ کامل سلیمان، بیروت، دارالکتاب اللبنانی، 1412ق، 360ص، وزیری.
42 - ثلاثة ائمة عرض و ایضاح - محمدالباقر، محمدالجواد و علی الهادی ؛ (الامام محمدالجواد سیرته و حیاته). احمد مغنیه، بیروت، مطبعة الوطن، بی تا، 24ص، رقعی (بخش ویژه امام جواد)
43 - الحیاة السیاسیة للامام الجواد (ع) (نبذة یسیرة)؛ سید جعفر مرتضی عاملی، بیروت، الدار الاسلامیة، 1405ق/1985م، 117ص، وزیری، (این کتاب به فارسی ترجمه شده است).
44 - ذکری میلاد الامام محمدالجواد(ع)؛ گروه نویسندگان (روحانیون کربلا)، نجف، مطبعة الغری، 1386ق، 32ص، رقعی.
45 - ذکری وفاة الامام الجواد(ع)؛ گروه نویسندگان (روحانیون کربلا)، نجف، مطبعة الغری، 1386ق، 36ص، رقعی.
46 - مستدرک «عوالم العلوم والمعارف والاحوال من الآیات والاخبار والاقوال » -ج 23؛ سید محمدباقر موحد ابطحی اصفهانی، قم، مؤسسة الامام المهدی(عج)، 1413ق، 734ص، وزیری، (از آنجا که عوالم - زندگی امام جواد - مفقود شده، مؤلف این کتاب را به روش عوالم تالیف نموده است)
47 - مسند الامام الجواد (ع)؛ شیخ عزیزالله عطاردی، مشهد، کنگره جهانی امام رضا، 1410ق;، 350ص، وزیری. (درچهل بخش، دربرگیرنده تمام موضوعات پیرامون زندگی امام جواد (ع
48 - وفاة الامام محمد الجواد(ع)؛ شیخ حسین بن محمد درازی بحرانی (م 1387ق)، نجف، 1371ق، 34ص; چاپ دوم، نجف، مطبعة الحیدریة، 1372ق/1953م، 36ص، رقعی.
49 - وفاة الامام الجواد (ع)؛ سید عبدالرزاق موسوی مقدم (1316-1391ق)، نجف، مکتبة الحیدریه، 1371ق/1952م، 104ص، وزیری. (این کتاب به فارسی ترجمه شده است)
50 - ولادة امام محمد الجواد(ع)؛ سید محمد حسین طالقانی، نجف، دارالمعارف، 1387ق، 24ص، رقعی.
ب - کتابهای خطی (9 کتاب)
51- آداب حرز الجواد(ع)؛ مولی بهاءالدین محمدبن مولی حسنعلی بن مولی عبدالله شوشتری اصفهانی (ق 12 ه)(الذریعة 1/17)
52 - اخبار ابی جعفر الثانی الامام الجواد(ع)؛ ابوعبدالله محمدبن وهبان بن محمد بصری هنانی دبیلی - از مشایخ هارون بن موسی تلعکبری (م 385ق) (رجال نجاشی 2/324)
53 - امثال و حکم الامام الجواد (ع)؛محمد غروی قزوینی
54 - حیاة الامام الجواد(ع)؛ سید محمد حسینی شیرازی، (العراق بین الماضی و الحاضر و المستقبل، 629)
55 - کتاب زهد ابی جعفر الثانی (ع)؛شیخ صدوق ابوجعفر محمدبن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (ح 306-381ق)(رجال نجاشی 2/315)
56 - کتاب زیارة موسی و محمد علیهماالسلام؛شیخ صدوق (م 381ق) رک: رجال نجاشی 2/313.
57 - کلمة الامام الجواد (ع)؛شهید سید حسن حسینی شیرازی (1354-1400ق)، (العراق بین الماضی و الحاضر والمستقبل، 677)
58- مکاتیب الامام الجواد(ع)؛علی احمدی میانجی
59- ذکر من روی عن ابی جعفر الثانی (ع)؛شیخ صدوق ابوجعفر محمدبن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (ج 306-381ق)رک: رجال نجاشی 2/314.
سوم : کتابهای اردو(8 کتاب)
60 - تحفة المتقین؛ (سوانح حیات امام جواد (ع، سید اولاد حیدر بلگرامی هندی، چاپ هند(الذریعة 3/464 و نقباء البشر 1/185)
61 - التقی الجواد(ع)؛مهدی لکنهوی، کراچی، جمعیت خدام عزا، 1385ق/1965م، 32ص، رقعی.
62- حضرت امام محمدتقی (ع)؛گروه نویسندگان مؤسسه در راه حق، مترجم: سید احمدعلی عابدی، فیض آباد، نور اسلام، 1405ق/1985م، 55ص، رقعی.
63 – زادالمتقی؛(سوانح حیات امام الجواد التقی(ع، نواب احمدحسین مذاق هندی، (الذریعة 12/6)
64 - سوانح امام تقی (ع)؛سید مرتضی حسین (1341-1407ق); (تذکره علمای امامیه پاکستان/227)
65- معصوم یازدهم حضرت امام محمدتقی (ع)
سید مهدی آیت اللهی (دادور)، ترجمه گروه مترجمان، قم، انتشارات انصاریان، 1371ش، 24ص، وزیری (مصور - ویژه نوجوانان)
66 - موعظة التقیة؛سیدعلی بن ابوالقاسم حایری قمی لاهوری (1288 - بعد 1343ق)، (الذریعة 23/269 و نقباء البشر 4/1339)
67 - الموعظة الجوادیة؛ تاج العلما سید علیمحمدبن سلطان العلماء سید محمد نقوی نصیرآبادی لکنهوی (1260-1312ق)، (الذریعة 23/269 و نقباء البشر 4/1625)
منابع:
https://hawzah.net