چاووشی

چاووشی

رسم شعرخوانی به آواز، با آدابی خاص، در بدرقه و استقبال حج‌گزاران و زائران ...

چاه ابی‌عِنَبه

چاه ابی‌عِنَبه

از چاه‌های مشهور مدینه و توقفگاه پیامبر(صلی الله علیه و آله) در برخی غزوات چاه ...

چاه اَریس

چاه اَریس

از چاه‌های مدینه در غرب مسجد قبا چاه اَریس، در دو میلی مدینه (بیش از سه ...

چاه اعواف

چاه اعواف

از چاه‌های متبرک مدینه و از موقوفات پیامبر(صلی الله علیه و آله) چاه اعواف از ...

چاه اَنّاء

چاه اَنّاء

از چاه‌های کمتر شناخته شده مدینه چاه اناء در منطقه عوالی مدینه، در پایین حره ...

چاه اَنَس بن مالک

چاه اَنَس بن مالک

از چاه‌های قدیمی مدینه چاه انس، در شرق مسجدالنبی، در مجاورت محله ...

چاه اِهاب

چاه اِهاب

از چاه‌های متبرک مدینه در حَره غربی چاه اهاب در حره غربی مدینه قرار داشته و جزو ...

چاه بُصَّه

چاه بُصَّه

از چاه‌های مدینه و تبرک یافته به دست پیامبر(صلی الله علیه و آله) چاه بصه از ...

چاه بُضاعه

چاه بُضاعه

: از چاه‌های هفت‌گانه تبرک یافته به دست پیامبر(صلی الله علیه و آله) در مدینه ...

چاه تَفله

چاه تَفله

چاهی متبرک در عُسفان مکه چاه تفله در منطقه عُسْفَان، در سه راهی مکه، مدینه و جده، ...

چاه جاسوم

چاه جاسوم

از چاه‌های متبرک مدینه چاه جاسوم از چاه‌های مدینه در حصار راتِج (از حصارهای ...

چاه جَمَل

چاه جَمَل

از چاه‌های متبرک اطراف مدینه چاه جمل در ناحیه جُرْف، در سه میلی (بیش از 5 ...

چاه حاء

چاه حاء

از چاه‌های معروف مدینه چاه حاء، از چاه‌های معروف مدینه و در فاصله 84 متری شمال ...

چاه حُلوَه

چاه حُلوَه

از چاه‌های مدینه و محل بیتوته پیامبر(صلی الله علیه و آله) چاه حلوه از چاه‌های ...

چاه ذَرع

چاه ذَرع

از چاه‌های مدینه و محل وضوی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) چاه ذرع از ...

جبرئیل (ع)

جبرئیل (ع)

فرشته وحی، آموزگار حج به پیامبران:   «جبرئیل» مرکب از «جبر» به ...

جبل الرَّحْمَه

جبل الرَّحْمَه

کوهی در عرفات   «جبل الرحمه» نام کوهی در شمال شرقی عرفات[1] و در 10 ...

جُبَیر بن مُطعِم

جُبَیر بن مُطعِم

عهده‌دار سقایت حاجیان، از مؤلفة قلوبهم   جبیر بن مطعم بن عَدی، از ...

جحفه

جحفه

از میقات‌های مهم حج و عمره   جحفه منطقه‌ای کهن در 189 کیلومتری مکه و یکی از ...

جدال

جدال

از محرمات احرام در فقه امامی، به معنای سوگند خوردن با تعابیری خاص   واژه ...

جد بن قیس

جد بن قیس

از انصار متهم به نفاق   ابوعبدالله[1] (ابووهب)[2] جَد بن قیس بن صَخر انصاری از ...

جده

جده

شهری بندری در غرب مکه، از راه‌های اصلی حج‌گزاران   جده نام شهری است بندری ...

جُرُف

جُرُف

اردوگاه و محل استقبال از سپاه مسلمانان در نزدیکی مدینه   جُرُف/جُرْف[1] به ...

جُرهُم

جُرهُم

از نخستین قبایل ساکن مکه و از متولیان کعبه   جرهم از مشهورترین قبایل قَحطانی ...

جزیرة العرب

جزیرة العرب

خاستگاه اسلام و دربرگیرنده حرمین شریفین   جزیرة العرب نامی است که برای ...

تخریب قبور

تخریب قبور

انهدام بارگاه‌های حرمین به دست وهابیان   منظور از تخریب قبور، ویران کردن ...

تذکار الحجاز

تذکار الحجاز

سفرنامه حج، نوشته عبدالعزیز صبری   این کتاب خاطرات نویسنده در سفر حج به سال ...

تذکرة الطریق

تذکرة الطریق

سفرنامه حج فارسی، نوشته محمد عبدالحسین کربلایی کرناتکی هندی (زنده در 1242ق.)   ...

تراویح

تراویح

نافله‌های ماه رمضان که اهل سنت آن را به جماعت اقامه می‌کنند   ...

ترتیب

ترتیب

انجام دادن هر یک از واجبات حج در جای خود   «ترتیب» از ریشه «ر ـ ت ـ ...

ترتیب الرحلة...

ترتیب الرحلة...

سفرنامه حج، نوشته ابن عربی معافری اشبیلی   این اثر با نام کامل ترتیب الرحلة ...

ترک حج

ترک حج

به جا نیاوردن حج یا عمره   کاربرد عبارت «من ترک الحج» یا «تارک ...

ترکستان

ترکستان

نام قدیم سرزمینی در آسیای مرکزی   این سرزمین که امروزه از آن با عنوان آسیای ...

ترکمنستان

ترکمنستان

کشور مسلمان در آسیای مرکزی   ترکمنستان یکی از کشورهای اسلامی در منطقه آسیای ...

ترکیه

ترکیه

کشوری مسلمان در غرب آسیا و جنوب شرقی اروپا   جمهوری ترکیه با مساحت 779452 ...

ترویه

ترویه

از نام‌های روز هشتم ذی‌حجه، ناظر به کوچ حاجیان از مکه به مشاعر   ...

ترویانوف، الیا

ترویانوف، الیا

نویسنده معاصر بلغاری، سفر کرده به حج در سال 2003م. و نگارنده سفرنامه بمبئی تا مکه ...

تصدیه

تصدیه

کف زدن مشرکان در کنار کعبه   تصدیه یک بار در قرآن کریم (انفال/8، 35) در مقام ...

تعرب بعد الهجره

تعرب بعد الهجره

بازگشت به بادیه پس از هجرت به مدینه منوره   «تعرب بعد الهجره» که معنایی ...

تعطیل حج

تعطیل حج

برگزار نشدن حج در مکانی خاص به سبب مشکلی در مبدأ و راه حج یا حرم   تعطیل حج به ...

تغییر قبله

تغییر قبله

رخدادی مهم در مدینه به سال دوم ق.   تاریخ‌نگاران و سیره‌نویسان و مفسران، ...

تفث

تفث

واژه‌ای قرآنی به معنای آلودگی‌های برآمده از احرام   برای واژه ...

تقبیل

تقبیل

بوسیدن حجرالاسود و دیگر مکان‌های مقدس در حرمین شریفین   «تقبیل» از ...

تقیه

تقیه

همسویی با مخالف در گفتار یا رفتار از روی هراس یا مصلحت   «تقیه» برگرفته ...

تکبیر

تکبیر

گفتن ذکر مخصوص؛ از کارهای مستحب در مناسک و آداب حج و حرمین   «تکبیر» از ...

تَکَتُّف

تَکَتُّف

نهادن دست راست بر دست چپ و قرار دادن آن روی شکم در حال قیام نماز   ...

تکفیر (۱)

تکفیر (۱)

نسبت دادن کفر به مسلمان، به ناروا   «تکفیر» از «ک ـ ف ـ ر» به معنای ...